ဖလမ်းဘာသာစကား
| ဖလမ်း | |
|---|---|
| ဖလမ်းချင်း | |
| Laiṭawng | |
| ဒေသခံ | မြန်မာနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ |
ဒေသခံ ပြောဆိုသူများ | (၁၀၇၀၀၀ ရည်ညွှန်း ၁၉၈၃–၂၀၀၁)[၁] |
တရုတ်-တိဗက်နွယ်
| |
| ဒေသိယစကား |
|
| ဘာသာစကားကုဒ်များ | |
| ISO 639-3 | cfm |
| Glottolog | fala1243[၂] |
ဖလမ်းဘာသာစကား (ဖလမ်းချင်း၊ Baro Halam ဟုလည်း သိကြ) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ချင်းပြည်နယ်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့တွင် ပြောဆိုကြသော ကူကီးဘာသာစကားတစ်ခု ဖြစ်သည်။
ဖလမ်ချင်းဘာသာစကားသည် အထူးသဖြင့် ဟားခါး (လိုင်) ကဲ့သို့သော အလယ်ပိုင်းချင်းဘာသာစကားများနှင့် အတော် နီးစပ်သည်။[၃]
ဖလမ်းချင်းများသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များ ဖြစ်ကြပြီး သမ္မာကျမ်းစာကို ဖလမ်းချင်းဘာသာသို့ ပြန်ဆိုထားပြီး ဖြစ်သည်။
ဒေသိယစကားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]Ethnologue တွင် အောက်ပါတို့ကို ဖလမ်းချင်းဘာသာစကား၏ ဒေသိယစကားအဖြစ် စာရင်းပြုထားသည်။
- ဇန်ညှပ် (Zahnyiet, Zanniet, Zangiat)
- တိုင်ချွန်း (Shunkla, Sunkhla, Taishon, Tashom, Tashon)
- လိုင်ဇို (Laiso, Laizao, Laizo-Shimhrin)
- ဇာဟောင် (Lyen-Lyem, Yahow, Zahau, Zahau-Shimhrin, Za-How)
- ခွာဆင်းမ် (Khualshim, Kwelshin)
- ဂွေးတဲ (Lente, Gunte, Lyente)
- ဆင်မ် (Sim)
- တပေါင် (Tapong)
- ဟွာလ်ငို (Hualngo)
Ethnologue တွင် ၁၉၈၃ ခုနှစ် စာရင်းများအရ ဖလမ်းချင်းစကားပြောဆိုသူဦးရေမှာ ၉,၀၀၀ (တိုင်ချွန်း)၊ ၁၆,၀၀၀ (ဇန်ညှပ်)၊ ၇,၀၀၀ (ခွာဆင်းမ်)၊ ၄,၀၀၀ (ဂွေးတဲ)၊ ၁၄,၄၀၀ (ဇာဟောင်) နှင့် ၁၈,၆၀၀ (လိုင်ဇို) တို့ ဖြစ်ကြသည်။
စာရေးစနစ်
[ပြင်ဆင်ရန်]ဖလမ်းချင်းဘာသာစကားကို ရောမပုံစံ သို့မဟုတ် အင်္ဂလိပ်အက္ခရာများ ဖြင့် ရေးသားသည်။ သို့သော် Q, Y, J နှင့် X တို့ မပါဝင်ပေ။ ဗျည်းအက္ခရာ ṭ (t with dot) နှင့် ng (လည်ချောင်းသံ) နှင့် aw သရများကို အရေးနှင့် အပြော နှစ်မျိုးစလုံးတွင် အသုံးပြုကြသည်။
ဖလမ်းချင်း စာလုံးများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဗျည်းများမှာ - b c d f g h j k l m n p r s t ṭ v z တို့ ဖြစ်ပြီး သရများမှာ -
- a – as in amphibious
- aw – as in omega (Long vowel)
- e – as in example
- i – as in interesting
- o – as in son (Short vowel)
- u – as in due
တို့ ဖြစ်သည်။
ဖလမ်းချင်းဘာသာစကားတွင် အပြောအတွက် သရ ငါးမျိုးရှိသော်လည်း အရေးအတွက် သရ ၆ မျိုးဖြစ်သည်။[၄]
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ ဖလမ်း at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Nordhoff၊ Sebastian; Hammarström၊ Harald; Forkel၊ Robert; Haspelmath၊ Martin, eds. (2013)။ "Falam Chin"။ Glottolog။ Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology။
- ↑ King၊ Deborah (2010)။ VOICE AND VALENCE-ALTERING OPERATIONS IN FALAM CHIN: A ROLE AND REFERENCE GRAMMAR APPROACH။ Arlington, Texas: The University of Texas at Arlington။
- ↑ Chin Writers' Handbook။ Grand Rapids, Michigan, USA: Bibles International။ 2011။
- Bibles International. 2009. Falam primer. Bibles International: The Bible Society of Baptist Mid-Missions. ISBN 1-59645-107-6
- Bibles International. 2008. Falam writers' handbook. Bibles International: The Bible Society of Baptist Mid-Missions. ISBN 1-59645-107-6
- Bibles International. 2009. Chin Cangantui Kutkaih / Chin Writers' Handbook - Falam. Bibles International: The Bible Society of Baptist Mid-Missions. ISBN 1-59645-127-0
| ရုံးသုံးဘာသာစကား | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ရုံးသုံးဘာသာစကား (တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားများ ( ပြည်နယ် သို့ တိုင်းဒေသကြီးအလိုက်) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| သင်္ကေတဘာသာစကား | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ဤ တရုတ်-တိဗက်နွယ် ဘာသာစကားများ နှင့် ဆက်စပ်သော ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |
 | ဤ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် သက်ဆိုင်သော ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |