နန္ဒိယမိဂဇာတ်

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ

ဆက္ကနိပါတ် - ၁။ အဝါရိယဝဂ် -(၃၈၅) နန္ဒိယမိဂဇာတ် မိဘ လုပ်ကျွေးခြင်းနှင့် မေတ္တာတန်ခိုးကြောင့် မင်း၏ ဘေးမဲ့ဆုကိုရသော နန္ဒိယသမင်မင်း အကြောင်း။

မိဘလုပ်ကျွေး ချီးမွမ်းဆေး

နတ်လူတို့ဆရာ ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် ရဟန်းတစ်ပါးသည် အမိအဘကို လုပ်ကျွေး၍ နေသတတ်။ ထိုအခါ ရဟန်းတို့သည် ထိုရဟန်းအား လူကို လုပ်ကျွေးသော ရဟန်းဟု ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။

မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူလျှင် ခေါ်တော်မူ၍ “ချစ်သား ရဟန်း … သင်သည် လူကို လုပ်ကျွေး၏ ဟူသည် မှန်သလော” ဟု မေးတော်မူ၏။ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား … မှန်ပါ၏” ဟု လျှောက်၏။ “ရဟန်း … အဘယ်သူကို လုပ်ကျွေးသနည်း” ဟု မေးပြန်၏။ “မြတ်စွာဘုရား … အမိအဘတိုပကို လုပ်ကျွေးပါ၏” ဟု လျှောက်၏။ “ရဟန်း … ကောင်းပေစွ၊ ကောင်းပေစွ၊ ရှေးပညာရှိတို့ အနွယ်ကို စောင့်ရှောက်ပေ၏။ ရှေးပညာရှိတို့သည် တိရစ္ဆာန်မျိုး၌ ဖြစ်သော်လည်း အမိအဘတို့အား အသက်ကို ပေးဖူးကုန်၏” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။

မင်းကြီးပျော်ပိုက် သမင်လိုက်

လွန်လေပြီးသောအခါ ကောသလတိုင်း သာကေတပြည်ဝယ် ကောသလမင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် သမင်မျိုး၌ ဖြစ်၍ အရွယ်သို့ ရောက်လတ်သော် အမည်အားဖြင့် နန္ဒိယ မည်၏။ အကျင့်သီလနှင့် ပြည့်စုံ၏။ အမိအဘတို့ လုပ်ကျွေး၏။

ထိုအခါ ကောသလမင်းသည် သမင်ကို နှစ်သက်၏။ လူတို့ကို ခေါ်၍ တောသို့သွားကာ သမင်လိုက်လေ့ရှိ၏။ လူတို့သည် ကုန်သွယ်ခြင်း လယ်လုပ်ခြင်း စသော အမှုတို့ကို မပြုလုပ်ရကုန်။ လူတို့သည် စည်းဝေးကြကုန်လျက် သမင်လိုက် မခေါ်ရအောင် ပြုလုပ်မည်ဟု တိုင်ပင်ညီညွတ်ကြပြီးလျှင် ဖောက်ကြံ့တော ဥယျာဉ်ကို စည်းအလုံကာရံလျက် တံခါးတပ်၍ ဥယျာဉ်တွင်း၌ ရေကန်ကိုတူးဖော်၍ မြက်တို့ကို စိုက်ပျိုးကြကုန်၏။ အလုံးစုံ စီမံ၍ ပြီးလျှင် လှံကန်ဆောက်ပုတ် စသည်တို့ကို ကိုင်ဆောင်ကာ သမင်တောကို တစ်ယူဇနာ တိုင်အောင် ခြံရံဝိုင်းဝန်းကုန်လျက် တောချုံတို့ကို ပုတ်ခတ်ခြောက်လှန့်ကာ သမင်တို့ကို မောင်းနှင့်ရုံးစုကြကုန်၏။

သမင်မင်းဥပါယ် မိဘကယ်

ထိုခဏ၌ နန္ဒိယသမင်မင်းသည် အမိအဘအိုတို့ကို ယူဆောင်၍ ချုံငယ်တစ်ခုတွင် ပုန်းအောင်းလျက်နေ၏။ သမင်ခြောက်သောလူတို့သည် အနီးသို့ ရောက်လတ်သော် သမင်မင်းသည် လူတို့ကို မြင်လျှင် ယနေ့ ငါသည် မိဘတို့အား အသက်ကို ပေးလှူတော့မည်ဟု ကြံစည်ပြီးလျှင် အမိအဘတို့ကို ရှိခိုးလျက် “မိခင် ဖခင်တို့ … လူတို့သည် အနီးသို့ ရောက်ချေပြီ၊ သုံးကောင်လုံး ဤချုံတွင် ဝပ်၍ နေလျှင် လူတို့တွေ့၍ သုံးကောင်လုံး သေပေရမည်၊ မိခင် ဖခင်တို့ အသက်ရှင်အောင် အကျွန်ုပ် အသက်ကို လှူပါမည်၊ လူတို့လာသောအခါ ချုံစွန်းတွင် ရပ်၍ ပြလျက် ပုတ်ခတ်သော အခါ ထွက်၍ ပြေးပါမည်၊ ထိုအခါ ဤချုံကား ငယ်၏၊ သမင်တစ်ကောင်သာ ရှိသည်ဟု မှတ်ထင်ကာ ချုံတွင်းသို့ မဝင်ကြလတ္တံ့၊ သတိနှင့် နေရပ်ပါ” ဟု မိဘတို့အား မှာထားပြီးလျှင် ကန်တော့၍ အသင့်ပြင်ဆင်လျက်နေ၏။

ဥယျာဉ်မောင်းထား သမင်များ

လူတို့သည် ချုံကို ပုတ်ခတ်လတ်သော် နန္ဒိယသမင်မင်းသည် ထွက်၍ လူတို့မြင်စဉ် လျှင် သမင်တို့နှင့်အတူ ပြေးလေ၏။ လူတို့သည် နန္ဒိယမမင်မင်း ပြေးသည်ကို မြင်လျှင် ဤချုံငယ်၌ သမင်ကုန်ပြီဟု မှတ်ထင်၍ မကြည့်ရှုကြတော့ဘဲ ရှေ့သို့သာ သွားကြကုန်၏။ ဤသို့ သမင်တို့ကို တဖြည်းဖြည်း စုရုံးကာ နွားတို့ကို ခြံသို့ သွင်းကုန်သကဲ့သို့ သမင်တို့ကို အသင့်စီမံထားသော ဥယျာဉ်ခြံသို့သွင်း၍ တံခါးပိတ်ပြီးလျှင် မင်းကြီးအား လျှောက်ထား၍ အိမ်သို့ ပြန်ကြကုန်၏။ သမင်တို့သည် ဥယျာဉ်တွင်း၌ သာ မြက်ကိုစား၍ ရေကိုသောက်လျက် နေရကုန်၏။ မင်းကြီးသည် ထိုအခါမှစ၍ လူတို့ကို သမင်တောသို့ မခေါ်တော့ဘဲ အလိုရှိသောအခါ ဥယျာဉ်သို့ ကိုယ်တိုင်သွား၍ ပစ်သတ်ကာ ယူလေ၏။ သမင်တို့လည်း တိုင်ပင်ညီညွတ်ကြ၍ အလှည့်ကျအတိုင်း အသတ်ခံကြရကုန်၏။

သားကိုမြင်လို မိဘအို

နန္ဒိသမင်မင်း အလှည့်သို့ကား မရောက်သေးချေ။ နေ့ရက်များစွာ ကုန်လွန်လတ်သော် အမိအဘအိုတို့ သည် သားဖြစ်သော နန္ဒိာသမင်မင်းကို လွမ်းဆွတ်ကာ တွေ့မြင်လိုကြကုန်သဖြင့် သားထံ သတင်းစကား မှာကြားမည်ဟု ကြံစည်ကာ လူတို့ခရီးအနီးတွင်ရပ်လျက် စောင့်ဆိုင်းနေရာ ခရီးသွား ပုဏ္ဏားတစ်ယောက်ကို မြင်လျှင် -

“အို-ပုဏ္ဏားကြီး … သာကေတမြို့သို့ အကယ်၍ သွားပါမူ ထိုမြို့ရှိ ဖောက်ကြံ့တော ဥယျာဉ်ဝယ် အကျွန်ုပ်တို့ သားရင်းဖြစ်သော နန္ဒိသမင်မင်းသည် ရှိသတတ်၊ ထိုသမင်မင်းကို သင့်မိဘတို့သည် အိုမင်းကုန်ပြီ၊ သင့်ကို မြင်လိုကြကုန်၏ဟု ပြောဆိုပါလေ” –

ဟု သတင်းစကား မှာကြားလေ၏။ ပုဏ္ဏားကြီးလည်း သမင်အိုတို့ စကားကို ကြားလျှင် “ကောင်းပြီ” ဟု ဝန်ခံ၍ သွားရ သာကေတမြို့သို့ရောက်၍ နံနက်အခါ ဥယျာဉ်သို့ သွားပြီးလျှင် အတွင်းသို့ဝင်၍ နန္ဒိယသမင်မင်းကို မေးမြန်းကာ သိလျှင် အနီးသို့သွားလျက် မိအိုဘအိုတို့ မှားထားလိုက်သော သတင်းစကားကို ပြောကြားလေ၏။

မေတ္တာစိတ်သွင်း ဘေးရန်ကင်း

နန္ဒိသမင်မင်းလည်း ပုဏ္ဏားကြီးစကားကိုကြားလျှင် -

“ပုဏ္ဏားကြီး … အကျွန်ုပ်သည် မင်းကြီး၏ ရိက္ခာဖြစ်သော မြက် ရေ တို့ကို စားသောက်အပ်၏၊ ထို မြက် ရေ တို့သည် ကြွေးမြီဖြစ်၍ နေ၏၊ ထိုကြွေးမြီတို့ကို မဆပ်ဘဲ မင်းကြီးကို စွန့်သွားခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်ပါ” –

“ပုဏ္ဏားကြီး … ငါသည် ထိုမင်းကြီး ပစ်အပ်သော မြားတို့ကို လက်ယာနံပါးဖြင့် ခံဦးမည်၊ ထိုအခါ ငါသည် ဘေးမှလွတ်၍ ချမ်းသာစွာ မိဘအိုတို့ကို မုချ ဖူးမြင်ရမည်” –

ဟု ပုဏ္ဏားကြီးအား ပြန်ကြားပြောဆိုလေ၏။ ထိုအခါ ပုဏ္ဏားကြီးလည်း သွားလေ၏။ နောက်အဖို့၌ နန္ဒိယသမင်မင်း အလှည့်သည် ရောက်၍ သင့်တင့်ရာအရပ်၌ နေ၏။ မင်းကြီးသည် အခြံအရံ များစွာဖြင့် ဥယျာဉ်သို့လာ၍ သမင်ကိုပစ်ရန် စဉ်းသွားကိုဖွဲ့၏။ သမင်မင်းသည် တစ်ပါးသော သမင်တို့ကဲ့သို့ မပြေးမူ၍ မကြောက်မရွံ့ မေတ္တာရှေ့ထားလျက် လက်ယာနံပါးဖြင့်ခံကာ မတုန်မလှုပ်နေ၏။ မင်းကြီးသည် သမင်မင်း၏ မေတ္တာအာနုဘော်ကြောင့် မြားကို လွှတ်ရန်ပင် မတတ်နိုင်လေ။

သမင်မင်း တရားပြ ဘေးလွတ်ကြ

ထိုအခါ သမင်မင်းသည် “အရှင်မင်းကြီး … အဘယ်ကြောင့် မြားကို မလွှတ်သနည်း၊ လွှတ်ပါလော့” ဟု ပြောကြားလေ၏။ “သမင်မင်း … မြားကိုလွှတ်ရန် မတတ်နိုင်ပါ” ဟု ပြော၏။ “အရှင်မင်းကြီး … ဂုဏ်ကျေးဇူးရှိသော သူတို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို သိပါသလော” ဟု ပြောလေ၏။ ထိုအခါ မင်းကြီးသည် သမင်မင်းကို ကြည်ညို၍ လေးကို စွန့်လွှတ်ပြီးလျှင် စိတ်မရှိသော မြားစဉ် လျက် သမင်မင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို သိပေ၏၊ “အကျွန်ုပ်ကား စိတ်ရှိသောလူဖြစ်ပါလျက် ဂုဏ်ကျေးဇူးကို မသိပေ၊ သည်းခံပါ၊ သမင် မင်းအား ဘေးမဲ့ပေးပါ၏” ဟု ပြောဆိုလေ၏။

သမင်မင်းသည် မင်းကြီးအား မိမိ တစ်ကိုယ်တည်းပင် မဟုတ်ဘဲ ဥယျာဉ်တွင်းရှိ သမင်ပေါင်းမှစ၍ အလုံးစုံသော သား၊ ငှက်၊ ငါး လိပ်တို့အား ဘေးမဲ့ပေးစေ၍ ငါးပါး သီလ၌ တည်စေလျက် အဂတိလိုက်စားခြင်းကို စွန့်ပယ်စေပြီးလျှင် မင်းကျင့်တရား ဆယ်ပါးနှင့် ညီညွတ်စွာ မင်းပြုရန် အဆုံးအမပေး၍ သတ္တဝါတို့အား ဘေးမဲ့ပေးကြောင်းကို တစ်မြို့လုံး စည်လည်စေပြီးလျှင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုတို့၌ မမေ့မလျော့ရန် သတိပေးခဲ့၍ နှစ်ရက် သုံးရက် နေပြီးလျှင် ခွင့်ပန်ကာ မိဘတို့ထံ ဖူးမြင်ရန် သွားလေ၏။

မေတ္တာကျေးဇူး တရားထူး

မြတ်စွာဘုရားသည် ဘုရားဖြစ်တော်မူပြီး၍ -

“ရဟန်းတို့ … ရှေးအခါ ငါဘုရားသည် ကောသလမင်း၏ နေပြည်တော်ဝယ် အလွန်အဆင်းလှသော နန္ဒိယမည်သော သမင်မင်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီ၊ ထိုကောသလမင်းသည် ဖောက်ကြံ့တော ဥယျာဉ်၌ သမင်မင်းကိုသတ်ရန် လေးညှို့နှင့်တကွ မြားကိုဖွဲ့လာခဲ့ပြီ၊ သမင်မင်းသည် ကောသလမင်း၏ နံပါးတစ်ဖက်ဝယ် ပစ်အပ်သော မြားတို့ကို ခံခဲ့ပြီ၊ ထိုအခါ သမင်မင်းသည် သေဘေးမှလွတ်၍ ချမ်းသာစွာ မိဘအိုတို့ကို ဖူးမြင်ရန် လာခဲ့ပြီ” –

ဟု အတိတ်ကို ဆောင်တော်မူ၏။ သစ္စာကို ပြသည်၏အဆုံး၌ အမိအဘကို လုပ်ကျွေးသော ရဟန်းသည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်လေ၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ မိဘတို့သည် - ယခုအခါ မြတ်သော မင်းမျိုး။

ပုဏ္ဏားကြီးသည် - သာရိပုတ္တရာ။

မင်းကြီးသည် - အာနန္ဒာ။

နန္ဒိယသမင်မင်းသည် - ယခုအခါ ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -

ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) ကျေးဇူးကြီးလှ၊ မိနှင်ဘ၊ နိစ္စလုပ်ကျွေးရာ။

(၂) ပညာရှိနွယ်၊ သူတော်နွယ်၊ စောင့်ဖွယ်ကျွေးသူမှာ။

(၃) တိရစ္ဆာန်လျက်၊ မိ,ဘတွက်၊ အသက်စွန့်ဖူးရှာ။

နန္ဒိယမိဂဇာတ် ပြီး၏။