ဝေနသာခဇာတ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ပဉ္စကနိပါတ် - ၁။ မဏိကုဏ္ဍလဝဂ် -(၃၅၃) - ဝေနသာခဇာတ် အလက်အလက် ဝေဆာသော ပညောင်ပင်တွင် မင်းတစ်ထောင်ဆွဲ၍ သတ်သဖြင့် ဒုက္ခကြီးစွာ ခံစား၍ သေရေသော မင်းအကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ဝန်တိုစိတ်ယုတ် မျက်စိထုတ်[ပြင်ဆင်ရန်]
နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဂ္ဂတိုင်း သံသုမာရဂိရိပြည်ကို အမှီပြု၍ ဘေသကဠာတော၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သံသုမာရဂိရိမြို့၌ နေသော ဗောဓိမင်းသားကား ဥတေနမင်းကြီး၏ သားတော် ဖြစ်သတတ်။ ထိုမင်းသားသည် အလွန် တတ်မြောက်လိမ္မာသော လက်သမားကိုခေါ်စေ၍ မင်းတစ်ပါးတို့ ပြာသာဒ်နှင့် မတူအောင်ပြုကာ ကောကနဒ မည်ော ပြာသာဒ်တော်ကို ဆောက်လုပ်စေ၏။ ပြီးသောအခါ “ဤလက်သမားသည် မင်းတစ်ပါးတို့အား ဤကဲ့သို့သော ပြာသာဒ်တော်ကို ဆောက်လုပ်၍ ပေးလိမ့်ဦးမည်”ဟု ဝန်တိုသည်ဖြစ်၍ ထိုလက်သမား၏ မျက်စိတို့ကို ထုတ်စေ၏။ ထိုအကြောင်းသည် သံဃာ့ဘောင်၌ ထင်ရှားလေ၏။
ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်၌ ဗောဓိမင်းသားသည် လက်သမား၏မျက်စိကို ထုတ်စေသတ်၊ ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်သည်ဖြစ်၍ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်စွတကားဟု စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုနေကြရာ ပြုမူတတ်စွတကားဟု စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ သိတော်မူလျှင် “ရဟန်းတို့ … ဤဗောဓိမင်းသားကား ယခုအခါ၌ သာ ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်သည်၊ နိုင်ထက်ကလူပြုမူတတ်သည် မဟုတ်၊ ရှေးအခါ၌ လည်း မင်းတစ်ထောင်တို့ မျက်စိတို့ကို ထုတ်ယူစေပြီးလျှင် သတ်၍ အသားတို့ဖြင့် နတ်ပူဇော်စေဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ပညာသင်သွား မင်း၏သား[ပြင်ဆင်ရန်]
လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် တက္ကသိုလ်ပြည်၌ ဒိသာပါမောက္ခဆရာ ဖြစ်လေ၏။ ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်း၌ မင်းသားလုလင်နှင့် ပုဏ္ဏားလုလင်တို့သည် ထိုဆရာအထံ၌ အတတ်ပညာ သင်ကြားကြကုန်၏။ ဗာရာဧသီမင်း၏ သားတော် ဗြဟ္မဒတ်မင်းသားလည်း ထိုဆရာအထံ၌ ပင် ဗေဒင်သုံးပုံကို သင်ကြားလေ၏။ ထိုမင်းသားကား ပကတိအားဖြင့် ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်၏၊ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏။
တပည့်မင်းသွေး ဆုံးမပေး[ပြင်ဆင်ရန်]
ဆရာသည် အင်္ဂဝိဇ္ဇာ အတတ်ဖြင့် ထိုမင်းသား၏ အကြောင်းကိုသိ၍ “အမောင် … သင်သည် ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်၏၊ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏၊ ကြမ်းကြုတ်သဖြင့် ရရှိသော စည်းစိမ်သည် တာရှည်စွာ မတည်နိုင် အစိုးရခြင်းလည်း ပျက်စီးတတ်၏၊ ကြမ်းကြုတ်သောသူသည် သမုဒ္ဒရာ အလယ်၌ လှေပျက်သောသူကဲ့သို့ ထောက်တည်ရာမရ ဖြစ်တတ်၏။ ထိုကြောင့် ဤသို့ ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်ခြင်းကို မပြုလင့်” ဟု ဆုံးမလိုသည် ဖြစ်၍ -
“ဗြဟ္မဒတ်မင်းသား … ခန္ဓာကိုယ်၌ ဘေးကင်းခြင်း၊ ဝပြောခြင်း၊ ချမ်းသာခြင်း၊ ဤအလုံးစုံကား အမြဲမရှိ ဖြစ်ရာ၏၊ အစိုးရခြင်း ကင်းလတ်သော် သမုဒ္ဒရာလယ်တွင် လှေပျက်သောကဲ့သို့ တွေတွေဝေဝေ မဖြစ်စေလင့်။
မည်သူမဆို မိမိတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သော ကောင်းမှု၊ မကောင်းမှုတို့၏ အကျိုးကို ခံစားရသည်ရှိသော် မိမိတို့ကို ယ်တိုင် ထိုကောင်းမှု၊ မကောင်းမှုတို့ အကျိုးကို မြင်ရ၏၊ ကောင်းမှုကို ပြုလေ့ရှိသူသည် ကောင်းခြင်းကို မြင်ရ၏၊ မကောင်းမှုကို ပြုလေ့ရှိသူသည် မကောင်းခြင်းကို မြင်ရ၏၊ မိမိတို့စိုက်ပျိုးအပ်သော မျိုးစေ့နှင့် တူမျှသော အသီးကို ရရှိသကဲ့သို့ ဖြစ်၏”
ဟု အကျိုးအကြောင်းပြကာ ပြောဆို ဆုံးမလေ၏။
ပုဏ္ဏားဆွေးနွေး မင်းကြံပေး[ပြင်ဆင်ရန်]
ထို ဗြဟ္မဒတ်မင်းသားလည်း ဆရာကို ရှိခိုးခွင့်ပန်ပြီးလျှင် ဗာရာဏသီပြည်သို့ ပြန်ခဲ့၍ အိမ်ရှေ့မင်း အဖြစ်ကိုရပြီးလျှင် အဘမင်းကြီး သေလွန်သောအခါ မင်းအဖြစ်ကို ရလေ၏။ ထိုမင်းအား ပိင်္ဂလ မည်သော ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားလည်း ရှိ၏။ ထိုပုရောဟိတ်လည်း ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်၏။ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏။
တစ်နေ့သ၌ ထိုပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားသည် စည်းစိမ်၌ တပ်မက်လှသဖြင့် “ငါသည် ဇမ္ဗူဒိတ်ကျွန်း အလုံးစုံ၌ ရှိသော မင်းတို့ကို ဖမ်းယူစေရမူ ကောင်း၏၊ မင်းကြီးလည်း ဧကရာဇ်မင်း ဖြစ်လတ္တံ့၊ ငါလည်း မြတ်သော ပုရောဟိတ် ဖြစ်လတ္တံ့” ဟု ကြံစည်၍ မင်းကြီးကို မိမိ အကြံအတိုင်း လိုက်နာစေ၏။
ပုဏ္ဏားနည်းပေး စစ်နိုင်ရေး[ပြင်ဆင်ရန်]
ဗာရာဏသီမင်းကြီးသည် ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏား အကြံပေးသည့်အတိုင်း စစ်သည်ဗိုလ်ပါနှင့်တကွ မြို့တော်မှထွက်၍ အခြား မင်းတစ်ပါးကို ဖမ်းယူ၏။ ထိုမင်း၏ ဗိုလ်ပါနှင့် ပေါင်းပြန်၍ အခြားမင်းကို ဖမ်းယူပြန်၏။ ဤသို့သောနည်းဖြင့် အလုံးစုံသော မင်းတို့ကို ဖမ်းယူပြီးလျှင် မင်းတစ်ထောင် ခြံရံကာ တက္ကသိုလ်မင်းကို ဖမ်းယူရန် တက္ကသိုလ်ပြည်သို့ သွားပြန်၏၏။ ဒိသာပါမောက္ခဆရာကြီးသည် သူတစ်ပါးတို့ မဖျက်ဆီးနိုင်အောင် မြို့ကို ပြုပြင်၍ ထားလင့်၏။
ဗာရာဏသီမင်းကြီးသည် ဂင်္ဂါမြစ်နားဝယ် ပညောင်ပင်ကြီးရင်း၌ တင်းတိမ်ကာရံ၍ အထက်က ဗိတာန်ကြက်ကာ အိပ်ရာတွင်နေ၏။ မင်းတစ်ထောင်ခြံရံကာ တက္ကသိုလ်ပြည်ကို စစ်ထိုးကြငြားသော်လည်း မအောင်မြင်သည်ဖြစ်၍ ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားကို “ဆရာ … ငါတို့သည် မင်း တစ်ထောင် ခြံရံ၍ စစ်ထိုးကြသော်လည်း တက္ကသိုလ်ပြည်ကို မအောင်မြင်၊ ယခု အဘယ်သို့ ပြုအံ့နည်း”ဟု မေး၏။ “မြတ်သောမင်းကြီး … မင်းတစ်ထောင်တို့ မျက်စိကို ထုတ်ကာသတ်၍ ဝမ်းကိုခွဲပြီးလျှင် ကောင်းမြတ်သော အသားကိုယူ၍ ညောင်စောင့်နတ်အား ပူဇော်လျက် အအူတို့ဖြင့် ပညောင်ပင်ကိုရစ်၍ သွေးတို့ဖြင့် လက်ငါးချောင်းရာပေးသည်ရှိသော် အောင်မြင်လတ္တံ့”ဟု လျှောက်ထားလေ၏။
ကြမ်းကြုတ်စွာကျင့် ဒုက္ခသင့်[ပြင်ဆင်ရန်]
မင်းကြီးလည်း ကောင်းပြီဟု ဝန်ခံပြီးလျှင် ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏား စေခိုင်းတိုင်းပြု၍ စည်းကိုတီးလျက် စစ်ထိုးရန် သွားပြန်၏။ ထိုအခါ ဘီလူးတစ်ယောက် လာ၍ ဗာရာဏသီမင်း၏ လက်ယာမျက်စိကို ထုတ်၍ သွား၏။ ဗာရာဏသီမင်းသည် သည်းထန်သောဝေဒနာ ရလတ်သော် ပြန်လည်၍ လာကာ မိမိနေရာ ပညောင်ပင်ကြီးရင်းဝယ် အိပ်လေ၏။ ထိုအခါ လင်းတတစ်ကောင်သည် ပညောင်ပင် ခွကြား၌ နား၍ အသားကို စားပြီးလျှင် အခွန်ထက်လှစွာသော အရိုးတစ်ခုကို ပစ်ချရာ မင်းကြီး လက်ဝဲမျက်စိ၌ ကျ၍ သံတံကျင်လျှိုသကဲ့သို့ ဖြစ်ကာ မျက်စိပေါက်ပြန်၏။
ဆရာဆုံးမ နောင်တရ[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါ မင်းကြီးသည် တက္ကသိုလ်ဆရာ၏ စကားကို သတိရလေ၏။ “မျိုးစေ့အားလျော်စွာ အသီးကို ရသကဲ့သို့ ကံအားလျော်စွာ ခံစားရ၏ဟု ဆိုသော ငါ့ဆရာစကား ယခုပင် ကြားယောင်တကား” ဟု ဆို၍ -
“ဗြဟ္မဒတ်မင်းသား … သင်ပြုအပ်ော မကောင်းမှုသည် နောက်အခါ ပူပန်စေရာ၏၊ ထို့ကြောင့် မကောင်းမှုကို မပြုလင့် ဟူသော ဤစကားမှာ ဆရာ၏စကား ဖြစ်၏၊ ထိုစကားကို ရှေးအခါက ငါ့ဆရာသည် ငါ့ကို ပြောဆိုခဲ့ဖူးပြီ၊ ငါသည် ပြန့်ကျယ်သော အခက်ရှိသော ဤပညောင်ပင်၌ သာလျှင် စန္ဒကူးနှစ်တို့ဖြင့် လိမ်းကျံအပ်သော မင်းပေါင်းတစ်ထောင်တို့ကို သတ်ခဲ့ပြီ၊ ထိုပညောင်ပင်၌ သာလျှင် ငါပြုလုပ်အပ်သော ဆင်းရဲသည် ငါ့ထံသို့ တစ်ဖန်ပြန်၍ လာပြန်ပြီ” –
ဟု ပြောဆိုကာ အဖန်ဖန် ငိုကြွေးမည်တမ်းလေ၏။ နောက်တစ်ဖန် မိမိ မိဖုရားကြီးကို အောက်မေ့ပြန်၍ -
“ငါ၏မိဖုရားကြီးကား ဝါဝင်းသော အဆင်းရှိ၏၊ ကိုယ်ကို စန္ဒကူး လိမ်းကျံအပ်၏၊ အထက်သို့ တက်၍ ဖြည်းငြင်းစွာ တိုက်ခတ်သော လေဖြင့် တုန်လှုပ်သော ဒန့်သလွန်ပင်၏ အခက်ကဲ့သို့ တင့်တယ်လှ၏၊ ထို မိဖုရားကြီးကို မမြင်ရဘဲ သေရတော့အံ့၊ ငါအား မိဖုရားကြီးကို မမြင်ရခြင်းသည် ဤသေရခြင်းထက် အလွန်ဆင်းရဲလှ၏” –
ဟု ငိုကြွေးမြည်တမ်းစဉ် လျှင် သေလွန်၍ ငရဲ၌ ဖြစ်လေ၏။ အစိုးရခြင်း၌ တပ်မက်မောသော ပုရောဟိတ်ပုဏ္ဏားလည်း မင်းကြီးကို ကာကွယ်ရန် မတတ်နိုင်လေ။ မင်းကြီးသေလွန်လျှင် စစ်သည် ဗိုလ်ပါ အပေါင်းသည် ပြိုကွဲကာ ပြေးလွှားကြကုန်၏။
ဇာတ်ပေါင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ ဗာရာဏသီမင်းကြီးသည် - ယခုအခါ ဗောဓိမင်းသား။
ပိင်္ဂလ ပုရောဟိတ်သည် - ဒေဝဒတ်။
ဒိသာပါမောက္ခဆရာကြီးသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]
(၁) နိုင်ထက်မူခြင်း၊ ကြမ်းကြုတ်ခြင်း၊ အလျဉ်းမပြုရာ။
(၂) မျိုးစေ့နှင့်တူ၊ အသီးမူ၊ စိုက်သူရမြဲသာ။
(၃) အကုပြုမျိုး၊ မကောင်းကျိုး၊ ကောင်းကျိုးကုပြုရာ။
(၄) ကောင်း,မကောင်းပင်၊ ခံစားစဉ် ၊ တွေ့မြင်ပြုသူမှာ။
ဝေနသာခဇာတ် ပြီး၏။
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ မဟာပညာဗလပဌမကျော်ဦးကြီးဖေ။ ငါးရာငါးဆယ် နိပါတ်တော်စကားပြေ။