မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

သတ္တဝါ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
(သတ္တလောက မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)
"သတ္တလောက"ကို ဤနေရာသို့ ညွှန်းသည်။ အခြားအသုံးအနှုန်းများအတွက် သတ္တလောက (သံတူကြောင်းကွဲ)ကို ကြည့်ပါ။
ဤဆောင်းပါးသည် ဇီဝဗေဒ မျိုးခွဲပညာအရ လူနှင့်တိရစ္ဆာန်များ အကြောင်း ဖြစ်သည်။ ပါဠိစကားလုံး တိရစ္ဆာန်မှ ဆင်းသက်လာသော ဤလောကရှိ လူမှအပ အခြားသတ္တဝါများဟု အနက်ရသည့် သတ္တဝါများအတွက် အတွက် တိရစ္ဆာန် ကို ကြည့်ပါ။
သတ္တဝါမျိုးဘုံဝင် သက်ရှိများ
Temporal range: Cryogenian ကာလမှ – လက်ရှိအချိန်ထိ၊
665–0 Ma
EchinodermCnidariaBivalveTardigradeCrustaceanArachnidSpongeInsectMammalBryozoaAcanthocephalaFlatwormCephalopodAnnelidTunicateFishBirdPhoronida
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း ပြင်ဆင်
နယ်ပယ်: ယူကာယုတ်
(unranked): Unikonta
(unranked): Opisthokonta
(unranked): Holozoa
(unranked): Filozoa
လောက: Animalia
လင်းနီးယပ်၁၇၅၈
Major divisions

see text

Synonyms
  • Metazoa
  • Choanoblastaea
  • Gastrobionta
  • Zooaea
  • Euanimalia
  • Animalae

ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း အဆင့်အားဖြင့် အဆန်ရှိဆဲလ်ဖွဲ့ (ယူခယ်ရီယုခ်) မျိုးဘုံ တစ်ခုဖြစ်သော သတ္တဝါများ (အင်္ဂလိပ်: Kingdom Animalia) ဆိုသည်မှာ များသောအားဖြင့် -

ဆဲလ်များစွာဖွဲ့-သက်ရှိများ ဖြစ်၍၊ အခြားသော အဆန်ရှိဆဲလ်ဖွဲ့ အပင်များမှိုများ စသည်တို့နှင့် ကွဲပြား၏။

ဝေါဟာရပိုင်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

အင်္ဂလိပ်အမည် "animal" သည် လက်တင်သဒ္ဒါ animale (ပင့်သက်အရှင်) မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဇီဝဗေဒတွင် အသုံးပြုသော သဒ္ဒါသည် လောက (Kingdom) ကိုညွှန်းသည်။

သတ္တဝါ မျိုးပေါင်းစုကြီးများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ဤ သတ္တဝါမျိုးဘုံ ဟူသော မျိုးဘုံထဲတွင် အောက်ပါ မျိုးပေါင်းစုများ (Phyla) ပါဝင်၏။

ခြေဆစ်ချိုး သတ္တဝါများ (Arthropods) မျိုးပေါင်းစု

[ပြင်ဆင်ရန်]

အဆစ်ဆစ်အပိုင်းပိုင်းသော ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် ခြေချောင်းများ ၃စုံ (၆ချောင်း) နှင့် အထက် ရှိကာ၊ အတွင်း၌ အရိုးဖြင့် မတည်ရှိပဲ ကိုယ်ပြင်အုပ် အမာခွံနှင့် ကိုယ်ထည်ဖွဲ့ရှိသည်။ မျိုးစိတ်ပေါင်း ၈၀၀၀၀၀ ကျော်ရှိကာ အင်းဆက်များသည်လည်း ထိုအုပ်စုတွင် အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ (ပုရွက်ဆိတ်နှံကောင်ချေးထိုးပိုးပင့်ကူကဏန်းပုဇွန် စသည်)

ကိုယ်ပျစ် သတ္တဝါများ(Mollusks ) မျိုးပေါင်းစု

[ပြင်ဆင်ရန်]

အရိုးလုံးဝမပါဘဲ ကျိချွဲပျော့တွဲသော ကိုယ်ထည်ရှိပြီး ပွတ်တိုက်ရွေ့လျားသွားလာတတ်သည့် အုပ်စုဖြစ်သည်။ အချို့မျိုးစိတ်များတွင် ပျော့တွဲသောကိုယ်ကို ကယ်လ်ဆီယမ် ပါဝင်သည့် အခွံမာတစ်ခုဖြင့် ကာကွယ်ထားတတ်ကြသည်။ (ခရု၊ ပက်ကျိ၊ မျှော့၊ ရေဘဝဲကင်းမွန်၊ ယောက်သွား၊ ကမာ၊ ကြယ်ငါး စသည်တို့)


ကျောရိုးရှိတတ် သတ္တဝါများ မျိုးပေါင်းစု (Physlum Chordata)

[ပြင်ဆင်ရန်]

ယေဘုယျအားဖြင့် ကျောရိုးရှိ သတ္တဝါများ မျိုးပေါင်းစု ဖြစ်၏။ အောက်ပါ မျိုးပေါင်း(မျိုးဂိုဏ်း) တို့ အကျုံးဝင်၏။

ငါးများ(Fish) မျိုးဂိုဏ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]
အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - ငါး (တိရစ္ဆာန်)

ရေတွင် ပါးဟပ်ဖြင့် အသက်ရှုကာ ဆူးတောင်ရေယက်များဖြင့် ကူးခတ်တတ်ပြီး အကြေးခွံရှိသော ကျောရိုးရှိ သွေးအေး သတ္တဝါများဖြစ်သည့် ငါးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၁၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ (ငါးမန်းရေနဂါးဆာလ်မွန်းထရောက် စသည်)

ရေနေကုန်းနေ သတ္တဝါများ (Amphibians) မျိုးဂိုဏ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကျောရိုးရှိ သွေးအေး သတ္တဝါများဖြစ်ကြပြီး ရေတွင်ပေါက်ဖွားကာ ကုန်းပေါ်တွင် အရွယ်ရောက်ကြသည်။ မျိုးစိတ် ၃၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ (ဖား၊ ဆယ်လ်မင်ဒါ စသည်)

တွားသွား သတ္တဝါများ (Reptiles) မျိုးဂိုဏ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]
အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - တွားသွားသတ္တဝါ

အကြေးအခွံပါသော ကျောရိုးရှိ သွေးအေးသတ္တဝါများဖြစ်ကြပြီး၊ ရေမစိမ့်တတ်ဘဲ အတွင်း၌ သက်ရှိသစ်(သန္ဓေသား) နှင့်အတူ ရေနှင့်အာဟာရများကို ထိန်းပေးသည့် ဥများ ဥသည့်အလျောက် ကုန်းတွင်းပိုင်းတို့၌ ရှင်သန်ထွန်းကားနိုင်၏။ မျိုးစိတ် ၆၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။ (မြွေလိပ်၊ ဖွတ်၊ ပုတ်သင်ညို စသည်)

ငှက်များ(Birds) မျိုးဂိုဏ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]
အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - ငှက်

အခွံမာသော ဥမှပေါက်ဖွားပြီး အရွယ်ရောက်လျှင် အမွှေးအတောင်များရှိသော အများစု ပျံသန်းနိုင်သည့် ကျောရိုးရှိ သွေးနွေးသတ္တဝါများကို ငှက်ဟုခေါ်သည်။ မျိုးစိတ် ၈၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ (ကျီး၊ ဇီးကွက်၊ သိမ်းငှက်၊ ငှက်ကုလားအုပ်၊ ပင်ဂွင်း စသည်)

နို့တိုက် သတ္တဝါများ(Mammals) မျိုးပေါင်းစု မျိုးဂိုဏ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]
အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - နို့တိုက်သတ္တဝါ
အကြီးဆုံး ရေနေ နို့တိုက်သတ္တဝါဝေလငါး

သားငယ်ကို မိခင်နို့တိုက်ကျွေးသည့် အလေ့အထရှိသော ကျောရိုးရှိ သွေးနွေးသတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသည်။ လူအပါအဝင် မျိုးစိတ်ပေါင်း ၄၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ (လူမျောက်၊ ခွေး၊ ကျွဲ၊ နွားကျားဆင်လင်းပိုင်ဝေလငါးဖျံ စသည်)

ကုန်းနေအကြီးဆုံး နို့တိုက် သတ္တဝါ၊ အာဖရိကဆင်

မျိုးဘုံ(လောက)အတွင်း ကွဲပြားပုံပြဇယား

[ပြင်ဆင်ရန်]
သတ္တဝါအုပ်စုအလိုက် ရှင်သန်နေထိုင်ဆဲ မျိုးစိတ် အရေအတွက် စာရင်းဇယား
မျိုးပေါင်းစုများ နမူနာပုံ မျိုးစိတ်

အရေအတွက်

ကုန်းနေ အဏ္ဏဝါ

အဏ္ဏဝါနေ

ရေချိုနေ အမှီခိုကင်း ကပ်ပါးနေ
တီမျိုး ၁၇,၀၀၀[] ရှိ (မြေဆီလွှာ) [] ရှိ [] ၁,၇၅၀[] ရှိ ၄၀၀[]
ခြေဆစ်များသတ္တဝါ wasp ၁,၂၅၇,၀၀၀[] ၁,၀၀၀,၀၀၀

(အင်းဆက်)[]

၄၀,၀၀၀ အထက်

(Malac- (Malacostraca)[]

၉၄,၀၀၀[] ရှိ [] ၄၅,၀၀၀ အထက်[မှတ်စု ၁][]
Bryozoa ၆,၀၀၀ [] ရှိ [] ၆၀ ~ ၈၀ [] ရှိ
ကော်ဒိတ် green spotted frog facing right ၇၀,၀၀၀ အထက်[][] ၂၃,၀၀၀ [] ၁၃,၀၀၀ [] ၁၈,၀၀၀[]၉,၀၀၀[] ရှိ ၄၀

(ငါးခူမျိုး)[][]

Cnidaria Table coral ၁၆,၀၀၀ [] ရှိ[] ရှိ(အနည်းငယ်)[] ရှိ[] ၁,၃၅၀ အထက်

(Myxozoa)[]

Echinoderms ၇,၅၀၀ [] ၇,၅၀၀ [] ရှိ[]
ကျိချွဲ သတ္တဝါ

(ခရုမျိုး)

snail ၈၅,၀၀၀ []၁၀၇,၀၀၀ [၁၀] ၃၅,၀၀၀ [၁၀] ၆၀,၀၀၀ [၁၀] ၅,၀၀၀ []၁၂,၀၀၀ [၁၀] ရှိ[] ၅,၆၀၀ အထက် []
Nematodes ၂၅,၀၀၀[] ရှိ (မြေဆီလွှာ)[] ၄,၀၀၀ [၁၁] ၂,၀၀၀[] ၁၁,၀၀၀ [၁၁] ၁၄,၀၀၀ [၁၁]
Platyhelminthes ၂၉,၅၀၀ [] ရှိ[၁၂] ရှိ[] ၁,၃၀၀[] ရှိ[]၃,၀၀၀~၆,၅၀၀[၁၃] ၄၀,၀၀၀ အထက်[]၄,၀၀၀–၂၅,၀၀၀ [၁၃]
Rotifers ၂,၀၀၀ [] ၄၀၀ အထက် [၁၄] ၂,၀၀၀ [] ရှိ
စပန်းရေမြှုပ် ၁၀,၈၀၀ [] ရှိ[] ၂၀၀ ~ ၃၀၀[] ရှိ ရှိ[၁၅]
ဖော်ပြထားပြီး မျိုးစိတ် အရေအတွက် စုစုပေါင်းမှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ် စာရင်းအရ။ ၁, ၅၂၅, ၇၂၈ [] ရှိသည်။

အကိုးအကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. ၁.၀၀ ၁.၀၁ ၁.၀၂ ၁.၀၃ ၁.၀၄ ၁.၀၅ ၁.၀၆ ၁.၀၇ ၁.၀၈ ၁.၀၉ ၁.၁၀ ၁.၁၁ ၁.၁၂ Zhang, Zhi-Qiang (2013-08-30). "Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa 3703 (1). doi:10.11646/zootaxa.3703.1.3.  မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 24 April 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 24 October 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. ၂.၀၀ ၂.၀၁ ၂.၀၂ ၂.၀၃ ၂.၀၄ ၂.၀၅ ၂.၀၆ ၂.၀၇ ၂.၀၈ ၂.၀၉ ၂.၁၀ ၂.၁၁ ၂.၁၂ There are only 35 kinds of animal and most are really weird။ BBC Earth။ 10 August 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2 March 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  3. ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ ၃.၅ ၃.၆ ၃.၇ ၃.၈ Balian၊ E. V.; Lévêque၊ C.; Segers၊ H.; Martens၊ K. (2008)။ Freshwater Animal Diversity Assessment။ Springer။ p. 628။ ISBN 978-1-4020-8259-7
  4. ၄.၀ ၄.၁ ၄.၂ ၄.၃ ၄.၄ ၄.၅ ၄.၆ Poulin၊ Robert (2007)။ Evolutionary Ecology of Parasites။ Princeton University Press။ p. 6ISBN 978-0-691-12085-0
  5. Stork, Nigel E. (January 2018). "How Many Species of Insects and Other Terrestrial Arthropods Are There on Earth?". Annual Review of Entomology 63 (1): 31–45. doi:10.1146/annurev-ento-020117-043348. PMID 28938083.  Stork notes that 1m insects have been named, making much larger predicted estimates.
  6. Poore၊ Hugh F. (2002)။ "Introduction"Crustacea: Malacostraca။ Zoological catalogue of Australia။ 19.2A။ CSIRO Publishing။ pp. 1–7။ ISBN 978-0-643-06901-5
  7. Uetz, P.. "A Quarter Century of Reptile and Amphibian Databases". Herpetological Review 52: 246-255. 
  8. ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ Reaka-Kudla၊ Marjorie L.; Wilson၊ Don E.; Wilson၊ Edward O. (1996)။ Biodiversity II: Understanding and Protecting Our Biological Resources။ Joseph Henry Press။ p. 90။ ISBN 978-0-309-52075-1
  9. Burton၊ Derek; Burton၊ Margaret (2017)။ Essential Fish Biology: Diversity, Structure and Function။ Oxford University Press။ pp. 281–282။ ISBN 978-0-19-878555-2Trichomycteridae ... includes obligate parasitic fish. Thus 17 genera from 2 subfamilies, Vandelliinae; 4 genera, 9spp. and Stegophilinae; 13 genera, 31 spp. are parasites on gills (Vandelliinae) or skin (stegophilines) of fish.
  10. ၁၀.၀ ၁၀.၁ ၁၀.၂ ၁၀.၃ Nicol, David (June 1969). "The Number of Living Species of Molluscs". Systematic Zoology 18 (2): 251–254. doi:10.2307/2412618. 
  11. ၁၁.၀ ၁၁.၁ ၁၁.၂ Felder၊ Darryl L.; Camp၊ David K. (2009)။ Gulf of Mexico Origin, Waters, and Biota: Biodiversity။ Texas A&M University Press။ p. 1111။ ISBN 978-1-60344-269-5
  12. Sluys, R. (1999). "Global diversity of land planarians (Platyhelminthes, Tricladida, Terricola): a new indicator-taxon in biodiversity and conservation studies". Biodiversity and Conservation 8 (12): 1663–1681. doi:10.1023/A:1008994925673. 
  13. ၁၃.၀ ၁၃.၁ Pandian၊ T. J. (2020)။ Reproduction and Development in Platyhelminthes။ CRC Press။ pp. 13–14။ ISBN 978-1-000-05490-3
  14. Fontaneto၊ Diego။ Marine Rotifers | An Unexplored World of Richness 4–5။ JMBA Global Marine Environment။ 2 March 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 24 October 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  15. Morand၊ Serge; Krasnov၊ Boris R.; Littlewood၊ D. Timothy J. (2015)။ Parasite Diversity and Diversification။ Cambridge University Press။ p. 44။ ISBN 978-1-107-03765-6။ 12 December 2018 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး 2 March 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး


ကိုးကား အမှား - <ref> tags exist for a group named "မှတ်စု", but no corresponding <references group="မှတ်စု"/> tag was found