သုတ (ဗုဒ္ဓဘာသာ)
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
- (၁)[၁] ကြားအပ်သော၊ သဒ္ဒါရုံ၊ အသံ။ [၂]
- (၂) သိ-မှတ်-ဆောင်-အပ်သော။[၃]
- (၃) ကြားအပ်ပြီး ကြားအပ်လတ္တံ့သော (ဝိစ္ဆတ္ထ)။ [၄]
- (၄) အတတ်ပညာ၊ သိပ္ပ။ [၅]
- (၅) သင်ကြား-အပ်-သင့်-ထိုက်-သော။ [၆]
- (၆) ထင်ရှား-ကျော်ကြား-ကျော်စော-သော။ [၇]
- (၇) (ဉာဏ်၌) ထင်လင်း-ပြတ်သား-သော။ [၈]
- (၈) များစွာကြားနာအပ်သော ဗဟုဿုတ။ [၉]
- (၉) အကြားအမြင်များခြင်း ဗာဟုဿစ္စ။ [၁၀]
- (၁၀) သွားသော၊ [၁၁]
- (၁၁) မေးစိစစ်အပ်သော။[၁၂]
- (၁၂) လေ့လာအားထုတ်အပ်သော။[၁၃]
- (၁၃) ဆည်းပူးအပ်သော။ [၁၄]
- (န) (၁၄) ပရိယတ်၊ ကျမ်းဂန်။[၁၅]
- (၁၅) ကြားခြင်း။ [၁၆]
- (၁၆) သိ-မှတ်-ဆောင်-ခြင်း။ [၁၇]
- (၁၇) မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်။ [၁၈]
- (၁၈) သုတသဒ္ဒါ။ သုတပုဒ်။ [၁၉]
- (၁၉) တမန်၊ ရထားထိန်း။[၂၀][၂၁]
ဗဟုဿုတဟူသည်
[ပြင်ဆင်ရန်]ရဟန်းတို့ ...အကြားအမြင် သုတဥစ္စာဟူသည် အဘယ်နည်း?
ရဟန်းတို့ ...ဤသာသနာတော်၌ အရိယာတပည့်သည် တစ်နည်း - အရိယာဖြစ်တော်မူသော ငါဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကသည် အကြား+အမြင် = ဗဟုဿုတကို ဆောင်ထား၏၊ အကြား+အမြင် = ဗဟုဿုတကို ဆည်းပူး၏၊ (သီလကျင့်စဉ်ဟူသော) အစ၏ကောင်းခြင်း, (သမာဓိကျင့်စဉ်ဟူသော) အလယ်၏ကောင်းခြင်း, (ပညာကျင့်စဉ် ဟူသော) အဆုံး၏ကောင်းခြင်းရှိသော အနက်နှင့်လည်းပြည့်စုံ သဒ္ဒါနှင့်လည်းပြည့်စုံသော အပိုအလိုမရှိ ထက်ဝန်းကျင် ပြည့်စုံသော ထက်ဝန်းကျင်စင်ကြယ်သော သီလ-သမာဓိ-ပညာ သိက္ခာသုံးရပ် အကျင့်မြတ်ဟူသော သာသနဗြဟ္မစရိယ, အရိယမဂ်တည်းဟူသော မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ ဤနှစ်မျိုးသော ဗြဟ္မစရိယဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကို ဖော်ပြတတ်သော တရားဒေသနာတော်တို့ကို များစွာ ကြားနာဖူး၏၊ အာဂုံဆောင်ထား၏၊ နှုတ်ဖြင့် လေ့ကျက်ထား၏၊ စိတ်ဖြင့် အဖန်ဖန် အထပ်ထပ် ရှုပွားထား၏၊ ပရမတ္ထ တရားကိုယ် အနက်သဘောအားဖြင့်လည်းကောင်း, အကြောင်းတရားအားဖြင့် လည်းကောင်း သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဉာဏ်ပညာဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ထွင်းဖောက်သိမြင်ထား၏၊ ရဟန်းတို့ ...ဤသည်ကို အကြားအမြင် သုတဥစ္စာဟူ၍ ဆိုအပ်၏၊[၂၂][၂၃]"
အကြားအမြင် ဗဟုဿုတရှိသူ သိရမည့် တရားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဤဒေသနာတော်များနှင့်အညီ အကြား+အမြင် = ဗဟုဿုတရှိသော = အာဂမသုတဟူသော သင်သိ = အကြား, အဓိဂမသုတဟူသော ကျင့်သိ = အမြင်ရှိသော သူတော်ကောင်းသည်လည်း နာမရူပပရိစ္ဆေဒဉာဏ်နှင့် ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ကို ရရှိထားပြီးသာဖြစ်သည်။ ဗဟုဿုတရှိသူကား ဒုက္ခသစ္စာ အမည်ရသည့် ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်တရားနာမ်တရားတို့ကိုလည်း ပရမတ်သို့ဆိုက်အောင် ပရမတ္ထ တရားကိုယ် အနက်သဘောအားဖြင့် သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဉာဏ်ပညာဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ထွင်းဖောက်သိမြင်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ သမုဒယသစ္စာ အမည်ရသည့် အကြောင်း တရားတို့ကိုလည်း သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဉာဏ်ပညာဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ထွင်းဖောက်သိမြင်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌လည်း ဤကြောင်း-ကျိုး-ဆက်နွယ်မှု = ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်သဘောတရားသည် ပေါ်လွင်ထင်ရှားစွာ တည်ရှိ နေပေသည်။[၂၃]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ သုတ (တိ) [သု+တ။ သဝနံ သုတံ၊ အသုယိတ္ထာထိ ဝါ သုတံ။ နီတိ၊ ဓာတု။ ၂၄၁-၂။ သုတသဒ္ဒါ၏ အတ္ထုဒ္ဓါရပြကျမ်းများ-ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅။ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅။ ခုဒ္ဒက၊ဋ္ဌ၊၈၆-၇။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၁၁။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၂၁။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၃။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၅။ ၐြုတ-သံ။ သုအ-ပြာ။ သုယ-အဒ္ဓမာဂဓီ။]
- ↑ (၁) ကြားအပ်သော၊ သဒ္ဒါရုံ၊ အသံ။ သုတံ နာမ သောတေန သုတံ။ ဝိ၊၂၊၂။ သုတ (မ၊၁၊၁၈၉) န္တိ မံသသောတေနပိ သုတံ၊ ဒိဗ္ဗသောတေနပိ သုတံ။ သဒ္ဒါယတ-နတံ အဓိဝစနံ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၉။ သုတ (ဒီ၊၃၊၁၁၁။ ပဋိသံ၊၁၂၇) န္တိ သဒ္ဒါယတနံ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၉၈။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၈။ သုတံ ပဝဿာ (သုတ္တနိ၊၃၃၁) တိ သုတသင်္ခါတံ သဒ္ဒါယတနံ။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၈၃။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၅၃၆။
- ↑ (၂) သိ-မှတ်-ဆောင်-အပ်သော။ ဧဝံ မေ သုတံ။ ဒီ၊၁၊၁။ မ၊၁၊၁။ သံ၊၁၊၁။
- ↑ (၃) ကြားအပ်ပြီး ကြားအပ်လတ္တံ့သော (ဝိစ္ဆတ္ထ)။ သုယျိတ္တာတိ သုတာ၊ သုယျိဿန္တီတိ ဝါ သုတာ။ ပါရာဇိကုဒ္ဒေသာဒယော။ သုတာ စ သုတာ စ သုတာတိ သရူပေကသေသော ကာတဗ္ဗော။ ပါစိတ်၊ ယော၊ ၃၀၃။
- ↑ (၄) အတတ်ပညာ၊ သိပ္ပ။ ယတ္ထ အတ္ထာဝဟံ သုတ (ဇာ၊၁၊၁၃၄) န္တိ ...ယံကိဉ္စိ သိက္ခိတသိပ္ပံ အတ္ထာဝဟံ ဟောတိ။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၀၅။
- ↑ (၅) သင်ကြား-အပ်-သင့်-ထိုက်-သော။ သုတာန (ဇာ၊၁၊၂၂၂) န္တိ သိက္ခိတဗ္ဗယုတ္တကပရိယတ္တီနံ။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၄၊၇၅။
- ↑ (၆) ထင်ရှား-ကျော်ကြား-ကျော်စော-သော။ ဇနေ သုတာ (သံ၊၁၊၁၂၂) ဇနေ ဝိဿုတာ။ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၆၈။ ဒူရ သုတော (ဇာ၊၁၊၉၆) တိ ဗြာဟ္မဏ အယံ ရုက္ခော ဒူရေ သုတော ဝိဿုတော။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၃။
- ↑ (၇) (ဉာဏ်၌) ထင်လင်း-ပြတ်သား-သော။ သုတဓမ္မ-ကြည့်။
- ↑ (၈) များစွာကြားနာအပ်သော ဗဟုဿုတ။ သုတေန ဝါ (မဟာနိ၊၅၂) တိ ဗဟုဿုတဂုဏေန ဝါ။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၁၇၂။ သုတဓမ္မော (စရိယာ၊၄၀၅) တိ ယာဝတာ ရာဇပုတ္တေန သောတဗ္ဗဓမ္မော နာမ၊ တဿ သဗ္ဗဿ သုတတ္တာ သုတဓမ္မော၊ ဗဟုဿုတောတိ အတ္ထော။ စရိယာ၊ဋ္ဌ၊၁၆၃။
- ↑ (၉) အကြား အမြင်များခြင်း ဗာဟုဿစ္စ။ သုတဉ္စာ (ဇာ၊၁၊၂၀) တိ ကာရဏနိဿိတံ သုတံ၊ ဣမိနာ ဣမသ္မိံ လောကေ လောကေ အတ္ထနိဿိတံ ဗာဟုသစ္စံ။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၈၉။
- ↑ (၁၀) သွားသော။
- ↑ (၁၁) မေးစိစစ်အပ်သော။
- ↑ (၁၂) လေ့လာအားထုတ်အပ်သော။
- ↑ (၁၃) ဆည်းပူးအပ်သော။ ဂမနေ ဝိတော စာဝ၊ ဓာရိတော ပစိတေသု စ၊ အနုယောဂေ ကိလိန္နေ စ၊ သုတောတိဓေယျလိင်္ဂိကော။ သောတဝိညေယျသတ္တေသု၊ သုတံ ပုတ္တေ သုတော သိယာ။ ဓာန်၊၇၉၇-၈။ ဓာန်၊ဋီ၊သုတသဒ္ဒါ စ-ဂမနေ ဝိဿုတေ တိန္တေ၊ နိယောဂေါ ပစိတေပိ စ။ သဗ္ဗေ စ သောတဒွါရာနုသာရညာတေသု ဒိဿတိ။ နီတိ၊ ဓာတု။ ၂၄၂၊
- ↑ (န) (၁၄) ပရိယတ်၊ ကျမ်းဂန်။ သုတ (ဇာ၊၁၊၁၃၄) န္တိ ပရိယတ္တိံ။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၀၅။ (ဇာ၊ဋ္ဌ၊၅၊၁၂၉)။ ဝဋ္ဋဒုက္ခနိဿရဏတ္ထိကေဟိ သောတဗ္ဗတော သုတံ၊ ပရိယတ္တိဓမ္မော၊ သာရတ္ထ၊၃၊၃၉။ မ၊ဋီ၊၂၊၁၈၈။ သုတန္တိ သုယျတေ ပရိယတ္တိဓမ္မောတိ သုတော၊ နေတ္တိ၊ဝိ၊၇၂။
- ↑ (၁၅) ကြားခြင်း။ သဒ္ဓါယ သီလေန သုတေန ဗုဒ္ဓိယာ။ ဒီ၊၃၊၁၃၄။ သုတေနာတိ ပရိယတ္တိသဝနေန။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၁၈။ သုတ (ထေရ၊၂၂၈) န္တိ သဝနံ။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၂၆။ သုတေန သဝနေန ဥဿဟနေန ပဂုဏကရဏာဒိ ဝါ စုဿဟနေန ဝါ။ အလင်္ကာ၊ဋီ၊၂၁-နှာ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၆။ အံ၊ဋီ၊၃၊၈။ နေတ္တိ၊ဝိ၊၇၂)၊
- ↑ (၁၆) သိ-မှတ်-ဆောင်-ခြင်း။ ဧဝံ မမ သုတံ သောတဒွါရာနုသာရေန ဥပဓာရဏံ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆။ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၅။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၂၅။
- ↑ (၁၇) မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်။ သုတန္တိ ဟိ ဗုဒ္ဓဝစနာ-ဂမော စ သုတဖလတ္တာ ဟေတုဝေါဟာရဝသေန အဓိဂမော စ၊ တံ သုတံ အဿ အတ္တီတိ သုတဝါ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၅၀။ သုတဝါ (သုတ္တနိ၊၃၃၄) တိ ဝေါသိတသုတကိစ္စတ္တာ ပရမတ္ထိကသုတသမန္နာဂတော။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၇။ (သာရတ္ထ၊၃၊၁၈၉)။
- ↑ (၁၈) သုတသဒ္ဒါ၊ သုတပုဒ်။ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ။ ဝိ၊၃၊၁၅၁။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၃၈။ သုတေနာတိ သုတပဒေန။ ဝိမတိ၊၂၊၁၇၀။
- ↑ (၁၉) တမန်၊ ရထားထိန်း၊ ပနာဒေါ ဩပမညော စ၊ ဒေဝသူတော စ မာတလိ။ ဒီ၊၂၊၂၀၆။ ဒေဝသုတောတိ ဒေဝသာရထိ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈၁။ သု ဂတိယံ၊ သဝတိ၊ ပသဝတိ၊ ပသုတော၊ သုတော။ ဧတ္ထ သုတောတိ ဒူတော။ နီတိ၊ ဓာတု။ ၁၇၂။
- ↑ တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၂၄
- ↑ ကတမဉ္စ ဘိက္ခဝေ သုတဓနံ၊ ဣဓ ဘိက္ခဝေ အရိယသာဝကော ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဘိက္ခဝေ သုတဓနံ။ (အံ၊၂၊၃၉၉။) ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါတိ အတ္ထတော စ ကာရဏတော စ ပညာယ သုဋ္ဌု ပဋိဝိဒ္ဓါ ပစ္စက္ခံ ကတာ။ (အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၆၄။) သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါတိ နိဇ္ဇဋံ နိဂ္ဂုမ္ဗံ ကတွာ သုဋ္ဌု ယာထာဝတော ပဋိဝိဒ္ဓါ။ (အံ၊ဋီ၊၂၊၃၆၂။)
- ↑ ၂၃.၀ ၂၃.၁ ဖားအောက်တောရဆရာတော်။ နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရာ တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း။