ဒေဝဓမ္မဇာတ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဧကကနိပါတ် - အပဏ္ဏကဝဂ် -၆- ဒေဝဓမ္မဇာတ်။ ။ ရှာမှီးနေသော ဒေဝဓမ္မတရား နှစ်ပါးကို ဟောကြားသဖြင့်အလွန်ဝမ်းမြောက်သော ဒကရက္ခိုက်ဘီလူး အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ပရိက္ခရာပေါများ ရဟန်းတစ်ပါး[ပြင်ဆင်ရန်]
နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် သာဝတ္ထိပြည် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သူကြွယ်တစ်ယောက်သည် သား၊ မယား သေဆုံးသဖြင့် အကျွတ်တရားရကာရဟန်းပြုသတတ်။ ထိုရဟန်းသည် မိမိ၏ ကျေးကျွန်တို့ကို ခေါ်ယူကာ အလိုရှိတိုင်း ချက်ပြုတ်စားသောက်၏။များသော အသုံးအဆောင် ပရိက္ခရာရှိ၏။ အထည် အဝတ် ပေါများလှသဖြင့် နေ့စဉ် အဝတ်အရုံအမျိုးမျိုး လဲလှယ်ကာ နေလေ့ရှိ၏။
လှည့်လည်ကြည့်ရှု ကဲ့ရဲ့ပြု[ပြင်ဆင်ရန်]
တစ်နေ့သ၌ထိုရဟန်းသည် သင်္ကန်း ပရိက္ခရာတို့ကို ထုတ်ကာ နေလှန်းထားစဉ် ဇနပုဒ်နေဧည့်သည်ရဟန်းတို့ ကျောင်းစဉ် ကြည့်ရှုခိုက် ကြုံသဖြင့် “ ငါ့ရှင် ...ဤသင်္ကန်းပရိက္ခရာတို့ကား မည်သူ့ ပစ္စည်းများနည်း” ဟု မေးမြန်းကြရာ ထိုရဟန်းက “ငါ့ရှင်တို့ ... ကျွန်ုပ်ပိုင် ပစ္စည်းများဖြစ်သည်” ဟု ပြောလေလျှင် ရဟန်းများသည် “ငါ့ရှင် ... မြတ်စွာဘုရားက သင်္ကန်း သုံးထည်သာ ခွင့်ပြုသည် မဟုတ်တုံလော၊ အလုနည်းသောဘုရားသာသနာမှာ ရဟန်းပြုပါလျက် အဘယ်ကြောင့် အသုံးအဆောင် ပရိက္ခရာ များစွာထားဘိသနည်း”ဟု ကဲ့ရဲ့ ပြစ်တင်ကာ ဘုရားထံ ခေါ်ဆောင်သွားကြ လေ၏။
ဘုရားထံမှောက် ဝင်ကာလျှောက်[ပြင်ဆင်ရန်]
မြတ်စွာဘုရားလည်းရဟန်းတို့ လျှောက်ထားချက်အရ ထိုသူကြွယ် ရဟန်းကို “ ချစ်သား ... သင့်မှာ များသောပစ္စည်းဘဏ္ဍာပရိက္ခရာ ရှိသည်ဆိုရာ မှန်သလော” ဟု မေးတော်မူလျှင် မှန်ကန်ကြောင်း လျှောက်ထားလေ၏။ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ချစ်သား ... အလိုနည်း၍ ရောင့်ရဲလွယ်သော ငါဘုရား သာသနာတော်၌ရဟန်းပြုပါလျက် အဘယ်ကြောင့် ပစ္စည်းဘဏ္ဍာ ပရိက္ခရာ များဘိသနည်း” ဟု မိန့်တော်မူလျှင်အမျက်ထွက်ကာ ကိုယ်ရုံကိုချ၍ သင်းပိုင်ဖြင့်နေလျက် တစ်ထည်သာဝတ်၍ ကျင့်တော့မည်ဟုလျှောက်ထားလေ၏။
ရှေးဘဝညွှန်ပြ ဆိုဆုံးမ[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရဟန်းအား သနားစောင့်ရှောက် ချီးမြှောက် ထောက်ပံ့လိုသဖြင့် -
ချစ်သား ရဟန်း ... သင်သည် အဘယ်ကြောင့်ပရိသတ်အလယ်တွင် သင်းပိုင်၊ ကိုယ်ဝတ်ဖြင့် အရှက်အကြောက် မရှိ၊ ဟီရိဩတ္တပ္ပကင်းမဲ့စွာ ပြုဘိသနည်း။ သင်သည် ရှေးအခါ ဒကရက္ခိုသ် ဖြစ်စဉ် တစ်ဆယ့် နှစ်နှစ်ပတ်လုံးဟီရိဩတ္တပ္ပ တရားကို ရှာခဲ့ဖူးသည် မဟုတ်တုံလော -
ဟု မိန့်တော်မူလျှင် သတိတရားရကာဟီရိဩတ္တပ္ပ ကို ဖြစ်စေလျက် ကိုယ်ရုံကို ဝတ်ရုံကာ ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍ နေလေ၏။
ရဟန်းတို့လည်း မြတ်စွာဘုရားကို“အရှင်ဘုရား ... ထိုရဟန်း ဒကရက္ခိုသ်ဖြစ်စဉ် တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ပတ်လုံး ဟီရိဩတ္တပ္ပတရားရှာခဲ့ဖူးသည်ကို တပည့်တော်တို့အား ထင်စွာပြတော်မူပါ” ဟု လျှောက်ထားလေလျှင်မြတ်စွာဘုရားသည် အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
သားနှစ်ပါး ဖွားမြင် နတ်ရွာဝင်[ပြင်ဆင်ရန်]
လွန်လေပြီးသောအခါကာသိတိုင်း ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ထိုမင်း၏ မိဖုရားကြီးသည်သားနှစ်ယောက် ဖွားမြင်ပြီးလျှင် နတ်ရွာစံလေ၏။ သားနှစ်ယောက်တို့တွင် သားကြီးကို မဟိံသမင်းသား၊ သားငယ်ကို စန္ဒမင်းသားဟု ခေါ်ဆိုကြလေ၏။
မိဖုရားငယ်အား ဆုပေးထား[ပြင်ဆင်ရန်]
မင်းကြီးလည်းမိဖုရားကြီး မရှိသည့်နောက် အဆင်းအင်္ဂါ လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံသော မိန်းမတစ်ယောက်ကိုမိဖုရားကြီး အရာ၌ ထားလေ၏။ ထိုမိဖုရားကြီး၌လည်း သားတစ်ယောက် ဖွားမြင်ကာ ထိုသားကိုသူရိယမင်းသားဟု ခေါ်ဆိုကြ၏။ မင်းကြီးသည် ထိုသူရိယမင်းသား ဖွားမြင်စ အခါ အလွန်မြတ်နိုးတော်မူသဖြင့် မိဖုရားကြီးအား “လိုသောဆုကို ယူလော့” ဟု ပေးလေ၏။ မိဖုရားလည်း“ကောင်းပြီ၊ အလိုရှိသောအခါ တောင်းမည်” ဟု လျှောက်ထားကာ ဆုကို ယူထးလေ၏။
သားငယ် မင်းမြှောက် ဆုပန်လျှောက်[ပြင်ဆင်ရန်]
သူရိယမင်းသားအရွယ်ရောက်လတ်သောအခါ မိဖုရားကြီးသည် မင်းကြီးထံသို့ကပ်၍ “အရှင်မင်းကြီးကျွန်ုပ်အား သူရိယမင်းသား ဖွားမြင်စအခါ လိုအပ်သော ဆိုကို ပေးပြီးသည် မဟုတ်တုံလော၊ယခုအခါ သားတော် အရွယ်ရောက်လတ်ပြီ၊ မင်းအဖြစ်ကို ပေးတော်မူပါ” ဟု တောင်းလေ၏။မင်းကြီးလည်း “ ဟယ် မိဖုရား ... ငါ့သားတော်ကြီး နှစ်ယောက်ကား မီးပုံကြီးများကဲ့သို့ထင်ရှားလှသည်၊ သားတော်ကြီးများကိုထား၍ သင့်သားငယ်အား မင်းအဖြစ်ကို မပေးနိုင်” ဟုငြင်းပယ်လေ၏။
ဘေးရန်ကင်းစေ တောသို့စေ[ပြင်ဆင်ရန်]
မိဖုရားကြီးကအဖန်ဖန် တောင်းလတ်သော် မင်းကြီးသည် “ဤမိဖုရားကား တစ်နေ့နေ့မှာ ငါ့သားကြီးများကိုမကောင်းကြံကာ ဘေးရန်ပြုလိမ့်မည်” ဟု စိုးရိမ်သဖြင့် သားကြီးများကို ခေါ်တော်မူ၍ “ချစ်သားတို့ ... ငါသည် သူရိယမင်းသားဖွားမြင်စအခါ မိဖုရားအား ဆုပေးမိပေပြီ၊ ယခုအခါ မိဖုရားသည် သူရိယမင်းသားကိုမင်းအဖြစ်ပေးရန် အဖန်ဖန် တောင်း၍နေချေပြီ၊ သားကြီးများကို ထား၍ ငါမပေးနိုင်၊မိန်းမတို့မည်သည် ယုတ်မာ၏၊ ကောက်ကျစ် စဉ်းလဲသော သဘောရှိ၏၊ သင်တို့ကို မကောင်းကြံ၍ဘေးရန် ပြုရာသည်၊ ယခုအခါ သင်တို့သည် ဝေးရာတော်သို့ ဝင်ကာ ရှောင်တိမ်း၍နေကြပါ၊ ငါနတ်ရွာစံသောအခါ လာ၍ မင်းပြုကြလော့” ဟု မှာကြား၍ မျက်ရည်ယိုစီးကာ လွမ်းဆွေးလျက်ပင်သားကြီးနှစ်ယောက်တို့ကို တော်သို့ လွှတ်လိုက်၏။
သားတော်သုံးပါး တောထွက်သွား[ပြင်ဆင်ရန်]
သားကြီးနှစ်ယောက်တို့လည်း ဖခင် မင်းကြီး၏ စကားကို မြေဝယ်မကျ နားထောင်ကာ အဖကိုရှိခိုးကန်တော့ပြီးလျှင် နန်းပြာသာဒ်မှ ဆင်းသက်လာကြ၏။ နောင်တော်ကြီးတို့ကိုနန်းရင်ပြင်၌ ကစားနေသော သူရိယမင်းသား မြင်လေလျှင် အကြောင်းစုံသိ၍ “ ငါလည်း မနေလို၊အစ်ကိုကြီးတို့နှင့် အတူ လိုက်နေမည်” ဟု မင်းသားကြီးတို့နှင့် အတူ ထွက်ကာဟိမဝန္တာတောသို့ ဝင်ကြကုန်၏။
ဟိမဝန္တာတောသို့ ရောက်လျှင် မင်းသားသုံးယောက်တို့သည်မောပန်းလှသဖြင့် သစ်ပင်ရင်းတစ်ခုတွင် နားနေခိုက် နောင်တော်ကြီး မဟိံသမင်းသားကသူရိယမင်းသားကို “ညီထွေး သူရိယ၊ မောပန်းလှပြီ ရေသောက်ရအောင် ရေခပ်ချေ” ဟုစေခိုင်းလေလျှင် သူရိမင်းသားလည်း အနီးရှိ ရေအိုင်သို့ ရေခပ်သွားလေ၏။
ဒေဝဒမ္မ မသိ ဘီလူးစာမိ[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုရေအိုင်ကားဒကရက္ခိုသ်တစ်ယောက် စောင့်ရှောက်သော ရေအိုင် ဖြစ်သည်။ ထို ဒကရက္ခိုသ်ကိုဝဿဝဏ်နတ်မင်းကြီးက “သင်သည် ရေအိုင်တွင်းသို့ ဆင်းသက်သော သူများတွင် ဒေဝဓမ္မတရားကိုမသိသူများကိုသာ စားလေ” ဟု အပိုင်စား ရရှိလေသည်။ သို့အတွက် ရေအိုင်သို့ဆင်းသက်သူများတွင် ဒေဝဓမ္မတရား မသိသူများကို စားမြဲ ဖြစ်သည်။
သူရိယမင်းသားလည်း ရေအိုင်သို့ရောက်လျှင်မစူးစမ်း မဆင်ခြင်ဘဲ ရေခပ်ရန် ဆင်းသက်လေ၏။ အိုင်စောင့် ဖြစ်သော ဒကရက္ခိုသ်လည်းသူရိယမင်းသားကို ဖမ်းဆီးကာ “အသင်လူသား ... သင်သည် ဒေဓမ္မတရာကို သိ၏လော” ဟု မေးလေလျှင်သူရိယမင်းသားလည်း “ ဒေဝဓမ္မတရားကား နေ၊ လ နှစ်ပါးဖြစ်သည်” ဟု ပြောလေလျှင် “သင်ကားဒေဝဒဓမ္မတရားကို မသိ” ဟု ဆို၍ မိမိနေရာဗိမာန်၌ ထားလေ၏။
မဟိံသမင်းသားလည်း “သူရိမင်းသားရေခပ်သွားသည်မှာ ကြာမြင့်လှသည်“ ဟု စန္ဒာမင်းသားကို ထပ်မံ၍ လွှတ်ပြန်၏။စန္ဒာမင်းသားလည်း ရေအိုင်သို့ ရောက်၍ ဆင်းသက်ပြန်လျှင် ဒက္ခရက္ခိုသ်သည် ဖမ်းဆီးကာဒေဝဓမ္မတရားကို မေးသောအခါ စန္ဒမင်းသားက “ဒေဝဓမ္မတရား ဆိုသည်မှာ အရပ်လေးမျက်နှာဖြစ်သည်” ဟု ဆို၍ သူရိမင်းသား အတူထားပြန်၏။
ဘီလူးနှင့်တွေ့ လောင်းမဟေ့[ပြင်ဆင်ရန်]
ဘုရားအလောင်းမဟိံသ မင်းသားလည်း စန္ဒမင်းသား ကြာမြင့်ပြန်သော် “တစ်ခုခုသော ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ရာသည်“ဟု စိုးရိမ်ကြံဆကာ ထိုရေအိုင်သို့ ကိုယ်တိုင်သွား၍ ကြည့်ရှုဆင်ခြင် သောအခါ ညီတော်တို့တက်သောခြေရာကို မမြင်၊ ဆင်းသောခြေရာကိုသာ မြင်၍ “ ဤရေအိုင်ကား ဒကရက္ခိုသ် စောင့်သော ရေအိုင်ဖြစ်လိမ့်မည်”ဟု ဆုံးဖြတ်လျက် သန်လျက်ကိုလွယ်၍ လေးကိုကိုင်စွဲကာ ကမ်းနားတွင် ရပ်လေ၏။
ဒကရက္ခိုသ်လည်း မဟိံသမင်းသားရေအိုင်သို့ မဆင်းသည်ကို မြင်လျှင် တောသွား ယောကျ်ားအဟန် ဖန်ဆင်းကာ -
“အို ယောကျ်ား ... ရေအိုင်သို့ ဆင်းသက်ကာရေကို သောက်ချိုးလျက် ကြာပန်းတို့ကို ပန်ဆင်၍ ကြာစွယ် ကြာရင်းတို့ကို အဘယ်ကြောင့်မစားသနည်း”
ဟုပြောလေလျှင်
မဟိံသမင်းသားလည်း ရေစောင့်ဘီလူးမှန်း သိ၍ -
မေး။ ။သင်သည် ငါ့ညီတော် နှစ်ယောက်တို့ကို ဖမ်းထားသည် မဟုတ်လော။
ဖြေ။ ။ဖမ်းထားပါသည်။
မေး။ ။အဘယ်ကြောင့် ဖမ်းထားသနည်း။
ဖြေ။ ။ရေအိုင်သို့ ဆင်းသောကြောင့် ဖမ်းထားပါသည်။
မေး။ ။ ဆင်းသူတိုင်းကိုဖမ်းထားနိုင်သလော။
ဖြေ။ ။ မဖမ်းနိုင်ပါ၊ဒေဝဓမ္မတရား ကို မသိသောသူကိုသာ ဖမ်းထားနိုင်ပါသည်။
မေး။ ။ သင်သည်ဒေဝဓမ္မတရားကို အလိုရှိသလော။
ဖြေ။ ။ အလိုရှိပါသည်။
မေး။ ။ ငါဒေဝဓမ္မတရားကို ဟောမည်။
ဖြေ။ ။ ကောင်းပြီ၊ဟောပါ နာလိုပါသည်။
ထိုအခါမဟိံသ မင်းသားသည် “ငါ့မှာ ညစ်နွမ်းသော ကိုယ်ဖြင့် မဟောနိုင်ပါ” ဟု ဆိုလေလျှင်ရေအိုင်သို့ ဆင်းသက်ကာ ရေချိုးစေပြီးလျှင် နံ့သာရည်တို့ကို လိမ်းကျံစေလျက်တရားဟောပလ္လင်ပေါ် ၌ နေစေပြီးလျှင် ဟောစေ၏။ ဒကာရက္ခိုသ်လည်း ရိုသေစွာ နာယူလေ၏။
ဒေဝဓမ္မတရားတော်[ပြင်ဆင်ရန်]
“အို ရေစောင့်ဘီလူး ... အကုသိုလ် ဒုစရိုက်ကို ပြုရမည်မှ ရှက်ခြင်း ဟီရိနှင့် အကုသိုလ်ဒုစရိုက်ကို ပြုရမည်မှ ကြောက်ခြင်း ဩတ္တပ္ပတရားတို့ကို ဒေဝဓမ္မ ခေါ်ပါသည်။ တစ်နည်းဟီရိ၊ ဩတ္တပ္ပ တရားတို့ကို ကျင့်သူတို့ကိုလည်း ဒေဝဓမ္မ ခေါ်ပါသည်“ –
ဟုဟောလေ၏။
ကြည်ညိုအထူး နတ်ဘီလူး[ပြင်ဆင်ရန်]
ရေစောင့်ဘီလူးလည်း ဒေဝဓမ္မတရားကို ကြားနာရသောအခါ အလွန်ကြည်ညို၍ မဟိံသမင်းသားအား “ကျေးဇူးရှင် ပညာရှိ ... အသင့်ကို ကြည်ညိုသည့်အတွက် ညီ တစ်ယောက်ကို ပေးပါမည်၊အဘယ်ညီကို ခေါ်ဆောင်ခဲ့ရမည်နည်း“ ဟု မေးလေ၏။ ညီငယ်ကို ခေါ်ဆောင်ခဲ့ပါဟု ဆိုလေလျှင် “အသင်ပညာရှိ ... အသင်ကား စင်စစ် ဒေဝဓမ္မတရားကို သိသူ မှန်၏၊ ကျင့်သူ မဟုတ်ပေ၊အဘယ်ကြောင့် ညီငယ်ကို တောင်းဘိသနည်း၊ အကြီးကို ချီးမြှောက်သင့်သည် မဟုတ်ပါလော”ဆိုကာ ကဲ့ရဲ့လေ၏။
မဟိံသမင်းသားလည်း “အို ရေစောင့်ဘီလူး ...ငါကား ဒေဝဓမ္မတရားကို သိလည်း သိ၏၊ ကျင့်လည်း ကျင့်၏။ ညီငယ်ကို တောင်းရသည်မှာညီငယ်၏မိခင်သည် ညီငယ့်အတွက် မင်းအဖြစ်ကို အဖန်ဖန် တောင်းသည်။ ငါတို့၏ ဖခင်ကြီးကမပေးလို၍ ပစ်ပယ်ကာ သားကြီးတွေ ဘေးရန်ကင်းအောင် တောသို့ သွားစေရာ ညီငယ်လိုက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းကို ဘီလူးစားသည်ဟု ပြောလျှင် ယုံကြည်ကြမည် မဟုတ်၊ ငါ့ကိုကဲ့ရဲ့ပြစ်တင်ကြပေမည်။ သို့အတွက် ညီငယ်ကို တောင်းရသည်“ ဟု ဆိုလေ၏။
ဒကရက္ခိုသ်လည်း မဟိံသမင်းသားအားအတိုင်းထက်အလွန် ကြည်ညို၍ ညီတော် နှစ်ယောက်လုံးကို ပေးလေ၏။ မဟိံသမင်းသားဆုံးမသည့်အတိုင်း အကုသိုလ် ဒုစရိုက်ကိုလည်း ရှောင်ကြဉ်လေ၏။
ပြည်တော်အပြန် ထီးနန်းစံ[ပြင်ဆင်ရန်]
တစ်နေ့သ၌အဟိံသမင်းသားသည် နက္ခတ်တာရာတို့ကို ကြည့်ကာ အဖမင်းကြီး နတ်ရွာစံကြောင်းသိ၍ ညီတော်တို့နှင့် တိုင်းပြည်သို့ပြန်ပြီးလျှင် တရားသဖြင့် မင်းပြုကာ ညီတော် စန္ဒမင်းသားအား အိမ်ရှေ့မင်းအရာ၊သူရိမင်းသားအား စစ်သူကြီးအရာကို ပေးလေ၏။
ဤဇာတ်တော်ကို ဟောတော်မူသည့်အဆုံး၌ ပစ္စည်း ဥစ္စာ ပေါများသောရဟန်းသည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်လေ၏။
ဇာတ်ပေါင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဤသို့လျှင်မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက်-
ရဟန်းတို့ -
- ထိုအခါဒကရက္ခိုသ်သည် -ယခုအခါ ပစ္စည်းများသော ရဟန်း။
- သူရိယမင်းသားသည်- အာနန္ဒာ။
- မဟိံသမင်းသားသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟုဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]
(၁)ဟီရိ, ဩတ္တပ်၊ ဤနှစ်ရပ်၊ စွဲမှတ်ဒေဝဓံ။
(၂)၎င်းနှစ်ပါး၊ ကျင့်သူများ၊ မှတ်သားဒေဝဓံ။
ဒေဝဓမ္မဇာတ်ပြီး၏။
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ မဟာပညာဗလပဌမကျော်ဦးကြီးဖေ။ ငါးရာငါးဆယ် နိပါတ်တော်စကားပြေ။