အိမ်စောင့်အစိုးရ (၁၉၅၈): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
"{{underconstruction}} '''အိမ်စောင့်အစိုးရ (၁၉၅၈)''' သည် ၁၉၅၈ခုနှစ်တွင် အာဏာရ အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံမှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ကာကွယ်ရေးဦးစီး..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် |
No edit summary စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ် |
||
စာကြောင်း ၁ - | စာကြောင်း ၁ - | ||
{{underconstruction}} |
{{underconstruction}} |
||
'''အိမ်စောင့်အစိုးရ (၁၉၅၈)''' သည် ၁၉၅၈ခုနှစ်တွင် အာဏာရ အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံမှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ လွှဲပြောင်းရယူပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ဤအစိုးရမှာ မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးသော အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။၁၉၆၀ပြည့်နှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးနောက် အနိုင်ရရှိခဲ့သော ဦးနု၏ သန့်ရှင်းဖဆပလကို အာဏာ ပြန်လွှဲပေးခဲ့သည်။ |
'''အိမ်စောင့်အစိုးရ (၁၉၅၈)''' သည် ၁၉၅၈ခုနှစ်တွင် အာဏာရ အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံမှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ လွှဲပြောင်းရယူပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ဤအစိုးရမှာ မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးသော အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။၁၉၆၀ပြည့်နှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးနောက် အနိုင်ရရှိခဲ့သော ဦးနု၏ သန့်ရှင်းဖဆပလကို အာဏာ ပြန်လွှဲပေးခဲ့သည်။<ref name="1stcg">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/in-depth-58050227|title=ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၊ ပထမအိမ်စောင့်အစိုးရနဲ့ ပညာရှင်နိုင်ငံရေး}}</ref> |
||
==သမိုင်းကြောင်း== |
==သမိုင်းကြောင်း== |
||
အာဏာရ ဖဆပါလပါတီသည် ၁၉၅၈ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ''သန့်ရှင်း''နှင့် ''တည်မြဲ''ဟူ၍ နှစ်ခြမ်းပြိုကွဲပြီးနောက် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေခဲ့သည်။၁၉၅၈ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေ့ နံနက်တွင် တပ်မတော်မှ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်တို့က ဦးနု၏ နေအိမ်သို့ လာရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ညနေပိုင်းတွင် အာဏာရ သန့်ရှင်းဖဆပလ အလုပ်အမှုဆောင် အစည်းအဝေး၊ လက်ရှိ အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးတို့ကို ဆက်တိုက် ကျင်းပခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ ခေတ္တလာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ စက်တင်ဘာ ၂၈ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်သွင်းရန် |
အာဏာရ ဖဆပါလပါတီသည် ၁၉၅၈ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ''သန့်ရှင်း''နှင့် ''တည်မြဲ''ဟူ၍ နှစ်ခြမ်းပြိုကွဲပြီးနောက် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေခဲ့သည်။၁၉၅၈ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေ့ နံနက်တွင် တပ်မတော်မှ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်တို့က ဦးနု၏ နေအိမ်သို့ လာရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ညနေပိုင်းတွင် အာဏာရ သန့်ရှင်းဖဆပလ အလုပ်အမှုဆောင် အစည်းအဝေး၊ လက်ရှိ အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးတို့ကို ဆက်တိုက် ကျင်းပခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ ခေတ္တလာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ စက်တင်ဘာ ၂၈ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်သွင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။<ref name="1stcg"/>အာဏာရ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက စစ်သေနာပတိချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းထံသို့ ယာယီအိမ်စောင့်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းပြီး တိုင်းပြည်အား ထိန်းသိမ်းရန် စာဖြင့် အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ထိုစာတွင် ၁၉၅၉ခုနှစ် ဧပြီလ နောက်ဆုံးထား၍ ၆လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ပါဝင်ခဲ့သည်။ |
||
ထို့နောက် ၁၉၅၈ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အိမ်စောင့်အစိုးရဖွဲ့စည်းကာ ရန်ကုန်မြို့ရှိ သမ္မတအိမ်တော်၌ ကျမ်းကျိန်ခဲ့ကြသည်။လွှတ်တော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ဤအစိုးရအဖွဲ့တွင် တပ်မတော်မှ အနည်းငယ်သာ ပါဝင်ပြီး အရပ်သားဝန်ကြီးများနှင့် ဒေသခံခေါင်းဆောင်များ အများစု ပါဝင်ကြသည်။ |
ထို့နောက် ၁၉၅၈ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အိမ်စောင့်အစိုးရဖွဲ့စည်းကာ ရန်ကုန်မြို့ရှိ သမ္မတအိမ်တော်၌ ကျမ်းကျိန်ခဲ့ကြသည်။လွှတ်တော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ဤအစိုးရအဖွဲ့တွင် တပ်မတော်မှ အနည်းငယ်သာ ပါဝင်ပြီး အရပ်သားဝန်ကြီးများနှင့် ဒေသခံခေါင်းဆောင်များ အများစု ပါဝင်ကြသည်။ |
||
သတင်းစာများတွင် ဦးနုက နှုတ်ထွက်ကာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို အာဏာ ခေတ္တလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း အချို့ကမူ အာဏာသိမ်းယူသည်ဟု |
သတင်းစာများတွင် ဦးနုက နှုတ်ထွက်ကာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို အာဏာ ခေတ္တလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း အချို့ကမူ အာဏာသိမ်းယူသည်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/world-41284436|title=၁၉၈၈ တတိယ စစ်အာဏာသိမ်းမှု}}</ref>လွတ်လပ်ရေးရရှိသည့် ၁၉၄၈ခုနှစ်မှစတင်ကာ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒကွဲပြားမှုများလည်း ကြီးမားလာခဲ့ကြသည်။ဦးနုနှင့် ကွဲပြားခဲ့သော တည်မြဲဖဆပလမှ ဦးကျော်ငြိမ်း၊ ဦးဗဆွေတို့နှင့် သင့်မြတ်ကြသည့် ဆိုရှယ်လစ် စစ်ဗိုလ်အချို့က အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်ခဲ့ကြသည်ဟု အချို့ကဆိုကြသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/in-depth-55988519|title=မြန်မာပြည်မှာ သိမ်းသည်၊ တပ်မတော်၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ နိုင်ငံရေးသံသရာ}}</ref>တပ်မတော်ဘက်မှ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်၊ ဦးနုဘက်မှ ဦးအုန်းတို့က စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခဲ့ကြသည်။စေ့စပ်မှုများအရ လွှတ်တော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းမပြုရန်နှင့် ၆လအကြာတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ဦးနုမှ တောင်းဆိုကာ အာဏာလွှဲပေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/in-depth-46729131|title=ပါမောက္ခ ဗိုလ်မှူးချုပ်မောင်မောင်၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ပုံဖော်သူ}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/article/2021/08/06/244913.html|title=အိမ်စောင့်အစိုးရ အသုံးအနှုန်းက ရှည်ကြာသော စစ်အာဏာရှင်စနစ် ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်လိုပုံ ရ}}</ref> |
||
၁၉၅၉ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ဖြစ်သော်လည်း ၁၉၆၀ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင်မှ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပခဲ့သည်။ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးနုကပင် ပြန်လည်အနိုင်ရကာ ပထစအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။သို့ရာတွင် ၂နှစ်အကြာ ၁၉၆၂ခုနှစ် မတ်လတွင် တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ |
၁၉၅၉ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ဖြစ်သော်လည်း ၁၉၆၀ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင်မှ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပခဲ့သည်။ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးနုကပင် ပြန်လည်အနိုင်ရကာ ပထစအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။သို့ရာတွင် ၂နှစ်အကြာ ၁၉၆၂ခုနှစ် မတ်လတွင် တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ |
||
စာကြောင်း ၁၃ - | စာကြောင်း ၁၄ - | ||
*ဦးသိမ်းမောင် (၁၉၅၈ - ၁၉၅၉) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် |
*ဦးသိမ်းမောင် (၁၉၅၈ - ၁၉၅၉) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် |
||
*ဦးလွန်းဘော် (၁၉၅၉- ၁၉၆၀) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် |
*ဦးလွန်းဘော် (၁၉၅၉- ၁၉၆၀) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် |
||
== ကိုးကား == |
|||
{{reflist}} |
|||
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့များ}} |
|||
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး}} |
|||
[[Category:ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] |
၁၇:၁၀၊ ၁၅ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ ရက်နေ့က မူ
ဤ ဆောင်းပါး သို့မဟုတ် အပိုင်းသည် ချဲ့ကားရေးသားနေဆဲ သို့မဟုတ် အကြီးစား ပြန်လည်တည်းဖြတ်နေဆဲဖြစ်ပြီး သင်လည်း ပါဝင်ကူညီ ရေးသားနိုင်သည်။ အကယ်၍ ဤဆောင်းပါး သို့မဟုတ် အပိုင်းသည် ရက်အနည်းငယ်ကြာသည်အထိ ပြင်ဆင်ခြင်းမရှိပါက ဤတမ်းပလိတ်ကို ကျေးဇူးပြု၍ ဖယ်ရှားလိုက်ပါ။ အကယ်၍ သင်သည် ဤတမ်းပလိတ်ကို ထည့်သွင်းသူ ဖြစ်ပြီး တည်းဖြတ်နေဆဲဖြစ်ပါက တည်းဖြတ်မှု တစ်ခုနှင့် တစ်ခုအကြားတွင် ကျေးဇူးပြု၍ ဤတမ်းပလိတ်အား {{in use}} ဖြင့် အစားထိုးပါ။
ဤ ဆောင်းပါး အား Kantabon (ဆွေးနွေး | ပံ့ပိုး) မှ ၂ နှစ် အကြာက နောက်ဆုံးပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ (ရှင်းသန့်ရန်) |
အိမ်စောင့်အစိုးရ (၁၉၅၈) သည် ၁၉၅၈ခုနှစ်တွင် အာဏာရ အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုထံမှ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ လွှဲပြောင်းရယူပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ဤအစိုးရမှာ မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးသော အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်သည်။၁၉၆၀ပြည့်နှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးနောက် အနိုင်ရရှိခဲ့သော ဦးနု၏ သန့်ရှင်းဖဆပလကို အာဏာ ပြန်လွှဲပေးခဲ့သည်။[၁]
သမိုင်းကြောင်း
အာဏာရ ဖဆပါလပါတီသည် ၁၉၅၈ခုနှစ် ဧပြီလတွင် သန့်ရှင်းနှင့် တည်မြဲဟူ၍ နှစ်ခြမ်းပြိုကွဲပြီးနောက် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေခဲ့သည်။၁၉၅၈ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေ့ နံနက်တွင် တပ်မတော်မှ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်တို့က ဦးနု၏ နေအိမ်သို့ လာရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ညနေပိုင်းတွင် အာဏာရ သန့်ရှင်းဖဆပလ အလုပ်အမှုဆောင် အစည်းအဝေး၊ လက်ရှိ အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးတို့ကို ဆက်တိုက် ကျင်းပခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းမှ ခေတ္တလာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်အရ စက်တင်ဘာ ၂၈ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်သွင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။[၁]အာဏာရ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက စစ်သေနာပတိချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းထံသို့ ယာယီအိမ်စောင့်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းပြီး တိုင်းပြည်အား ထိန်းသိမ်းရန် စာဖြင့် အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ထိုစာတွင် ၁၉၅၉ခုနှစ် ဧပြီလ နောက်ဆုံးထား၍ ၆လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ပါဝင်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၁၉၅၈ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အိမ်စောင့်အစိုးရဖွဲ့စည်းကာ ရန်ကုန်မြို့ရှိ သမ္မတအိမ်တော်၌ ကျမ်းကျိန်ခဲ့ကြသည်။လွှတ်တော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ဤအစိုးရအဖွဲ့တွင် တပ်မတော်မှ အနည်းငယ်သာ ပါဝင်ပြီး အရပ်သားဝန်ကြီးများနှင့် ဒေသခံခေါင်းဆောင်များ အများစု ပါဝင်ကြသည်။
သတင်းစာများတွင် ဦးနုက နှုတ်ထွက်ကာ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကို အာဏာ ခေတ္တလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း အချို့ကမူ အာဏာသိမ်းယူသည်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။[၂]လွတ်လပ်ရေးရရှိသည့် ၁၉၄၈ခုနှစ်မှစတင်ကာ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒကွဲပြားမှုများလည်း ကြီးမားလာခဲ့ကြသည်။ဦးနုနှင့် ကွဲပြားခဲ့သော တည်မြဲဖဆပလမှ ဦးကျော်ငြိမ်း၊ ဦးဗဆွေတို့နှင့် သင့်မြတ်ကြသည့် ဆိုရှယ်လစ် စစ်ဗိုလ်အချို့က အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်ခဲ့ကြသည်ဟု အချို့ကဆိုကြသည်။[၃]တပ်မတော်ဘက်မှ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးမောင်မောင်၊ ဦးနုဘက်မှ ဦးအုန်းတို့က စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခဲ့ကြသည်။စေ့စပ်မှုများအရ လွှတ်တော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းမပြုရန်နှင့် ၆လအကြာတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ဦးနုမှ တောင်းဆိုကာ အာဏာလွှဲပေးခဲ့သည်။[၄][၅]
၁၉၅၉ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ဖြစ်သော်လည်း ၁၉၆၀ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင်မှ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပခဲ့သည်။ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးနုကပင် ပြန်လည်အနိုင်ရကာ ပထစအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။သို့ရာတွင် ၂နှစ်အကြာ ၁၉၆၂ခုနှစ် မတ်လတွင် တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
အစိုးရအဖွဲ့
- ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း - ဝန်ကြီးချုပ်
- ဦးသိမ်းမောင် (၁၉၅၈ - ၁၉၅၉) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
- ဦးလွန်းဘော် (၁၉၅၉- ၁၉၆၀) - ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
ကိုးကား
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၊ ပထမအိမ်စောင့်အစိုးရနဲ့ ပညာရှင်နိုင်ငံရေး။
- ↑ ၁၉၈၈ တတိယ စစ်အာဏာသိမ်းမှု။
- ↑ မြန်မာပြည်မှာ သိမ်းသည်၊ တပ်မတော်၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ နိုင်ငံရေးသံသရာ။
- ↑ ပါမောက္ခ ဗိုလ်မှူးချုပ်မောင်မောင်၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ပုံဖော်သူ။
- ↑ အိမ်စောင့်အစိုးရ အသုံးအနှုန်းက ရှည်ကြာသော စစ်အာဏာရှင်စနစ် ထူထောင်ရန် ရည်ရွယ်လိုပုံ ရ။