ပုဋဘတ္တဇာတ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဒုကနိပါတ် - ၈။ ကာသာဝဝဂ် -(၂၂၃) ပုဋဘတ္တဇာတ်။ ။ ခရီးအကြား ထမင်းရစဉ်က မိဖုရားနှင့် ဝေငှ၍ မစားနိုင်သော မင်းသားအား တရားပြ၍ မိဖုရားနှင့် သင့်လျော်သော စည်းစိမ်ရအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသော ပညာရှိအမတ်အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
မြီရှင်လင်မယား ကြွေးတောင်းသွား[ပြင်ဆင်ရန်]
နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သာဝတ္ထိပြည်၌နေသော သူကြွယ်တစ်ယောက်သည် ဇနပုဒ်နေ သူကြွယ်တစ်ယောကအား ကုန်ကို အကြွေးရောင်း၍ ထားလေ၏။
တစ်နေ့သ၌ သာဝတ္ထိပြည်နေ သူကြွယ်သည် မိမိမယားကိုခေါ်၍ ဇနပုဒ်နေ သူကြွယ်ထံသွားကာ အကြွေးကိုတောင်းလေ၏။ မြီစားသူကြွယ်သည် မပေးနိုင်သေးဆိုကာ တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှ မပေးလေ။ ထိုအခါ မြီရှင်သူကြွယ်သည် အမျက်ထွက်သဖြင့် ထမင်းမစားဘဲ ရွာမှထွက်၍သွားရာ ခရီးအကြားသို့ရောက်လျှင် ထမင်း အလွန်ဆာမွတ်လေ၏။
ဘုရားရှေ့မှောက် မယားလျှောက်[ပြင်ဆင်ရန်]
ခရီးသွားတို့ တွေ့မြင်လျှင် ထိုသူကြွယ်အား “အဆွေ ... မယားကိုလည်း ပေး၍စားပါ” ဟု ပြောဆိုကာ ထမင်းထုပ်ကို ပေးကြကုန်၏။ ထိုသူကြွယ်သည် ထမင်းထုပ်ကို ယူပြီးလျှင် မယားအး မပေးလိုသဖြင့် “နှမ ... ဤအရပ်ကား သူခိုးတို့နေရာ ဖြစ်သည်၊ ရှေ့မှသွားနှင့် ”ဟု လွှတ်လိုက်ပြီးလျှင် ထမင်းအကုန်စားပြီးသောအခါ ဘာမျှ မကျန်တော့သော ထမင်းထုပ်ကိုပြ၍ “နှမ ... မကောင်းသော ထငမ်းကို ပေးကြသည်” ဟု ပြောလေ၏။
မယားလည်း မိမိကိုမပေးဘဲ စားသည်ကိုသိလျှင် နှလုံးမသာ ဖြစ်လေ၏။ ထိုလင်မယား နှစ်ယောက်တို့ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်အနီးသို့ရောက်ရာ ရေသောက်လိုသဖြင့် ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်ကြကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုလင်မယား နှစ်ယောက်တို့လာသည်ကို သိတော်မူလျှင် သမင်ဖမ်းသော မုဆိုးကဲ့သို့ ဂန္ဓကုဋိအရိပ်၌ ရပ်တော်မူ၏။ ထိုလင်မယား နှစ်ယောက်တို့မြင်လျှင် မြတ်စွာဘုရားထံ ဆည်းကပ်ခစား ကြကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုလင်မယား နှစ်ယောက်တို့ကို နှုတ်ခွန်းဆက်စကား စေ့စပ်ပြောကြားပြီးလျှင် “’ဒါယိကာမ သင့်လင်သည် သင့်အကျိုးစီးပွားကို အလိုရှိသလော၊ မရှိသလော” ဟု မေးတော်မူလျှင် “အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်သည် ဤယောကျ်ားကို အလွန်ချစ်မြတ်နိုးပါသည်။ ဤယောကျ်ားကား အကျွန်ုပ်ကို ချစ်မြတ်နိုးခြင်းမရှိပါ။ တစ်ပါးသော နေ့တို့ကို ထားဘိဦး၊ ယနေ့ ခရီးအကြား၌ ထမင်းထုပ်ကိုရလျှင် အကျွန်ုပ်အား မပေးဘဲ မိမိချည်း တစ်ယောက်တည်း စားရက်ပါသည်” ဟု လျှောက်လေ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် “’ဒါယိကာမ ... သင်ကား အခါခပ်သိမ်း ဤယောကျ်ားကို ချစ်မြတ်နိုးပါသည်၊ အကျိုးစီးပွားကို အလိုရှိသည်၊ ဤယောကျ်ားကား သင့်အား ချစ်မြတ်နိုးခြင်းမရှိ၊ ရှေးအခါ ပညာရှိတို့ကိုမှီ၍ သင့်ကျေးဇူးကိုသိကာ သင့်အား စည်းစိမ်ချမ်းသာအလုံးစုံ၌ အစိုးရသည့်အဖြစ်ကို ပေးဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
မယားကိုပင် မချစ်ခင်[ပြင်ဆင်ရန်]
လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် အမတ်မျိုး၌ဖြစ်၍ အရွယ်ရောက်လတ်သော် ဗြဟ္မဒတ်မင်း ကို အကျိုးအကြောင်းပြ၍ ဆုံးမတတ်သော ပညာရှိအမတ် ဖြစ်လေ၏။
ထိုအခါ မင်းကြီးသည် သားတော်ကို ထီးနန်းစည်းစိမ်ကို လုယူမည်စိုးရိမ်သဖြင့် နှင်ထုတ်လိုက်၏။ မင်းသားလည်း မိမိမယားကိုခေါ်ယူပြီးလျှင် မြို့တော်မှထွက်ကာ လယ်သမားတို့နေရာ ရွာငယ်တစ်ခုတွင် နေလေ၏။ နောက်အခါ အဖမင်းကြီး သေလွန်သည်ဟုကြားလျှင် ထီးနန်းစည်စိမ်ကိုယူရန် ဗာရာဏသီပြည်သို့ ပြန်လေ၏။
ခရီးအကြားသို့ရောက်၍ ခရီးသွားတို့မြင်လျှင် မင်းသားအား “အမောင် ... မယားကိုလည်း ပေး၍စားပါ” ဟု ပြောဆိုကာ ထမင်းထုပ်ကို ပေးကုန်၏။ ထမင်းထုပ်ကိုရလျှင် မယားအားမပေးဘဲ မိမိချည်းသာ စားလေ၏။ မယားသည် “ဤယောကျ်ားကား မိမိမယား၌ သနားကြင်နားခြင်းမရှိ၊ ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းလှ၏” ဟု နှလုံးမသာ ဖြစ်လေ၏။
ပညာရှိဉာဏ်ပေး မိဖုရားအရေး[ပြင်ဆင်ရန်]
မင်းသားသည် မြို့တော်သို့ရောက်လျှင် မင်းအဖြစ်ကိုရ၍ မယားကို မိဖုရားကြီးအရာ၌ ထားပြီးလျှင် “ဤမိန်းမကား ဤမျှလောက်ဖြင့်ပင် သင့်တော်ပြီ” ဟု တစ်ပါးသော လာဘသက္ကာရကို ပေးတော်မမူ၊ မြတ်နိုးတဏှာကိုလည်း ပြုတော်မမူ၊ ဘယ်မျှရနည်းဟူ၍ပင် မေးတော်မမူ။
ထိုအကြောင်းကို ပညာရှိအမတ်သိလေလျှင် ဤမိဖုရားကား မင်းကြီးအား အလွန်ချစ်မြတ်နိုး၏။ ကျေးဇူးများ၏။ မင်းကြီးမူကား မိဖုရားကို အနည်းငယ်မျှ မအောက်မေ့၊ ငါသည် မိဖုရားအား ပူဇော်သက္ကာရကို လည်းကောင်း၊ မြတ်နိုးတဏှာကို လည်းကောင်း ရအောင်ပြုလုပ်ပေးမည်ဟု ကြံစည်ကာ မိဖုရားထံသို့ကပ်၍ ခစားလေ၏။ ထိုအခါ မိဖုရားသည် “ပညာရှိ ... အကြောင်းအသို့ရှိသနည်း” ဟု မေးလျှင် ပညာရှိအမတ်သည် စကားစပ်မိဖြစ်စိမ့်သောငှာ “အရှင်မိဖုရား ... အကျွန်ုပ်သည် အရှင်မိဖုရားတို့ကို ခစားပါကုန်၏။ သက်ကြီးမိဘတို့အား အဝတ်အထည်ပိုင်းမျှကို လည်းကောင်း၊ ထမင်းရိက္ခာမျှကို လည်းကောင်း ချီးမြှောက်သင့်သည် မဟုတ်ပါလော” ဟု မေးလေ၏။ “ပညာရှိ ... အကျွန်ုပ်တို့အား မင်းကြီးထံမှ တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှ မရပါ၊ ရသောအခါ ပေးရမည် မဟုတ်ပါလော၊ ယခုမူကား မင်းကြီးသည် တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှ မပေးသေးပါ။ တစ်စုံတစ်ခု ပေးခြင်းကိုလည်း ထားဘိဦး၊ ထီးနန်းစည်းစိမ်ကို ယူရန်လာစဉ် ခရီးအကြားဝယ် ထမင်းထုပ်ရရာ အနည်းငယ်မျှမပေးပါ၊ မိမိချည်းသာ အကုန်စားပါသည်” ဟု ပြောဆိုလေ၏။
မင်းကြီးထံမှောက် ကြောင်းစုံလျှောက်[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါ ပညာရှိအမတ်သည် “အရှင်မိဖုရား ... မင်းကြီးထံမှာ ယခုပြောသောအတိုင်း ပြောဝံ့ပါသလော” ဟု မေးလျှင်၊ “ပညာရှိ ... ပြောဝံ့ပါသည်” ဟု ပြော၏။ “အရှင် မဖိုရား ... ထိုသို့ပြောဝံ့လျှင် ယနေ့ပင်လျှင် မင်းကြီးထံသွား၍ ရှေ့တော်တွင် အကျွန်ုပ်က မေးမည်။ အရှင်မဖိုရားက ပြောပါ၊ အရှင်မိဖုရားတို့ ကျေးဇူးကိုသိစေမည်” ဟု မှာထားကာ မင်းကြီးထံ ရှေးဦးစွာသွား၍ နေနှင့်၏။
နောက်မကြာမီ မိဖုရားရောက်လာလျှင် “အရှင်မိဖုရား ... အရှင်တို့သည် အလွန်ရက်ရောကုန်၏။ သင်ကြီးမိဘတို့အား အဝတ်အထည်ပိုင်းမျှကို လည်းကောင်း၊ ထမင်းရိက္ခာမျှကို လည်းကောင်း ချီးမြှောက်သင့်သည် မဟုတ်ပါလော” ဟု မေး၏။ “ပညာရှိ ...အကျွန်ုပ်တို့အား မင်းကြီးထံမှ တစ်စုံတစ်ရာကိုမျှ မရပါ၊ အဘယ်ဝတ္ထုကို ပေးနိုင်ပါမည်နည်း” ဟု ပြော၏။ “အရှင်မိဖုရား... အရှင်သည် မိဖုရားကြီးရာထူးကို ရသည် မဟုတ်ပါလော” ဟု မေး၏။ “ပညာရှိ ... တစ်စုံတစ်ခုသော ပူဇောသက္ကာရကို မရလတ်သော် မိဖုရားကြီးရာထူးဖြင့် ဘာလုပ်ရမည်နည်း၊ ယခုအခါ သင်တို့မင်းကြီးသည် အကျွန်ုပ်အား ဘယ်ဝတ္ထုဖြင့် ပေးမည်နည်း၊ ထီးနန်းစည်းစိမ်ကို ယူရန်လာစဉ် ခရီးအကြားဝယ် ထမင်းထုပ်ကိုရရာ အနည်းငယ်မျှမပေးပါ၊ မိမိချည်းသာ အကုန်စားပါသည်” ဟု အကြောင်းစုံ ပြောကြားလေ၏။
ချစ်သူကိုသာ တုံ့ပြန်ရာ[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါ ပညာရှိသည် မင်းကြီးအား “အရှင်မင်းကြီး ... မိဖုရားကြီး ပြောသည့်အတိုင်း မှန်ပါသလော” ဟု မေးလျှောက်ရာ မင်းကြီးသည် ဆိတ်ဆိတ်သာ သည်းခံ၍ နေလေ၏။ ပညာရှိလည်း မင်းကြီး သည်းခံနေသည်ကိုသိလျှင် -
“အရှင်မိဖုရား ... မိမိသို့ ညွတ်သူအားသာ ညွှတ်ရာ၏။ မိမိသို့ ဆည်းကပ်သူအားသာ ဆည်းကပ်ရာ၏။ မိမိအမှုကိစ္စကို ဆောင်ရွက်သူအားသာ အမှုကိစ္စကို ဆောင်ရွက်ရာ၏။ မိမိအကျိုးစီးပွားကို အလိုရှိသူအားသာ အကျိုးစီးပွားကို အလိုရှိရာ၏။ မိမိသို့ မဆည်းကပ်သူအား မဆည်းကပ်ရာ။ မိမိကို စွန့်ပစ်သူအား စွန့်ပစ်ရာ၏။ တပ်စွန်းငြိတွယ်ခြင်းကို မပြုရာ၊ မိမိကိုချစ်ခင်မြတ်နိုးခြင်းခြင်း မရှိသောသူနှင့် မပေါင်းဖော်ရာ၊ ငှက်သည် သစ်ပင်၌ အသီးကုန်သည်ကိုသိလျှင် အသီးရှိသော တခြားသစ်ပင်ကို ရှာသကဲ့သို့ တစ်ပါးသောအရပ်ကို ရှာရာ၏။ စင်စစ်ကား ကမ္ဘာလောကကြီးသည် ကျယ်ဝန်းလှ၏” – ဟု ပြောကြားဆုံးမပြီးလျှင် “အရှင်မိဖုရားတို့မှာ မိမိကို အလွန်ချစ်မြတ်နိုးသော လင်ယောကျ်ားတစ်ယောက်ကို ရနိုင်ပါသေးသည်” ဟု ပြောကြားပြန်၏။ ပညာရှိ၏ စကားကို မင်းကြီး ကြားလတ်သော် မိဖုရားကြီးအား အလုံးစုံသော စည်းစိမ်ချမ်းသာကို ပေးတော်မူ၏။ ထိုအခါမှစ၍ မင်းမိဖုရားတို့သည် အညီအညွတ် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ နေကြကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဒေသနာတော်၏ အဆုံး၌ သစ္စာကိုပြတော်မူလျှင် လင်မယားနှစ်ယောက်တို့သည် သောတာပတ္တဖိုလ်၌ တည်ကုန်၏။
ဇာတ်ပေါင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ မင်းမိဖုရားသည် - ယခုအခါ လင်မယားနှစ်ယောက်
ပညာရှိအမတ်သည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]
(၁) ကိုယ့်သို့ညွတ်သူ၊ ညွှတ်တုံ့မူ၊ ကပ်သူကပ်ကြရာ။
(၂) ကိုယ့်ကိစ္စပြု၊ တုံ့ပြန်ပြု၊ လိုမူကျိုးလိုရာ။
(၃) ကိုယ့်ကိုစွန့်သူ၊ စွန့်ကြဟူ၊ ချစ်သူချစ်ကြရာ။
(၄) အသီးကုန်ငြား၊ သစ်ပင်များ၊ စွန့်သွားငှက်ပမာ။
ပုဋဘတ္တဇာတ် ပြီး၏။
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ မဟာပညာဗလပဌမကျော်ဦးကြီးဖေ။ ငါးရာငါးဆယ် နိပါတ်တော်စကားပြေ။