မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

အာဘီယမ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
(Erbium မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)
အာဘီယမ်  68Er
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတအာဘီယမ်, Er
အသံထွက်/ˈɜːrbiəm/
UR-bee-əm
အဆင်းငွေဖြူရောင်
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ အာဘီယမ်
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)


Er

Fm
ဟိုမီယမ်အာဘီယမ်ကျူလီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)68
အုပ်စုဘလော့group n/a
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 6
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  lanthanide
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (±) (Ar)167.259(3)[]
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Xe] 4f12 6s2
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 30, 8, 2
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်အစိုင်အခဲ
အရည်ပျော်မှတ်1802 K ​(1529 °C, ​2784 °F)
အရည်ဆူမှတ်3141 K ​(2868 °C, ​5194 °F)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)9.066 g/cm3
8.86 g/cm3
ဖျူးရှင်းအပူ19.90 kJ/mol
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ280 kJ/mol
မိုလာ အပူအင်အား28.12 J/(mol·K)
ငွေ့ရည်ဖိအား
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1504 1663 (1885) (2163) (2552) (3132)
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အောက်ဆိုဒ်ဒေးရှင်း အခြေနေ3, 2, 1 ​(a base oxide)
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်Pauling scale: 1.24
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 589.3 kJ/mol
2nd: 1150 kJ/mol
3rd: 2194 kJ/mol
အက်တောမစ် အချင်းဝက်empirical: 176 pm
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်189±6 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for အာဘီယမ်
အသံ၏အမြန်နှုန်း 2830 m/s (at 20 °C)
အပူ ပြန့်ကားမှုpoly: 12.2 µm/(m·K) (r.t.)
အပူစီးကူးမှု14.5 W/(m·K)
လျှပ်စစ် ခုခံမှုpoly: 0.860 µΩ·m (r.t.)
သံလိုက်ဓာတ်paramagnetic at 300 K
သံလိုက် ထိတွေ့နိုင်မှု (χmol)+44,300.00·10−6 cm3/mol[]
Young's modulus69.9 GPa
Shear modulus28.3 GPa
Bulk modulus44.4 GPa
ပိုင်ဆွန် အချိုး0.237
Vickers hardness430–700 MPa
Brinell hardness600–1070 MPa
CAS Number7440-52-0
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်းafter Ytterby (Sweden), where it was mined
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုCarl Gustaf Mosander (1842)
အတည်ငြိမ်ဆုံး အာဘီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
160Er syn 28.58 h ε 0.330 160Ho
162Er 0.139% is stable with 94 neutrons
164Er 1.601% is stable with 96 neutrons
165Er syn 10.36 h ε 0.376 165Ho
166Er 33.503% is stable with 98 neutrons
167Er 22.869% is stable with 99 neutrons
168Er 26.978% is stable with 100 neutrons
169Er syn 9.4 d β 0.351 169Tm
170Er 14.910% is stable with 102 neutrons
171Er syn 7.516 h β 1.490 171Tm
172Er syn 49.3 h β 0.891 172Tm
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

အာဘီယမ်သည် နူးညံ့ပျော့ပြောင်းပြီး တောက်ပသော ငွေရောင်ရှိ သတ္တု တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အင်္ဂလိပ်စာလုံးပေါင်းမှာ Erbium ဖြစ်ပြီး ဓာတုသင်္ကေတမှာ Er ဖြစ်သည်။ ၎င်းသတ္တုသည် လေထဲတွင် အလွန်တည်ငြိမ်ပြီး ရေ၊ အောက်ဆီဂျင်တို့နှင့် အလွန်နှေးကွေးစွာ ဓာတ်ပြုပါသည်။ အက်ဆစ်များထဲတွင် ပျော်ဝင်သည်။ ၎င်း၏ဆားများသည် ပန်းရောင်ရှိသည်။

အသုံးပြုခြင်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

အာဘီယမ်ကို Vanadium နှင့်ပေါင်းပြီး ပိုမိုခိုင်မာသော သတ္တုစပ်အဖြစ် ပြုလုပ်အသုံးပြုကြသည်။ အာဘီယမ်သည် အနီအောက်ရောင်ခြည်ကို တားဆီးနိုင်သည့်အတွက် ဖန်ထည်ပုံသွင်းသူများနှင့် ဂဟေဆက်အလုပ်သမားများအတွက် မျက်ကာမှန်များတွင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုသည်။ ဓာတ်ပုံကင်မရာများတွင် ရှေ့ကာမှန်များတွင်လည်း ပိုတိုဂရပ်ဖစ် အကာများအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ အာဘီယမ်သည် ပန်းရောင်ရှိခြင်းကြောင့် ကြွေထည်ပစ္စည်းများတွင် အရောင်တင် ကြွေရည်အဖြစ်လည်း အသုံးပြုသည်။

ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တွေ့ရှိရမှု

[ပြင်ဆင်ရန်]

အာဘီယမ်ကို သဘာဝတွင် လွတ်လပ်သော ဒြပ်စင်အဖြစ် မတွေ့ရပါ။ ၎င်းကို ရှားပါးဒြပ်စင်များနှင့်သာ ပေါင်းစပ်တွေ့ရှိရသည်။ ရှားပါးဒြပ်စင်များထဲတွင် ပိုမိုပေါများသော ဒြပ်စင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အဓိကသတ္တုတွင်းနေရာများမှာ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်တို့ဖြစ်သည်။ အဓိက သတ္တုရိုင်းများမှာ Monazite and Bastanite တို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းသတ္တုရိုင်းများတွင် ပိုမိုများပြားသော အာဘီယမ် ပမာဏ ပါရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ ၎င်းဒြပ်စင်အတွက် ပိုကောင်းသော အရင်းအမြစ်များမှာ Xenotime and Euxenite တို့ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ထုတ်လုပ်မှုနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် တန်ပေါင်း ၅၀၀ ရှိသည်။

နေရောင်ခံပြီး ရရှိလာသောအာဘီယမ် ၃ ကလိုရိုက်ဒ်ဆား
အာဘီယမ်အား အရောင်တင်ကြွေရည်အဖြစ်အသုံးပြုထားသော ဖန်ပန်းကန်လုံးတစ်ခု

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအကျိုးသက်ရောက်မှုများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

အာဘီယမ်သည် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဇီဝဖြစ်ပျက်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသည်ဟု သတ်မှတ်ထားရှိသော်လည်း ဇီဝဗေဒအခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်မှု မရှိပါ။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် အာဘီယမ်ပါဝင်မှု ပမာဏကို သိရှိရန်အတွက်ကား ခက်ခဲလှသည်။ အရိုးထဲတွင် ပါဝင်မှုအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်ထဲတွင် ပါဝင်မှု နည်းပါသည်။

ပတ်ဝန်ကျင်သို့ အကျိုးသက်ရောက်မှု

[ပြင်ဆင်ရန်]

အာဘီယမ်သည် အပင်များနှင့် သတ္တဝါများကို ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ မည်သည့် ထိခိုက်မှုမျှ မဖြစ်စေပါ။

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4