ပုထုဇဉ်

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ

• (၁) အထူးထူး အပြာပြား များကုန်သော ကိလေသာတို့ကို ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ်မည်၏။
• (၂) မပယ်အပ်သေးသော သက္ကာယဒိဋ္ဌိ များစွာရှိသောကြောင့်(သက္ကာယဒိဋ္ဌိစသည်ကို ဖြစ်စေတတ်သည်ဖြစ်သောကြောင့်) ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၃) များစွာသောဆရာတို့၏ မျက်နှာကို မော်ကြည့်တတ်၊ ဖူးမျှော်တတ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ်မည်၏။
• (၄) များစွာသော အလုံးစုံသော ဂတိတို့မှ မထသောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၅) အမျိုးမျိုးသော အဘိသင်္ခါရတရား(ပြုစီမံတတ်သောတရား)တို့ကို ပြုပြင်စီရင်တတ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၆) အမျိုးမျိုးသော ဩဃတို့သည် မျှောအပ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ်မည်၏။
• (၇) အမျိုးမျိုးသော ပူပန်စေတတ်သော တရားတို့ဖြင့် ပူပန်ကုန်သောကြောင့်(ပူပန်စေတတ်သော တရားတို့သည် ပူပန်စေအပ်သောကြောင့်) ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၈) များစွာသော အထူးထူးသော လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော တရားတို့သည် လောင်ကျွမ်းအပ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၉) များစွာသော ကာမဂုဏ်ငါးပါးတို့၌ တပ်မက်ကုန်သောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၁၀) များစွာသော နီဝရဏငါးပါးတို့သည် ပိတ်ဆို့အပ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။
• (၁၁) များစွာသော ယုတ်ညံ့သောတရားကို ကျင့်သူတို့၌ အတွင်းဝင်သောကြောင့် ပုထုဇဉ်မည်၏။
• (၁၂) အရိယာတို့မှ အသီးအခြားဖြစ်သောကြောင့် ပုထုဇဉ် မည်၏။

ကလျာဏပုထုဇဉ်၊ အန္ဓပုထုဇဉ်-စသဖြင့် ပြားသည်။ ထောမနိဓိ၌ ယုတ်ညံ့သူ, ပညာနည်းသူ, ကြမ်းတမ်းသူ ဟူသော အနက်တို့လည်း လာသည်။

ပုထုဇဉ် ၂-မျိုး

အကန်းနှင့် အကောင်း ခြားနားမှု။

• (၁) ကလျာဏပုထုဇဥ် - ခန္ဓာ၊ အာယတန၊ ဓာတ်၊ သစ္စာတို့ကို သိ၍ ကောင်းသော ပုထုဇဉ် တစ်မျိုး၊
• (၂) အန္ဓပုထုဇဥ် - ခန္ဓာ၊ အာယတန ဓာတ်၊ သစ္စာတို့ကို မသိမူ၍ အကန်းနှင့်တူသော ပုထုဇဥ် ဟူ၍ ၂-မျိုး မှတ်ရာသည်။

ကလျာဏပုထုဇဉ်ပုဂ္ဂိုလ်ကို သေက္ခတွင် သွင်းယူပုံ၊ ပုထုဇဉ်ကို လက်ညှိုးညွှန်ပြရသည့်ကာလ၊ ။ အကြားအမြင်မရှိသော ပုထုဇဉ်တို့မှာ မိမိကိုယ်တိုင်လည်း အို-နာ-သေမျိုးဖြစ်ပါလျက် သူတပါးတို့ အို-နာ-သေရာ၌မူ စက်ဆုပ် ရွံရှာဘတ်ကြောင်း ဟောထားသော သုခုမာလသုတ်၊ မှတ်သားဖွယ် ဂါထာများပါ၏။ အသုတဝါ ပုထုဇဉ် ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် သုတဝါ ပုထုဇဉ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ဝေဒနာခံစားရာ၌ စိတ်ထားပုံခြင်း မတူကြကြောင်း ဟောထားသော သလ္လသုတ်၊

ပုထုဇဉ် ၄-ယောက်

အရိယာမှ သီးခြားဖြစ်သူ၊ ကိလေသာကို များစွာဖြစ်စေတတ်သူ ၄-ယောက်။

(၁) ဒုဂ္ဂတိအဟိတ် ပုထုဇဥ် - အပါယ် ၄-ဘုံသားများ၊ 
(၂) သုဂတိအဟိတ် ပုထုဇဥ် - လူ့ဘုံ၌ မွေးရာတွင် မျက်စိကန်းသောသူ, စွံ့အသောသူ, နားမကြား နားထိုင်းသူများ၊ 
(၃) ဒွိဟိတ် ပုထုဇဥ်- ကာမသုဂတိ ၇-ဘုံသားများ၊
(၄) တိဟိတ် ပုထုဇန်- မွေးရာတွင် အမောဟ၊ အဒေါသ၊ အလောဘ ဟူသော ဟိတ် ၃-ပါးပါရှိသည့် အထက်တန်းစား လူ, နတ်, ဗြဟ္မာများ။

ပုထုဇဉ် ဝေါဟာရမျိုး ၄-ပါး။ ။ သံဂီတိသုတ်၌ ပါရှိသည်ကား ဝစီဒုစရိုက် ၄-ပါးကို အဖန်ဖန် ပြောကြား သုံးနှုန်းခြင်းပင်ဖြစ်၏။

ပိဋကတ်လမ်းညွှန်၌ ပါသော ပုထုဇဉ်

ပဋိလာဘသုတ်-သံ၊ သဒ္ဓိန္ဒြေ စသည် ၅-ပါးကို အကျယ် ဟောထား၏။ ၎င်း ၅-ပါးမရှိလျှင် ပုထုဇဉ်ဘဝ၌ပင် တည်ကြောင်းဟောသော ပဋိပန္နသုတ်-သံ။

အာနေဉ္ဇသုတ်၌ ပုထုဇဉ်တို့မှာ အရူပဘုံသို့ ရောက်ရသော်လည်း သက်တန်းစေ့လျှင် အပါယ်လေးဘုံသို့ ရောက်ရတတ်သေးကြောင်း။

ယဝကလာပီသုတ်၌ အဿုတဝါ ပုထုဇဉ်တို့ ဘဝကို တောင့်တကြပုံကို ထင်ရှားစေရန် တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းရန် (မုယောစပါးစည်း ဥပမာတို့ဖြင့်) ဟောထားတော်မူ၏။

အရိယာနှင့် ပုထုဇဉ်တို့အထူး

ပဌမနာနာကရဏသုတ်၊ ၊ ဗြဟ္မာပြည် ရောက်ပြီးသော ပုထုဇဉ်တို့မှာ ဈာန်အချိန်ကုန်က အပါယ်လေးပါးသို့ လားကြရတတ်ကြောင်း၊ အရိယာတို့ကား ထိုဗြဟ္မာပြည်မှာပင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံကြရကြောင်း ဟောထား၏။ ။ ဝေဒနာ ခံစားရပုံချင်း တူသော်လည်း သောကဖြစ်မဖြစ် ကွာခြားပုံကို ဟောသော သလ္လသုတ်-သံ။ ။ အာရုံ ၆-ပါး၌ အရိယာနှင့် ပုထုဇဉ်တို့ အမြင်ချင်းမတူကြကြောင်း ဂါထာများ မှတ်သားဖွယ်၊ ။ ကာမဂုဏ် ခံစာရာ၌ စိတ်ထားချင်း မတူကြပုံ၊ ။ အရိယာနှင့် ပုထုဇဉ်တို့ ရှာမှီးချင်း မတူကြပုံ၊

ပရိယေသနာ-၂-မျိုး

အရိယာ (ပရိယေသနာ အရိယာ)တို့ ရှာမှီးခြင်း၊ အနရိယာ (ပရိယေသနာ ပုထုဇဉ်)တို့ ရှာမှီးခြင်း။ ပါသရာသိသုတ် အကျယ်ဟောထား၏။ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ ဗျာဓိ၊ မရဏ ဓမ္မ တို့နှင့် တစ်ဖန်တွေ့ဆုံရအောင် ပြောဆိုလုပ်ကိုင် ကြံစည်ခြင်းသည် ပုထုဇဉ်တို့၏ ရှာမှီးခြင်းမည်၏။ ၎င်းတို့နှင့် တစ်ဖန် မတွေ့မဆုံရအောင် ပြောဆိုလုပ်ကိုင်ကြံစည်ခြင်းသည် အရိယာတို့၏ ရှာမှီးခြင်းမည်၏။ ပရိယေသနာသုတ် ဤ၌ သေဝိတဗ္ဗ၊ အသေဝိတဗ္ဗ ပရိယေသနာ-၂-မျိုးကို ဟောထား၏၊

အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သာ ရှေ့အနုဿတိ ၆-ပါး ပြည့်စုံကြကြောင်း၊ သို့သော် ပုထုဇဉ်တို့လည်း နှလုံးသွင်းသင့်ကြောင်း။

ပါတာလသုတ်၌ အန္ဓဗာလပုထုဇဉ်တို့မှာ ဝေဒနာကို သည်းမခံနိုင်ကြကြောင်း၊ သောတာပန် ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် ဗလဝဝိပဿက ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကား သည်းခံနိုင်ကြကြောင်း ဟောထား၏၊ ၃-ဂါထာပါ၏။

အိပ်မက်မက်သော ပုဂ္ဂိုလ်မှာ ဝိပလ္လာသ ၁၂-ပါးကို မပယ်နိုင်သေးသော ပုထုဇဉ် သေက္ခ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သာတည်း၊ ၎င်း ၁၂-ပါးကို လုံးဝပယ်ပြီးသော ရဟန္တာ ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကား အိပ်မက် မမက်ကြတော့ပေ၊

ပုထုဇဉ်တို့မှာ ပရစိတ္တဝိဇာနနအဘိညာဉ် ရသော်လည်း သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်၏ စိတ်ကို မသိနိုင်ပေ။ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်သည် သကဒါဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ်၏စိတ်ကို မသိနိုင်၊ ကြွင်းနည်းတူ သိပါလေ။

ကတမောဒကတိဿသုတ်၊ ၊ ကာလိကသုတ်၊ ရဟန္တာအရှင်တို့၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကို ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်ချင်းသာ သိနိုင်ကြောင်း၊ ပုထုဇဉ်ကမူ မသိနိုင်ကြကြောင်းဂါထာ။ ။ ၊

လောကဓမ္မသုတ်(ပ-ဒု)၊ ဒုတိယလောကဓမ္မသုတ်၌ ပုထုဇဉ်တို့မှာ လောကဓံ ၈-ပါး၌ လက္ခဏာရေးသုံးပါး တင်၍ မရှုနိုင်ကြကြောင်း၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကား ရှုနိုင်ကြကြောင်း ဟောထား၏။

ဝေါဟာရပထသုတ်၌ ပုထုဇဉ်နှင့် အရိယာတို့၏ ပြောဆိုပုံကို ခွဲပြထား၏၊ ဝေါဟာရသုတ်။

သုခုမာလသုတ်၌ ဘုရားလောင်း သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားဘဝက ခံစားခဲ့ရပုံနှင့် အဿတဝါ ပုထုဇဉ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာ ကိုယ်တိုင်ကလည်း အို-နာ-သေရမည် ဖြစ်ပါလျက် သူတစ်ပါးတို့ အို-သေ-နာခြင်း၌ စက်ဆုတ်တတ်ကြကြောင်း ဟောထား၏။ ပါဠိ၌ မှတ်သားဖွယ် ဂါထာများ ပါ၏။

အရိယာ နတ်၊ ဗြဟ္မာများမှတစ်ပါး ကျန်သောပုထုဇဉ် နတ်၊ ဗြဟ္မာတို့မှာ (လူတို့ စိတ်ဝမ်းကွဲလျှင် ကိုယ်စောင့်နတ်တို့လည်း စိတ်ဝမ်းကွဲကြ၍) အဆင့်ဆင့် အားလုံး စိတ်ဝမ်းကွဲကြကြောင်း မိန့်ဆိုထားပုံ။

ပုထုဇဉ်ဘဝ၏ ကြောက်စရာကောင်းလှပုံ

အာနေဉ္ဇသုတ်၌ ဈာန် အရှိန်ကြောင့် ဗြဟ္မာပြည်၌ ဖြစ်ရသော်လည်း ဈာန်အရှိန်ကုန်က အောက်သို့ ပြန်ဆင်းရကြောင်း ဟောထား၏။ ပဌမမေတ္တာသုတ်၊ ပဌမနာနာကရဏသုတ်၊ ပုထုဇဉ်တို့၏ အပြစ်ကို အကျယ်ဟောထားသော တိဿမေတ္တေယျသုတ်၌ မေထုန်မှီဝဲမှုအပြစ်ကို ဟောထား၏။ မတည်ငြိမ်လှပုံ။ ။ ပုထုဇဉ်တို့၏ သဘောမှာ ကဲ့ရဲ့သင့်သူကို ချီးမွမ်းတတ်ကြောင်း၊ ချီးမွမ်းသင့်သူကို ကဲ့ရဲ့တတ်ကြောင်း မိန့်ဆိုထားပုံ။ ပုထုဇဉ်တို့ ဂတိမြဲစေသော ကုသိုလ်များ၊ မှတ်သားဖွယ် ကောင်းလှ၏။ သင်္ခါရုပပတ္တိသုတ်၊ သဒ္ဓါ၊ သီလ၊ သုတ၊ စာဂ၊ ပညာ ဟူသော ၅-ပါးနှင့် ပြည့်စုံစေပြီးလျှင် သုဂတိဘဝတွင် ရောက်လိုရာဘဝကို တောင့်တရန် ညွှန်ကြားထား၏။

ဗာလပဏ္ဍိတသုတ်၌ ၎င်းတို့၏ အပြစ်နှင့် အကျိုးကို အကျယ်ဟောထား၏၊ မှတ်သားဖွယ် ကောင်းလှ၏။ ဗာလပဏ္ဍိတယူပုံ၊ ဗာလပဏ္ဍိတသုတ်၊ ပုထုဇဉ်မှန်သမျှကို ဗာလ၊ ရဟန္တာကို ပဏ္ဍိတ-ဟု ဖွင့်ပြထား၏။

ဘယူပရတနိဒ္ဒေသ၌ ဘေးကြီးလေးပါးဖြစ်သည့်

1. ဒုဂ္ဂတိဘယ၊
2. ဝဋ္ဋ၊
3. ကိလေသ၊
4. ဥပဝါဒဘယ

၄-ပါးကို ပုထုဇဉ်တို့ ကြောက်၍ သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာ ဘေးကြီးလေးပါးကို ကြောက်ရွံ့သည့် မကောင်းမှုမှ ရှောင်ကြဉ်ကြကြောင်း၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကား ၎င်းဘေးကြီးလေးပါးကို အကြွင်းမရှိ ပယ်ပြီးဖြစ်၍ မကြောက်တော့ကြောင်း ဟောထား၏။

ပုထုဇဉ်တို့ ပြောဆိုသောစကားများ

အနရိယဝေါဟာရသုတ်များ၊ ဝေါဟာရသုတ်၊ ။ ။ အနရိယဝေါဟာရ ၁၂-ချက်။

1. မုသာဝါဒ၊
2. ပိသုဏဝါစာ၊
3. ဖရုသဝါစာ၊
4. သမ္ဖပ္ပလာပဝါစာ ဤ ၄-ချက်မှာ သိသာလှသည်။
5. အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝါဒိတာ၊ (မမြင်သည်ကို မြင်၏ ဟု ပြောဆိုခြင်း။)
6. အသုတေ သုတဝါဒိတာ၊ (မကြားသည်ကို ကြား၏ ဟု ပြောဆိုခြင်း။)
7. အမုတေ မုတဝါဒိတာ၊ (မတွေ့သည်ကို တွေ့၏ ဟု ပြောဆိုခြင်း။) (ဂန္ဓာရုံ၊ ရသာရုံ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံကို မုတ ဟုမှတ်)
8. အဝိညာတေ ဝိညာတဝါဒိတာ၊ (မသိသည်ကို သိ၏ ဟု ပြောဆိုခြင်း။)
9. ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝါဒိတာ၊ (မြင်သည်ကို မမြင် ဟု ပြောဆိုခြင်း။)
10. သုတေ အဿုတဝါဒိတာ၊ (ကြားသည်ကို မကြားဟု ပြောဆိုခြင်း။)
11. မုတေ အမုတဝါဒိတာ၊ (တွေ့သည်ကို မတွေ့ ဟု ပြောဆိုခြင်း။)
12. ဝိညာတေ အဝိညာတဝါဒိတာ၊ (သိသည်ကို မသိ ဟု ပြောဆိုခြင်း။)

အခြားအကြောင်းအရာများ

သေဋ္ဌဓမ္မပဥှ၌ လူအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့က ပုထုဇဉ် ရဟန်း၊ သာမဏေတို့အား ရှိခိုးရပုံကို ရှင်းပြခန်း။

ပုထုဇဉ်တို့၏ သဒ္ဓါတရားတွင် အဇာတသတ်မင်း၏ သဒ္ဓါတရားနှင့်တူသော သဒ္ဓါတရားရှိသူ မရှိကြောင်းမိန့်ဆိုထားပုံ။

ဂတိနိမိတ်ထင်လာမှ ပုထုဇဉ်မှန်း သိပြီး အားထုတ်လိုက်ရာ သမသီသိရဟန္တာဖြစ်သွားသော ဆန္ဒထေရ် အကြောင်း၊ ဆန္နသုတ်။

ရဟန္တာသာမဏေတို့က ပုထုဇဉ်ရဟန်းတို့အပေါ်၌ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ် ပြုကြရသည်သာ ဖြစ်ကြောင်း။

ပုထုဇဉ်ရဟန်းတော်တို့၏ ဂုဏ်ပုဒ် ၂၀-ကို ရေတွက်ပြပုံ။