မြစ်ကြီးနားခရိုင်

မြစ်ကြီးနားခရိုင်
ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းတည်နေရာ
မြစ်ကြီးနားခရိုင် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းတည်နေရာ
ကိုဩဒိနိတ်: 26°15′N 97°30′E
နိုင်ငံ	မြန်မာ
ပြည်နယ်	ကချင်
မြို့နယ်ပေါင်း	၃
မြို့တော်	မြစ်ကြီးနားမြို့
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၁၉၇၆၂�၀၀၀ စတုရန်းမိုင် (၅၁၁၈၃.၃၄၅ စတုရန်းကီလိုမီတာ)
လူဦးရေ (၂၀၁၄)	၅၃၁,၈၇၃
အချိန်ဇုန်	မြန်မာစံတော်ချိန် (UTC+6:30)

နာမည်ကျော် ကျောက်စိမ်းနှင့် ပယင်းရတနာများ ထွက်ရာ ဒေသဖြစ်သော မြစ်ကြီးနားခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက် အစွန်ဆုံးခရိုင်ဖြစ်၍ ကချင်ပြည်နယ်တွင်ပါဝင်လျက် အကျယ်အဝန်းမှာ ၁၉,၇၆၂ စတုရန်းမိုင် ဖြစ်သည်။ ခရိုင်၏နယ်နိမိတ်မှာ မြောက်ဘက်နှင့် အရှေ့ဘက်တို့တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် နာဂတောင်တန်းခရိုင်နှင့် တောင်ဘက်တွင် ဗန်းမော်ခရိုင်တို့ ဝန်းရံ တည်ရှိသည်။ ခရိုင်၏ မြောက်ဘက်အစွန် ဒေသမှာ ဧရာဝတီမြစ်နှင့် ချင်းတွင်းမြစ်တို့ မြစ်ဖျားခံရာဒေသ ဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်ပိုင်းတွင် ဧရာဝတီမြစ် ဖြစ်ပေါ်စေသည့် မေခမြစ်နှင့် မလိခမြစ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ အနောက်ဘက်တွင် ချင်းတွင်းမြစ်နှင့် ယင်း၏ လက်တက်ဖြစ်သော ဥရုချောင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ မြောက်ဘက်မှ တောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းလာကြသည်။ နမ့်တပက် ချောင်းသည် အရှေ့ဘက်တွင် မြစ်ဖျားခံ၍ လည်းကောင်း၊ မိုးကောင်းချောင်းနှင့် ကောက်ကွေ့ချောင်းတို့သည် အနောက်ဘက်တွင် မြစ်ဖျားခံ၍လည်းကောင်း၊ ဧရာဝတီမြစ်အတွင်း စီးဝင်ကြသည်။ ထိုသို့ မြစ်ချောင်းများ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းရာ တလျှောက်တို့မှလွဲ၍ မြစ်ကြီးနား ခရိုင်သည် တောင်ထွတ်တောင်ကမ်းပါးကြီးများ၊ လျှိုကြီး မြောင်ကြီးများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သော အင်းတော်ကြီးအိုင်သည် မြစ်ကြီးနားခရိုင်၏ အနောက် တောင်ထောင့် အနီးတွင်တည်ရှိ၍၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမြင့်ဆုံးဟု ဆိုသောပေပေါင်း ၁၉,၃၁၅ ခန့် မြင့်သည့် ခါကာဘိုရာဇီ တောင်ထိပ်သည်လည်း မြစ်ကြီးနားခရိုင်အတွင်း တည်ရှိသည်။

ရာသီဥတု

ခရိုင်အတွင်း ဇွန်လမှစ၍ အောက်တိုဘာလအထိ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းသည်။ ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန်မှာ တစ်နှစ်လျှင် လက်မ ၈ဝ ဖြစ်၍ မြောက်ဘက်ပိုင်း အချို့ဒေသများတွင် တစ်နှစ်လျှင် လက်မ ၁၆ဝ အထိ ရွာသွန်းလေသည်။ နိုဝင်ဘာလမှ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ပျမ်းမျှ အများဆုံး အပူချိန်မှာ ၅၆ ဒီဂရီဖြစ်သည်။ ကျန်လများအတွက် ပျမ်းမျှအများဆုံးအပူချိန်နှင့် ပျမ်းမျှအနည်းဆုံး အပူချိန့်တို့မှာ ၈၈ ဒီဂရီနှင့် ၇၁ ဒီဂရီ အသီးသီးဖြစ်လေသည်။

လူနေမှုနှင့် စီးပွားရေး

မြစ်ကြီးနား ခရိုင်၏ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၅၃၁,၈၇၃ ဖြစ်၏။ လူဦးရေအများစုမှာ ကချင်လူမျိုးဖြစ်၍၊ ရှမ်း၊ မြန်မာ၊ အဇီ၊ လရှီ၊ လီရှော၊ မရူ၊ မိုင်းသာ၊ ဖွန်း စသော လူမျိုးများလည်း နေထိုင်လျက် ရှိသည်။ ခရိုင်အတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော လူများစုသည် လယ်ယာ ခြံမြေ တည်ထောင်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အသက်မွေးမြူကြသော တောင်သူလယ်သမားများသာ ဖြစ်၏။ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သော မြေဧကပေါင်းမှာ ၁၇၅,၉၅၄ ဧက ဖြစ်သည်။ မြေပြန့်ဒေသများတွင် စပါး၊ မြေပဲ၊ ကြံ စသည်တို့စိုက်ပျိုး၍ တောင်တန်းဒေသများတွင် တောင်ယာခုတ်ကာ တောင်ယာစပါး၊ နှမ်း၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ ပိန်းဥ စသည်တို့ကို စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သည်။ မြေပြန့်ဒေသရှိ လယ်မြေများတွင် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ ပိုမို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခြင်း၊ မြေဩဇာ သုံးစွဲခြင်း၊ ပိုမွှားရောဂါ နှိမ်နင်းပေးခြင်းတို့ဖြင့် စပါးပိုမိုထွက်ရှိရေးကို ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ တောင်ယာ ခုတ်လုပ် စိုက်ပျိုးရာတွင်လည်း လှေခါးထစ်စံနစ်ဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော မျိုးကောင်းမျိုးသန့်စပါးများသာမက၊ တောင်တန်းဒေသနှင့် သင့်လျော်သော ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်၊ လိမ်မော်၊ သစ်ကြား၊ ပန်းသီး၊ သစ်သော့သီးများအပြင် ဆေး၊ ဂန္ဓမာ၊ စမုံစပါး၊ ပွေးကိုင်းနှင့် အခြားအဖိုးတန် ဘယဆေးပင်များကိုပါ စိုက်ပျိုးနိုင်အောင် ကူညီအားပေးလျက် ရှိသည်။ မြစ်ကြီးနားခရိုင်၌ ၁၉၆၁-၆၂၃ မိုးရာသီတွင် မိုးမြေပဲ ၃၅, ၉၃၇ ဧကစိုက်ပျိုးခဲ့၍၊ ၁၉၆၂ -၆၃ ဆောင်းရာသီ၌ ဧကပေါင်း ၃,၅ဝဝ တိုးချဲ့ စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ မြစ်ကြီးနားခရိုင်တွင် ကြံစိုက်ပျိုးသော ဧကပေါင်းမှာ ၁၁, ၃၆၂ ဖြစ်သည်။ အဓိကအားဖြင့် ကချင်ပြည်နယ်တွင် စိုက်ပျိုးသော ကြံပင်များသည် နမ္မတီး၊ ဆားမှော်စသည့် သကြားစက်များ၌ သကြားထုတ်လုပ်ရန်အတွက်ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၁ - ၆၂ ခုနှစ်တွင် နမ္မတီး သကြားစက်မှ သကြားတန်ချိန် ၁, ဝ၄၁, ၉၄ဝ ထွက်ရှိခဲ့၏။

မြစ်ကြီးနားခရိုင်အတွင်း ပယင်းကို ဟူးကောင်းမြေပြန့်နှင့် မိုင်းကွမ်းတို့တွင်တွေ့ရသည်။ ကျောက်စိမ်းတွင်းများမှာ မိုးကောင်းမြို့နယ် ဖာကန်၊ လုံခင်၊ ဝှေခါနှင့် တာမခံ စသည်တို့တွင် ရှိသည်။

လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး

မြစ်ကြီးနားမြို့မှာ မန္တလေးမြို့နှင့်မီးရထားလမ်း မိုင်ပေါင်း ၃၃၇ မိုင် ဝေးကွာ၍၊ မီးသင်္ဘောများ အမြဲတစေ သွားလာဝင်ထွက်နေသော မြို့ဖြစ်သည်။ မြစ်ကြီးနားမှ ဆင်ဘိုသို့ သင်္ဘောဖြင့် သွားလာနိုင်၏။ မြစ်ကြီးနားနှင့် ပူတာအိုမြို့များတွင် လေဆိပ်များရှိသည်။ ရေလမ်း လေလမ်းများအပြင် အရေးကြီးသော တောင်ကြားလမ်းများလည်း ရှိသည်။ မြစ်ကြီးနားမှ မိုးကောင်း၊ မိုင်းကွမ်းတို့ကို ဖြတ်၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းရှိ လီဒိုမြို့သို့လည်းကောင်း၊ မြစ်ကြီးနားမှ ဆွန်ပရာဘုံကို ဖြတ်၍ ပူတာအိုသို့ လည်းကောင်း တောင်ကြားလမ်းများရှိသည်။ ထို့ပြင် ခရိုင်အတွင်း ကုန်းလမ်း အဆက်အသွယ် ကောင်းမွန်လာအောင် ပြုပြင်ခြင်း၊ လမ်းသစ်များ အသွယ်သွယ်ဖြာ၍ တိုးပွားလာအောင် ဖောက်လုပ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ၏။ မြစ်ကြီးနား ခရိုင်တစ်ခုလုံး၌ အထက်တန်းကျောင်း ၁ဝ ကျောင်း၊ အလယ်တန်းကျောင်း ၁၆ ကျောင်းနှင့် မူလတန်းကျောင်း ၂၁၁ ကျောင်းအထိ ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဖြစ်လေသည်။

မြို့နယ်များနှင့် မြို့များ

မြစ်ကြီးနားခရိုင်မြို့နယ်များ

  မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်

  အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ်

  ဝိုင်း​မော်မြို့နယ်

မြစ်ကြီးနားခရိုင်တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်များနှင့် မြို့များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

• မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်
  • မြစ်ကြီးနားမြို့
  • ဆင်ဘိုမြို့
• ဝိုင်းမော်မြို့နယ်
  • ဝိုင်းမော်မြို့
  • ဆဒေါင်မြို့
  • ကန်ပိုက်တီမြို့
• အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ်
  • အင်ဂျန်းယန်မြို့