စောရိဝုဋ္ဌာပိကာသိက္ခာပုဒ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
အမှု—ခိုးသူမကို ရဟန်းပြုပေးမှု။
အမူသည်—ထုလ္လနန္ဒာ။
လင်ငယ်နေသော မိန်းမ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဝေသာလီပြည်၌ ဝေသာလီပြည်၌ လိစ္ဆဝီမင်းတစ်ယောက်၏ ဇနီးသည်သည် လွန်ကျူး၍ ကျင့်လေ့ (လင်ငယ် နေလေ့) ရှိ၏၊ လိစ္ဆဝီမင်းသည် ထိုအကြောင်းကိုသိ၍ “ငါတောင်းပန်ပါတယ် ရှောင်ကြဉ်ပါ၊ မင့်ကို အကျိုးမဲ့ဖြစ်အောင် ပြုမိလိမ့်မယ်” ဟု ပြော၏၊ ထိုမိန်းမသည် ယောက်ျား၏ စကားကို နားမထောင်၊ ထိုအချိန်မှာ လိစ္ဆဝီမင်းအများ၏ အစည်းအဝေးရှိ၏၊ (လိစ္ဆဝီ မင်းတို့သည် တစ်လှည့်စီ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်၍ မကြာခဏလည်း စည်းဝေး ဆွေးနွေးလေ့ ရှိ၏၊) ထိုအစည်းအဝေး၌ အခြားမင်းတို့အား “မိမိဖို့ မိန်းမတစ်ယောက် ထပ်၍ ယူခွင့်ပေးရန် ခွင့်တောင်း၍ မိမိမယား လင်ငယ်နေသဖြင့် သတ်ချင်ကြောင်းကိုပါ ပြောပြ လေသော်, မင်းအများကလည်း ကိုယ့်သဘောအတိုင်း သိပေတော့ဟု ခွင့်ပြုလိုက်ကြလေသည်။ [၁]
ထွက်ပြေး၍ ဘိက္ခုနီပြုလုပ်ခြင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]ထိုမိန်းမသည် သူ့ကို သတ်တော့မည့်အကြောင်း ကြားရ၍ ပုလဲ, ပတ္တမြားစသော အကောင်းဆုံး ပစ္စည်းများ ခိုးယူ၍ သာဝတ္ထိမြို့သို့ ထွက်ပြေးပြီးလျှင် တိတ္ထိတို့အထံ တိတ္ထိ ရဟန်းမပြုပေးဖို့အကြောင်း ခွင့်တောင်းလေသည်၊ တိတ္ထိတို့ကား သူ့ကို “တိတ္ထိမ” ပြုမပေးလိုကြ၊ ထို့နောက် ဘိက္ခုနီတို့ထံ သွား၍ ခွင့်တောင်း ပြန်လည်း ဘိက္ခုနီသံဃာက ခွင့်မပြုကြ၊ ထုလ္လနန္ဒာထံသွား၍ ဘဏ္ဍာတွေကို ပြပြီး ခွင့်တောင်းလေရာ ထုလ္လနန္ဒာသည် ထိုဘဏ္ဍာတွေကိုယူ၍ ဘိက္ခုနီ ပြုလုပ်ပေးလေသည်။ [၁]
ယောက်ျားလိုက်ရှာပုံ ကဲ့ရဲ့ပုံ
[ပြင်ဆင်ရန်]ထိုယောက်ျားသည် ထွက်ပြေးသော မိန်းမကို လိုက်၍ ရှာသောအခါ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဘိက္ခုနီ ပြုနေသည်ကို တွေ့ရ၍ (ကောသလမင်း၏နိုင်ငံဖြစ်၍ သူမပိုင်ရကား ကောသလမင်းထံ တိုင်ကြားလေသည်၊ ကောသလမင်းသည် “ဘိက္ခုနီပြုနေလျှင် ဘာမှသူ့ကို မပြုပါနှင့်၊ ကောင်းစွာဟောထားအပ်သော ဘုရားတရားတော်ကို ကျင့်နေပါစေ”ဟု ပြောဆိုလေသော်, ထိုယောက်ျားသည် ဘိက္ခုနီအားလုံးကို သိမ်းကျုံး၍ “သူခိုးမကို ရဟန်းပြုပေးရမလား” ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချလေသည်၊ ထိုကဲ့ရဲ့သည်ကို ကြား၍ အကြောင်းမှန်ကို သိသော ဘိက္ခုနီတို့က ထုလ္လနန္ဒာကို အပြစ်တင်ပြီးလျှင် ဘိက္ခုတို့အား လျှောက်ထားသဖြင့် ဘုရားရှင် ကြားတော်မူသောကြောင့် ဤသိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်တော် မူရလေသည်။ [၁]
သိက္ခာပုဒ်
[ပြင်ဆင်ရန်]ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဇာနံ စောရိံ ဝဇ္ဈံ ဝိဒိတံ အနပလောကတွာ ရာဇာနံဝါ သံသံဝါ ဂဏံဝါ ပူဂံဝါ သေဏိံဝါ အညတြ ကပ္ပါ ဝုဋ္ဌာပေယျ၊ အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌာမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသံ။ [၁]
မြန်မာပြန်
[ပြင်ဆင်ရန်]အကြင်ဘိက္ခုနီသည် သတ်ထိုက်သော သူခိုးမဖြစ်ကြောင်းကို သိပါလျက် အမှန်လည်း သတ်ထိုက်သော သတ်ထိုက်သူဟူ၍လည်း ထင်ရှားသော သူခိုးမကို မင်းကိုဖြစ်စေ, ဘိက္ခုနီ သံဃာကိုဖြစ်စေ မင်းအပေါင်းဟူသော ဂိုဏ်းကိုဖြစ်စေ ကုသိုလ်ပြု အသင်းကိုဖြစ်စေ, ကုန်သည်တို့၏ အစည်းအာရုံးကိုဖြစ်စေ မတိုင်ကြားဘဲ ပြုပေးကောင်း လောက်အောင် (“ကပ္ပါ-အပ်စပ်သူမ”)လည်း မဟုတ်ဘဲ ဥပဇ္ဈာယ် လုပ်၍ ဘိက္ခုနီပြုပေးအံ့၊ ထိုဘိက္ခုနီမှာ လွန်ကျူးပြီးလျှင် ပြီးခြင်း သင့်ရောက်အပ်သော သံဃာမှ နှင်ထုတ်ကြောင်းလည်း ဖြစ်သော သံဃာဒိသေသ် အာပတ်သင့်၏။ [၁]
မှတ်ချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]ရှင်ဘုရင်ကိုယ်တိုင် အုပ်ချုပ်သောနေရာ၌ (“မည်သည့်မိန်းမအား ဘိက္ခုနီပြုပေးမလို့-ပါ”)ဟု မင်းကို တိုင်ကြားရမည်၊ ပူဂ, ဂဏ, သေဏီတို့ အုပ်ချုပ်သော နေရာ၌ ထိုပူဂ စသည်ကိုတိုင်ကြား ရမည်၊ ထိုသို့ မင်းစသူတို့တွင် တစ်ဦးဦးကို တိုင်ကြားပြီးနောက်လည်း ဘိက္ခုနီသံဃာကို တိုင်ကြားရဦးမည်။ [၁]
ဂဏ စသည်
[ပြင်ဆင်ရန်]ဗိဿနိုးနတ်ကို ကိုးကွယ်သူ လူအပေါင်း, ခန္ဓနတ်ကို ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သူ လူအပေါင်းကို “ဂဏ=ဂိုဏ်း”ဟု ခေါ်၏၊ သာသနာတော်နှင့်စပ်၍ ကုသိုလ်တရား အားထုတ်သော ဆွမ်းလောင်းအသင်း, ကထိန် အသင်း စသည်ကို “ပူဂ = အသင်းအပင်း”ဟု ခေါ်၏၊ နံ့သာကုန်သည် အထည်ကုန်သည် စသောကုန်သည် အစည်းအရုံးကို “သေဏိ”ဟု ခေါ်၏၊ ထိုဂဏစသည်တို့အား တစ်ရံတစ်ခါ သူတို့အင်အားအလိုက် သူတို့ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်၌ အုပ်ချုပ်ဖို့ရန် လွှဲအပ်ထားတတ်လေသည်။ ထိုသို့လွှဲအပ်ထားသော ဂဏစသည်အားသာ တိုင်ကြားရမည်-ဟု မိန့်တော်မူလိုသည်။ [၁]
ပြုပေးအပ်သူ
[ပြင်ဆင်ရန်]လူဝတ်ကြောင် အဖြစ်ဖြင့် လာသူကိုသာ ဘိက္ခုနီပြု မပေးကောင်း၊ တိတ္ထိထံ၌ ရသေ့မ ပရိဗိုဇ်မ ပြုပြီးသူကိုဖြစ်စေ, အခြားသော ဘိက္ခုနီတို့အထံ သာမဏေမ ပြုပြီးသူကို ဖြစ်စေ ဘိက္ခုနီပြုပေးကောင်း၏၊ ထိုသို့ပြုပေးကောင်းသူမကို “ကပ္ပါ=ပြုပေးခြင်းငှါအပ်သူ”ဟု ခေါ်သည်။[၁]