ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (ရးဗဂေါ)
မြို့တော်	ပဲခူးမြို့
ဧရိယာ	၃၉,၄၀၄ km²
လူဦးရေ	၄,၈၆၇,၃၇၃
လူမျိုးများ	ဗမာ၊ ကရင်၊ ရှမ်း၊ တရုတ်၊ ကုလား၊ မွန်၊ ဂေါ်ရခါး
ဘာသာတရားများ	ဗုဒ္ဓ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတံဆိပ်

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းဒေသကြီးခုနှစ်ခုတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ မြို့တော်မှာ ပဲခူးမြို့ (ဍုၚ်ဗဂေါ)ဖြစ်သည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၄,၈၆၇,၃၇၃ ဦး ဖြစ်သည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် မြို့နယ် (၂၈) မြို့နယ်၊ မြို့(၅၁)မြို့၊ ရပ်ကွက်ပေါင်း (၃၂၅) ခု၊ ကျေးရွာအုပ်စုပေါင်း(၁၄၁၀) အုပ်စု နှင့် ကျေးရွာပေါင်း (၆၄၄၁) ရွာပါဝင်ပါသည်။

တည်နေရာ

—ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် မြောက်ဘက်တွင် နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ အရှေ့ဘက်တွင် ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်၊ တောင်ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ အနောက်ဘက်တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်လျက်ရှိပါသည်။

မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၆ ဒီဂရီ ၄၇ မိနစ်မှ ၁၉ ဒီဂရီ ၂၀ မိနစ်၊ အရှေ့လောင်ဂျီကျု ၉၄ ဒီဂရီ ၃၅ မိနစ်မှ ၉၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် အတွင်းကျရောက်ပြီး ဧရိယာအားဖြင့် ၉၇၃၇၀၄၃ဧက၊ စတုရန်းမိုင်အားဖြင့် ၁၅၂၁၄.၁၀ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်းပါသည်။

သမိုင်းကြောင်း

ဒုတိယအကြိမ် ကျူးကျော်စစ်ပွဲအပြီး ၁၈၅၃-ခု၊ ဇန်နဝါရီလ(၂၀)ရက်နေ့တွင် အောက်မြန်မာပြည်ကို အင်္ဂလိပ်တို့၏ ကိုလိုနီအဖြစ် အပြီးအပိုင် သိမ်းပိုက်ခြင်းခံရသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေး စနစ်အရ ပဲခူးတိုင်းကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ပဲခူးတိုင်းတွင်း မြန်မာသမိုင်းကြောင်း၌ ထင်ရှားခဲ့သော မင်းနေပြည်တော်ဟောင်းများ ပါဝင်နေပေသည်။ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ကေတုမတီ အမည်ဖြင့် ကျော်ကြားခဲ့သော မြန်မာပဒေသရာဇ်တို့၏ နေပြည်တော်ဟောင်း တောင်ငူမြို့တည်ရှိပေသည်။ အနောက်မြောက်စွန်းတွင် မြန်မာသမိုင်းဦး၌ ကြီးကျယ်စည်ကားခဲ့သော ပျူလူမျိုးတို့၏ မြို့တော် သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်း ရှိပေသည်။ ပဲခူးတိုင်း၏ မြို့တော်ဖြစ်သော ပဲခူးမြို့သည်လည်း ရှေးအတိတ်ကာလက မွန်ပဒေသရာဇ်တို့ ထီးနန်းစိုက်ခဲ့ရာ ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်တော်အဖြစ် ထင်ရှားခဲ့ပေသည်။

ရာသီဥတု

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး တောင်ပိုင်းဒေသများသည် အကြမ်းအားဖြင့် စိုစွတ်သော မုတ်သုံရာသီဥတုရရှိကာ မြောက်ပိုင်းဒေသများမှာမူ ခြောက်သွေ့သည့် ရာသီဥတုရှိပါသည်။ ပဲခူး၊ တောင်ငူနှင့် ပြည်မြို့များတွင် နွေဥတု အပူဆုံးကာလများတွင် အပူချိန် ၈၈ ဒီဂရီ မှ ၉၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် ထိရှိတတ်သည်။ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် တိုင်းဒေသကြီးတစ်ခုလုံး၏ အပူချိန်မှာ ၇၅ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ဖြစ်သည်။ မိုးရေချိန်မှာ အမြင့်ဆုံးအားဖြင့် မြစ်သားမြို့တွင် ၁၃၂.၃၆ လက်မထိ စံချိန်တင်ရောက်ရှိခဲ့ဖူးသကဲ့သို့ အနိမ့်ဆုံးအားဖြင့် ပြည်မြို့တွင် ၄၅.၄၉ လက်မသာရရှိခဲ့ဖူးသည်။

ပါဝင်သောမြို့နယ်များ

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး မြေပုံ

• ကြို့ပင်ကောက်
• ကျောက်တံခါး
• ဇီးကုန်း
• ညောင်လေးပင်
• တောင်ငူ
• နတ်တလင်း
• ပဲခူး
• ကဝ
• ပြည်
• ပေါင်းတည်
• ဖြူး
• မင်းလှ
• ရေတာရှည်
• လက်ပံတန်း
• ဝေါ
• သာယာဝတီ
• သုံးဆယ်
• သဲကုန်း
• အုတ်ဖို
• မိုးညို
• ပေါက်ခေါင်း
• ဒိုက်ဦး
• သနပ်ပင်
• ထန်းတပင်
• အုတ်တွင်း
• ကျောက်ကြီး
• ရွှေကျင်
• ပဲနွယ်ကုန်း

ထင်ရှားသည့်နေရာများ

• ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော်
• ကျိုက်ပွန်ဘုရား
• ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)
• ရွှေသာလျောင်း ရုပ်ပွားတော်ကြီး