ဗီဇဂါမ်နှင့် ဘူတဂါမ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဗုဒ္ဓဘာသာဝိနည်းတွင် “ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘ” ဆိုသည်မှာ မျိုးစေ့အပေါင်း (ဗီဇဂါမ်) နှင့် မြက်သစ်ပင်အပေါင်း (ဘူတဂါမ်) ကို ဖျက်ဆီးခြင်းကို ဆိုလိုပြီး၊ ရဟန်းတော်များအတွက် အာပတ်သင့်မှုနှင့် ဆက်စပ်သော အရေးကြီးသိက္ခာပုဒ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤဆောင်းပါးတွင် ဗီဇဂါမ်၊ ဘူတဂါမ်၏ အဓိပ္ပာယ်၊ ၎င်းတို့၏ အမျိုးအစားများ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့် အာပတ်၊ ကပ္ပိခြင်း၏ အရေးပါမှုကို ဖော်ပြထားသည်။
ဗီဇဂါမ်ဆိုသည်မှာ
[ပြင်ဆင်ရန်]“ဗီဇဂါမ်” ဆိုသည်မှာ အပင်ပေါက်စေနိုင်သော မျိုးစေ့များကို ဆိုလိုပြီး၊ ဝိနည်းကျမ်းဂန်များတွင် အောက်ပါ ၅-မျိုးအဖြစ် ခွဲခြားဖော်ပြထားသည်။
- မူလဗီဇ (အမြစ်မျိုး)= နနွင်း၊ ဂျင်းစသည့် အမြစ်မှ ပေါက်သော မျိုးစေ့။
- ခန္ဓဗီဇ (ပင်စည်မျိုး)= ညောင်၊ သဖန်းစသည့် ပင်စည်မှ ပေါက်သော မျိုးစေ့။
- ဖဠုဗီဇ (အဆစ်မျိုး)= ကြံ၊ ကျူ၊ ဝါးစသည့် အဆစ်မှ ပေါက်သော မျိုးစေ့။
- အဂ္ဂဗီဇ (အညွန့်မျိုး)= ပင်စိမ်းဖြူစသည့် အညွန့်မှ ပေါက်သော မျိုးစေ့။
- ဗီဇဗီဇ (အစေ့မျိုး)= စပါး၊ ကောက်၊ ပဲစသည့် အစေ့မှ ပေါက်သော မျိုးစေ့။ [၁]
ဤဗီဇဂါမ်များသည် အပင်ပေါက်နိုင်သော အလားအလာရှိသဖြင့်၊ ရဟန်းတော်များက ၎င်းတို့ကို ဖျက်ဆီးပါက ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်သည်။
ဘူတဂါမ်ဆိုသည်မှာ
[ပြင်ဆင်ရန်]“ဘူတဂါမ်” ဆိုသည်မှာ မျိုးစေ့မှ ပေါက်ထွက်လာပြီး စိမ်းညိုသော အပင်အဖြစ် တည်ရှိနေသော မြက်သစ်ပင်များကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့ကိုလည်း ဗီဇဂါမ်၏ အခြေခံပေါ်တွင် ၅-မျိုးခွဲခြားထားသည်။
- မူလဗီဇဘူတဂါမ်= နနွင်း၊ ဂျင်းစသည့် အမြစ်မှပေါက်သော အပင်။
- ခန္ဓဗီဇဘူတဂါမ်= ညောင်၊ သဖန်းစသည့် ပင်စည်မှပေါက်သော အပင်။
- ဖဠုဗီဇဘူတဂါမ်= ကြံ၊ ကျူ၊ ဝါးစသည့် အဆစ်မှပေါက်သော အပင်။
- အဂ္ဂဗီဇဘူတဂါမ်= ပင်စိမ်းဖြူစသည့် အညွန့်မှပေါက်သော အပင်။
- ဗီဇဗီဇဘူတဂါမ်= စပါး၊ ကောက်၊ ပဲစသည့် အစေ့မှပေါက်သော အပင်။ [၂]
ဘူတဂါမ်သည် အမြစ်နှင့် အညွန့် နှစ်မျိုးလုံးထွက်ပြီး အပင်အဖြစ် တည်ရှိသည့်အဆင့်ဖြစ်ပြီး၊ ရဟန်းတော်များက ၎င်းတို့ကို ဖျက်ဆီးပါက ပါစိတ်အာပတ် သင့်သည်။ [၃]
ဗီဇဂါမ်နှင့် ဘူတဂါမ်၏ ကွာခြားချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဗီဇဂါမ်= မျိုးစေ့အဆင့်ဖြစ်ပြီး၊ အမြစ် သို့မဟုတ် အညွန့်သာ ထွက်ရှိသေးသည့် အပင်မဖြစ်သေးသော အရာများ။
- ဘူတဂါမ်= မျိုးစေ့မှ ပေါက်ထွက်ကာ အမြစ်နှင့် အညွန့် နှစ်မျိုးလုံးရှိပြီး အပင်အဖြစ် စိမ်းလန်းနေသော အရာများ။ [၄]
ရဟန်းတော်များ၏ မအပ်သော ခိုင်းနည်းနှင့် အာပတ်
[ပြင်ဆင်ရန်]ရဟန်းတော်များသည် ကပ္ပိယကာရကများအား ဗီဇဂါမ် သို့မဟုတ် ဘူတဂါမ်ကို ဖျက်ဆီးရန် တိုက်ရိုက်ခိုင်းခြင်း (ဥပမာ - “ဒီသစ်ပင်ကို ခုတ်စမ်း၊ ဒီကြံကို ဖြတ်စမ်း၊ ဒီငရုတ်သီးကို ထောင်းစမ်း”) ပြုလုပ်ပါက အာပတ်သင့်သည်။ ဤသို့သော ခိုင်းနည်းသည် ဝိနည်းနှင့် မညီညွတ်ဘဲ၊ ဖျက်ဆီးလိုသော ရည်ရွယ်ချက်ကို ထင်ရှားစေသည်။
- ဗီဇဂါမ်ဖျက်ဆီးခြင်း= ဒုက္ကဋ်အာပတ်။
- ဘူတဂါမ်ဖျက်ဆီးခြင်း= ပါစိတ်အာပတ်။
သို့သော် ဖျက်ဆီးလိုသော စိတ်မရှိဘဲ၊ သစ်တုံးလှိမ့်ရာ၊ တောင်ဝှေးထောက်ရာ၊ စင်္ကြံသွားရာတွင် မြက်သစ်ပင် ပျက်စီးသွားပါက အာပတ်မသင့်ပါ။
အပ်သော ခိုင်းနည်းနှင့် ကပ္ပိခြင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]ရဟန်းတော်များသည် ဗီဇဂါမ် သို့မဟုတ် ဘူတဂါမ်ကို ဖျက်ဆီးရန် တိုက်ရိုက်မခိုင်းဘဲ၊ ဝိနည်းနှင့်ညီသော နည်းဖြင့် ခိုင်းရသည်။
- အပ်သောခိုင်းနည်း= “ဒီသစ်ပင်ကို သိစမ်း၊ ကပ္ပိစမ်း” သို့မဟုတ် “ဒီငရုတ်သီးကို ကပ္ပိစမ်း” ဟု ဝိနည်းအသုံးအနှုန်းဖြင့် ခိုင်းခြင်း။ သို့မဟုတ် တိုက်ရိုက်မညွှန်ဘဲ “သစ်ပင်ခုတ်လိုက်၊ ငရုတ်သီးထောင်းလိုက်” ဟု အမည်မဖော်ဘဲ ခိုင်းခြင်းလည်း အပြစ်မရှိပါ။ သို့သော် “သိစမ်း၊ ကပ္ပိစမ်း” ဟု သုံးခြင်းက ပိုမိုသင့်လျော်သည်။
- ကပ္ပိခြင်း= သစ်ပင်၊ ကြံ၊ သစ်သီးစသည်တို့ကို ခုတ်ယူ၍ ဘူတဂါမ်အဖြစ်မှ ကင်းလွတ်စေပြီးနောက်၊ ဗီဇဂါမ် (အပင်ပေါက်နိုင်မှု) မရှိတော့စေရန် အပ်စပ်အောင် ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။
ကပ္ပိနည်း ၅-မျိုး
[ပြင်ဆင်ရန်]“ကပ္ပိ” ဆိုသည်မှာ ရဟန်းတော်များ ဝိနည်းနှင့်အညီ သုံးဆောင်နိုင်ရန် အပ်စပ်အောင် ပြုလုပ်ပေးခြင်းကို ဆိုလိုပြီး၊ အောက်ပါ ၅-နည်းဖြင့် ဆောင်ရွက်သည်။
- မီးဖြင့် တိုက်ခြင်း= မျိုးစေ့ သို့မဟုတ် အပင်ကို မီးဖြင့် ဖုတ်ပြီး ပေါက်နိုင်စွမ်းမရှိအောင် ပြုလုပ်ခြင်း။
- ဓားဖြင့် ခုတ်ဖြတ်ခြင်း= ဓားဖြင့် ဖြတ်တောက်၍ အပင်ပေါက်နိုင်မှုကို ဖျက်ဆီးခြင်း။
- လက်သည်း၊ ခြေသည်းဖြင့် ဆိတ်ဖြတ်ထိုးဖောက်ခြင်း= လက်သည်း သို့မဟုတ် ခြေသည်းဖြင့် ထိုးဖောက်၍ မျိုးစေ့ကို ပျက်စီးစေခြင်း။
- ပင်ကိုကပင် အစေ့နုသေး၍ အပင်မပေါက်နိုင်ခြင်း= အစေ့မှာ သေးငယ်လွန်းပြီး ပေါက်နိုင်စွမ်းမရှိသည့် အခြေအနေ။
- အစေ့ကို ထုတ်ပစ်ခြင်း= သရက်သီးမှည့်ကဲ့သို့ အစေ့ကို ဖယ်ထုတ်၍ အပင်ပေါက်နိုင်မှုကို ဖျက်ဆီးခြင်း။ [၅]
ကပ္ပိယကာရက၏ အခန်းကဏ္ဍ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဗီဇဂါမ် နှင့် ဘူတဂါမ် ဖျက်ဆီးခြင်းသည် ရဟန်းတော်များအတွက် အာပတ်သင့်မှုဖြစ်သဖြင့်၊ ကပ္ပိယကာရကများက ၎င်းတို့ကို အပ်စပ်အောင် စီမံပေးရသည်။ ဥပမာ - ကြံပင်ကို ခုတ်ယူပြီးနောက် ကပ္ပိနည်းဖြင့် အပင်ပေါက်နိုင်မှု မရှိတော့အောင် ပြုလုပ်ပြီးမှ ရဟန်းတော်များအား ဆက်ကပ်ရမည်။ ဤသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ရဟန်းတော်များ အာပတ်မှ ကင်းလွတ်ပြီး၊ ဝိနည်းစည်းကမ်းကို ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ (ဝိ၊၂၊၅၂။ ဒီ၊၁၊၆။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၇၅။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၁၂။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၇၇၈)
- ↑ (ဝိ၊၂၊၅၂။ မ၊ဋီ၊၂၊၁၅၇။ အံ၊ဋီ၊၂၊၃၇၃)
- ↑ (ဝိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၈)
- ↑ ၎င်းပြင် ဘူတဂါမ် လေးမျိုး, ဗီဇဂါမ်သုံးမျိုးလည်း ရှိသေးသည် ကင်္ခါ၊ ယော၊ မဟာဋီ၊၃၊၃၃၅-ကြည့်)။ ဗီဇဂါမ ဘူတဂါမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော သမဏော ဂေါတမော။ ဒီ၊၁၊၅၈ (မ၊၁၊၂၃၇။ သံ၊၃၊၄၀၈။ အံ၊၁၊၅၃၀။ အဘိ၊ပု၊၁၆၇။ ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘာတိ မူလဗီဇံ ခန္ဓ ဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇန္တိ ပဉ္စဝိဓဿ ဗီဇဂါမဿ စေဝ ယဿ ကဿစိ နီလတိဏရုက္ခာဒိကဿ ဘူတဂါမဿ စ သမာရမ္ဘာ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၇၅။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၁၂။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၃၅။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၇၇။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၈။ ဗီဇာနံဘူတာနဉ္စ တထာလဒ္ဓသမညာနံ အဋ္ဌဓမ္မာနံ ဂါမော၊ တေယေဝ ဝါ ဂါမောတိ တထာ...သမာရမ္ဘော ဣဓ ဝိကောပနံ။ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၃၄၅။
- ↑ သာသနာတော်ထွန်းကားပြန့်ပွားရေးဦးစီးဌာန (၁၉၉၆)။ ကပ္ပိယကောင်းတစ်ယောက်။ pp. ၃၅-၃၈။