နပ်ကျူနီယမ်

နပ်ကျူနီယမ်,  ₉₃Np

ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတ	နပ်ကျူနီယမ်, Np
အဆင်း	silvery metallic
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ နပ်ကျူနီယမ်
Pm ↑ Np ↓ (Uqs) ယူရေနီယမ် ← နပ်ကျူနီယမ် → ပလူတိုနီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)	93
အုပ်စု၊ ဘလော့	group n/a
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား	period 7
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar)
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု	[Rn] 5f4 6d1 7s2
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု	2, 8, 18, 32, 22, 9, 2
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်	အစိုင်အခဲ
အရည်ပျော်မှတ်	912±3 K ​(639±3 °C, ​1182±5 °F)
အရည်ဆူမှတ်	4447 K ​(4174 °C, ​7545 °F) (extrapolated)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)	alpha: 20.45 g/cm3 accepted standard value: 19.38 g/cm3
ဖျူးရှင်းအပူ	5.19 kJ/mol
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ	336 kJ/mol
မိုလာ အပူအင်အား	29.46 J/(mol·K)
ငွေ့ရည်ဖိအား P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 2194 2437
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်	Pauling scale: 1.36
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်	1st: 604.5 kJ/mol
အက်တောမစ် အချင်းဝက်	empirical: 155 pm
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်	190±1 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံ	​orthorhombic
အပူစီးကူးမှု	6.3 W/(m·K)
လျှပ်စစ် ခုခံမှု	1.220 µΩ·m (at 22 °C)
သံလိုက်ဓာတ်	paramagnetic
CAS Number	7439-99-8
သမိုင်းကြောင်း
အမည်တပ်ခြင်း	နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်အားအစွဲပြု၍
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု	Edwin McMillan and Philip H. Abelson (1940)
အတည်ငြိမ်ဆုံး နပ်ကျူနီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP 235Np syn 396.1 d α 5.192 231Pa ε 0.124 235U 236Np syn 1.54×105 y ε 0.940 236U β− 0.940 236Pu α 5.020 232Pa 237Np trace 2.144×106 y α 4.959 233Pa 239Np trace 2.356 d β− 0.218 239Pu

နပ်ကျူနီယမ် (Neptunium) သည် ပလတ်စတစ်ကဲ့သို့ လိုရာပုံသွင်းနိုင်၍ ငွေရောင်ရှိရေဒီယိုသတ္တိကြွသော သတ္တုတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ နပ်ကျူနီယမ်သည် များစွားသော ဓာတုဗေဒဒြပ်ပေါင်းများကဲ့သို့ ဓာတ်ပြုခြင်း အားကောင်းသည်။ အောက်ဆီဂျင်၊ ရေငွေ့ ၊ အက်စစ်တို့ဖြင့် ဓာတ်ပြုနိုင်သော်လည်း pHတန်ဖိုး မြင့်မားသော အယ်ကာလီတို့နှင့်မူဓာတ်ပြုခြင်း မရှိပေ။

အသုံးပြုခြင်း

နပ်ကျူနီယမ်ကို နျူထရွန်ရှာဖွေရာတွင်အသုံးပြုသည်။ နျူထရွန်ဒြပ်ပေါင်းဖိုများ နျူကလီးယားလက်နက်များ တွင်လည်း လောင်စာကဲ့သို့ အသုံးပြုပါသည် ။ သဘာဝတွင် တွေရှိမှုအခြေအနေ နပ်ကျူနီယမ်သည် ကမ္ဘာမြေကြီးထဲတွင်သဘာဝအလျှောက် တည်ရှိနေတတ်သည် ။ ယူရေနီယမ် သတ္တုရိုင်း များတွင်လဲအနည်းငယ် ပါရှိနေတတ်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် နပ်ကျူနီယမ် ၂၃၇ ကို နျူဓာတ်ပေါင်းဖိုများတွင် ယူရေနီယမ်လောင်စာတောင့်များ သုံးစွဲရန်အလို့ငှာ ကီလိုဂရမ်ပမာဏ များစွာအထိထုတ်ယူနေနိုင်ပြီဖြစ်သည် ။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

နပ်ကျူနီယမ်ကြောင့် အရိုးကင်ဆာရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင်ရှိသော နပ်ကျူနီယမ်အများစုသည် အရိုးထဲမှာ အနည်ထိုင်ကျန်ရစ်လေ့ရှိသည်။ အချို့မှာ အသည်းထဲတွင် ရှိနေတတ်သည် ။ လေ့လာချက် မှတ်တမ်းများအရ တိရစ္ဆာန်များရဲ့ အဒရီနယ် ဂလင်း (ကျောက်ကပ်အနီးရှိအကြိတ်ဖုလေးများ) များထဲတွင် နပ်ကျူနီယမ်အများအပြား ပါဝင်နေသည်ကိုတွေ့ရှိသည်။ ၁၉၈၄ခုနှစ်တွင် ဂျာမန်သိပ္ပံပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ခုက အရိုးထဲတွင်ရှိသော နပ်ကျူနီယမ်-၁၂၉ များသည် ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် အနည်ထိုင်ကျန်ရစ်ပြီး ပလျူတိုနီယမ်-၂၃၉အဖြစ် ပြိုကွဲသွားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို စမ်းသတ်တိုင်းတာဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။