ခန္ဓသုတ်
ပိဋကတ် သုံးပုံ |
---|
ဝိနယပိဋက |
သုတ္တန်ပိဋကတ် |
အဘိဓမ္မာပိဋကတ် |
သာဝတ္ထိပြည် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ မြတ်စွာ ဘုရား သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ် ရဟန်းတစ်ပါး မြွေကိုက် ခံရ၍ ထိုအကြောင်းကို မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား ကြလေသည်။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားက “ရဟန်းတို့ . . ထိုရဟန်းသည် ဝိရူပက္ခစသော နဂါးမျိုး တို့ကို မေတ္တာ မပို့သသောကြောင့် မြွေကိုက်ခံရခြင်း ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဝိရူပက္ခစသော နဂါးမျိုးတို့ကို မေတ္တာ ပို့သခဲ့လျှင် မြွေကိုက်ခံရမည် မဟုတ်”ဟု မိန့်တော်မူ၍ ဝိရူပက္ခ စသော နဂါးမျိုးတို့ကို မေတ္တာပို့သခြင်းအားဖြင့် မိမိကိုယ်ကို စောင့်ရှောက်ကြရန် ခန္ဓသုတ်ပရိတ် တရားတော်ကို ဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ [၁]
ခန္ဓသုတ် (ပါဠိ)
[ပြင်ဆင်ရန်]
ပါဠိတော် |
ပါဠိအသံထွက် |
၁။ သဗ္ဗာသီဝိသဇာတီနံ၊ ဒိဗ္ဗမန္တာဂဒံ ဝိယ။ |
၁။ သပ်ဗာသီဝိသ-ဇာတီနံ၊ ဒိတ်ဗ-မန်တာ ဂဒံ ဝိယ။ |
၂။ အာဏာခေတ္တမှိ သဗ္ဗတ္ထ၊ သဗ္ဗဒါ သဗ္ဗပါဏိနံ။ |
၂။ အာဏာ-ခစ်တန်မှိ သပ်ဗတ်ထ၊ သပ်ဗဒါ သပ်ဗ-ပါဏိနံ။ |
၃။ ဝိရူပက္ခေဟိ မေ မေတ္တံ မေတ္တံ ဧရာပထေဟိ မေ။ |
၃။ ဝိရူပက်ခေဟိ မေ မစ်တံ၊ မစ်တံ အေရာပထေဟိ မေ။ |
၄။ အပါဒကေဟိ မေ မေတ္တံ မေတ္တံ ဒွိပါဒကေဟိ မေ။ |
၄။ အပါဒကေဟိ မေ မစ်တံ၊ မစ်တံ ဒွိပါဒကေဟိ မေ။ |
၅။ မာမံ အပါဒကော ဟိံသိ၊ မာမံ ဟိံသိ ဒွိပါဒကော။ |
၅။ မာ မံ အ-ပါဒကော ဟိန်သိ၊ မာ မံ ဟိန်သိ ဒွိပါဒကော။ |
၆။ သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗေ ပါဏာ၊ သဗ္ဗေ ဘူတာ စ ကေဝလာ။ |
၆။ သပ်ဗေ သတ်တာ သပ်ဗေ ပါဏာ၊ သပ်ဗေ ဘူတာ စ ကေဝလာ။ |
၇။ အပ္ပမာဏော ဗုဒ္ဓေါ၊ အပ္ပမာဏော ဓမ္မော။ |
၇။ အပ်-ပမာဏော ဗုတ်ဓော၊ အပ်-ပမာဏော ဓမ်မော။ |
၈။ ကတာ မေ ရက္ခာ ကတံ မေ ပရိတ္တံ ပဋိက္ကမန္တု ဘူတာနိ။ |
ကတာ မေ ရက်ခါ, ကတံ မေ ပရိတ်တံ၊ ပတိတ်ကမန်တု ဘူတာနိ။ |
ခန္ဓသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။ |
ခန်ဓ-သုတ်တံ နိတ်ထိတံ။ |
မြန်မာပြန်ရှင်းလင်းချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဤခန္ဓသုတ် ပရိတ်တော်သည် နတ်ဆေး နတ်မန္တရားနှင့် တူ၏။ မြွေလေးမျိုးတို့၏ ပြင်းထန်သော အဆိပ်ကို ပျောက်ကင်းစေ၏။
- အာဏာခေတ်ဟုခေါ်သော စကြဝဠာ ကုဋေတသိန်း အတွင်း၌ သတ္တဝါအများရှိကြ၏။ မြွေမှတပါး ကျန်သော သတ္တဝါတို့၏ ဘေးရန်ကိုလည်း တားမြစ်နိုင်စွမ်းပေ၏။ ထိုပရိတ်တော်ကို ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့ စုပေါင်း ရွတ်ဆိုကြပါကုန်စို့။
- ဝိရူပက္ခ နဂါးမင်းတို့နှင့် အတူတကွ ကျွန်ုပ်၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် ဖြစ်ပါစေ။ ဧရာပထ နဂါးမင်းတို့နှင့် အတူတကွ ကျွန်ုပ်၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် ဖြစ်ပါစေ။ ဆဗျာပုတ္တ နဂါးမင်းတို့နှင့် အတူတကွ ကျွန်ုပ်၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် ဖြစ်ပါစေ။ ကဏှာဂေါတမ နဂါးမင်းတို့နှင့် အတူတကွ ကျွန်ုပ်၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် ဖြစ်ပါစေ။
- အခြေမဲ့သော သတ္တဝါ၊ အခြေနှစ်ချောင်းရှိသော သတ္တဝါ၊ အခြေလေးချောင်းရှိသော သတ္တဝါ၊ ခြေထောက်များစွာရှိသော သတ္တဝါ၊ ဤသတ္တဝါအားလုံးနှင့် ကျွန်ုပ်၏ ချစ်ခြင်းမေတ္တာသည် အတူတကွ ဖြစ်ပါစေသတည်း။
- အခြေမဲ့သော သတ္တဝါဟူသမျှသည် ကျွန်ုပ်ကို မညှင်းဆဲစေသတည်း။ အခြေနှစ်ချောင်းရှိသော သတ္တဝါဟူသမျှသည် ကျွန်ုပ်ကို မညှင်းဆဲစေသတည်း။ ခြေလေးချောင်းရှိသော သတ္တဝါဟူသမျှသည် ကျွန်ုပ်ကို မညှင်းဆဲစေသတည်း။ ခြေထောက်များစွာရှိသော သတ္တဝါဟူသမျှသည် ကျွန်ုပ်ကို မညှင်းဆဲစေသတည်း။
- အာရုံငါးပါးကို ခုံမင်တတ်သော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည်လည်းကောင်း၊ အသက်ရှူရှိုက်တတ်သော သတ္တဝါ အားလုံးတို့သည်လည်းကောင်း၊ ကိုယ်ကာယ အထင်အရှားဖြစ်သော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည်လည်းကောင်း၊ သတ္တဝါတိုင်း သတ္တဝါတိုင်းသည် အကောင်း အမြတ်တို့ကိုသာ မြင်ကြပါစေ။ အနည်းငယ်မျှပင် မကောင်းမှုသို့ မရောက်ကြပါစေနှင့်။
- (ကိလေသာသည် နှိုင်းယှဉ်စရာ အကြောင်းပမာဏဖြစ်၏။) မြတ်စွာဘုရားသည် ပမာဏပြုစရာ ကိလေသာမရှိ။ တရားတော်သည်လည်း ပမာဏပြုစရာ ကိလေသာမရှိ။ သံဃာတော်သည်လည်း ပမာဏပြုစရာ ကိလေသာမရှိ။ ကင်း၊ သန်း၊ မြွေ၊ ကင်းမြီးကောက်၊ ကင်းခြေများ၊ ပင့်ကူ (ပင့်ကူနက်)၊ တက်တူ (အိမ်မြှောင်)၊ ကြွက်စသော သတ္တဝါတို့သည် ပမာဏပြုစရာ ကိလေသာ ရှိကြကုန်၏။
- ကျွန်ုပ်သည် အစောင့်အရှောက်ကို ပြုအပ်ပြီ။ အရံအတားကို ပြုအပ်ပြီ။ သတ္တဝါတို့သည် ဖဲရှောင်ကြကုန်လော့၊ ကျွန်ုပ်သည် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားအား ရှိခိုးပါ၏။ ဝိပဿီ စသော ဘုရားခုနှစ်ဆူတို့အားလည်း ဦးညွှတ်ရှိခိုးပါ၏။
ရွတ်ဖတ်ရခြင်းအကျိုး
[ပြင်ဆင်ရန်]မြွေဘေးကင်းနိုင်သည်။ အခြားအဆိပ်ရှိသော သတ္တဝါတို့ ဘေးမှလည်း လွတ်နိုင်သည်။ မြွေကိုက် ကင်းကိုက် ခံရသော အခါမျိုး၌လည်း အကြိမ်ကြိမ် ရွတ်နိုင်သည်။ ဘေးရန်ကို ကျော်လွန်နိုင်ပေသည်။
အခြား ခန္ဓသုတ် (၇)သုတ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ခန္ဓသုတ်(၇)သုတ် ရှိပါသည်။
- ပရိတ်ကြီး၌ ပါသော ခန္ဓသုတ် (ပါဠိ)မှာ အဟိရာဇသုတ်[၂]မှ ဖြစ်ပါသည်။
[၃] ခန္ဓာငါးပါးတို့တွင် တစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီကို အနတ္တလက္ခဏသုတ်တော်အတိုင်း အရှင်ရာဟုလာအား ဘုရားရှင် ဟောတော်မူသည့်သုတ်။
[၄] ပစ္စုပ္ပန်, အတိတ်, အနာဂတ်, အဇ္ဈတ္တ, ဗဟိဒ္ဓ, ဩဠာရိက, သုခုမ, ဟီန, ပဏီတ, ဒူရ, သန္တိကဖြစ်သော ခန္ဓာငါးပါးနှင့် အတိတ်, အနာဂတ်, ပစ္စုပ္ပန် ... ဒူရ, သန္တိက, သာသဝ, သဥပါဒါနိယဖြစ်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးပါးတို့ကို ဘုရားရှင်က ရဟန်းတို့အား ဟောတော်မူသည့်သုတ်။
[၅] ကွယ်လွန်လျှင် အပါယ်လေးဘုံသို့ မရောက်နိုင်သော သောတာပန် မဖြစ်မခြင်း မသေနိုင်သော သဒ္ဓါနုသာရီပုဂ္ဂိုလ်၊ ဓမ္မာသာရီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ခန္ဓာတစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီ အပေါ်၌ ရှုမြင်ယုံကြည်ပုံကို ဟောတော်မူသည့်သုတ်။
[၆] ခန္ဓာတို့၏ စတင်ဖြစ်မှု, တည်တံ့မှု, အသစ်ဖြစ်ပေါ်မှု, ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်မှုသည် ဆင်းရဲ၏ စတင်ဖြစ်မှု, ရောဂါတို့၏ တည်တံ့မှု၊ အိုခြင်း သေခြင်း၏ ထင်ရှားဖြစ်မှု ဖြစ်ပုံ၊ ခန္ဓာတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းမှု ကွယ်ပျောက်မှုသည် ဆင်းရဲ၏ ချုပ်မှု၊ ရောဂါတို့၏ ငြိမ်းမှု, အိုခြင်း သေခြင်း၏ ကွယ်ပျောက်မှုမည်၏-ဟု ခန္ဓာတစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီ ခွဲ၍ ဖြစ်မှု ချုပ်မှုတို့ကို ဘုရားရှင် ဟောလသုတ်။
[၇] ခန္ဓာငါးပါးတို့၌ ဆန္ဒရာဂဟူသော ဥပက္ကိလေသကိုပယ်ပြီးသော ရဟန်း၏ စိတ်သည် နေက္ခမ္မ၌ညွတ်ပုံ၊ နေက္ခမ္မ၌အထုံရပြီးသော စိတ်သည် အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယဓမ္မတို့၌ ပြုရန်သင့်လျော်ပုံကို ခန္ဓာတစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီ ခွဲ၍ ဟောတော်မူသည့်သုတ်။
[၈] သစ္စာလေးပါးကို တစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီ သဘာဝဓမ္မတို့ကို ဟောတော်မူပြီး ယင်း သစ္စာတရားတို့ကို အသီး အသီးသိရန် အားထုတ်ရမည်-ဟု ဟောတော်မူသည့်သုတ်။
[၉] သမဏမစလပုဂ္ဂိုလ်, သမဏပုဏ္ဍရိကပုဂ္ဂိုလ်, သမဏသုခုမာလပုဂ္ဂိုလ် သမဏေသု သမဏသုခုမာလပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို တစ်ပါးစီ တစ်ပါးစီ အကျယ်ဟောတော်မူသည့်သုတ်။ [၁၀]
ခန္ဓသုတ်၌ လာသော ခန္ဓာနှင့် ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ
[ပြင်ဆင်ရန်]သာဝတ္ထိနိဒါန်း။ ရဟန်းတို့... ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ကိုလည်းကောင်း, ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ကိုလည်းကောင်း ဟောကြားတော်မူပေအံ့ ..၊ ထိုတရားတော်ကို နာယူကြကုန်လော့ .....။
ရဟန်းတို့... ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ဟူသည် အဘယ်တို့နည်း?
ရဟန်းတို့...အတိတ်-အနာဂတ်-ပစ္စုပ္ပန်လည်းဖြစ်သော အတွင်း-အပြင်လည်းဖြစ်သော အကြမ်း-အနုလည်း ဖြစ်သော အယုတ်-အမြတ်လည်းဖြစ်သော အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော ရုပ်အားလုံးကို ရူပက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊ အတိတ်အနာဂတ်-ပစ္စုပ္ပန်လည်းဖြစ်သော အတွင်း-အပြင်လည်းဖြစ်သော အကြမ်း-အနုလည်းဖြစ်သော။ပ။ ဝေဒနာအားလုံးကို။ ပ။ သညာအားလုံးကို။ပ။ သင်္ခါရအားလုံးကို သင်္ခါရက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊ အတိတ်-အနာဂတ်-ပစ္စုပ္ပန်လည်းဖြစ်သော အတွင်း-အပြင်လည်းဖြစ်သော အကြမ်း-အနုလည်းဖြစ်သော အယုတ်-အမြတ်လည်းဖြစ်သော အဝေး-အနီးလည်း ဖြစ်သော ဝိညာဏ်အားလုံးကို ဝိညာဏက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊ ရဟန်းတို့... ဤတရားတို့ကို ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ဟူ၍ ဆိုအပ်၏၊
ရဟန်းတို့...ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ဟူသည် အဘယ်တို့နည်းဟူမူ - ရဟန်းတို့...
၁။ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်၍ တဏှာ-ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် စွဲလမ်းအပ်သော အတိတ်-အနာဂတ်-ပစ္စုပ္ပန်လည်း ဖြစ်သော။ပ။ အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော ရုပ်အားလုံးကို ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊
၂။ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်၍ တဏှာ-ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် စွဲလမ်းအပ်သော။ပ။ အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော ဝေဒနာအားလုံးကို ဝေဒနုပါဒါနက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊
၃။ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်၍ တဏှာ-ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် စွဲလမ်းအပ်သော။ပ။ အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော သညာအားလုံးကို သညုပါဒါနက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊
၄။ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်၍ တဏှာ-ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် စွဲလမ်းအပ်သော။ပ။ အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော (ဝေဒနာ-သညာမှ ကြွင်းသော စေတသိက်) သင်္ခါရအားလုံးကို သင်္ခါရုပါဒါနက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊
၅။ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်၍ တဏှာ-ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် စွဲလမ်းအပ်သော အတိတ်-အနာဂတ်-ပစ္စုပ္ပန်လည်း ဖြစ်သော။ပ။ အဝေး-အနီးလည်းဖြစ်သော ဝိညာဏ်အားလုံးကို ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓာဟု ဆိုအပ်၏၊
ရဟန်းတို့...ဤတရားတို့ကို ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးမျိုးတို့ဟူ၍ ဆိုအပ်၏ဟု မိန့်ကြားတော်မူ၏၊ [၁၁][၁၂]
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ ပရိတ်တော် အဓိပ္ပါယ် ကြည်ညိုဖွယ် (အရှင်သာသနဝရ)
- ↑ -အံ၊၁၊၃၈၃-၄။ အံ၊မြန်၊၁၊၃၉၈-၉။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၁၆။ အံ၊ဋီ၊၂၊၃၁၁-၂။ (ဝိ၊၄၊၂၄၅။ ဇာ၊၁။၅၃-၄။) -အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ စတု က္ကနိပါတ၊ ဒုတိယပဏ္ဏာသက၊ (၇) ၂-ပတ္တကမ္မဝဂ္ဂ၊ သတ္တမသုတ်။
- ↑ -သံ၊၁၊၄၄၂။ သံ၊မြန်၊၁၊၄၃၁-၂။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၉၇။ သံ၊ဋီ၊၂၊၁၈၀။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၇-ရာဟုလသံယုတ္တ၊ ဒုတိယဝဂ္ဂ၊ ဒသမသုတ်။
- ↑ -သံ၊၂၊၃၉။ သံ၊မြန်၊၂၊၃၈။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၉။ သံ၊ဋီ၊၂၊၂၂၁။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၁-ခန္ဓသံယုတ္တ၊ ၅-အတ္တဒီပဝဂ္ဂ၊ ဆဋ္ဌသုတ်။
- ↑ -သံ၊၂၊၁၈၈-၉။ သံ၊မြန်၊၂၊၁၈၀။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၄-ဩက္ကန္တသံယုတ္တ၊ ဒသမသုတ်။
- ↑ -သံ၊၂၊၁၉၃။ သံ၊မြန်၊၂၊၁၈၃။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၅-ဥပ္ပါဒသံယုတ္တ၊ ဒသမသုတ်။
- ↑ -သံ၊၂၊၁၉၆။ သံ၊မြန်၊၂၊၁၈၆။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၆-ကိလေသသံယုတ္တ၊ ဒသမသုတ်။
- ↑ -သံ၊၃၊၃၇၂-၃။ သံ၊မြန်၊၃၊၃၇၈-၉။ -သံယုတ္တနိကာယ၊ မဟာဝဂ္ဂသံယုတ္တ၊ ၁၂-သစ္စသံယုတ္တ၊ ၂-ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနဝဂ္ဂ၊ တတိယသုတ်။
- ↑ -အံ၊၁၊၄၀၂-၃။ အံ၊မြန်၊၁၊၄၁၇။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၂၄။ -အင်္ဂုတ္တရနိကာယ၊ စတုက္ကနိပါတ၊ ဒုတိယပဏ္ဏာသက၊ (၉)၄-မစလဝဂ္ဂ၊ ဒသမသုတ်။
- ↑ ပခုက္ကူမြို့ မဟာဝိသုတာရာမတိုက်၊ သာသနဓဇ သိရီပဝရ ဓမ္မာစရိယ၊ B.A (ဝိဇ္ဇာဂုဏ်ထူး-သီရိလင်္ကာ)၊ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘဒ္ဒန္တ ကေလာသမဟာထေရ် တိပိဋကသူစိကျမ်း နှင့် နိုင်ငံတော်ပရိယတ္တိသာသနာ့ တက္ကသိုလ် (ရန်ကုန်) ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်၊ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘဒ္ဒန္တကုမာရထေရ် တိပိဋက သုတ္တသူစိ ဝိဘာဝိနီ
- ↑ (သံ၊၂၊၃၉။ ခန္ဓသုတ္တန်။)
- ↑ ဖားအောက်တောရဆရာတော်။ နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရာ တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း။