ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူးကျော်ခြင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ် ရုရှားနိုင်ငံမှယူကရိန်းနိုင်ငံအား ကျူး​ကျော်ခြင်း
ရုရှား–ယူကရိန်း စစ်ပွဲ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
ရက်စွဲ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂ (၂၀၂၂-၀၂-၂၄) – လက်ရှိ နေရာ ယူကရိန်းနိုင်ငံ အခြေအနေ ဖြစ်ပွားဆဲ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ရုရှားနိုင်ငံ၊ ဘယ်လာရုဇ်နိုင်ငံနှင့် ခရိုင်းမီးယားဒေသများမှနေ၍ ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်း စတင်ဝင်ရောက် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော် ကီးယက်မြို့အပါအဝင် မြို့များအား ရုရှားမှ ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ် ယူကရိန်းသမ္မတ ဗလော်ဒီမာယာ ဇလင်းစကီးက နိုင်ငံအား အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာ မြို့တော် ကီးယက်မြို့ အထိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ရောက်ရှိ
စစ်ရင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံများ
ရုရှား ဒွန်ညက်စ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ လုဟန့်စ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ​ထောက်ပံ့သူ: ဘီလာရုဇ် (တရားဝင် ငြင်းဆိုထား) ထောက်ပံ့သူ: အီရန် (တရားဝင် ငြင်းဆိုထား)	ယူကရိန်း လက်နက်​ထောက်ပံ့သူ: ကနေဒါ ချက်သမ္မတနိုင်ငံ အက်စတိုးနီးယား လတ်ဗီယာ လစ်သူယေးနီးယား နယ်သာလန် ပိုလန် တူရကီ ဂရိတ်ဗြိတိန် အမေရိကန် အခြားထောက်ပံ့သူ: ဂျာမနီ အီတလီ ဆလိုဗက်ကီးယား ဆွီဒင် အီးယူ ဘီလာရုဇ်အတိုက်အခံ
တပ်မှူးများနှင့် ခေါင်းဆောင်များ
ဗလာဒီမီယာ ပူတင် Mikhail Mishustin Sergey Shoygu Sergey Lavrov Valery Gerasimov Denis Pushilin Vladimir Pashkov Leonid Pasechnik Sergey Kozlov	ဗလော်ဒီမာယာ ဇလင်းစကီး Denys Shmyhal Oleksii Reznikov Dmytro Kuleba Oleksiy Danilov Valerii Zaluzhnyi Serhiy Shaptala Ruslan Khomchak
စစ်အင်အား
Russia: ~၁၇၅,၀၀၀–၁၉၀,၀၀၀ (ယူကရိန်းနယ်စပ်တွင်) ဒွန်ညက်စ်: ၂၀,၀၀၀> လုဟန့်စ်: ၁၄,၀၀၀	Ukraine: ၂၀၉,၀၀၀ (Armed Forces) ၁၀၂,၀၀၀ (Paramilitary) ၉၀၀,၀၀၀ (Reserves)

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ရုရှားနိုင်ငံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံအား စတင်ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဤကျူးကျော်မှုသည် ၂၀၁၄ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ရက်နေ့မှ စတင်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော ရုရှား - ယူကရိန်း စစ်ပွဲ၏ အမြင့်မားဆုံးသော အခြေအနေ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရုရှားနိုင်ငံသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်က ယူကရိန်းနိုင်ငံအား နေတိုးအဖွဲ့အတွင်းသို့ ဝင်ခွင့်ပြုခြင်းသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်ဟု အကြောင်းပြကာ ယူကရိန်းအား ဝင်ခွင့်မပြုရန် အမေရိကန်အပါအဝင် နေတိုးအဖွဲ့အား တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုတောင်းဆိုချက်ကို ပယ်ချခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစ၍ ခရိုင်းမီးယားဒေသအပါအဝင် ယူကရိန်းနယ်စပ်သို့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ တပ်စွဲထားခဲ့သည်။ ကျူးကျော်မှုမစမီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ခွဲထွက်ရေးသမားများ ထိန်းချုပ်ထားပြီး သမ္မတနိုင်ငံများအဖြစ် ကိုယ်တိုင်​ကြေညာထား​သော ဒွန်းဘက်စ်​ (Donebas) ဒေသရှိ ဒွန်းညက်စ် (Donetsk)နှင့် လုဟန့်စ် (Luhansk)များအား လွတ်လပ်သော သမ္မတနိုင်ငံများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်းကို ရုရှားနိုင်ငံမှ ကြေညာခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ရက်နေ့တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ဒွန်းဘက်စ်ဒေသသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ရက်နေ့တွင် ရုရှားအောက်လွှတ်တော်ဖြစ်သော ဖက်ဒရေးရှင်းကောင်စီက သမ္မတ ဗလာဒီမီယာပူတင်အား နိုင်ငံပြင်ပတွင် စစ်အင်အားအသုံးပြုခွင့် ပေးအပ်ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ရက် အရှေ့ဥရောပစံတော်ချိန် (UTC+02:00) နံနက် (၅:၀၀) တွင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်က ယူကရိန်းနိုင်ငံအရှေ့ခြမ်းတွင် အထူးစစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ် လုပ်ဆောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ကြေညာပြီး မိနစ်ပိုင်းအကြာတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံမြို့တော် ကီးယက်မြို့အပါအဝင် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်း ပေါက်ကွဲမှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းနယ်ခြားစောင့်တပ်က ရုရှားနှင့် ဘီလာရုဇ် နယ်စပ်ရှိ ၎င်း၏ နယ်ခြားစောင့်စခန်းများ တိုက်ခိုက်ခံနေရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့နောက် (၂)နာရီ အကြာတွင် ရုရှားမြေပြင်တပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗလော်ဒီမာယာ ဇလင်းစကီးက နိုင်ငံကို အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာခဲ့ကာ ရုရှားနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။ ကျူးကျော်မှုစတင်ပြီးနောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဗြိတိန် အပါအဝင် နိုင်ငံများနှင့်၊ ကုလသမဂ္ဂ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ နေတိုးအဖွဲ့ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများက ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ရှုတ်ချခြင်းနှင့် စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းများ စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ရုရှားအား ကျူး​ကျော်မှုအတွက် ပြန်လည် အ​ရေးယူရန် စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။

နောက်ခံသမိုင်းကြောင်း

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့သည် ဥရောပတိုက်၏ အစိတ်အပိုင်းနိုင်ငံများဖြစ်ကြကာ ရုရှားသည် ဥရောပ၏ အကျယ်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကာ ယူကရိန်းသည် ဒုတိယအကျယ်ဆုံးဖြစ်သည်။ ယူကရိန်းသည် ယခင်က ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ဝင် သမ္မတနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းနှစ်နိုင်ငံသည် လူဦးရေ သန်း (၁၀၀) ခန့် ကွာခြားမှုရှိသည်။ ၂၀၁၄ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်း၌ ရုရှားတို့ လိုလားသည့် သမ္မတ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီးနောက် ခရိုင်းမီးယား ဒေသအရေးမှစ၍ ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံတို့ တင်းမာမှု စတင်ခဲ့ကြသည်။ ယူကရိန်းသည် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် နေတိုးတပ်ဖွဲ့တို့ဘက်သို့ ပိုမို၍ နီးစပ်လာခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေအား ရုရှားဘက်မှ မနှစ်မြို့လာခဲ့ပေ။ ယူကရိန်းနိုင်ငံက ​နေတိုးအဖွဲ့သို့ ဝင်​ရောက်ခြင်းသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလုံခြုံ​ရေးကို ထိခိုက်သည်ဟု ရုရှားနိုင်ငံက ခိုင်မာစွာ ယူဆထားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ယူကရိန်းအ​ရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘက်စ်​ဒေသရှိ ဒွန်းညက်စ်​ဒေသနှင့် လုဟန့်စ်​​ဒေသများတွင်ရှိ​နေ​သော ရုရှားနွယ်ဝင် ခွဲထွက်​ရေးသမားများကို ရုရှားက ​ကျော​ထောက်​နောက်ခံပြု​ပေးခဲ့သည်။

ခွဲထွက်​ရေးသမားများက လွတ်လပ်​သောသမ္မတနိုင်ငံများအဖြစ် ​ကြေညာခဲ့သည့် ဒွန်းဘတ်စ်​ဒေသ (Donbas)​မြေပုံ

၂၀၂၁ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ရုရှားနိုင်ငံမှတပ်ဖွဲ့ တစ်သိန်းကျော်ကို ယူကရိန်းနယ်စပ်အနီး ချထားခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အချို့အား ပြန်ရုပ်သိမ်းမည်ဟု ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်ကပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ရုပ်သိမ်းခြင်းမရှိဟု နေတိုးအဖွဲ့နှင့် ယူကရိန်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံနှင့် ခရိုင်းမီးယားဒေသတို့တွင်လည်း ရုရှားတပ်များ ရှိနေခဲ့သည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်၊ မြောက်ဘက်နှင့် တောင်ဘက်တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ရှိနေခဲ့သည်။ အ​နောက်နိုင်ငံများက ရုရှားသည် ကျူး​ကျော်စစ်စရန် ပြင်​နေ​ကြောင်း ​ပြောခဲ့​သော်လည်း ရုရှားက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ယူကရိန်း၏ ခွဲထွက်​ရေးသမားများထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်​မြေနှစ်ခုကိုလည်း လွတ်လပ်​သောသမ္မတနိုင်ငံများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု​ကြောင်းကို ရုရှားသမ္မတက လက်မှတ်​ရေးထိုးထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သံတမန်နည်းအရ​ဖြေရှင်းခြင်း

အ​ခြေအ​နေတင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ဥ​ရောပနိုင်ငံများနှင့် အ​မေရိကန်ပြည်​ထောင်စုတို့က ရုရှားနှင့် သံတမန်နည်းအရ ​ဆွေး​နွေးမှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ သို့​သော် ​အောင်မြင်မှု မရရှိခဲ့​ပေ။ အ​မေရိကန်နိုင်ငံက ​နေတိုးအဖွဲ့သို့ ယူကရိန်းကို ​ပေးမဝင်ရန်ဟူ​သော ရုရှား၏ ​တောင်းဆိုချက်များကို ပယ်ချခဲ့ကာ ရုရှားအား ဒဏ်ခတ်အ​ရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အ​မေရိကန်ပြည်​ထောင်စု နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်က ရုရှားအ​နေဖြင့် ၎င်း၏တပ်များကို ယူကရိန်းနယ်စပ်အား ဖြတ်ခိုင်းလိုက်ပါက ​နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်များရှိလာမည်ဟု ​ပြောခဲ့သည်။ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ စသည့်နိုင်ငံများကလည်း ရုရှားအား ကျူး​ကျော်မှုမလုပ်​ဆောင်ရန်နှင့် ယူကရိန်းအား ​ထောက်ပံ့သွားမည်ဟု ​​ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗြိတိန်ကာကွယ်​ရေးဝန်ကြီးက ရုရှားသည် ​နေတိုးအားယိုးမယ်ဖွဲ့၍ ယူကရိန်းကို ကျူး​ကျော်ရန် ပြင်ဆင်​နေ​ကြောင်း ​ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျူး​ကျော်မှုဖြစ်စဉ်

အောက်ပါအချိန်များသည် အ​ရှေ့ဥ​ရောပစံ​တော်ချိန် (UTC+02:00) အချိန်များဖြစ်သည်။

ကျူး​ကျော်မှုဖြစ်စဉ်ပြ အန်နီ​မေးရှင်း

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အနောက်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဗြိတိန်တို့အပါအဝင် အနောက်မဟာမိတ်အုပ်စုများက ရပ်တည်နေကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံကမူ အခြေအနေကို အသေးစိတ်စောင့်ကြည့်နေပြီး ပက်သက်သည့်နိုင်ငံများအားလုံး ထိန်းသိမ်းစွာ လုပ်ကိုင်ကြရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ရုရှားနိုင်ငံမှ တပ်များသည် အိမ်နီးချင်း ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံတွင်လည်း တပ်စွဲထားကြပြီး ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံကမူ ၎င်းတို့၏တပ်များ တိုက်ပွဲတွင် မပါဝင်သေးကြောင်းနှင့် လိုအပ်ပါက ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ရက်နေ့တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့ဖျားရှိ နိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သော ခါကိဗ်မြို့အတွင်းသို့ ရုရှားတင့်ကားများ ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြို့​တော် ကီးယက်မြို့ အပြင်ဘက်အထိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ​ရောက်ရှိ​နေသည်။ ယူကရိန်းသမ္မတက ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် လက်နက်လိုချင်သူ မည်သူ့ကိုမဆို လက်နက်ထုတ်ပေးမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံက ရုရှားနိုင်ငံအား သံတမန်အဆက်အသွယ် ဖြတ်​​တောက်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းမှ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအ​ဆောက်အအုံများ၊ ​လေ​ကြောင်းကာကွယ်​ရေးနှင့် ​လေတပ်များကို  အဓိကထား တိုက်ခိုက်​နေ​ကြောင်း ရုရှားဘက်မှ ​ပြောကြားထားသည်။ ယူကရိန်းမြို့များကို တိုက်ခိုက်​နေသည်ဟူ​သော အချက်ကိုမူ ငြင်းဆန်ထားသည်။

၂၄ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

၂၀၂၂ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ရက်နေ့နံနက်တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအား စတင်ကျူးကျော်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနေ့နံနက် ဒေသစံတော်ချိန် (၆)နာရီတွင် ယူကရိန်း၌ စစ်ရေးလုပ်ဆောင်ချက်များ ပြုလုပ်ပြီဖြစ်ကြောင်းကို ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်က နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံမှနေ၍ ကြေညာခဲ့သည်။ ၎င်း၏ကြေညာချက်တွင် ယူကရိန်းအား နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခြင်းမှ တားမြစ်ရန်နင့် မော်စကိုမြို့တော်၏ လုံခြုံရေးအာမခံချက်ပေးဖို့ ရုရှား၏ တောင်းဆိုချက်များအား အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်နိုင်ငံများက လျစ်လျူရှုခဲ့သည်ဟု ပါဝင်ခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာ ပူတင်က ရုပ်သံမှ​နေ၍ ​ကြေညာမှုပြုလုပ်​နေစဉ်
(အင်္ဂလိပ်နှင့် ရုရှားစာတန်းထိုးများ ရနိုင်သည်။)

သမ္မတပူတင်၏​ကြေညာမှုအပြီးတွင် ယူကရိန်းမြို့​တော် ကီးယက်မြို့အပါအဝင် ခါကိဗ်မြို့၊ အိုဒက်ဆာမြို့၊ မာရီယူပိုလ်မြို့များ၌ ​ပေါက်ကွဲမှုများ ရှိလာခဲ့သည်။ တိကျမှုရှိ​သော လက်နက်များဖြင့် ယူကရိန်းစစ်ဘက်အ​ခြေခံအ​ဆောက်အဦးများ၊ ​လေ​ကြောင်းရန်ကာကွယ်​ရေးများ၊ စစ်​လေယာဉ်များကို ပစ်ခတ်ခဲ့​​ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်​ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ​ကြေညာခဲ့သည်။လူ​နေမြို့များကို တိုက်ခိုက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ အရပ်သားလူထုကို အန္တရာယ်မရှိ​စေရဟု ရုရှားဘက်မှ ကတိပြုခဲ့သည်။ သို့​သော် လူ​နေတိုက်ခန်းများလည်း ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရပြီး အရပ်သား​သေ​ဆုံးမှုများလည်း ရှိခဲ့သည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းတစ်လျှောက် မြေပြင်ကျူးကျော်ခံနေရပြီး အမြောက်မြားဖြင့် အပစ်ခံနေရကြောင်း ယူကရိန်းနယ်ခြားစောင့်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များကလည်း ပြန်လည်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ ရုရှားတိုက်​လေယာဉ် ​ခြောက်စီးနှင့် ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးကို ပစ်ချခဲ့​ကြောင်း ယူကရိန်းဘက်က ​ကြေညာခဲ့သည်။ ယူကရိန်းကာကွယ်​ရေးဝန်ကြီးက အရပ်သားအားလုံးကို တိုက်ပွဲတွင်ပါဝင်ရန်နှင့် နယ်​မြေကာကွယ်​ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့်အတူ စာရင်းသွင်းရန် မှာကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံမြို့​တော်ကီးယက်မြို့ကို ​တွေ့ရစဉ်

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ​ယူကရိန်း​​တောင်ပိုင်း​ဒေသများသို့ ခရိုင်းမီးယား​ဒေသမှ​နေ၍ ဝင်​ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ ရုရှားမှ တိုက်ခိုက်​​သော ဒုံးကျည်များသည် မြို့​တော်ကီးယက်အပြင်ဘက်ရှိ ​လေဆိပ်တစ်ခုတွင် ရပ်နားထားသည့် ယူကရိန်းတိုက်​လေယာဉ်များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ယူကရိန်းအ​နောက်ပိုင်းရှိ လစ်ဗီမြို့နှင့် မြို့​တော် ကီးယက်မြို့တို့တွင် ​လေ​ကြောင်းသတိ​ပေးဥဩများ ဆွဲခဲ့ပြီး​နောက် ပြည်သူများသည် ​မြေ​အောက်ရထားဘူတာများနှင့် ခို​အောင်းစရာ​နေရာများတွင် ခို​နေခဲ့ကြသည်။ အချို့သည် မြို့များမှ တိမ်း​ရှောင်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသည်။

၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

(၁:၂၄) – ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ရက်နေ့ ယူကရိန်းဒေသစံတော်ချိန် နံနက် (၁:၂၄) တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဗလော်ဒီမာယာ ဇလင်းစကီးက ယူကရိန်းစစ်တပ်ကို အပြည့်အဝဖွဲ့စည်းရန် ကြေညာခဲ့သည်။ အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၆၀ အတွင်း အမျိုးသားများ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာခြင်းကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

(၃:၂၇) – ယူကရိန်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ချာနီဟစ်(Chernihiv) ဒေသတွင် ရုရှားဘက်မှ ကပ္ပတိန်နှင့် တပ်ကြပ်ကြီးတို့ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များထံ လက်နက်ချခဲ့သည်။

(၅:၁၄) – ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်း Zaporizhzhia ပြည်နယ်၊ Prymors'kyi Posad ကျေးရွာရှိ ယူကရိန်းနယ်ခြားစောင့်တပ်အား ရုရှားတပ်ဖွဲ့များမှ ဒုံးကျည်ဖြင့်ပစ်ခတ်ရာ ယူကရိန်းဘက်မှ ထိခိုက်မှုများရှိခဲ့သည်။

(၅:၄၀) – ယူကရိန်းနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ ဆူမိုင်းခရိုင်သို့ ရုရှားတပ်များ ရောက်ရှိလာပြီး နံနက် (၇:၃၀) (UTC +3) တွင် ထိုပြည်နယ်ရှိ Okhtyrka မြို့အနီး၌ တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့သည်။

(၆:၂၅) – ရုရှားစစ်တပ်မှ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဒွန်းဘတ်စ်ဒေသ Starobilsk ရှိ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းတစ်ခု ပြတ်တောက်ခဲ့သည်။

(၆:၄၆) – ယူကရိန်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ရီးဗ်နဲ (Rivne) ပြည်နယ်မြို့တော် ရီးဗ်နဲမြို့ရှိ ရီးဗ်နဲအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ ရုရှားဒုံးကျည်းများ ကျရောက်ပြီး အသေးစားထိခိုက်ခဲ့သည်။

(၆:၄၇) – မြို့တော်ကီးယက်မြို့အနီးရှိ တံတားတစ်ခုကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များက ဖျက်စီးခဲ့ကာ ရုရှားတင့်ကားများ လာရောက်ခြင်းကို တားဆီးထားသည်။

(၈:၁၅) – ယူကရိန်းနိုင်ငံ​တောင်ပိုင်းရှိ ခါဆွန်ပြည်နယ်၏မြို့​တော် ခါဆွန်မြို့ (Kherson) သို့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ​ရောက်ရှိလာသည်။

(၈:၃၄) – ယူကရိန်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ ချာနီဟစ်မြို့ (Chernihiv) တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များက တွန်းလှန်ကာ လက်နက်နှင့် စာရွက်စာတမ်းများကို သိမ်းဆည်းခဲ့သည်။

(၈:၄၃) – ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ​​မြောက်ခရိုင်းမင်းတူး​မြောင်းကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုတူး​မြောင်းမှာ ၂၀၁၄ခုနှစ်မှစ၍ ခရိုင်းမီးယား​ဒေသသို့ ​ရေ​ပေး​ဝေခြင်းကို ရပ်တန့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

(၉:၀၁) – လုဟန့်စ်​ဒေသရှိ Starobilskတွင် မြစ်ကိုဖြတ်သန်း​နေ​သော ရုရှားတပ်ဖွဲ့ကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များမှ ​တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ ဆုတ်ခွာခဲ့ရသည်။

(၁၀:၃၀) – ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ မယ်လီတိုပိုးမြို့ (Melitopol) သို့ ရောက်ရှိကာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် မယ်လီတိုပိုးမြို့ ခေါင်းဆောင်များက လက်နက်ချခဲ့ရာ ထိုမြို့သည် ရုရှား၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

(၁၄:၂၅) – ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ၎င်းတို့သည် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းရှိ ချာနီဟစ်ဗ်မြို့ (Chernihiv) ကို ဝိုင်း၍ပိတ်ဆို့ထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ရုရှားတို့အနေဖြင့် ချာနီဟစ်ဗ်ကို သိမ်းယူရန်မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ ထိုအစား မြို့တော် ကီးယက်မြို့သို့ ချီတက်လာကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၅ရက်နေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း ဆူမိုင်းပြည်နယ်ရှိ မူကြိုကျောင်းနှင့် မိဘမဲ့ကျောင်းတို့ကို ရုရှားတို့က ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုအချက်များကို စုစည်း၍ နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့ရှိ နိုင်ငံတကာတရားရုံးတွင် တရားစွဲသွားမည်ဟုလည်း တွစ်တာလူမှုကွန်ယက်မှတစ်ဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံသမ္မတ၏ မိန့်ခွန်းအရ ယူကရိန်းဘက်မှ အရာရှိ (၁၀)ဦး၊ ပြည်သူပြည်သားများအပါအဝင် (၁၃၇)ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး (၃၁၆)ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ သမ္မတနှင့်အဖွဲ့သည် မြို့တော်ကီယက်မြို့ကို စွန့်ခွာသွားပြီဆိုသော သတင်းများကိုလည်း ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး သူနှင့် သူ့လူများ မြို့တော်တွင် ဆက်ရှိနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြို့​တော်ကီးယက်မြို့အထိ ရုရှားတပ်များ ​ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ အသက် (၆၀)အထက်များလည်း စစ်မှုထမ်းနိုင်​ကြောင်း ယူကရိန်းကာကွယ်​ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ​ပြောကြားခဲ့သည်။ ရုရှားတပ်များသည် မြို့​တော်​မြောက်ဘက်ရှိ အိုဘိုလွန်အရပ်တွင် တပ်စွဲထားနိုင်​ကြောင်း သတင်းများက ​ဖော်ပြကြသည်။ ရုရှားတင့်ကားများဟု ယူဆရသည့်တင့်ကားများကို ထိုအရပ်တွင် ​တွေ့ရ​ကြောင်း လူမှုကွန်ယက်များမှတစ်ဆင့် ရုပ်သံများ ​တွေ့ကြရသည်။ ထိုအရပ်သည် ယူကရိန်းလွှတ်​တော်အ​ဆောက်အအုံအပါအဝင် မြို့လယ်နှင့် ၉ ကီလိုမီတာသာ ကွာ​ဝေး​တော့သည်။ယူကရိန်းအစိုးရက ပြည်သူပြည်သားများအား မိုလိုတော့ကော့တေး များ ပြုလုပ်ထားကြရန်လည်း တိုက်တွန်းထားသည်။

ရုရှားနိုင်ငံအ​နောက်ပိုင်းရှိ မီလစ်ရိုဗို ​လေတပ်စခန်း (Millerovo) အား ယူကရိန်းဘက်မှ ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ရာ ရုရှား​​လေယာဉ်များ ပျက်စီးခဲ့သည်။

၂၆ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂

(၀၀:၀၀) – မြို့တော် ကီးယက်မြို့တောင်ဘက်ရှိ General Prosecutor's Office Vasylkiv မြို့အနီးတွင် ကြီးမားသော တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းဘက်က ယူကရိန်းတိုက်လေယာဉ် ဆူခွိုင်း - ၂၇ သည် လေထီးများ သယ်ဆောင်လာသော ရုရှားထောက်ပို့လေယာဉ် II - 76 အား Vasylkiv မြို့အနီးတွင် ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ယခုအချိန်အထိ ထိုကိစ္စနှင့် ပက်သက်သည့် ဓာတ်ပုံ၊ ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းများ ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပေ။

(၃:၀၀) – မြို့တော်ကီးယက်အနီး မိနစ် (၃၀)အတွင်း ပေါက်ကွဲမှု (၄၈) ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲကြ ထိုပစ်ခတ်မှုများသည် မြို့တော်ကီးယက်မြို့အနီး Troieshchyna ရှိ CHP-6 ဓာတ်အားပေယစက်ရုံမှလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဘီဘီစီသတင်းဌာနက ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် မြို့တော်ကီးယက်အား လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြတ်တောက်ရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ကီးယက်တိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ်အနီးနှင့် Shevchenkivskyi ခရိုင်တို့တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာမှ တုံ့ပြန်မှုများ

နိုင်ငံများ

• တရုတ် – ရုရှား၏ ကျူး​ကျော်မှုအ​ပေါ်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံရှိ အ​ခြေအ​နေများကို အနီးကပ်​စောင့်ကြည့်​နေသည်ဟုသာ တရုတ်နိုင်ငံခြား​ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ​ပြောကြားခဲ့သည်။ အ​ခြေအ​နေ​တွေ ဆက်လက်ဆိုးရွားမလာ​အောင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများအ​နေဖြင့် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း လုပ်​ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
• ဂရိတ်ဗြိတိန် – ကျူးကျော်မှုမစမီတွင် ဗြိတိန်က ရုရှားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဘဏ်များကို အရေးယူပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က ဗြိတိန်ရှိ ဘဏ်များတွင် ရုရှားများ ငွေအပ်နိုင်မှု ပမာဏကို လျှော့ချမည်ဟု ပြောခဲ့ပြီး လူနှင့်အဖွဲ့အစည်း ၁၀၀ကျော်ကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်မှုများ ထိန်းသိမ်းမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ရုရှားလေကြောင်းလိုင်း အဲရိဖလုတ်ကိုလည်း ဆင်းသက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ရုရှားအား ကူညီနေသည့် ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံကိုလည်း ပိတ်ပင်မည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။
• နယူးဇီလန် – နယူးဇီလန်နိုင်ငံသည် ရုရှားအစိုးရအရာရှိများကို ခရီးသွားခွင့်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ရုရှားစစ်တပ်နှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအား ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့မှုကိုလည်း ရပ်ဆိုင်းထားကာ နှစ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကိုလည်း ဆိုင်းငံ့ထားသည်။ ရုရှားသံအမတ်အား နယူးဇီလန်အတွင်းမှ နှင်ထုတ်ရန်လည်း စဉ်းစားနေကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်မှ ပြောကြားထားသည်။

အဖွဲ့အစည်းများ

• ကုလသမဂ္ဂ – ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်က ရုရှားသမ္မတ ပူတင်အား စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန် တိုက်ရိုက်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သူ၏သက်တမ်းတွင် ဝမ်းနည်းစရာအကောင်းဆုံးနေ့ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ရှုတ်ချရန်အတွက် ကုလသမဂ္ဂ၏ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် မဲခွဲကြရာ ကိုးနိုင်ငံက ထောက်ခံပြီး တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့် အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုတို့က ကြားနေကာ ရုရှားနိုင်ငံက ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။
• ဥ​ရောပသမဂ္ဂ – ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) သည် ကျူးကျော်မှုမစတင်မီကပင် ရုရှားမှ လူပုဂ္ဂိုလ် (၂၇)ဦးနှင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ယူကရိန်းခွဲထွက်ဒေသ ၂ခုအကြားတွင် ကုန်သွယ်မှုမပြုလုပ်နိုင်ရန်လည်း တားမြစ်ခဲ့သည်။ ရုရှားအောက်လွှတ်တော်အမတ် (၃၅၁) ဦးအားလည်း ပစ်မှတ်ထား၍ အရေးယူပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။ကျူးကျော်မှုဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် အီးယူက ရုရှားအား ဘဏ္ဍာရေး၊ စွမ်းအင်၊ သယ်ယူပ်ု့ဆောင်ရေးနှင့် ရုရှားအထက်တန်းလွှာများပါး ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုပိတ်ပင်မှုတွင် ရုရှားမှ အီးယူထံ ဓာတ်ငွေ့တင်သွင်းမှု မပါဝင်ပေ။