မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ကတ်မီယမ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ကတ်မီယမ်  48Cd
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတကတ်မီယမ်, Cd
အဆင်းsilvery bluish-gray metallic
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ ကတ်မီယမ်
Element 1: ဟိုက်ဒရိုဂျင် (H), Other non-metal
Element 2: ဟီလီယမ် (He), Noble gas
Element 3: လီသီယမ် (Li), Alkali metal
Element 4: ဘယ်ရီလီယမ် (Be), Alkaline earth metal
Element 5: ဘိုရွန် (B), Metalloid
Element 6: ကာဗွန် (C), Other non-metal
Element 7: နိုက်ထရိုဂျင် (N), Other non-metal
Element 8: အောက်ဆီဂျင် (O), Other non-metal
Element 9: ဖလိုရင်း (F), Halogen
Element 10: နီယွန် (Ne), Noble gas
Element 11: ဆိုဒီယမ် (Na), Alkali metal
Element 12: မဂ္ဂနီစီယမ် (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: အလူမီနီယမ် (Al), Other metal
Element 14: ဆီလီကွန် (Si), Metalloid
Element 15: ဖော့စဖောရပ် (P), Other non-metal
Element 16: ဆာလဖာ (S), Other non-metal
Element 17: ကလိုရင်း (Cl), Halogen
Element 18: အာဂွန် (Ar), Noble gas
Element 19: ပိုတက်ဆီယမ် (K), Alkali metal
Element 20: ကယ်လဆီယမ် (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: စကန္ဒီယမ် (Sc), Transition metal
Element 22: တိုင်‌တေနီယမ် (Ti), Transition metal
Element 23: ဗနေဒီယမ် (V), Transition metal
Element 24: ခရိုမီယမ် (Cr), Transition metal
Element 25: မက်ဂနိစ် (Mn), Transition metal
Element 26: သံ (သတ္တု) (Fe), Transition metal
Element 27: ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်) (Co), Transition metal
Element 28: နီကယ် (Ni), Transition metal
Element 29: ကြေးနီ (Cu), Transition metal
Element 30: သွပ် (Zn), Transition metal
Element 31: ဂဲလီယမ် (Ga), Other metal
Element 32: ဂျာမေနီယမ် (Ge), Metalloid
Element 33: စိန်ဖြူ (As), Metalloid
Element 34: ဆီလီနီယမ် (Se), Other non-metal
Element 35: ဘရိုမင်း (Br), Halogen
Element 36: ကရစ်ပတွန် (Kr), Noble gas
Element 37: ရူဘီဒီယမ် (Rb), Alkali metal
Element 38: စထရွန်တီယမ် (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: အိတ်တြီယမ် (Y), Transition metal
Element 40: ဇာကိုနီယမ် (Zr), Transition metal
Element 41: နိုင်အိုဘီယမ် (Nb), Transition metal
Element 42: မိုလိပ်ဒီနမ် (Mo), Transition metal
Element 43: တက္ကနက်တီယမ် (Tc), Transition metal
Element 44: ရက်သီနီယမ် (Ru), Transition metal
Element 45: ရိုဒီယမ် (Rh), Transition metal
Element 46: ပယ်လေဒီယမ် (Pd), Transition metal
Element 47: ငွေ (သတ္တု) (Ag), Transition metal
Element 48: ကတ်မီယမ် (Cd), Transition metal
Element 49: အိန္ဒီယမ် (In), Other metal
Element 50: သံဖြူ (Sn), Other metal
Element 51: ခနောက်စိမ်း (Sb), Metalloid
Element 52: တယ်လူရီယမ် (Te), Metalloid
Element 53: အိုင်အိုဒင်း (I), Halogen
Element 54: ဇီနွန် (Xe), Noble gas
Element 55: ဆယ်ဆီယမ် (Cs), Alkali metal
Element 56: ဘေရီယမ် (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: လန်သနမ် (La), Lanthanoid
Element 58: ဆယ်ရီယမ် (Ce), Lanthanoid
Element 59: ပရာဆီယိုဒိုင်ယမ် (Pr), Lanthanoid
Element 60: နီယိုဒိုင်မီယမ် (Nd), Lanthanoid
Element 61: ပရိုမီသီယမ် (Pm), Lanthanoid
Element 62: ဆမ္မာရီယမ် (Sm), Lanthanoid
Element 63: ယူရိုပီယမ် (Eu), Lanthanoid
Element 64: ဂါဒိုလီနီယမ် (Gd), Lanthanoid
Element 65: တာဘီယမ် (Tb), Lanthanoid
Element 66: ဒိုင်စပရိုဆီယမ် (Dy), Lanthanoid
Element 67: ဟိုမီယမ် (Ho), Lanthanoid
Element 68: အာဘီယမ် (Er), Lanthanoid
Element 69: ကျူလီယမ် (Tm), Lanthanoid
Element 70: အိတ္တာဘီယမ် (Yb), Lanthanoid
Element 71: လူတက်သီယမ် (Lu), Lanthanoid
Element 72: ဟက်ဖ်နီယမ် (Hf), Transition metal
Element 73: တန်တလမ် (Ta), Transition metal
Element 74: တန်စတင် (W), Transition metal
Element 75: ရီနီယမ် (Re), Transition metal
Element 76: အော့စမီယမ် (Os), Transition metal
Element 77: အိုင်ရီဒီယမ် (Ir), Transition metal
Element 78: ရွှေဖြူ (Pt), Transition metal
Element 79: ရွှေ (Au), Transition metal
Element 80: ပြဒါး (Hg), Transition metal
Element 81: သယ်လီယမ် (Tl), Other metal
Element 82: ခဲ (သတ္တု) (Pb), Other metal
Element 83: ကြွပ် (Bi), Other metal
Element 84: ပိုလိုနီယမ် (Po), Metalloid
Element 85: အက်စ်တက်တိုင်း (At), Halogen
Element 86: ရေဒွန် (Rn), Noble gas
Element 87: ဖရန်စီယမ် (Fr), Alkali metal
Element 88: ရေဒီယမ် (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: အက်တီနီယမ် (Ac), Actinoid
Element 90: သိုရီယမ် (Th), Actinoid
Element 91: ပရိုတက်တီနီယမ် (Pa), Actinoid
Element 92: ယူရေနီယမ် (U), Actinoid
Element 93: နပ်ကျူနီယမ် (Np), Actinoid
Element 94: ပလူတိုနီယမ် (Pu), Actinoid
Element 95: အမေရိစီယမ် (Am), Actinoid
Element 96: ကျူရီယမ် (Cm), Actinoid
Element 97: ဘာကီလီယမ် (Bk), Actinoid
Element 98: ကာလီဖိုနီယမ် (Cf), Actinoid
Element 99: အိုင်စ်တိုင်နီယမ် (Es), Actinoid
Element 100: ဖာမီယမ် (Fm), Actinoid
Element 101: မန်ဒယ်လီဗီယမ် (Md), Actinoid
Element 102: နိုဘယ်လီယမ် (No), Actinoid
Element 103: လော်ရန်စီယမ် (Lr), Actinoid
Element 104: ရူသာဖော်ဒီယမ် (Rf), Transition metal
Element 105: ဒပ်ဘ်နီယမ် (Db), Transition metal
Element 106: ဆီဘော်ဂျီယမ် (Sg), Transition metal
Element 107: ဘိုဟ်ရီယမ် (Bh), Transition metal
Element 108: ဟက်စ်စီယမ် (Hs), Transition metal
Element 109: မိုက်ဒ်နီရီယမ် (Mt), Transition metal
Element 110: ဒမ်စတဒ်တီယမ် (Ds), Transition metal
Element 111: ရွန့်ဂန္နီယမ် (Rg), Transition metal
Element 112: ကော့ပါနီဆီယမ် (Cn), Transition metal
Element 113: နီဟိုနီယမ် (Uut)
Element 114: ဖလရိုဗီယမ် (Uuq)
Element 115: မော်စကိုဗီယမ် (Uup)
Element 116: လီဗာမိုရီယမ် (Uuh)
Element 117: တန်နဆီး (Uus)
Element 118: အိုဂန်နက်ဆွန် (Uuo)
Zn

Cd

Hg
ငွေ (သတ္တု)ကတ်မီယမ်အိန္ဒီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)48
အုပ်စုဘလော့group 12
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားperiod 5
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ alternatively considered a transition metal
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု[Kr] 4d10 5s2
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု2, 8, 18, 18, 2
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
အရည်ပျော်မှတ်594.22 K ​(321.07 °C, ​609.93 °F)
အရည်ဆူမှတ်1040 K ​(767 °C, ​1413 °F)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)8.65 g/cm3
7.996 g/cm3
ဖျူးရှင်းအပူ6.21 kJ/mol
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ99.87 kJ/mol
မိုလာ အပူအင်အား26.020 J/(mol·K)
ငွေ့ရည်ဖိအား
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 530 583 654 745 867 1040
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်Pauling scale: 1.69
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်1st: 867.8 kJ/mol
2nd: 1631.4 kJ/mol
3rd: 3616 kJ/mol
အက်တောမစ် အချင်းဝက်empirical: 151 pm
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်144±9 pm
ဗန်ဒါဝေါ့စ် အချင်းဝက်158 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for ကတ်မီယမ်
အသံ၏အမြန်နှုန်း 2310 m/s (at 20 °C)
အပူ ပြန့်ကားမှု30.8 µm/(m·K) (at 25 °C)
အပူစီးကူးမှု96.6 W/(m·K)
လျှပ်စစ် ခုခံမှု72.7 nΩ·m (at 22 °C)
သံလိုက်ဓာတ်diamagnetic[]
သံလိုက် ထိတွေ့နိုင်မှု (χmol)−19.8·10−6 cm3/mol[]
Young's modulus50 GPa
Shear modulus19 GPa
Bulk modulus42 GPa
ပိုင်ဆွန် အချိုး0.30
Mohs hardness2.0
Brinell hardness203–220 MPa
CAS Number7440-43-9
သမိုင်းကြောင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုနှင့် ပထမဆုံးခွဲထုတ်ခြင်းKarl Samuel Leberecht Hermann and Friedrich Stromeyer (1817)
အမည်တပ် ခဲ့Friedrich Stromeyer (1817)
အတည်ငြိမ်ဆုံး ကတ်မီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP
106Cd 1.25% is stable with 58 neutrons
107Cd syn 6.5 h ε 1.417 107Ag
108Cd 0.89% is stable with 60 neutrons
109Cd syn 462.6 d ε 0.214 109Ag
110Cd 12.47% is stable with 62 neutrons
111Cd 12.80% is stable with 63 neutrons
112Cd 24.11% is stable with 64 neutrons
113Cd 12.23% 7.7×1015 y β 0.316 113In
113mCd syn 14.1 y β 0.580 113In
IT 0.264 113Cd
114Cd 28.75% is stable with 66 neutrons
115Cd syn 53.46 h β 1.446 115In
116Cd 7.51% 3.1×1019 y ββ 2.809 116Sn
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား

ကတ်မီယမ် (Cadmium) သည် ငွေဖြူရောင်ရှိပြီး ပျော့ပြောင်းသော သတ္တုဖြစ်သည်။ အစိမ်းရောင်ရှိသော မျက်နှာပြင်မှာ ဓားနှင့် ဖြတ်နိုင်သည့် အထိ ပျော့ပျောင်းပါသည်။ အက်စစ်ထဲတွင် ပျော်ဝင်နိုင် သော်လည်း အယ်လ်ကာလီ များထဲတွင် ပျော်ဝင်နိုင်ခြင်းမရှိပါ။ ၎င်းအား ဒြပ်ပေါင်းများ အသွင်ဖြင့်သာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။

အသုံးပြုခြင်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကဒ်မီယမ် လေးပုံ သုံးပုံသည် Ni-Cd ဘက်ထရီများတွင် ထည့်သွင်း အသုံးပြုနိုင်ပြီး ကျန်သော တစ်ပုံသည် ပလပ်စတစ်များ ကြာရှည်ခံစေရန် ထည့်သွင်းအသုံးပြုပါသည်။ အများစုမှာ electroplate steel အဖြစ် အသုံးပြုပါသည်။ နျူထရွန် စုပ်ယူနိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် အနုမြူ ကွဲထွက်ခြင်းများတွင် များစွာအသုံးဝင်ပါသည်။

သဘာဝတွင် တွေ့ရှိမှုအခြေအနေ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကဒ်မီယမ်အား သဘာဝတွင် သွပ်သတ္တုများနှင့် ရောနှောတွေ့ရှိရသည်။ သွပ်၊ ကြေးနီ နှင့် ခဲ များ သန့်စင်သည့် လုပ်ငန်းများတွင် ဘေးထွက်များအဖြစ် တွေ့ရှိရသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် (၂၅၀၀၀)ခန့် ထုတ်လုပ်သည်။ ၎င်းထဲမှ တစ်ဝက်ခန့်သည် ကျောက်များ ရေတိုက်စားခြင်းမှ ရရှိခြင်းဖြစ်ပြီး ကျန်ထက်ဝက်ခန့်အား တောမီးလောင်ကျွမ်ခြင်း၊ မီးတောင် ပေါက်ကွဲခြင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများမှ ရရှိသည်။ ကဒ်မီယမ်အား အဓိက ထုတ်လုပ်သော နိုင်ငံများမှာ ဂျပန်၊ အမေရိကား၊ ပီရူး၊ ကနေဒါ နှင့် မက္ကဆီကို တို့ဖြစ်သည်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

လူသားများအတွက် ကဒ်မီယမ် လိုအပ်ချက်အား ပင်လယ် အစားအစာများမှ ရရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အခွံမာသော ပင်လယ်အစားအစာများ၊ ကိုကိုးမှုန့်၊ ကျောက်ပွင့်များ၊ ပင်လယ် ရေညှိအခြောက်များမှ ရရှိနိုင်သည်။ ဆေးလိပ်သောက်သောအခါ ကိုယ်တွင်းရှိသွေးများသည် ကဒ်မီယမ်အား အဆုတ်ဆီသိ့ို သယ်ဆောင်ပေးခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်အတွင်းတွင် ရှိသော ကဒ်မီယမ် ပါဝင်မှုနှုန်းကို မြင့်တက်စေနိုင်သည်။ ဆေးရွက်ကြီးတွင် ကတ်ထ်မီယံဓာတ် အပေါများဆုံး ပါဝင်သည်။ သတ္ထုသန့်စင်စက်ရုံမှ စွန့်ပစ်သော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ အနီးတွင်နေထိုင်သူများသည် ကဒ်မီယမ်များကို ရှူရှိုက်မိခြင်းကြောင့် အဆုတ်ကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ ကဒ်မီယမ်သည် ကိုယ်တွင်းရှိ သွေးများကို ဖြတ်ပြီး အသည်းမှ တစ်ဆင့် ကျောက်ကပ် ဆီသို့ ရောက်ရှိ သွားနိုင်သည်။ ကျောက်ကပ်ထဲတွင် လိုအပ်သော ပရိုတိန်းဓာတ် နှင့် သကြားဓာတ်များ အား ဟန့်တားစေခြင်းအားဖြင့် ကျောက်ကပ်ကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ အခြားသော ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ သက်ရောက် မှုများမှာ- ၁။ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဗိုက်နာခြင်းနှင့် အလွန်အမင်း ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ၂။ အရိုးဆတ်ခြင်းနှင့် အရိုးကြိုးလွယ်ခြင်း၊ ၃။ ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ပျက်စီးခြင်း၊ ၄။ ကိုယ်ခံအားစနစ်ပျက်စီးခြင်း၊ ၅။ စိတ်ကစဉ့်ကလျားဖြစ်ခြင်း၊ ၆။ DNA စနစ်ပျက်စီးခြင်း နှင့် ကင်ဆာဖြစ်စေခြင်း တို့ဖြစ်သည်။

ပတ်ဝန်းကျင်သို့ သက်ရောက်မှုများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

သွပ်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဇီဝဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းများမှ ထုတ်လွှတ်သော ကတ်ထ်မီယံများသည် အညစ်အကြေးများအဖြစ် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ရောက်ရှိနိုင်သည်။ ဖော့စဖိတ် ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်သော စက်ရုံများတွင် ပိုမိုအန္တရာယ်ရှိနိုင်သည်။ ဖော့စဖိတ် ဓာတ်မြေဩဇာအား အသုံးပြုပြီးနောက် အပေါ်ယံမြေဆီလွှာများတွင် တင်ကျန်စေနိုင်သကဲ့သို့ စက်ရုံများမှ အညစ်အကြေးများ ရေထဲသို့ စွန့်ပစ်ခြင်း အားဖြင့်လည်း ရေမျက်နှာပြင် ပေါ်တွင် တင်ကျန်စေနိုင်သည်။ မြေဆီလွှာအတွင်းမှ ကဒ်မီယမ် များသည် အော်ဂဲနစ် ပစ္စည်းများကို စုပ်ယူခြင်းအားဖြင့် မြေဆီလွှာထဲတွင် ကဒ်မီယမ် ပါဝင်မှု မြင့်တက်လာပြီး အသီးအရွက်များအားလည်း ပါဝင်မှု မြင့်တက်စေနိုင်သည်။ တိရစ္ဆာန် ကိုယ်တွင်းသို့ ရောက်ရှိခြင်းသည် ထိုတိရစ္ဆာန်များစားသော အစားအစာများ၏ ကဒ်မီယမ်ပါဝင်မှု အပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။ မြေဆီလွှာတွင် ကဒ်မီယမ် များလာစေခြင်းအားဖြင့် မြေဆီလွှာ ပျက်သုဉ်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ် စေနိုင်သည်။ တိရစ္ဆာန်များ ကဒ်မီယမ်ဓာတ်များစွာပါဝင်သော အစားအစာများကို စားသောက်မိခြင်းဖြင့် သွေးပေါင်ချိန် မြင့်တက်နိုင်ခြင်း၊ အသဲရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်နှင့် သက်ဆိုင်သည့် အကြောများ ပျက်စီးစေနိုင်သည်။

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. Lide, D. R., ed. (2005)။ "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds"။ CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.)။ Boca Raton (FL): CRC Press။ ISBN 0-8493-0486-5
  2. Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4