သတပတ္တဇာတ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
တိကနိပါတ် - ၃။ ဥဒပါနဝဂ် -(၂၇၉) သတပတ္တဇာတ်။ ။ ကြွေးတောင်းသွားသောသားကို စွဲလမ်းကာ သေပြီး မြေခွေးမဖြစ်၍ သားကို ခိုးသားဘေးမှ တားသော်လည်း သား မနာယူ၊ ရန်သူခေါက်ရှာငှက်အား မိတ်ဆွေပြုမှားသဖြင့် ခိုးသားများနှင့်တွေ့ရသော လုလင် မိုက်အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ခိုက်ရန်စေမှု အကြောင်းပြု[ပြင်ဆင်ရန်]
နတ်လူတို့ဆရာ ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် ပဏ္ဍုကရဟန်းနှင့် လောဟိတက ရဟန်းနှစ်ပါးတို့သည် သာဝတ္ထိပြည်ကို အမှီပြု၍ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ နေကြကုန်၏။ ထိုရဟန်းနှစ်ပါးတို့သည် တရားသဖြင့် ငြိမ်းလေပြီးသော အဓိကရုဏ်းကို တစ်ဖန် ကံပြုစိမ့်သောငှာ လှုံ့ဆော်ကြကုန်၏။ တစ်ပါးသောရဟန်းတို့အားလည်း အယူကို စွန့်စိမ့်သောငှာ မပေးကြကုန်၏။ ထိုကြောင့် ခိုက်ရန်ငြင်းခုန်ခြင်း အထူးထူး အပြားပြား ပြောဆိုခြင်းတို့သည် တစ်နေ့တစ်ခြား များပြား၍ လာကုန်၏။
ထိုအခါ ရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ထိုအကြောင်းကို လျှောက်ထားကြကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူလျှင် ပဏ္ဍုကရဟန်းနှင့် လောဟိတက ရဟန်းနှစ်ပါးကို ခေါ်တော်မူ၍ မေးမြန်းတော်မူရာ ကြားတော်မူတိုင်း ဟုတ်မှန်ကြောင်းကို လျှောက်ထားကြလျှင် “ရဟန်းတို့ ...သင်တို့အမူအရာသည် ခေါက်ရှာငှက်နှင့် လုလင်၏ အမူအရာကဲ့သို့ ဖြစ်၏” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ကြွေးမြေတောင်းချေ သားကိုစေ[ပြင်ဆင်ရန်]
လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် မထင်မရှားသော ကာသိကရွာငယ်တွင် တစ်ဦးတည်းသောအမျိုး၌ဖြစ်၍ အရွယ်သို့ရောက်လတ်သော် ကုန်သွယ်ခြင်း၊ လယ်လုပ်ခြင်း စသောအမှုဖြင့် အသက်မွေးခြင်းကိုမပြုဘဲ သူခိုးငါးရာတို့ အကြီးအမှူးဖြစ်၍ ခရီးသွားတို့ကို လုယက်ခြင်း၊ အိမ်ခြံစပ်ကို ဖောက်ထွင်း၍ခိုးခြင်း စသောအမှုကို ပြုလုပ်ကာ အသက်မွေးလေ၏။
ထိုအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် သူကြွယ်တစ်ယောက်သည် ဇနပုဒ်သား တစ်ယောက်အား အသပြာတစ်ထောင် ချေးငှားပြီးလျှင်ပြန်တောင်းမယူမီ သေလွန်ခဲ့၏။ ထိုသူကြွယ်၏ မယားလည်း နောက်အခါ သည်းထန်စွာ ရောဂါဝေဒနာဖြစ်၍ သေခါနီးလတ်သော် သားကိုခေါ်၍ “ချစ်သား ... သင့်အဘသည် ဇနပုဒ်သား မည်သူ့အား အသပြာ တစ်ထောင် ချေးငှားပြီးလျှင် ပြန်၍တောင်းမယူမီ သေလွန်ခဲ့၏၊ ငါလည်း အကယ်၍ သေခဲ့အံ့၊ ထိုသူသည် သင့်အား မပေးလတ္တံ့၊ ငါ အသက်ရှင်စဉ်ပင် သွား၍တောင်းချေ” ဟု စေခိုင်းလေ၏။
သားကိုလွန်ချစ် ခွေးမ - ဖြစ်[ပြင်ဆင်ရန်]
သားလည်း မိခင်စကားကို ကြားလျှင် ကောင်းပြီဟု ဝန်ခံကာ ထိုဇနပုဒ်သို့သွားပြီးလျှင် မြီစားထံတောင်းရာ ရခဲ့သဖြင့် ပြန်လာလေ၏။ မိခင်လည်း သားသွား၍ မကြာမြင့်မီ သေလွန်၍ သား၌ချစ်ခြင်းကြောင့် သားသွားရာလမ်းတွင် ဥပပတ်ပဋိသန္ဓေဖြင့် ခွေးမဖြစ်လေ၏။ ထိုအခါ သူခိုးကြီးလည်း ခရီးသွားတို့ကို လုယက်လျက် ထိုလမ်းခရီးတွင် ပရိသတ်နှင့်တကွ နေ၏။
မြေခွေးမသည် သားလုလင် တောအုပ်ဝသို့ ရောက်သည်ရှိသော် “အမောင် ... မသွားလေနှင့်၊ ဤတောအုပ်၌ သူခိုးတို့ နေကုန်၏၊ အမောင့်ကိုသတ်၍ အသပြာတစ်ထောင်ကို ယူကြကုန်လတ္တံ့” ဟု ပြောဆိုသောအနေဖြင့် အဖန်ဖန် ခရီးလမ်းကို ဖြတ်သန်းကာ တားမြစ်လေ၏။ လုလင်သည် အကြောင်းကို မသိသဖြင့် ယုတ်မာသောမြေခွေးမသည် ငါ၏ သွားရာလမ်းကို အဖန်ဖန် ဖြတ်သန်းတားမြစ်ဘိ၏ဟု အမျက်ထွက်ကာ လှံကန်ဖြင့် ပစ်ခတ်၍ ပြေးစေပြီးလျှင် တောအုပ်သို့သွားလေ၏။
ဆိုးသည်ကိုပင် အကောင်းထင်[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိအခါ ခေါက်ရှာငှက်တစ်ကောင်သည် လုလင်၏လက်၌ အသပြာတစ်ထောင်ရှိသည်၊ ဤလုလင်ကိုသတ်၍ ယူကြကုန်ဟု မြည်လျက် သူခိုးတို့ထံသို့ ရှေးရှုပျံလေ၏။ လုလင်လည်း အကြောင်းကို မသိသဖြင့် ဤငှက်ကား မင်္ဂလာငှက်ဖြစ်သည်၊ ငါ့အား ကောင်းသောမင်္ဂလာ ဖြစ်လတ္တံ့ဟု အောက်မေ့ကာ “အရှင် မြည်ပါဦးလော့၊ အရှင် မြည်ပါဦးလော့” ဟု တောင်းပန်ကာ လက်အုပ်ချီလေ၏။
သူခိုးကြီးလည်း ပါရမီထူးသော ယောကျ်ားမြတ် ဖြစ်ရကား ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၏မြည်သံကို သိ၏။ ထိုလင်လင်နှင့် ခေါက်ရှာငှက်တို့ အမူအရာမြင်လျှင် ဤမြေခွေးမကား လုလင်၏မိခင် ဖြစ်တန်ရာ၏။ ထို့ကြောင့် မြေခွေးမသည် လုလင်ကို သူခိုးတို့ သတ်မည့်ဘေးမှ ကာကွယ်လိုသဖြင့် တားမြစ်၏။ ဤခေါက်ရှာငှက်ကား လုလင်၏ ရန်သူ ဖြစ်တန်ရာ၏။ ထို့ကြောင့် ဤလုလင်ကိုသတ်၍ အသပြာတစ်ထောင်ကိုယူရန် ငါတို့အား ပြောကြား၏။ ဤလုလင်ကား အကြောင်းကို မသိသောကြောင့် အကျိုးစီးပွားကို လိုလားသော မိခင်အား ခြိမ်းခြောက်၍ ပြေးစေဘိ၏။ အကျိုးမဲ့ကို လိုလားသော ခေါက်ရှာငှက်အား တောင်းပန်ကာ လက်အုပ်ချီဘိ၏။ ဤလုလင်ကား ဩော် ... မိုက်လေစွာဟု ကြံစည်မိလေ၏။
သူခိုးဗိုလ်က ဆိုဆုံးမ[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခိုက်တွင် လုလင်သည် လာလတ်သော် သူခိုးတို့နေရာ အပိုင်းအခြားသို့ ရောက်လေ၏။ သူခိုးကြီးသည် ထိုလင်လင်ကို ခေါ်စေပြီးလျှင် “အမောင် ... အဘယ်မှာ နေသနည်း” ဟု မေး၏။ “အရှင် ... ဗာရာဏသီပြည်၌ နေပါသည်” ဟု ပြော၏။ “အဘယ်သို့ သွားသနည်း” ဟု မေး၏။ “ဇနပုဒ်သားတစ်ယောက်ထံ အကြွေး အသပြာတစ်ထောင်တောင်းရန် သွားပါသည်” ဟု ပြော၏။ “ရခဲ့သလား” ဟု မေး၏။ “ရခဲ့ပါသည်” ဟု ပြော၏။ “သင့်ကို ဘယ်သူ အတောင်းခိုင်းသနည်း” ဟု မေး၏။ “အနာရောဂါပြင်းထန်စွာ ရောက်နေသော မိခင်က အတောင်းခိုင်းပါသည်” ဟု ပြော၏။ “သင့်မိခင်၏ အကြောင်းကို သိသလား” ဟု မေး၏။ “မသိပါ” ဟု ပြော၏။ “သင့်မိခင် သင်သွား၍ မကြာမြင့်မီ သေလွန်ပြီးလျှင် သား၌ ချစ်ခြင်းကြောင့် ခရီးလမ်းကြားတွင် မြေခွေးမ ဖြစ်နေသည်၊ သင့်ကို သူခိုးတို့ သတ်မည့်ဘေးမှ ကာကွယ်လိုသဖြင့် တာမြစ်ဘိ၏၊ သင်ကား ခြိမ်းခြောက်၍ ပြေးစေခဲ့၏၊ ဤခေါက်ရှာငှက်ကား သင့်ရန်သူ ဖြစ်သည်၊ ထို့ကြောင့် သင့်ကိုသတ်၍ အသပြာတစ်ထောင်ကို ယူရန် သခိုးတို့အား ပြောကြားသည်၊ သင်သည် မိုက်မဲသောကြောင့် အကျိုးစီးပွားကို လိုလားသော မိခင်အား ခြိမ်းခြောက်၍ ပြေးစေ၏၊ အကျိုးမဲ့ကို လိုလားသော ခေါက်ရှာငှက်အား တောင်းပန်ကာ လက်အုပ်ချီဘိ၏၊ ငါတို့အပေါ်၌ သင်ပြုအပ်သော ကျေးဇူးမရှိ၊ သင့်မိခင် ပြုအပ်သော ကျေးဇူးကား များလှ၏၊ သို့အတွက် သင့်မိခင်၏ကျေးဇူးကို ထောင်ထားကာ သင့်ကိုလွှတ်လိုက်မည်၊ အသပြာတစ်ထောင်ကိုယူ၍ ချမ်းသာစွာ သွားလေလော့” ဟု လွှတ်လိုက်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဒေသနာတော်ကို ဆောင်တော်မူပြီးလျှင် -
“ရဟန်းတို့ ... လမ်းခရီး၌ လုလင်သည် တော်၌ကျက်စားလျက် မိမိအကျိုးစီးပွားကို လိုလား၍ ပြောကြားလာသော မြေခွေးမကို အကျိုးစီးပွားမဲ့ကို လိုလားသည်ဟု အောက်မေ့မှတ်ထင်သကဲ့သို့ လည်းကောင်း၊ အကျိုးစီးပွားမဲ့ကို လိုလားသော ခေါက်ရှာငှက်ကို အကျိုးစီးပွားကို လိုလားသည်ဟု အောက်မေ့ မှတ်ထင်သကဲ့သို့ လည်းကောင်း ထိုအတူ လောကမှာ ဤလိုသဘောရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးသည် ရှိ၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကား အကျိုးစီးပွားဖြင့် ဆိုဆုံးမသည်ရှိသော် အယုတ်အားဖြင့် ယူ၏။ မိမိကို ချီးမွမ်းသူ၊ ဘေးကို ပြ၍ ချီးမြှောက်သူကို လုလင်မိုက်သည် ခေါက်ရှာငှက်ကို မိတ်တွေဟု အောက်မေ့ မှတ်ထင်သကဲ့သို့ ဖြစ်တတ်၏” –
ဟု ပြောကြား ဆုံးမတော်မူ၏။
ဇာတ်ပေါင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ သူခိုးကြီးသည် - ယခုအခါ ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]
(၁) အကျိုးလိုလား၊ ပြေပြုငြား၊ အမှားထင်တတ်သည်။
(၂) မလိုအကျိုး၊ ပြောပြုမျိုး၊ ဟုတ်နိုးထင်တတ်သည်။
(၃) ပညာမဲ့များ၊ အထင်မှား၊ လျင်လျားပျက်စီးသည်။
သတ္တပတ္တဇာတ် ပြီး၏။
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ မဟာပညာဗလပဌမကျော်ဦးကြီးဖေ။ ငါးရာငါးဆယ် နိပါတ်တော်စကားပြေ။