မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ မြန်မာနိုင်ငံ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွက် အဖြစ်အပျက်များ။

လက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက)

[ပြင်ဆင်ရန်]
ဓာတ်ပုံ ရာထူး နာမည်
မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ
မင်းအောင်လှိုင်
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ စိုးဝင်း
ဓာတ်ပုံ ပို့စ် နာမည်
မြန်မာနိုင်ငံ ယာယီသမ္မတ မြင့်ဆွေ

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (အဝေးရောက်)

[ပြင်ဆင်ရန်]
ဓာတ်ပုံ ရာထူး နာမည်
မြန်မာနိုင်ငံသမ္မတ ဝင်းမြင့်
မြန်မာနိုင်ငံ ဒုတိယသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ
နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်

အဖြစ်အပျက်များ

[ပြင်ဆင်ရန်]

၂၀၂၁-၂၀၂၂ မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားဆဲ

ဇန်နဝါရီလ

[ပြင်ဆင်ရန်]
  • ဇန်နဝါရီ ၇ - ကယားပြည်နယ် မြို့တော် လွိုင်ကော်မြို့တွင် KNDF နှင့် စစ်အစိုးရတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အစိုးရတပ်များက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး တစ်လကျော်ကြာ ပိတ်ဆို့ပြီး မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ []
  • ဇန်နဝါရီ ၁၀- မြန်မာစစ်တပ်က လွိုင်ကော်မြို့ကို လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်သဖြင့် ထောင်ချီသောဒေသခံများ မြို့တွင်းမှ ထွက်ပြေးကာ ဘုရားကျောင်းများတွင် ခိုလှုံနေကြရသည်။ စစ်အစိုးရ ရဟတ်ယာဉ်များသည် ကယားပြည်နယ် ၏ အခြားဒေသများသို့ လမ်းများကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ []
  • ဇန်နဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်မှုနှင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကြောင့် မြန်မာ့လေတပ်၏ အကြီးအကဲအဖြစ် မောင်မောင်ကျော်အား ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ သူသည် စစ်အစိုးရ တွင် ရှိနေသေးသည်။ []
  • ဇန်နဝါရီ ၂၈ - မြန်မာပြည်တွင်းစစ် - မကွေး၊ စစ်ကိုင်းနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ချင်းပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကယားပြည်နယ်များတွင် သုံးရက်ကြာ ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ရာမှာ အနည်းဆုံး မြန်မာစစ်သည် ၃ ဒါဇင်ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ []

ဖေဖော်ဝါရီ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ဇူလိုင်လ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ဩဂုတ်လ

[ပြင်ဆင်ရန်]

စက်တင်ဘာလ

[ပြင်ဆင်ရန်]

အောက်တိုဘာလ

[ပြင်ဆင်ရန်]
  • အောက်တိုဘာ ၆ - ဂျပန်ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးသူ Toru Kubota အား သူပုန်ထမှုစွဲချက်များဖြင့် ဇူလိုင်လတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး ရိုဟင်ဂျာလူနည်းစုများအကြောင်း ယခင်က မှတ်တမ်းတင်ရေးသားဖော်ပြမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ [၃၆]
  • အောက်တိုဘာ ၂၁
    • အထက်တန်းပြဆရာမ စောထွန်းမိုးအား စစ်အစိုးရ တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ခေါင်းဖြတ်၍ မကွေးတိုင်း ဒေသကြီး တောင်မြင့်ကျေးရွာတွင် မီးရှို့ လုယက်ပြီးနောက် NUG အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ကျောင်းတံခါးတွင် ဦးခေါင်းကို ချန်ထားခဲ့သည် [၃၇]
    • KNLA ဦးဆောင်သော တပ်များက ကော့ကရိတ်ကို ဝိုင်းရံထားသည်။ မြို့တွင်းသို့ ဦးတည်သော အဝေးပြေးလမ်းမကြီးနှင့် အစိုးရရုံးများအနီးတွင် ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ဆက်တိုက်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မြို့တွင်းတိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ [၃၈]
  • အောက်တိုဘာ 22- မြန်မာနိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်မှုအတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ Financial Action Task Force Graylist တွင် ထည့်သွင်းထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှုများကို စစ်ဆေးရန်အတွက် အစီအမံများ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ရန် အခြားနိုင်ငံများမှ လိုအပ်ပါသည် [၃၉]
  • အောက်တိုဘာ ၂၃ - ဖားက န့်လူသတ်ပွဲ - မြန်မာ့လေတပ်မှ တိုက်လေယာဉ်နှစ်စင်းက ဖားက န့်တွင် ဖျော်ဖြေပွဲတစ်ခုအား တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ထင်ရှားသော ပြည်တွင်းအဆိုတော်များအပါအဝင် အရပ်သား ၈၀ သေဆုံးခဲ့သည်။ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် တည်ထောင်ရေး (၆၂) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။ [၄၀] ကုလသမဂ္ဂက သူတို့ရဲ့ ဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုကို ဖော်ပြတဲ့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ [၄၁]
  • အောက်တိုဘာ ၃၁ - မကွေးတိုင်းဒေသကြီး NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးဝင်းမြင့်လှိုင်ကို နိုင်ငံတော် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ထိခိုက်စေတဲ့ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်တွေနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၄၈ နှစ် ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ [၄၂]

နိုဝင်ဘာလ

[ပြင်ဆင်ရန်]
  • နိုဝင်ဘာ ၉ - မြန်မာစစ်အစိုးရနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေ၊ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ လက်နက်ရောင်းဝယ်သူတွေကို အမေရိကန်နဲ့ EU က နောက်ထပ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ [၄၃]
  • နိုဝင်ဘာ ၁၁ - အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး ပထမနေ့တွင် ယခင်သဘောတူထားသည့် သဘောတူညီချက်ငါးရပ်ကို လိုက်နာရန် စစ်အစိုးရအား မည်ကဲ့သို့ ဖိအားပေးမည်ကို အဓိကထား အာရုံစိုက်နေသောကြောင့် အာဆီယံထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲမှ မြန်မာနိုင်ငံအား တားမြစ်ထားသည်။ အင်ဒိုနီးရှားသည် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုမှုကို သက်တမ်းတိုးရန် စီစဉ်နေသော်လည်း အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တရားဝင်ရပ်ဆိုင်းခြင်းဖြစ်လာမည်ဟု ငြင်းခုံကာ ထိုင်းဘက်မှ တွန်းအားပေးမှုကို ရရှိခဲ့သည်။ [၄၄]
  • နိုဝင်ဘာ ၁၇ - စစ်အစိုးရက အစုလိုက်အပြုံလိုက် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် အကျဉ်းသား ၆၀၀၀ နီးပါး လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ လွတ်မြောက်လာတဲ့ အကျဉ်းသားတွေထဲမှာ ဗြိတိန်သံတမန်ဟောင်း Vicky Bowman၊ ဩစတြေးလျ စီးပွားရေး အကြံပေး Sean Turnell နဲ့ ဂျပန် သတင်းထောက် Toru Kubota တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ စစ်အစိုးရသည် နိုင်ငံခြားအင်အားကြီးများနှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ဓားစာခံနည်းဗျူဟာတွင် ပါဝင်နေသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ပြောသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံအ နေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအား ဒီမိုကရေစီပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် တိကျသော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟု ဂျပန်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။ [၄၆] အကျဉ်းသားများ မလွှတ်ပေးမီ နိုင်ငံရေး ညှိနှိုင်းမှုတွင် ပါဝင်သည်ဟု မြန်မာစစ်အစိုးရက ငြင်းဆိုထားသည်။ [၄၇]

သေဆုံးမှုများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. ၁.၀ ၁.၁ "Myanmar Military Regime Bombs Kayah State Capital From the Air"၊ 2022-01-10။ 
  2. "Myanmar military replaces air force chief amid bombing campaign"၊ 2022-01-13။ 
  3. Myanmar Resistance Kills Dozens of Junta Soldiers in Three Days of Clashes (31 January 2022)။
  4. Junta Troops Clash With Arakan Army in Western Myanmar။ The Irrawaddy (8 February 2022)။ 11 February 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. Resistance Groups Claim to Kill 35 Myanmar Junta Troops။ The Irrawaddy (9 February 2022)။ 11 February 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  6. Resistance Fighters Target Homes of Myanmar Junta Pilots After Airstrikes on Civilians (9 February 2022)။ 11 February 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  7. Resistance Fighters Claim To Have Killed Around 50 Myanmar Junta Personnel။ The Irrawaddy (10 February 2022)။ 11 February 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  8. US News၊ A. B. C.။ Myanmar pardons celebrities jailed for anti-military views (in en)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  9. Myanmar Junta Suffers Heavy Losses in Kayah State: Resistance (7 March 2022)။ 7 March 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  10. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Pamuk၊ Humeyra။ "Biden administration rules Myanmar army committed genocide against Rohingya" (in en)၊ 2022-03-21။ Archived from the original on 2022-09-21။ 
  11. Maung Shwe Wah (22 March 2022)။ KNU rebels kill soldier and seize 'great number of weapons' in attack on junta base near Thai border (in en)။ 29 March 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  12. Reuters၊ Story by (28 March 2022)။ Myanmar junta chief vows to annihilate opposition forces။ 2022-04-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  13. Myanmar: Additional armed clashes between military and armed groups likely in Kayah State through mid-May /update 9 (in en)။ 2022-04-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  14. Rebel soldiers push back Myanmar forces from strategic town in Kayin state (in en)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  15. Regime troops retreat with heavy causalities in Lay Kay Kaw (in en)။
  16. Myanmar junta frees 1,600 from jail but not political prisoners (in en) (2022-04-17)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  17. Urban guerillas increase strikes in the commercial capital (in en)။ 30 September 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  18. Fighting on Matupi-Mindat Road CDF-Matupi reports that eight military council soldiers have been killed
  19. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    "Myanmar resistance urges West to provide arms for fight against junta" (in en)၊ Reuters၊ 2022-05-17။ Archived from the original on 2022-10-22။ 
  20. Boat carrying Rohingya fleeing Myanmar capsizes, killing 16 (in en)။ AP NEWS (2022-05-24)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  21. Accusations fly after Myanmar bombing kills 1, injures 9 (in en)။ AP NEWS (2022-06-01)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  22. Myanmar: Military onslaught in eastern states amounts to collective punishment (in en)။ Amnesty International (2022-05-31)။ 2022-10-22 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  23. You must specify archiveurl = and archivedate = when using {{cite web}}.Is Myanmar's Military on Its Last Legs? (in en) (2022-06-21)။ 2022-10-22 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  24. You must specify archiveurl = and archivedate = when using {{cite web}}.Myanmar junta shifts Suu Kyi trial to prison venue without explanation (in en) (2022-06-22)။ 2022-09-21 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  25. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    "Aung San Suu Kyi: Myanmar ex-leader sent to solitary confinement"၊ 2022-06-23။ Archived from the original on 2022-10-22။ 
  26. You must specify archiveurl = and archivedate = when using {{cite web}}.UN court rejects Myanmar claims, will hear Rohingya case (in en) (2022-07-22)။ 2022-09-21 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  27. You must specify archiveurl = and archivedate = when using {{cite web}}.Myanmar junta executes democracy activists in first such killings in decades (in en) (2022-07-25)။ 2022-09-21 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  28. "Myanmar military extends emergency rule until 2023"၊ 2022-08-01။ 
  29. Myanmar junta court jails Suu Kyi for six years for corruption (in en) (2022-08-15)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  30. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    "Tensions as Bangladesh accuses Myanmar of firing in its territory"၊ 23 September 2022။ Archived from the original on 19 October 2022။ 
  31. ၃၁.၀ ၃၁.၁

    You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    "Dhaka summons Myanmar ambassador again, protests land, airspace violation"၊ 19 September 2022။ Archived from the original on 19 October 2022။ 
  32. Myanmar's Aung San Suu Kyi gets 3 years' jail for election fraud (in en)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  33. 3-way traffic accident kills 14, injures 25 in Myanmar (in en) (2022-09-15)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  34. Myanmar army helicopters fire on school, killing six (in en-US)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  35. "Retired Myanmar Brigadier General Shot Dead by Yangon Resistance Group"၊ 27 September 2022။ 19 October 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး 
  36. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Tan၊ Yvette။ "Japanese filmmaker sentenced to 10 years jail by Myanmar court" (in en)၊ BBC၊ 2022-10-06။ Archived from the original on 2022-10-22။ 
  37. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Peck၊ Grant။ "Myanmar villagers say army beheaded high school teacher" (in en)၊ AP News၊ 2022-10-21။ Archived from the original on 2022-10-22။ 
  38. "Heavy Fighting Between Myanmar Junta, Resistance Reported in Karen's Kawkareik"၊ The Irrawaddy၊ 2022-10-21။ 
  39. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Chau၊ Thompson။ "Myanmar blacklisted by FATF for terrorism and crime finance" (in en)၊ Nikkei Asia၊ 2022-10-22။ Archived from the original on 2022-10-22။ 
  40. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    "Air strike during Myanmar concert kills at least 30 - media, opposition"၊ Reuters၊ 2022-10-24။ Archived from the original on 2022-10-24။ 
  41. You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Peck၊ Grant။ "Ethnic group says Myanmar air attack kills 80 at celebration" (in en)၊ ABCNews၊ 2022-10-23။ Archived from the original on 2022-10-24။ 
  42. "Myanmar court sentences ex-politician to 173 years in prison"၊ Al Jazeera၊ 2022-11-03။ 
  43. "US, EU add more sanctions as Myanmar violence deepens"၊ 9 November 2022။ 
  44. "Southeast Asia leaders struggle with Myanmar crisis at summit"၊ Al Jazeera၊ 11 November 2022။ 
  45. "Thousands of Rakhine Villagers Flee Myanmar Junta's Deadly Wrath"၊ 15 November 2022။ 
  46. "Myanmar junta frees Australian economist, former UK envoy in mass amnesty" (in en)၊ 17 November 2022။ 
  47. "Myanmar junta says was no bargaining with other countries before freeing foreigners" (in en)၊ 18 November 2022။ 
  48. "Myanmar Junta Torches Home Village of Catholic Cardinal" (in en)။ 
  49. 缅甸"果敢王"彭家声去世 终年94岁 (in zh)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  50. Asian golf great Kyi Hla Han dies aged 61 (in en-US) (2022-02-21)။ 22 September 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  51. Final Rites Held For State Ovadacariya Chairman Of Shwegyin Nikaya Dhipati Maha Nayaka Dhamma Senapati 15th Shwegyin Sangharaja Abhidhaja Maha Rattha Guru Abhidhaja Agga Maha Saddhamma Jotika Presiding Sayadaw Bhaddanta Vijjota Of Vijjotayon Monastery - Global New Light Of Myanmar (in en-US) (2022-03-23)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  52. ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးထဲ ထင္ရွားသူ ရွမ္းေခါင္းေဆာင္ ခြန္ထြန္းဦး ကြယ္လြန္ (in my)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  53. NLD အစိုးရလက်ထက် သမ္မတရုံးပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးဇော်ဌေး နှလုံးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန် (in my)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  54. ၅၄.၀ ၅၄.၁

    You must specify archiveurl= and archivedate= when using {{cite news}}. Available parameters: တမ်းပလိတ်:Cite news/doc/parameterlist

    Reuters။ "World condemns Myanmar junta for 'cruel' execution of activists" (in en)၊ 2022-07-26။ Archived from the original on 2022-09-21။ 
  55. Graham၊ Jackson (2022-08-13)။ 'The original influencer': Socialite and philanthropist Lillian Frank dies at 92 (in en)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  56. National Lifetime Award For Literary Achievement Winner Sayagyi Maung Paw Tun Passes Away At 87 - Global New Light Of Myanmar (in en-US) (2022-08-14)။ 2022-09-21 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။