နပ်ကျူနီယမ်, 93Np |
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ |
---|
အမည်၊ သင်္ကေတ | နပ်ကျူနီယမ်, Np |
---|
အဆင်း | silvery metallic |
---|
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားရှိ နပ်ကျူနီယမ် |
---|
|
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z) | 93 |
---|
အုပ်စု၊ ဘလော့ | group n/a |
---|
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား | period 7 |
---|
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (Ar) | |
---|
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု | [Rn] 5f4 6d1 7s2 |
---|
အခွံတစ်ခုလျင် အီလက်ထရွန်ပါဝင်မှု | 2, 8, 18, 32, 22, 9, 2 |
---|
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ |
---|
ဖေ့စ် | အစိုင်အခဲ |
---|
အရည်ပျော်မှတ် | 912±3 K (639±3 °C, 1182±5 °F) |
---|
အရည်ဆူမှတ် | 4447 K (4174 °C, 7545 °F) (extrapolated) |
---|
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်) | alpha: 20.45 g/cm3[၁] accepted standard value: 19.38 g/cm3 |
---|
ဖျူးရှင်းအပူ | 5.19 kJ/mol |
---|
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ | 336 kJ/mol |
---|
မိုလာ အပူအင်အား | 29.46 J/(mol·K) |
---|
ငွေ့ရည်ဖိအား
P (Pa)
|
1
|
10
|
100
|
1 k
|
10 k
|
100 k
|
at T (K)
|
2194
|
2437
|
|
|
|
| |
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ |
---|
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ် | Pauling scale: 1.36 |
---|
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင် | 1st: 604.5 kJ/mol |
---|
အက်တောမစ် အချင်းဝက် | empirical: 155 pm |
---|
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက် | 190±1 pm |
---|
Miscellanea |
---|
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံ | orthorhombic |
---|
အပူစီးကူးမှု | 6.3 W/(m·K) |
---|
လျှပ်စစ် ခုခံမှု | 1.220 µΩ·m (at 22 °C) |
---|
သံလိုက်ဓာတ် | paramagnetic[၂] |
---|
CAS Number | 7439-99-8 |
---|
သမိုင်းကြောင်း |
---|
အမည်တပ်ခြင်း | နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်အားအစွဲပြု၍ |
---|
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု | Edwin McMillan and Philip H. Abelson (1940) |
---|
အတည်ငြိမ်ဆုံး နပ်ကျူနီယမ်၏ အိုင်ဆိုတုပ်များ |
---|
|
ဝီကီဒေတာတွင် | | ကိုးကား |
နပ်ကျူနီယမ် (Neptunium) သည် ပလတ်စတစ်ကဲ့သို့ လိုရာပုံသွင်းနိုင်၍ ငွေရောင်ရှိရေဒီယိုသတ္တိကြွသော သတ္တုတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ နပ်ကျူနီယမ်သည် များစွားသော ဓာတုဗေဒဒြပ်ပေါင်းများကဲ့သို့ ဓာတ်ပြုခြင်း အားကောင်းသည်။ အောက်ဆီဂျင်၊ ရေငွေ့ ၊ အက်စစ်တို့ဖြင့် ဓာတ်ပြုနိုင်သော်လည်း pHတန်ဖိုး မြင့်မားသော အယ်ကာလီတို့နှင့်မူဓာတ်ပြုခြင်း မရှိပေ။
နပ်ကျူနီယမ်ကို နျူထရွန်ရှာဖွေရာတွင်အသုံးပြုသည်။ နျူထရွန်ဒြပ်ပေါင်းဖိုများ နျူကလီးယားလက်နက်များ တွင်လည်း လောင်စာကဲ့သို့ အသုံးပြုပါသည် ။
သဘာဝတွင် တွေရှိမှုအခြေအနေ
နပ်ကျူနီယမ်သည် ကမ္ဘာမြေကြီးထဲတွင်သဘာဝအလျှောက် တည်ရှိနေတတ်သည် ။ ယူရေနီယမ် သတ္တုရိုင်း များတွင်လဲအနည်းငယ် ပါရှိနေတတ်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် နပ်ကျူနီယမ် ၂၃၇ ကို နျူဓာတ်ပေါင်းဖိုများတွင် ယူရေနီယမ်လောင်စာတောင့်များ သုံးစွဲရန်အလို့ငှာ ကီလိုဂရမ်ပမာဏ များစွာအထိထုတ်ယူနေနိုင်ပြီဖြစ်သည် ။
ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ[ပြင်ဆင်ရန်]
နပ်ကျူနီယမ်ကြောင့် အရိုးကင်ဆာရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင်ရှိသော နပ်ကျူနီယမ်အများစုသည် အရိုးထဲမှာ အနည်ထိုင်ကျန်ရစ်လေ့ရှိသည်။ အချို့မှာ အသည်းထဲတွင် ရှိနေတတ်သည် ။ လေ့လာချက် မှတ်တမ်းများအရ တိရစ္ဆာန်များရဲ့ အဒရီနယ် ဂလင်း (ကျောက်ကပ်အနီးရှိအကြိတ်ဖုလေးများ) များထဲတွင် နပ်ကျူနီယမ်အများအပြား ပါဝင်နေသည်ကိုတွေ့ရှိသည်။ ၁၉၈၄ခုနှစ်တွင် ဂျာမန်သိပ္ပံပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ခုက အရိုးထဲတွင်ရှိသော နပ်ကျူနီယမ်-၁၂၉ များသည် ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် အနည်ထိုင်ကျန်ရစ်ပြီး ပလျူတိုနီယမ်-၂၃၉အဖြစ် ပြိုကွဲသွားသော ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုကို စမ်းသတ်တိုင်းတာဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။