ခန္ဓာငါးပါး

ရုပ်ခန္ဓာ တစ်ပါးနှင့် နာမ်ခန္ဓာလေးပါး ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။

(၁) ရူပက္ခန္ဓာ - ဖောက်ပြန်တတ်သော ရုပ်အစုအဝေး(ပြောင်းလဲပျက်စီးတတ်သည့် သဘောရှိသော ရုပ်အစုအဝေး။)

(၂) ဝေဒနာက္ခန္ဓာ - ခံစားတတ်သောနာမ်အစုအဝေး

(၃) သညက္ခန္ဓာ - မှတ်သားတတ်သောသဘောကို သညက္ခန္ဓာဟုခေါ်ပါသည်။ (သင်ညက်ခန်ဒါ ဟု အသံထွက်ပါသည်။)

ခံစားတာ ပမာရေပွက်လို ‌ေပွက်ပုံပြု မြင်အောင်ရှု ရမှူမဂ်နှင့်ဖိုလ်ုနာမ်အစုအဝေး။

(၄) သင်္ခါရက္ခန္ဓာ - စေ့စော်၊တိုက်တွန်း၊ပြုပြင်တက်သောနာမ်အစုအဝေး။

(၅) ဝိဉာဏက္ခန္ဓာ - သိမှုနာမ်အစုအဝေး။

ဆက်နွယ်၍၊ခန္ဓာ၁၁ပါးလည်းရှိပါသေးသည်။ကာလသုံးပါး၊ အတွင်းအပြင်၊ အကြမ်းအနု(ဩဠာရိက သုခုမ)၊ အယုတ်အမြတ်(ဟီန ပဏီတ)၊ အနီးအဝေး စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။

ရူပက္ခန္ဓာအား "ယံကိဉ္စရူပံ၊ အတီတာ၊ အနာဂတာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာ၊ အဇ္ဈတ္တံဝါ၊ ဗဟိတ္တံဝါ၊ဩဠာရိကာဝါ သုခုမာဝါ၊ ဟီနာဝါ ပဏီတာဝါ၊ ယံ ဒူရေ သန္တိကေဝါ" ဟု လေ့လာ မှတ်သား မိပါသည်။