ကဿပဘုရား

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ

ကဿပဘုရား သည် ကကုသန်ဘုရား၊ ကောဏဂုံဘုရား၊ ဂေါတမဘုရား နှင့် အရိမေတ္တေယျဘုရား စသည့် ဘဒ္ဒကမ္ဘာတွင် ပွင့်တော်မူမည့် ဘုရားကြီးငါးဆူမှ ပွင့်ပြီးခဲ့သောဘုရားဖြစ်သည်။

ကဿပ အမျိုး အနွယ်ကို အစွဲပြု၍ ကဿပဟု ခေါ်သည်။ ယင်း ဘုရားရှင်သည် နှစ် ကျိပ်ရှစ်ဆူသော ဘုရားတို့တွင် ၂၇-ဆူ မြောက်, ဘဒ္ဒကမ္ဘာ ဘုရားငါးဆူတို့တွင် ၃-ဆူမြောက် ဖြစ်သည်။ လူတို့အသက် နှစ် သောင်းတမ်း၌ ပွင့်တော်မူသည်။ ခမည်းတော်မှာ ဗာရဏသီပြည်သား ဗြဟ္မဒတ္တ ပုဏ္ဏားဖြစ်၍ မယ်တော်မှာ ဓနဝတီ ပုဏ္ဏေးမ ဖြစ်သည်၊ ဣသိပတနမိဂဒါယတော၌ ဖွားမြင်တော်မူသည်၊ အနှစ် နှစ်ထောင်ပတ်လုံး ဟံသ, ယသ, သိရိနန္ဒမည်သော ပြာသာဒ် ၃-ဆောင်၌ သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမ အမှူးရှိသော မောင်းမပေါင်း ၄-သောင်း ၈-ထောင် ခြံရံ လျက်နေသည်၊ သားတော်မှာ ဝိဇိတသေန ဖြစ်သည်၊

ပြာသာဒ်နှင့်တကွ တောထွက်၍ ယောက်ျား ပရိသတ်အားလုံး ရဟန်းဝတ် ကြသည်၊ ၇-ရက်မျှ ပဓာနစရိယ (ကမ္မဋ္ဌာန်း အကျင့်)ကို ကျင့်သည်၊ ကဆုန်လပြည့်နေ့၌ သုနန္ဒာပုဏ္ဏေးမ လှူသော ဃနာနို့ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးသုံးဆောင်၍ ညချမ်းအခါ၌ သောမ မည်သော ယဝပါလ (မုယောခင်းစောင့်)သည် ပေးလှူအပ်သော မြက် ၈-ဆုပ်ကို ခံတော်မူ၍ ၁၅-တောင် အလျား အနံ ကျယ်ဝန်းသော မြက်အခင်းကို ခင်း၍ ထိုမြက်ခင်းထက်၌ပင် သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကိုတော်မူသည်၊ ဗောဓိပင်မှာ ညောင်ပင် ဖြစ်သည်၊ ဘုရားဖြစ်၍ ၄၉-ရက် လွန်မြောက်သောအခါ မိမိနှင့်အတူ ရဟန်းပြုသော သူများကိုပင် ဣသိပတနမိဂဒါဝုန်တော၌ ဓမ္မစကြာတရားကို ဟောတော်မူသည်၊ ထိုအခါ ကုဋေ ၂၀၀၀၀-အရေအတွက်ရှိသော နတ်လူတို့အဖို့ ပဌမအကြိမ် သစ္စာ ၄-ပါးသိမြင်သော ကျွတ်တမ်းဝင်ပွဲကြီးဖြစ်၏၊ ထို့နောက် တဖန် ၄-လပတ်လုံး ဒေသစာရီလှည့်လည်ရင်း တရား ဟောတော်မူသည့်အတွက် ကုဋေ ၁၀၀၀၀-အရေအတွက် ရှိသော နတ်လူတို့အဖို့ ဒုတိယ အကြိမ် သစ္စာ ၄-ပါးသိမြင်သော ကျွတ်တမ်း ဝင်ပွဲကြီးဖြစ်၏၊ ထို့နောင် သုန္ဒရမြို့ တံခါး အနီး ပိတောက်ပင်ရင်း၌ ရေမီးအစုံ အစုံ သော တန်ခိုးပြာဋိဟာပြတော်မူပြီးလျှင် တရားဒေသနာ ဟောတော်မူသောအခါ ကုဋေ ၅၀၀၀-အရေအတွက်ရှိသော နတ်လူတို့အဖို့ တတိယအကြိမ် သစ္စာ ၄-ပါး သိမြင်သော ကျွတ်တမ်းဝင်ပွဲကြီးဖြစ်၏၊ တဖန် တာဝတိံ သာနတ်ပြည် သုဓမ္မာနတ်သဘင်၌ မယ်တော် ဓနဝတီကိုအမှူးပြု၍ ၁-သောင်းသော လောကဓာတ်မှ လာရောက်ကြကုန်သော နတ်ဗြဟ္မာတို့အား အဘိဓမ္မာ ၇-ကျမ်းကို ဟောတော်မူခြင်းဖြင့် ကုဋေ ၃၀၀၀-အရေအတွက် ရှိသော နတ်ဗြဟ္မာတို့ကို အကျွတ်တရားရစေတော်မူသည်။

ကကုသန်ဘုရားရှင်လက်ထက်၌ တန်ခိုးကြီးသော နရဒေဝဘီလူးကဲ့သို့ ကဿပဘုရားရှင် လက်ထက်၌လည်း နရဒေဝ အမည်ရှိသော ဘီလူးသည်ရှိ၏၊ ထိုဘီလူးသည် မြို့တမြို့၌ အုပ်စိုးနေသော ဘုရင်၏ ရုပ်သွင်သဏ္ဌာန် ဟန်ပန်အမူ လေယူလေသိမ်းမှစ၍ ထိုဘုရင်နှင့် တူညီအောင် မိမိကိုယ်ကိုဖန်ဆင်းပြီးလျှင် ထိုလူသားဘုရင်ကို သတ်စားပြီးနောက် ထိုဘုရင်ဟန်ဆောင်၍ မင်းပြုနေစဉ် လွန်လွန် ကဲကဲ သားစားကြူး၏၊ မိန်းမလိုက်စားလွန်း၏၊ ထို့ကြောင့် နန်းတွင်းသူများအားလုံး ဤဘုရင်သည် ငါတို့ဘုရင်မဟုတ်, လူသား စားဘီလူးတည်း” ဟု သိကြသည့်အတွက် အရှက်ရသည်ဖြစ်၍ နန်းတွင်းသူ အားလုံးကို စားသောက်ပြီးနောက် တခြား မြို့တမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့၍ ရှေးနည်းအတူ ပြုလုပ်ပြန်၏၊ ဤသို့ တပြီးတမြို့ ပြုလုပ်ပြီးနောက် သန္ဒရ မြို့သို့ ထိုဘီလူးလာသောအခါ သုန္ဒရမြို့မှ ကြောက်ရွှံ့ထွက်ပြေးလာကြကုန်သော မြို့သူ မြို့သားတို့ကို မြင်တော်မူသော ဘုရားရှင်သည် နရဒေဝဘီလူး၏ရှေ့၌ ရပ်နေ ကဿပဘုရားရှင်သည် နရဒေဝဘီလူး၏ ရှေ့၌ ရပ်နေတော်မူလျက် တရားဒေသနာ ဟောတော်မူသောအခါ မရေမတွက်နိုင်သော လူနတ် ဗြဟ္မာတို့အဖို့ သစ္စာ ၄-ပါးသိမြင်သော ကျွတ်တမ်းဝင်ပွဲကြီး ဖြစ်ပြန်သည်။

တိဿထေရ် အမှူး ရှိသော ဧဟိဘိက္ခု ရဟန္တာ ၂၀၀၀၀-ဖြင့် သာဝကသန္နိပါတ ၁-ကြိမ်သာဖြစ်၏။ ထိုသာဝကသန္နိပါတ၌ ကဿပဘုရားရှင် ပါတိမောက်ပြတော်မူ၏၊ ပြသောနေ့မှာ တပို့တွဲလပြည့်နေ့ ဖြစ်သည်။

အဂ္ဂသာဝကတို့ကား တိဿထေရ်နှင့် ဘာရဒွါဇ၊ အဂ္ဂသာဝိကာတို့ကား အနုဠာထေရီနှင့် ဥရုဝေဠာထေရီ၊ အလုပ်အကျွေးကား သဗ္ဗမိတ္တထေရ်။

အလုပ်အကျွေး ဒါယကာများကား သုမင်္ဂလနှင့် ဃဋိကာရ အလုပ်အကျွေး ဒါယိကာမ များကား ဝိဇိတသေနာနှင့် ဘဒ္ဒါတို့ ဖြစ်သည်။

ကျောင်းမြေ အကျယ် အဝန်းမှာ ဥသဘ-၂၀။ ကျောင်းမြေ အဖိုးနှုန်းမှာ ဥသဘ ၂၀-လုံး ဖုံးအုပ်မိသည့် ရွှေအပိုင်းအစများဖြစ်သည်။ (-၌ ဥသဘ ၂၀-လုံးဖုံးအုပ်မိသည့် ရွှေလိပ်ရုပ်များဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။)

ကျောင်း တကာကား သုမနသူဌေး။ (-၌ ကျောင်းတကာ သုမင်္ဂလ သူဌေးဟု ဆို၏။)

အရပ်တော်မှာ အတောင် ၂၀-ဖြစ်သည်။

သက်တော်မှာ အနှစ် ၂-သောင်းဖြစ်သည်။

ကဿပဘုရားရှင်၏ သာရီရိက ဓာတ်တော် ဌာပနာသော စေတီတော်ကား သံတောင် (= အရပ်တော်)တယူဇနာဖြစ်သည်။ ကာသိတိုင်း သေနဗျ မြို့ သေနဗျဥယျာဉ်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူသည်။

၂၇။ ကဿပ-ဘုရားရှိခိုး+ဆုတောင်းဂါထာ

• ကပ္ပ ရုက္ခောဝ ကောသေန္တံ၊ ကဝိသေဋ္ဌံ အနူပမံ။
• ကဿပံ ဝရဒံ ဝန္ဒေ၊ သော မေ ဒေတု ဇိနော ဇယံ။
• ကဿပဗုဒ္ဓဝင်ကို ကြည့်ပါ။
• ကဿပဘုရားရှင်ကို ကြည့်ပါ။