အဘိဇာတာဘိဝံသ

ဒွါဒသမ တိပိဋကဓရ ဓမ္မဘဏ္ဍာဂါရိက ဘဒ္ဒန္တအဘိဇာတာဘိဝံသ စစ်ကိုင်းဆရာတော် (၂၉ စက်တင်ဘာ ၁၉၆၈–၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂) သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိပိဋကဓရ ရွေးချယ်ရေးစာမေးပွဲကြီး စတင်ကျင်းပခဲ့သည့် ၁၃၁ဝ ပြည့်နှစ်မှစတင်၍ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိ ပိဋကသုံးပုံ နှုတ်ငုံဆောင်နိုင်ရုံသာမက ခဲရာခဲစစ် မေးခွန်းများကိုပါ ဖြေဆိုနိုင်သည့် တိပိဋကဓရ၊ တိပိဋကကောဝိဒဘွဲ့တံဆိပ်တော်ရ ဆရာတော်ကြီး(၁၅)ပါးအနက် (၁၂)ပါးမြောက် ဆရာတော်ကြီးဖြစ်ပြီး စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာမြို့၊ နန္ဒဝန်ရပ်ကွက်၊ သဒ္ဓမ္မဇောတက သုဗောဓာရုံကျောင်းတိုက်၏ နာယကဆရာတော် ဖြစ်သည်။ ဆရာတော်သည် တိပိဋကဓရ တိပိဋကကောဝိဒ ဘွဲ့တော်အပါအဝင် သာသနာတော်ဆိုင်ရာ ဘွဲ့တံဆိပ်တော် ၄၇ ဘွဲ့အထိ ရရှိခဲ့ပြီး သာသနာ့သမိုင်းတွင် ဘွဲ့တံဆိပ်ရရှိမှု အများဆုံးဖြစ်သည်။

ငယ်ဘဝ

ဆရာတော်လောင်းလျာအား စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဝက်လက်မြို့နယ် ဆင်နင်းကျေးရွာတွင် ခမည်းတော် ဦးတင်ရ၊ မယ်တော် ဒေါ်ညွန့်ခင် တို့မှ ၁၉၆၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၃၀ ပြည့်နှစ်၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၈)ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း ၇ ဦးဖြစ်အနက် တတိယမြောက် သား ဖြစ်သည်။

ရှင်ရဟန်းပြုတော်မူခြင်း

ဆရာတော်လောင်းလျာသည် ၁၃၄၁ ခုနှစ်၊ နတ်တော်လဆန်း (၁၀) ရက်နေ့တွင် ဝက်လက်မြို့နယ်၊ ဆင်နင်းကျေးရွာ၊ ဇမ္ဗူမင်္ဂလာရွှေရပ်သာကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တစိန္တိတဉာဏကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ မိဘနှစ်ပါးတို့၏ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟကိုခံယူလျက် ရှင်သာမဏေအဖြစ်သို့ရောက်ရှိတော်မူခဲ့သည်။ ၁၃၄၉-ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် (၁) ရက်နေ့တွင် ဝက်လက်မြို့၊ သီရိရပ်၊ ဓမ္မာရုံကျောင်း၊ သာသန ဝိလာသိနီသိမ်တော်၌ စစ်ကိုင်းမြို့ မဟာသုဗောဓာရုံကျောင်းတိုက် ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တနာရဒကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ဝက်လက်မြို့၊ ကြံ့ခိုင်ရပ်၊ ဦးသန်းထွန်း၊ ဒေါ်ဟန်ညွန့်မိသားစုတို့၏ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟကို ခံယူကာ မြင့်မြတ်သောရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတော်မူခဲ့သည်။

စာပေသင်ကြားခြင်း

ဆရာတော်သည် ဝက်လက်မြို့နယ်၊ ဆင်နင်းကျေးရွာ၊ ဇမ္ဗူမင်္ဂလာရွှေရပ်သာကျောင်းဆရာတော်၊ စစ်ကိုင်းမြို့ မဟာ သုဗောဓာရုံကျောင်းတိုက်ဆရာတော်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြု တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော်၊ မတ္တရာမြို့ သာသနာ့ ဇောတိကာရုံကျောင်းဆရာတော်၊ နောင်ချိုမြို့ ကတီပင် ကျောင်း ဆရာတော်၊ မန္တလေးမြို့ မဟာဝိသုဒ္ဓါရုံတိုက်သစ် စည်ရှင် ကျောင်းဆရာတော်စသောဆရာတော်များထံ၌ ပရိယတ္တိစာပေများ သင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။

ရှင်သာမဏေဘဝတွင် ဦးလေးတော်၊ နောင်တော်တို့၏ အနီးကပ် ကြပ်မတ်ပဲ့ပြင်မှုဖြင့် သင်ကြားခဲ့ရာ "သာသနာလင်္ကာရ သာမဏေကျော်"ဘွဲ့နှင့် "သာသန ဓဇဓမ္မာစရိယ" ဘွဲ့တော်တို့ကို ရှင်သာမဏေ ဘဝမှာပင် ရရှိခဲ့သည်။

စာပေပို့ချခြင်း နှင့် စာပေလေ့လာခြင်း

ဆရာတော်သည် (ပထမ) ပဓာနနာယက ဆရာတော်ကြီး၏ တွဲဖက်ဒုတိယတိုက်ကြပ်အဖြစ် (၁၉၈၈)ခုနှစ်၊ ဒုတိယတိုက်ကြပ် အဖြစ်(၂ဝဝ၇)ခုနှစ်တွင် တာဝန်ပေးချီးမြှောက်မှုကို ခံယူခဲ့ရသည်။ ဆရာတော်သည် တစ်ဖက်တွင်ကျောင်းတိုက် အတွက် စာပေပို့ချမှု၊ အုပ်ချုပ်မှုတာဝန်များကို အထက်မထေရ်ကြီးများ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ထမ်းဆောင်ရင်း တစ်ဖက်ကလည်း မိမိအတွက် အထက်တန်းပိဋကစာပေများကို လေ့လာဆည်းပူးကာ မြန်မာပြည်အရပ်ရပ်ရှိ စာပြန်ပွဲ၊ စာမေးပွဲများ၌ ဝင်ရောက်ပြန်ဆို ဖြေဆိုခဲ့ရာ (၁၃၇၁)ခုနှစ် အထိ စာပြန်ပွဲ၊ စာမေးပွဲပေါင်း (၅ဝ)ကျော် (၆ဝ)ခန့်ကို ပြန်ဖြေဆို အောင်မြင်ခဲ့သည်။

ရရှိသောဘွဲ့များ

ဓမ္မာစရိယ (၉)ဘွဲ့၊ ပါဠိပါရဂူဘွဲ့၊ ဝိဒူ(၅)ဘွဲ့၊ မဟာဝိဒူ(၄)ဘွဲ့နှင့် အခြားအစိုးရ တိပိဋကဆိုင်ရာ ဘွဲ့များ အပါအဝင် ဘွဲ့တံဆိပ်ပေါင်း (၄၇)ဘွဲ့ကို ဆွတ်ခူး ရရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ဆရာတော်အား ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် “တိပိဋကဓရဓမ္မဘဏ္ဍာဂါရိက” ဘွဲ့တံဆိပ်တော် ကို ဆက်ကပ်လှူဒါန်းခဲ့သည်။ ဆရာတော်သည် (၆၂)ကြိမ်မြောက် တိပိဋက ရွေးချယ်ပွဲ စာမေးပွဲတွင် (၁၂)ပါးမြောက် 'တိပိဋကဓရတိပိဋကကောဝိဒ' ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ကို ရရှိအောင်မြင်တော်မူခဲ့သည်။

ဆရာတော်၏ စာပေကျေးဇူးရှင်များ

1. ဝက်လက်မြို့နယ်၊ ဆင်နင်းကျေးရွာ၊ ဇမ္ဗူမင်္ဂလာရွှေရပ်သာကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တစိန္တိတဉာဏ၊
2. စစ်ကိုင်းမြို့၊ မဟာသုဗောဓာရုံ ကျောင်းတိုက်၊ အာရာမသမုဋ္ဌာပက ပဓာနနာယက၊ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ၊ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု၊ ရွှေကျင်နိကာယဥပက္ကဋ္ဌမဟာနာယက (တွဲဖက်ရွှေကျင်သာသနာပိုင်) ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တနာရဒ၊
3. စစ်ကိုင်းမြို့၊ မဟာသုဗောဓာရုံ ကျောင်းတိုက်(ဒုတိယ) ပဓာနနာယက၊ ရန်ကုန်မြို့၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြုတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်(ငြိမ်း) ၊အဘိဓမ္မာမဟာသိပ္ပံပါမောက္ခချုပ်၊ စစ်ကိုင်းမြို့၊ သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ် ဆရာတော် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ၊ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု၊ ရွှေကျင်နိကာယဥပက္ကဋ္ဌမဟာနာယက (တွဲဖက်ရွှေကျင်သာသနာပိုင်) ဘဒ္ဒန္တဒေါက်တာနန္ဒမာလာဘိဝံသ၊
4. မတ္တရာမြို့၊ သာသနဇောတာရုံ ကျောင်းတိုက် နာယကဆရာတော် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရာဘိဝံသ၊
5. သုဗောဓက ဂဏဝါစကများ ဖြစ်ကြသော အရှင်အဓိဝါသ၊ အရှင်ဓိနောရသ၊အရှင်ပိဏ္ဍောလာဘိဝံသ
6. ဦးလေးတော်နောင်ချိုမြို့၊ ကတီပင်ကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တ ဥတ္တမ၊
7. နောင်တော်-မန္တလေးမြို့၊ ဓမ္မမာနိတာရုံ ကျောင်းတိုက်ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တမာနိတာဘိဝံသ၊
8. နိုင်ငံတော်သံဃာ့မဟာနာယကဥက္ကဋ္ဌ ဗန်းမော်ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဒေါက်တာကုမာရာဘိဝံသတို့ ဖြစ်သည်။

စာပေရေးသားပြုစုခြင်း

ထို့အပြင် ဆရာတော်ကြီး၏ အမိန့်အရ သောတုဇနငယ်များ လေ့လာရန် (၁)သုဗောဓက အင်္ဂုတ္တရနီတိ (ပထမအဆင့်)၊ (၂)သုဗောဓကဓမ္မပဒနီတိ(ပထမဆင့်)၊ (၃) သုဗောဓက သင်္ဂဟသရုပ်ဆိုရိုး (မူလပထမအဆင့်)၊ (၄) သုဗောဓက သင်္ဂဟသရုပ်ဆိုရိုး (မူလဒုတိယအဆင့်)၊ (၅) သုဗောဓက သင်္ဂဟသရုပ်ဆိုရိုး ( မူလတတိယအဆင့် ) စသော ကျမ်းစာငယ်တို့ကို ပြန်လည်စုစည်း ဖော်ထုတ်ရေးသားခဲ့ကာ ဓမ္မဒါနပြုခဲ့သည်။

ဆရာတော်၏ ကလောင်အမည်များမှာ အဘိဇာတ၊ အသျှင်အဘိဇာတာဘိဝံသ၊ အညတရဘိက္ခု၊ ကျေးတောသား(အောင်စည်)၊ မေ့သားလှ(အောင်မြေ)နှင့် ဓမ္မာစရိယဓမ္မအောင်စည်တို့ ဖြစ်ပြီး သာသနာပြု ကဗျာ ဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့သည်။

ပျံလွန်တော်မူခြင်း

ဒွါဒသမ တိပိဋကဓရ ဓမ္မဘဏ္ဍာဂါရိကဆရာတော်သည် သာသနာတော်အကျိုးကို သယ်ပိုးဆောင်ရွက်တော်မူရင်း သက်တော်(၅၄)နှစ်၊ သိက္ခာတော်(၃၄)ဝါအရောက် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ ဘာမိုဂရတ်(စ်)ဆေးရုံ၌ ၁၃၈၃ ခုနှစ်၊ တပို့တွဲ လဆန်း(၇)ရက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက် တနင်္လာနေ့၊ ထိုင်းစံတော်ချိန်(၁၈:၁၉) နာရီ၊ မြန်မာစံတော်ချိန်(၁၇:၄၉)နာရီအချိန်တွင် ဘဝနတ်ထံ ပျံလွန်တော်မူခဲ့သည်။