ပါတိမောက်

• (က) အမြတ်ဆုံးဖြစ်သောသီလ။
• (ခ) အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော ပါတိမောက္ခ မည်သော သီလကို ထွန်းပြတတ်သောကျမ်း။

ပါတိမောက် ၂-မျိုး

အလွန်မြတ်သည်ကို ပါတိမောက် ခေါ်သည်၊ ထိုပါတိမောက်သည် သီလပါတိမောက်၊ ဂန္ထပါတိမောက်ဟု ၂-မျိုးရှိသည်၊

မိမိကို စောင့်ရှောက်သူကို အပါယ်စသော ဆင်းရဲ နှင့် အတ္တာနုဝါဒစသော ဘေးတို့မှ လွတ်စေနိုင်သောကြောင့် သီလသည် ပါတိမောက်မည်သည်၊ ထိုသီလကိုပြသော ဂန္ထ-ကျမ်းဂန်သည်လည်း ဌာနျူပစာရအားဖြင့် ပါတိမောက်မည်သည်။

ပါတိမောက် အပြား

ဂန္ထပါတိမောက်သည်လည်း ဘိက္ခုပါတိမောက်၊ ဘိက္ခုနီပါတိမောက် ဟု ၂-မျိုးပြားသည်။

ဘိက္ခုပါတိမောက်၌ နိဒါနုဒ္ဒေသ၊ ပါရာဇိကုဒ္ဒေသ၊ သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ၊ အနိယတုဒ္ဒေသ၊ ဝိတ္ထာရုဒ္ဒေသဟု ဥဒ္ဒေသ ၅-ပါးရှိသည်၊

ဘိက္ခုနီပါတိမောက်၌ နိဒါနုဒ္ဒေသ၊ ပါရာဇိကုဒ္ဒေသ၊ သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ၊ ဝိတ္ထာရုဒ္ဒေသ-ဟု ဥဒ္ဒေသ ၄-ပါးရှိသည်။

ဩဝါဒပါတိမောက်၊ အာဏာပါတိမောက်ဟု ၂-မျိုးရှိသည်၊

ထိုတွင် ခန္တီပရမံ တပေါ တိတိက္ခာ-စသော ၃-ဂါထာသည် ဩဝါဒပါတိမောက် မည်သည်။ ထိုဩဝါဒပါတိမောက်ကို ဘုရားရှင်တို့ကိုယ်တိုင်သာ ပြသည်။

သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံယော-စသည်ဖြင့် ဟောတော်မူအပ်သော ပါတိမောက်သည် အာဏာပါတိမောက် မည်သည်၊ ထိုအာဏာပါတိမောက်က သာဝကတို့သာ ပြသည်။ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျ-၌ ပါတိမောက်သည် အာဏာပါတိမောက် ဖြစ်သည်။

အခြား အဓိပ္ပါယ်များ

• (က) မိမိစောင့်ထိမ်းသူကို အာပါယိကဒုက္ခစသည်မှ စောင့်ရှောက်တတ်သောသီလ။
• (ခ) အဝိဇ္ဇာစသည်ကြောင့် သံသရာ၌ ဖြစ်တတ်သော သတ္တဝါတို့ကို တဏှာစသော သံကိလေသမှ လွတ်မြောက်စေသောသီလ။
• (ဂ) ဆင်းရဲ၌ ပျက်စီး၍ ကျတတ်သော စိတ်ကို ဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက် စေသောသီလ။
• (ဃ) အပါယ်ဆင်းရဲ သံသရာ ဆင်းရဲ၌ ကျရောက်ကြောင်းဖြစ်သော တဏှာ စသော သံကိလေသမှ လွတ်မြောက် တတ်သောသီလ။
• (င) ကျရောက်ရာ အာယတန မှ လွတ်မြောက်တတ်သောသီလ။
• (စ) အပါယ်၌ ကျရောက်လေ့ရှိသော ပုထုဇဉ်ကို သံသရာဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်စေတတ်သော သီလ။
• (ဆ) မရပ်မတည် ခြာခြာလည်၍ သွားရောက်လေ့ရှိသောစိတ်ကို သံသရာ ဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်စေတတ်သောသီလ။
• (ဇ) ထိုထိုဘုံဘဝ၌ အတ္တဘောကို ကျစေခြင်းအလေ့ရှိသောစိတ်ကို သံသရာဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်စေတတ်သောသီလ။
• (ဈ) ပျက်စီး၍ ကျရောက်ခြင်းရှိသောသံသရာမှ လွတ်မြောက်တတ်သော သီလ။