မိန်းပြည်နယ်
| မိန်းပြည်နယ် | |||
|---|---|---|---|
| |||
 အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မြေပုံ၊ မိန်း အားအရောင်ခြယ်ပြထား | |||
| နိုင်ငံ | အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု | ||
| Before statehood | District of Maine | ||
| ပြည်ထောင်စုသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း | ၁၅ မတ် ၁၈၂၀ (23rd) | ||
| အကြီးဆုံးမြို့ | Portland | ||
| အကြီးဆုံး မက်ထရိုနှင့် မြို့ပြ ဧရိယာများ | Portland-South Portland-Biddeford | ||
| အစိုးရ | |||
| • ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | Paul LePage (R) | ||
| • လက်ထောက် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | Justin Alfond (D)[၁] | ||
| လူဦးရေ | |||
| • စုစုပေါင်း | ၁,၃၂၈,၃၀၂ (၂၀၁၃ ခန့်မှန်း) | ||
| • သိပ်သည်းမှု | ၄၃.၀/sq mi (၁၆.၆/km၂) | ||
| ဘာသာစကား | |||
| • ရုံးသုံးဘာသာစကား | မရှိ | ||
| • ပြောဆိုသော ဘာသာစကား | အင်္ဂလိပ်ဘာသာ (၉၂%) နှင့် ပြင်သစ်ဘာသာ (၅%) | ||
| လတ္တီကျူ | 42° 58′ N to 47° 28′ N | ||
| လောင်ဂျီကျူ | 66° 57′ W to 71° 5′ W | ||
မိန်းပြည်နယ်သည် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ဖွဲ့စည်းပါဝင်သော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်၍ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ အရှေ့မြောက်ဘက် အစွန်ဆုံးတွင် တည်ရှိသည်။ မိန်းပြည်နယ်သည် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပါဝင်သော ကွီဗက်နှင့် နယူးဗရန်းဇွစ်ပြည်နယ်၂ ခု အကြား သပ်နှက်သွင်းထားဘိသကဲ့သို့ ဟိုက်၍ ဝင်သွားသည်။ မိန်းပြည်နယ်၏ တောင်ဘက်တွင် နယူးဟမ်ရှိုင်းယားပြည်နယ်တည်ရှိကာ တောင်ဘက်နှင့် အရှေ့တောင်ဘက်တွင်ကား အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာနှင့် ဆက်စပ်နေသော မိန်းပင်လယ်ကွေ့ရှိသည်။ မိန်းပြည်နယ်တွင် ဆိပ်ကမ်းကောင်းများရှိသည်။ သို့သော် ကမ်းရိုးတန်းသည် ညီညာခြင်းမရှိဘဲ အကွေ့အကောက် အဝင်အထွက်များကာ ကျွန်းကလေး အမြောက်အမြားလည်း ရှိသည်။ ထိုကြောင့်ပင် တစ်မျိုးကြည့်၍ ကောင်းသည့်အပြင် ကမ်းရိုးတန်း အတွင်းဘက်တွင် စိမ်းလန်းစိုပြည်သော တောတောင်၊ နက်ရှိုင်းသော ချိုင့်ဝှမ်းများ၊ အင်းအိုင် စိမ့်စမ်းများပေါများ၍ သာယာသောကြောင့် မိန်းပြည်နယ်ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ကစားကွင်းဟုပင် ခေါ်စမှတ်ပြုကြသည်။
နှစ်စဉ် မိန်းပြည်နယ်သို့ လည်ပတ်ကြသည်။ မိန်းပြည်နယ်၏အကျယ်အဝန်းမှာ ၃၅,၃၈၅ စတုရန်းမိုင် ဖြစ်၏။ အကျယ်ဆုံး အနံမှာ မိုင် ၂၁ဝ၊ အရှည်ဆုံး အလျားကား မိုင် ၃၂ဝ ရှိ၍ ကမ်းရိုးတန်း မိုင် ၂,၄ဝဝ ရှည်လျားသည်။ မိန်းပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ အော်ဂပ်စတာဖြစ်၍ အခြားမြို့ကြီးတို့မှာ လူဝစ်စတန်၊ ဩဗန်း စသည်တို့ဖြစ်၏။ မိန်းပြည်နယ်ကို သဘာဝ အပိုင်းအခြားအားဖြင့် အက်ပလက်ချီယန် ကုန်းပြင်မြင့်ဒေသနှင့် ကမ်းရိုးတန်း ဒေသဟူ၍ ၂ ပိုင်းခွဲနိုင်သည်။ တောင်တန်းများသည် အနောက်မြောက်ဘက်တွင်ရှိ၍ အမြင့်ဆုံး တောင်ထွတ်ဖြစ်သော ကတာဒင်တောင်သည် ပေ ၅,၃၅ဝမျှမြင့်၍ မိန်းပြည်နယ်၏ အလယ်ဗဟိုလောက်တွင် တည်ရှိသည်။ မိန်းပြည်နယ်တွင် အိုင်ပေါင်း ၁,၆၂ဝ မျှ ရှိသည့်အနက် အကြီးဆုံးအိုင်ဖြစ်သော မုစဟက်သည် ၃၅ မိုင် ရှည်လျား၍၊ အနံ ၂ မိုင်မှ ၁ဝ မိုင်အထိ ရှိသည်။ မိန်းပြည်နယ်တွင် ထင်ရှားသည့် မြစ်ချောင်း တို့ကား ကင်နီဗက်၊ ပီနော့ဗစကော့၊ အန်ဒရပ်စကော့ဂင်၊ စိန်ကရွားတို့ဖြစ်၍ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူရေးအတွက် ရေအားပေးနိုင်စွမ်းရှိသည့် မြစ်များဖြစ်၏။ မိန်းပြည်နယ်၏ ရာသီဥတုသည် ဆောင်းတာရှည်၍ အေးမြလုသည်။ နှင်းများစွာ ကျသည်။ တစ်နေရာနှင့် တစ်နေရာ မိုးအရွာ ညီသောကြောင့် မိုးခေါင်ခြင်း၊ ပြင်းထန်သော မိုးသက်မုန်တိုင်းကျခြင်းတို့ ဖြစ်ခဲ့၏။
မိန်းပြည်နယ် အကျယ်အဝန်း၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းမျှတွင် သစ်တောများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိသည်။ သစ်ထုတ် သစ်ခွဲခြင်းသည်လုပ်ငန်းကြီးတစ်ခုဖြစ်၍ အဓိကသစ်တို့ကား ထင်းရှူးဖြူ၊ စပရု၊ ဘုဇပတ်၊ ဟမ္မလော့၊ ဆီဒါ၊ အက်ရှ၊ ဗိချ (သင်းဝင်) အစရှိသည်တို့ဖြစ်၏။ သို့ဖြစ်၍လည်း မိန်းပြည်နယ်သည် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် သစ်ပျော့ဖတ်နှင့် စက္ကူအများဆုံး ထွက်ရာဒေသ ဖြစ်၏။ အာလူးအများဆုံး ထွက်ရာဒေသလည်းဖြစ်၍ အခြား ကောက်နှံတို့မှာ ပြောင်း၊ မြင်းစားဂျုံ၊ ရှရီမန်ပင်တို့ဖြစ်သည်။ တံငါလုပ်ငန်းသည်လည်း ထိပ်တန်းလုပ်ငန်း တစ်ခုဖြစ်၍ မိန်းပြည်နယ်မှ ဟဲလဗတ်၊ကော့ဒ၊ ဟက်ဒေါ့၊ မက်ကရယ်၊ တူးနား၊ ဟယ်ရင်၊ ဆာဒင်းငါးစသောငါးများထွက်၏။ ပုစွန်ထုပ်၊ ကနန်း စသည်တို့လည်း ပေါများစွာ ထွက်၍ ထင်ရှား၏။ မိန်းပြည်နယ်တွင် သင်္ဘော တည်ဆောက်ခြင်း လုပ်ငန်းသည်လည်း ထင်ရှားသော လုပ်ငန်းကြီးတစ်ခု ဖြစ်၏။ သီးနှံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ငါးစသည်တို့ကို စည်သွတ်သော လုပ်ငန်း၊ အထည်အလိပ်၊ ဘွတ်ဖိနပ်လုပ်ငန်းများ သည်လည်း အရေးပါသည်။ မိန်းပြည်နယ်မှ ရရှိသော သယံဇာတပစ္စည်းတို့မှာ ထုံးကျောက်၊သင်းပုန်းကျောက်၊ သဲ၊ ကျောက်စရစ်၊ ဖဲလစပါးနှင့် နှမ်းဖတ်ကျောက်တို့ ဖြစ်၏။ မိန်းပြည်နယ်သည် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရှိ အခြားပြည်နယ်များနှင့် လည်းကောင်း၊ ကနေဒါ နိုင်ငံနှင့် လည်းကောင်း ရေကြောင်း၊ ကုန်းကြောင်း၊ လေကြောင်းတို့ဖြင့် ဆက်သွယ်လျက်ရှိသည် မိန်းပြည်နယ်တွင် မီးထားလမ်း မိုင်ပေါင်း ၁,၉၄ဝ နှင့်ကားလမ်းမိုင် ၃,ဝဝဝ ခန့်ရှိသည်။ မိန်းပြည်နယ်သည် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လမ်းမပေါ်တွင်တည်ရှိသည် မဟုတ်သောကြောင့် ဆိပ်ကမ်းများတွင် သင်္ဘောကြီးများ ဝင်ထွက်သွားလာခြင်းမရှိလှပေ။ သို့သော် လေကြောင်းခရီးသည် အရေးပါလေသည်။ မိန်းပြည်နယ်တွင် နေထိုင်သူတို့အနက် အများစုမှာ အင်္ဂလိပ်၊ စကော့နှင့် အိုင်းရစ်အဆက်အနွယ်များ ဖြစ်၏။ လူဦးရေမှာ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ် သန်းကောင်စာရင်းအရ ၉၆၄,၂၃၅ ယောက် ဖြစ်၏။ မိန်းပြည်နယ် လူဦးရေ၏ ရာခိုင်နှုန်း ၆ဝ ခန့် သည် ကျေးလက်မြို့ငယ်များတွင် နေထိုင်ကြသည်။ မိန်းပြည်နယ် ကမ်းခြေသို့ ခရစ် ၁ဝဝဝ ပြည့်နှစ်ခန့်က ဗိုက်ကင်းတို့ လာရောက်ခဲ့ကြသည်ဟု ဆို၏။ ဆီဗက်စချန်ကဲဗော့၊ဗေရီဆားနို၊ ဂျွန်ဟောကင်း၊ ဂီးလဗတ်၊ ရှမ်ပလိန်၊ ကာတီယေးအစရှိသော နယ်သစ်ရှာ အာဇာနည်များသည်လည်း မိန်းပြည်နယ်သမိုင်းနှင့် ဆက်စပ် ထင်ရှားသော ပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်၏။ ခရစ် ၁၆ဝ၇ ခုနှစ်တွင် ဂျော့ပေါ့ပဟမ် ဦးဆောင်၍ အင်္ဂလိပ်လူမျိုးတို့ မြို့ရွာတည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း မကြာရှည်ပေ။ ၁၆၂၂ ခုနှစ်တွင် ကန်နီဗက်နှင့် မဲရီမက်မြစ် ၂ ခုကြားရှိ မြေကို ဂျွန်မေဆွန်နှင့် ဖာဒီနန်ဒိဂါဂျက်တို့ ရရှိခဲ့ကြ၍ မကြာမီ ထိုမြေကို ယင်းပုဂ္ဂိုလ် ၂ ဦး ခွဲဝေယူကြသည်။ ၁၆၃၆ ခုနှစ်တွင် ဂေါဂျက်သည် မိန်းနယ်၌ စံနစ်တကျအုပ်ချုပ်ရေးကို အစပျိုးခဲ့သည်။ ၁၆၄၁ ခုနှစ်တွင် ယခု ယော့မြို့တည်ရာ၌ ဂေါ့ဂျီယာနာမြို့ကိုတည်ထောင်ခဲ့၏။ မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်သည် ကြာမြင့်သော ကာလကင် မိန်းနယ်ကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင့်ဖြင့် တောင်းဆိုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြင့် ၁၆၇၇ ခုနှစ်တွင် ဂေါဂျက်၏ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ကို ယင်း၏ အဆက်အနွယ်များထံမှ ဝယ်ယူလိုက်၏။ ၁၆၉ဝ ပြည့်နှစ်တွင် မိန်းနှင့် မက်ဆချူးဆက်ကို ပူးပေါင်းလိုက်သည်။ သို့သော် ၁၈၂ဝ ပြည့်နှစ်တွင်မူ မိန်းသည် သီးခြားပြည်နယ်ဖြစ်လာကာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဖွဲ့စည်းပါဝင်လာသည်။ ၁၈၃၁ခုနှစ်တွင် အောဂပ်စတာမြို့သည် မြို့တော်ဖြစ်လာသည်။ ပြည်နယ်တွင်း၌ ပြည်သူပိုင်မြေများကို ဝေငှနေရာချရာ၌ အတော်ပင် အငြင်းအခုန် ဖြစ်ပွားခဲ့၏။ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် မိန်းပြည်နယ်နှင့် နယူးဗရန်းဇွစ် ပြည်နယ်တို့သည် နယ်စပ်နယ်နမိတ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အချင်းများခဲ့လေသည်။ ၁၈၄၂ ခုနှစ်တွင် အက်ရှဗာတန်စာချုပ်အားဖြင့် ပြေလည်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင်မှ အပြီးသတ် ဖြေရှင်း ပြီးစီးသွားလေသည်။ ပထမ ကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း၌ကား သင်္ဘောတည် လုပ်ငန်းကိုသာမက၊ ဖိနပ်လုပ်ငန်းနှင့် အထည်အလိပ် လုပ်ငန်းတို့ကိုပါ စစ်ကြီးကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စိမ့်သောငှာ တိုးချဲ့ခဲ့ရလေသည်။ လုပ်ငန်းသစ်များလည်း ထွန်းကားခဲ့လေသည်။[၂]
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]