အက်စ်တက်တိုင်း

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
အက်စ်တက်တိုင်း  85At
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတအက်စ်တက်တိုင်း, At
အသံထွက်/ˈæstətn/ or /ˈæstətɪn/
AS-tə-teen or AS-tə-tin
အဆင်းunknown, probably metallic
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ အက်စ်တက်တိုင်း
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)
 I 

At

Ts
ပိုလိုနီယမ်အက်စ်တက်တိုင်းရေဒွန်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)85
အုပ်စုဘလော့group 17 (halogens)
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 6
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  metalloid, sometimes classified as a nonmetal, or a metal[၁][၂]
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)(210)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p5
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 32, 18, 7
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်အစိုင်အခဲ
အရည်ပျော်မှတ်575 K ​(302 °C, ​576 °F)
အရည်ဆူမှတ်610 K ​(337 °C, ​639 °F)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)(At2) 6.35±0.15 g/cm3 (predicted)[၃]
မိုလာထုထည်(At2) 32.94 cm3/mol (predicted)[၃]
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ(At2) 54.39 kJ/mol[၄]
ငွေ့ရည်ဖိအား
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 361 392 429 475 531 607
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အောက်ဆိုဒ်ဒေးရှင်း အခြေနေ−1, +1, +3, +5, +7[၅]
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်Pauling scale: 2.2
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 899.003 kJ/mol[၆]
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်150 pm
ဗန်ဒါဝေါ့စ် အချင်းဝက်202 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for အက်စ်တက်တိုင်း

(predicted)[၂]
အပူစီးကူးမှု1.7 W/(m·K)
CAS Number7440-68-8
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်းafter Greek astatos (αστατος), meaning "unstable"
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုDale R. Corson, Kenneth Ross MacKenzie, Emilio Segrè (1940)
အတည်ငြိမ်ဆုံး အက်စ်တက်တိုင်း၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
209At syn 5.41 h β+ 3.486 209Po
α 5.758 205Bi
210At syn 8.1 h β+ 3.981 210Po
α 5.632 206Bi
211At syn 7.21 h ε 0.786 211Po
α 5.983 207Bi
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

အက်စ်တက်တိုင်း (Astatine) (ဓာတုသင်္ကေတ- At)သည် အလွန်ပြင်းထန်သော ရေဒီယိုသတ္တိကြွဒြပ်စင်တခုဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် လေးလံသော halogen အုပ်စုထဲတွင်ပါဝင်သည်။ ၎င်း၏ ဒြပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိများသည် iodine ဒြပ်စင်နှင့် ဆင်တူနိုင်သည်ဟု လက်ခံထားကြသည်။ ၎င်းဒြပ်စင်၏ အားလုံးသော isotopes များ၏ သက်တမ်းဝက်သည် ကာလတိုတောင်းသောကြောင့် အနည်းသာ သုတေသနပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းဒြပ်စင်အကြောင်း သိရှိရသော အချက်အားလုံးသည် ခန့်မှန်းထားချက်များသာ ဖြစ်ပြီး ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား (periodic table) ၌ ၎င်း၏တည်နေရာကို iodine ဒြပ်စင်၏အောက်၌ ထားရှိသည်။ ၎င်းဒြပ်စင်အား ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာလေ့လာမှုများပြုလုပ်ရာတွင် အလွန်အားပျော့သော ပျော်ရည်အသွင်ပြုလုပ်၍ လေ့လာနိုင်သည်။

အက်စတက်တိုင်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သူ ဆယ်ဂရေး

အသုံးပြုခြင်း[ပြင်ဆင်ရန်]

၎င်းဒြပ်စင်ကို နျူကလီးယားစက်ရုံများနှင့် သုတေသနပြုလုပ်ရာ ဓာတ်ခွဲခန်းများ ပြင်ပ၌ မတွေ့ရှိနိုင်ပါ။

သဘာဝတွင်တွေ့ရှိမှုအခြေအနေ[ပြင်ဆင်ရန်]

ကမ္ဘာပေါ်၌ ယနေ့ထိ အက်စ်တက်တိုင်း(Astatine) ဒြပ်စင်အား ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏသည် ၁ မိုက်ခရိုဂရမ် (1 microgram=one millionth of gram) ခန့်သာရှိပြီး ထိုပမာဏအားလုံးသည် ထုတ်လုပ်ပြီးအချိန်အနည်းငယ်အတွင်း ပြိုကွဲပျက်စီးခဲ့သည်ဟု ခန့်မှန်းချက်များအရ သိရှိရသည်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများ[ပြင်ဆင်ရန်]

အချိန်အနည်းငယ်တိုင်းတွင် ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်ပေါ်၌ ဖြစ်ပေါ်သော Astatine ဒြပ်စင်၏ စုစုပေါင်း ပမာဏသည် ၃၀ ဂရမ် အောက်နည်းပါးပြီး၊ ဓာတ်ခွဲခန်းအတွင်းမှ ထုတ်နိုင်သော ပမာဏသည် မိုက်ခရိုဂရမ်အနည်းငယ်မျှသာ ဖြစ်သည်။ ထိုပမာဏ နှစ်ခုလုံးသည်အလွန်တိုသော Astatine ဒြပ်စင်၏ သက်တမ်းဝက် (half-life) ကြောင့်လျင်မြန်စွာ ပြိုကွဲပျက်စီးသွားသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းဒြပ်စင်မှ လူသားတို့၏ ကျန်းမာရေးအပေါ်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားစရာ မလိုပါ။ Astatine ဒြပ်စင်အား အနည်းငယ်သောနယူကလီယာသုတေသနလုပ်ငန်းများအတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းများတွင် လေ့လာမှုများပြုလုပ်ရာ၌ ၎င်း၏ မြင့်မားသော ရေဒီယိုသတ္တိကြွ ရောင်စဉ်ဖြာထွက်ခြင်းကြောင့် လိုအပ်သော အထူးခေတ်မှီစက်ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ ကိုင်တွယ်ရေးနည်းပညာများနှင့် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများ ပြုလုပ်ပြီးမှသာ လေ့လာမှုများပြုလုပ်သင့်သည်။ အက်စ်တက်တိုင်း(Astatine) ဒြပ်စင်သည် halogen(ဟေလိုဂျင်) တမျိုးဖြစ်ပြီး စားသောက်မိပါက iodine ကဲ့သို့ လည်ချောင်းအတွင်းတွင် စုပုံနိုင်သည်။ ဓာတုဗေဒ ရှူထောင့်မှ ခန့်မှန်းချက်တစ်ခုအရ ၎င်းကို iodine အဖြစ်သို့ တုပပြုလုပ်၍ အသုံးပြုလျင် အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ပတ်ဝန်းကျင်သို့သတ်ရောက်မှုများ[ပြင်ဆင်ရန်]

အက်စ်တက်တိုင်း(Astatine) ဒြပ်စင်သည် သက်ရှိများ ရှင်သန်ရာ ဝန်းကျင်တွင် တစ်စုံတစ်ရာအရေးပါသော ပမာဏ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြင်း မရှိသောကြောင့် သာမန်အခြေအနေတွင် ဆိုးကျိုးဖြစ်နိုင်ရန် အကြောင်းမရှိပါ။

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. Corson, MacKenzie & Segrè 1940.
  2. ၂.၀ ၂.၁ "Condensed Astatine: Monatomic and Metallic" (2013). Physical Review Letters 111 (11): 116404-1–116404-5. doi:10.1103/PhysRevLett.111.116404. Bibcode2013PhRvL.111k6404H. 
  3. ၃.၀ ၃.၁ "Predicting the Properties of the 113–120 Transactinide Elements" (1981). The Journal of Physical Chemistry 85 (9): 1177–86. ACS Publications. doi:10.1021/j150609a021. Retrieved on 6 May 2013. 
  4. Glushko၊ V. P.; Medvedev၊ V. A.; Bergma၊ G. A. (1966)။ Termicheskie Konstanty Veshchestv (Russianဘာသာစကားဖြင့်)။ 1။ Nakua။ p. 65။CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
  5. Greenwood & Earnshaw 2002, p. 28.
  6. "Measurement of the First Ionization Potential of Astatine by Laser Ionization Spectroscopy" (2013). Nature Communications 4: 1–6. doi:10.1038/ncomms2819. PMID 23673620. PMC:3674244.