ခနောက်စိမ်း

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
(Antimony မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)
ခနောက်စိမ်း  51Sb
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတခနောက်စိမ်း, Sb
အသံထွက်UK: /ˈæntɪməni/, AN-ti-mə-nee
US: /ˈæntɪmni/, AN-ti-moh-nee
အဆင်းsilvery lustrous gray
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ ခနောက်စိမ်း
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)
As

Sb

Bi
သွပ်ခနောက်စိမ်းတယ်လူရီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)51
အုပ်စုဘလော့group 15 (pnictogens)
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 5
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  metalloid
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (±) (Ar)121.760(1)[၁]
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Kr] 4d10 5s2 5p3
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 18, 5
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်အစိုင်အခဲ
အရည်ပျော်မှတ်903.78 K ​(630.63 °C, ​1167.13 °F)
အရည်ဆူမှတ်1908 K ​(1635 °C, ​2975 °F)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)6.697 g/cm3
6.53 g/cm3
ဖျူးရှင်းအပူ19.79 kJ/mol
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ193.43 kJ/mol
မိုလာ အပူအင်အား25.23 J/(mol·K)
ငွေ့ရည်ဖိအား
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 807 876 1011 1219 1491 1858
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အောက်ဆိုဒ်ဒေးရှင်း အခြေနေ5, 4, 3, 2, 1, −1, −2, −3 ​(an amphoteric oxide)
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်Pauling scale: 2.05
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 834 kJ/mol
2nd: 1594.9 kJ/mol
3rd: 2440 kJ/mol
(more)
အက်တောမစ် အချင်းဝက်empirical: 140 pm
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်139±5 pm
ဗန်ဒါဝေါ့စ် အချင်းဝက်206 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံrhombohedral
Rhombohedral crystal structure for ခနောက်စိမ်း
အသံ၏အမြန်နှုန်း 3420 m/s (at 20 °C)
အပူ ပြန့်ကားမှု11 µm/(m·K) (at 25 °C)
အပူစီးကူးမှု24.4 W/(m·K)
လျှပ်စစ် ခုခံမှု417 nΩ·m (at 20 °C)
သံလိုက်ဓာတ်diamagnetic[၂]
သံလိုက် ထိတွေ့နိုင်မှု (χmol)−99.0·10−6 cm3/mol[၃]
Young's modulus55 GPa
Shear modulus20 GPa
Bulk modulus42 GPa
Mohs hardness3.0
Brinell hardness294–384 MPa
CAS Number7440-36-0
သမိုင်းကြောင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု3000 BC
ပထမဆုံး ခွဲထုတ်မှုVannoccio Biringuccio (1540)
အတည်ငြိမ်ဆုံး ခနောက်စိမ်း၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
121Sb 57.21% is stable with 70 neutrons
123Sb 42.79% is stable with 72 neutrons
125Sb syn 2.7582 y β 0.767 125Te
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

အန်တီမိုနီ (ခေါ်) ခနောက်စိမ်း စစ်စစ်သည် သာမန်အားဖြင့် ငွေကဲ့သို့ ဖြူပြာပြာအဆင်းရှိပြီးလျှင် မာ၍ ကြွပ်ဆပ်သော သတ္တုတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ခနောက်စိမ်း သတ္တုသန့်သန့်မှာ များစွာအသုံးမဝင်လှပေ။ သို့သော်အခြားပစ္စည်းများနှင့် ရောစပ်၍ သတ္တုစပ်ဖြစ်လာသောအခါ စက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အလွန် အသုံးဝင်လာသည်။

ဤသတ္တု၏ ထူးခြားချက်တစ်ရပ်မှာ အရည်ကျို၍ အအေးခံလိုက်သောအခါ ပြန့်ကားလာတတ်ခြင်း ဖြစ်၏။ ဤသတ္တိရှိခြင်းကြောင့် ခနောက်စိမ်း သတ္တုစပ်သည် ပုံနှိပ်ခဲစာလုံးများ ပုံသွန်းရာတွင် ထင်ရှားပီသသောစာလုံးများကို ရရှိပေသည်။ ပုံနှိပ်စာလုံးများကို များသောအားဖြင့် ခဲနှင့် ခနောက်စိမ်း စပ်ထားသော သတ္တုစပ်ဖြင့် ပြုလုပ်ကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အထက်ပါသတ္တုစပ်တွင် သံဖြူနှင့် ကြွပ်(ဘစ်စမတ်)တို့ကိုပါ အနည်းငယ်ထည့်၍ ရောစပ်တတ်သည်။ ထိုသတ္တုစပ်မှာ မာသည့်အတွက် ထိုသတ္တုစပ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ခဲစာလုံးများကို ကြာရှည်စွာ အသုံးပြုနိုင်၏။

တစ်ကမ္ဘာလုံးမှ ထွက်သမျှခနောက်စိမ်း သတ္တုရိုင်းများ အနက် ရာခိုင်နှုန်း ၈ဝ ခန့်ကို တရုတ်နိုင်ငံ ဟူနန်နယ်မှ တူးဖော်ရရှိသည်။ ပြင်သစ်၊ အာရှမိုင်းနား၊ ချက်၊ ဆလို ဗားကီးယား၊ ဘိုလီးဗီးယားနှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှလည်း ထို သတ္တုရိုင်းကို တူးဖော်ရရှိသည်။ ခနောက်စိမ်းကို အထူးသဖြင့် စတစ်ဗနိုက်(ကန့်ဝင် ခနောက်စိမ်း)ခေါ် သတ္တုရိုင်းဖြစ်သော အန်တီမိုနီ ဆာလဖိုက်(ဒ)မှ ထုတ်ယူရရှိ၏။ ဤ စတစ်ဗနိုက် ခေါ် အန်တီမိုနီ သတ္တုရိုင်းအမဲကို ရှေးအခါက အမျိုးသမီးများသည် မျက်ခုံးနှင့် မျက်တောင်ဆိုးဆေး ပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးပြုခဲ့လေသည်။ အန်တီမိုနီအနီကို နီလွင်သော ဆီဆေးနှင့် အရောင် ဆေးများအပြင် မီးခြစ်နှင့် မီးရှူး မီးပန်းများပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုလျက် ရှိကြသည်။ စတစ်ဗနိုက်ကို ဥရောပအလယ်ပိုင်း၊ တရုတ်နှင့် ဂျပန်နိုင်ငံတို့တွင် အများအပြား တူးဖော်ရရှိ၍၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ပါဝင်သော အလာစကာ၊ နီးဗားဒါး နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ်များတွင်လည်း ထပ်မံတွေ့ရှိသည်။ ခနောက်စိမ်း ဓာတ်ဆားများသည် အလွန်အဆိပ်ပြင်းထန်၍၊ ထိုအဆိပ်များသည် စိန်သတ္တု (Arsenic) ပါဝင်သော ဓာတ်ဆားများရှိ အဆိပ်နှင့် ဆင်တူပေသည်။[၄]

ခနောက်စိမ်းကို ကျိုက္ခမီခရိုင်၊ မော်လမြိုင် တောင်ဘက်၊ ကလယ်ကြောင်ရွာအနီး၊ သံဖြူဇရပ် အရှေ့မြောက် ဖောင်းစိန်ရွာအနီး၊ ဇင်းကျိုက်အရှေ့ ကဒိုက်အနီး၊ သာစည်ရွှေညောင် မီးရထားလမ်း လယ်ပြင်ဒေသတစ်ဝိုက်နှင့် ကယားပြည်နယ်တို့တွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။[၅]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Lide, D. R., ed. (2005)။ "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds"။ CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.)။ Boca Raton (FL): CRC Press။ ISBN 0-8493-0486-5
  3. Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4
  4. မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်း (၁၉၅၅)။ "ခနောက်စိမ်း"။ in စွယ်စုံကျမ်းစာတည်းအဖွဲ့ (ed.)။ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း (ပထမအကြိမ် ed.)။ ဟေဇယ်၊ ဝပ်ဆင်နှင့် ဗိုင်းနေး ပုံနှိပ်လုပ်ငန်းအင်္ဂလန်။: စာပေဗိမာန်
  5. လှသမိန် (ဧပြီ ၁၉၇၈)။ "ခနောက်စိမ်း" (pdf)။ in စာပေစိစစ်ရေးကော်မတီ (ed.)။ ဗဟုသုတ စွယ်စုံ (ပထမအကြိမ် ed.)။ တောက်တောက်ဝင်း ပုံနှိပ်တိုက်၊ ရန်ကုန်မြို့။: ဇော်မော် စာပေ။