မီဇိုဘာသာစကား
မီဇို | |
---|---|
'Mizo ṭawng' | |
ဒေသခံ | အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ |
ဒေသ | အဓိက မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ် အခြား တြိပူရပြည်နယ်၊ အာသံပြည်နယ်၊ မဏိပူရပြည်နယ်၊ မေဃာလယပြည်နယ်၊ နာဂလန်ပြည်နယ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ |
လူမျိုးစု | မီဇိုလူမျိုး |
ဒေသခံ ပြောဆိုသူများ | ၁,၀၀၀,၀၀၀ (၂၀၁၁-၂၀၂၂)[၁][၂] |
ဘင်္ဂါလီ-အာသံ အက္ခရာ၊[၃] လက်တင်အက္ခရာ[၃] | |
တရားဝင် အခြေအနေ | |
ရုံးသုံး အဖြစ် အသုံးပြုမှု | အိန္ဒိယ |
ဘာသာစကားကုဒ်များ | |
ISO 639-2 | lus |
ISO 639-3 | lus |
Glottolog | lush1249 [၄] |
မီဇိုဘာသာစကားကို အစိုးရသုံးနှင့် ကျောင်းများတွင်သင်ကြားသော ဒေသများ
မီဇိုဘာသာစကားကို ကျောင်းများတွင်သင်ကြား ဒေသများ
မီဇိုဘာသာစကားသည် မည်သည့်တရားဝင်အဆင့်မရှိသော်လည်း သုံးနှုန်းသူ အသင့်အတင့်ရှိသော ဒေသများ
မီဇိုဘာသာစကားကို ဘုံစကား သို့မဟုတ် အလုပ်စီးပွားရေးသုံး ဘာသာစကား သုံးနှုန်းသောဒေသများ |
မီဇိုဘာသာစကား (အင်္ဂလိပ်- Mizo language၊ မီဇို- Mizo ṭawng (အသံထွက်- မစ်ဇိုးတြော့(င်))) သည် တိဗက်-ဗမာ မျိုးနွယ်စုဝင် ကူကီး-ချင်း-မီဇိုဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်ရှိ မီဇိုလူမျိုးများက ဇာတိစကားအဖြစ် ပြောဆိုကြသည်။ မီဇိုဘာသာစကားကို အဓိကအားဖြင့် လူရှိုင်းနှင့် ဒူဟ်လျန်းဒေသိယစကားပေါ်တွင် အခြေခံထားသော်လည်း ၎င်းသည် ၎င်း၏ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ မီဇိုမျိုးနွယ်စုခွဲများနှင့် မျိုးနွယ်စုခွဲများမှ စကားလုံးများစွာ ဆင်းသက်လာခဲ့သည်။[၅] မီဇိုဘာသာစကားသည် အင်္ဂလိပ်နှင့်အတူ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားဖြစ်သည်။[၆]
နံပါတ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]နံပါတ် | မီဇို | ||
---|---|---|---|
ဂဏန်း | စာဖြင့် | ||
၁ | 1 | Pakhat (ပခါ(တ်) | |
၂ | 2 | Pahnih (ပနှိ) | |
၃ | 3 | Pathum (ပထူး(မ်)) | |
၄ | 4 | Pali (ပလီး) | |
၅ | 5 | Panga (ပငါး) | |
၆ | 6 | Paruk (ပရု(က်)) | |
၇ | 7 | Pasarih (ပစရိ) | |
၈ | 8 | Pariat (ပရီယတ်(တ်)) | |
၉ | 9 | Pakua (ပကွား) | |
၁၀ | 10 | Sawm (စော်(မ်)) |
မှတ်ချက် ။ ။ အရှေ့တွင်ထည့်သော "pa" သည် အချို့နေရာတွင် မလိုအပ်ပါ။
အက္ခရာ
[ပြင်ဆင်ရန်]မီဇိုအက္ခရာသည် လက်တင်အက္ခရာ ကိုအခြေခံပြီး ဗျည်း ၂၅ လုံးပါရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။
စာလုံး | a | aw | b | ch | d | e | f | g | ng | h | i | j | k |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
အမည် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် |
စာလုံး | l | m | n | o | p | r | s | t | ṭ | u | v | z |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
အမည် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် | နားဆင် |
မီဇိုနှင့် အခြားဘာသာစကားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]မီဇိုနှင့် မြန်မာဘာသာစကား
[ပြင်ဆင်ရန်]မီဇိုနှင့် မြန်မာဘာသာတို့တွင် ဝေါဟာရတူညီခြင်း အချို့ရှိကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ငါး (နံပါတ် ၅)၊ ခါး (အရသာ ခါးခြင်း)။
မီဇိုနှင့် ဟိန္ဒီဘာသာစကား
[ပြင်ဆင်ရန်]မီဇိုရမ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်ဖြစ်သောကြောင့် နိုင်ငံ၏ရုံးသုံးဘာသာစကား ဟိန္ဒီနှင့် ဝေါဟာရတူညီခြင်း များသည်။ ဥပမာ မီဇိုတွင် "အစိုးရ"ကို sawrkar ဟုခေါ်ပြီး ဟိန္ဒီတွင် sarakaar၊ မီဇိုတွင် "သော့"ကို chahbi ဟုခေါ်ပြီး ဟိန္ဒီတွင် chaabhee။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Mizo (in en)။ 30 April 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Abstract of Speakers' Strength of Languages and Mother Tongues - 2011။ 19 October 2021 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 February 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ Mizo (in en)။ 24 July 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Nordhoff၊ Sebastian; Hammarström၊ Harald; Forkel၊ Robert; Haspelmath၊ Martin, eds. (2013)။ "Mizo"။ Glottolog။ Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology။
- ↑ Lalthangliana, B., 'Mizo tihin ṭawng a nei lo' tih kha Archived 13 November 2020 at the Wayback Machine., see also Matisoff, 'Language names' section
- ↑ "Requests to include 38 languages in Constitution pending: Govt"။