လဋုကိကဇာတ်
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ပဉ္စကနိပါတ် - ၁။ မဏိကုဏ္ဍလဝဂ် -(၃၅၇) - လဋုကိကဇာတ် ရန်သူဖြစ်သည့် အားကြီးသော ဆင်ပြောင်ကြီးကိုပင် အားနည်းသော သူတို့နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ကာ သေအောင် ပြုစွမ်းနိုင်သော နှံစုတ်ငှက်မ အကြောင်း။
ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
သနားကင်းမှု နိုင်ထက်ပြု[ပြင်ဆင်ရန်]
နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် ဒေဝဒတ်သည် ရုန့်ရင်းကြမ်းကြုတ်၏၊ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏၊ သတ္တဝါတို့၌ သနားခြင်း ကရုဏာမျှပင် မရှိ။
ထိုအခါ ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်၌ ဒေဝဒတ်အကြောင်းကို စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ ထိုအကြောင်း သိတော်မူလျှင် “ရဟန်းတို့ … ဒေဝဒတ်သည် ယခုအခါ၌ သာ သနားခြင်း ကရုဏာ မရှိသည် မဟုတ်၊ ရှေးအခါ၌ လည်း သနားခြင်း ကရုဏာမရှိ”ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။
အတိတ်ဝတ္ထု[ပြင်ဆင်ရန်]
ဝမ်းရေးအတွက် အစာရှာထွက်[ပြင်ဆင်ရန်]
လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ဆင်မျိုး၌ ဖြစ်၍ ကြည်ညိုဖွင်သောအဆင်းရှိ၏၊ ကြီးသောကိုယ်ရှိ၏၊ ဆင်အပေါင်း ရှစ်သောင်း ခြံရံလျက် ဆင်မင်းဖြစ်၍ ဟိမဝန္တာအရပ်၌ နေ၏။
ထိုအခါ နှံစုတ်ငှက်မတစ်ကောင်သည် ဆင်တို့သွားရာ အရပ်ဝယ် အသိုက်ပြုကာ အဥတို့ကို ထား၏။ ထိုအဥတို့သည် ရင့်လတ်သော် ငှက်ငယ်တို့ ပေါက်ဖွားကုန်၏။ အမွေး အတောင် မစုံသေး၍ မပျံနိုင်သေးမီလျှင် ဆင်မင်းသည် ဆင်ရှစ်သောင်း ခြံရံကာ အစာရှာသွားအံ့သောငှာ လာလတ်၏။
သားသမီးတွက် တောင်းပန်ချက်[ပြင်ဆင်ရန်]
နှံစုတ်ငှက်မသည် ဆင်မင်းကိုမြင်လျှင် ဤဆင်မင်းသည် ငါ့သားငယ်တို့ကို နင်း၍ သတ်လိမ့်မည်ဟု စိုးရိမ်သဖြင့် အရံအတား ဖြစ်စေရန် ဆင်မင်းကို တရားနှင့်ညီညွတ်သော အစောင့်အရှောက်ကို တောင်းမည်ဟု ကြံစည်လျက် အတောင်နှစ်ဖက်တို့ကို ယှက်ကာ ဆင်မင်း၏ရှေ့တွင် ရပ်တည်လျက် -
“အို ဆင်မင်း … နှစ်ပေါင်း ခြောက်ဆယ်ရှိသော ကာလ၌ အားယုတ်လျက် တော၌ ကျက်စားလေ့ရှိ၍ ဆင်အပေါင်းတို့ မင်းဖြစ်ကာ အခြံအရံများလှသော သင်ဆင်မင်းကို ရှိခိုးပါ၏၊ အတောင်နှစ်ဖက်တို့ဖြင့် လက်အုပ်ချီပါ၏၊ အားနည်းလှသော အကျွန်ုပ်၏ သားငယ်တို့ကို မသတ်ပါလင့်” –
ဟု ပြောဆိုကာ ဆင်မင်းအား ခယတောင်းပန်လေ၏။ မစိုးရိမ်ပါလင့်၊ သင့်သားငယ်တို့ကို ငါ စောင့်ရှောက်မည် ဆို၍ သားငယ်တို့အထက်၌ ရပ်လျက် ဆင်ရှစ်သောင်းတို့ကို သွားစေပြီးလျှင် နှံစုတ်ငှက်မကိုခေါ်၍ “အို - နှံစုတ်ငှက်မငယ် … ငါတို့နောက်၌ တစ်ကောင်တည်းသာ ကျက်စားလေ့ရှိသော ဆင်သည် လာလိမ့်မည်၊ ထိုဆင်သည် ငါတို့စကားကို နားမထောင်၊ ထိုဆင် လာလတ်သော် ရှိခိုးတောင်းပန်ကာ သားငယ်တို့ကို ချမ်းသာအောင် ပြုရစ်ပါလေ” ဟု မှာထား၍ သွားလေ၏။
တောင်းပန်သော်လည်း အချည်းနှီး[ပြင်ဆင်ရန်]
နှံစုတ်ငှက်မသည် တစ်ကောင်းတည်း ကျက်စားလေ့ရှိသော ဆင် လာသည်ကို မြင်ပြန်လျှင် ခရီးဦးကြိုဆို၍ အတောင်နှစ်ဖက်တို့ကို ယှက်ကာ လက်အုပ်ချီပြီးလျှင် -
“ဆင်မင်း … တစ်ကောင်တည်းသာ ကျက်စားလေ့ရှိ၍ တော၌ နေလျက် ကျောက်တောင် မြေတောင်တို့၌ အစာကိုယူလေ့ရှိသော သင်ဆင်မင်းကို အကျွန်ုပ်ရှိခိုးပါ၏၊ အတောင်နှစ်ဖက်တို့ဖြင့် လက်အုပ်ချီပါ၏၊ အားနည်းလှသော အကျွန်ုပ်၏ သားငယ်တို့ကို မသတ်ပါလင့်” –
ဟု ပြောဆိုကာ တောင်းပန်ပြန်၏။ ထိုတစ်ကောင်တည်း ကျက်စားလေ့ရှိသော ဆင်သည် နှံစုတ်ငှက်မစကားကို ကြားလျှင် -
“ဟယ် - နှံစုတ်ငှက်မငယ် - သင်၏သားတို့ကို ငါ သတ်မည်၊ သင်ကား အားနည်းလှ၏၊ ငါ့အား အဘယ်သို့ ပြုအံ့နည်း၊ သင်တို့လို ငှက်မမျိုး တစ်သိန်းတို့ကို လည်း ငါသည် လက်ဝဲခြေဖြင့် နင်း၍ သတ်မည်” –
ဟု ပြောဆို ကြိမ်းမောင်းကာ နှံစုတ်ငှက်မ၏သားငယ်တို့ကို ခြေဖြင့်နင်း၍ အပေါ်၌ ကျင်ငယ်စွန့်၍ ကျင်ငယ်တွင် မျောစေလျက် မြည်ဟည်းကာ သွားလေ၏။
ရန်တုံ့ချေမှု မိတ်ဆွေပြု[ပြင်ဆင်ရန်]
နှံစုတ်ငှက်မသည် သစ်ခက်၌ နားနေရင်း ထိုအခြင်းအရာကိုမြင်လျှင် “ဟယ် ဆင်မိုက် … သင်ကား ယခု မြည်ဟည်းလျက် သွား၏၊ နှစ်ရက် သုံးရက်ဖြင့် ငါ့အစွမ်းကို မြင်ရလိ်မ့်မည်၊ ကိုယ်အားထက် ဉာဏ်အားက ကြီးကြောင်းကို သင် မသိလေ၊ သင် နေနှင့်ဦး၊ သင့်ကို ငါသတ်မည်”
ဟု ခြိမ်းခြောက်ပြီးလျှင် -
“ဟယ် - ဆင်မင်းယုတ် … ကိစ္စအလုံးစုံ၌ ကိုယ်အားဖြင့်သာ ပြုလုပ်အပ်သည် မဟုတ်၊ စင်စစ် ကိုယ်အားမှာ လူမိုက်တို့အား သတ်ဖြတ်ဖို့ရန် ဖြစ်လာ၏၊ သင်သည် အားနည်းသော ငါ့သားငယ်တို့ကို သတ်ဘိ၏၊ သင့်အကျိုးမဲ့ကို ပြုလုပ်တော့မည်” –
ဟု ဆင်ကြီးအား ပြောဆိုပြီးလျှင် နှစ်ရက် သုံးရက် အတွင်းမှာပင် ကျီးကို ခစားကာ မိတ်ဖွဲ့လေ၏။
ဆင်ယုတ် သေအောင် ပရိယာယ်ဆောင်[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါ ကျီးသည် အလွန်နှစ်သက်သဖြင့် “အဆွေ … ဘယ်အမှုကို ပြုရမည်နည်း” ဟု မေး၏၊ “အရှင် … အကျွန်ုပ်အား အခြား ပြုဖွယ်ကိစ္စ မရှိပါ၊ တစ်ကောင်းတည်း ကျက်စားသော ဆင်ကြီး မျက်စိတို့ကို နှုတ်သီးဖြင့်ဆိတ်၍ ဖောက်ပေးပါ” ဟု ပြော၏။ “အဆွေ … ကောင်းပြီ၊ စိတ်ချပါ” ဟု ဝန်ခံလေ၏။ နှံစုတ်ငှက်မသည် တစ်ဖန် ယင်မမဲရိုင်းကို ခစားကာ မိတ်ဆွေဖွဲ့ပြန်လေ၏။ ထိုအခါ ယင်မမဲရိုင်းသည် နှစ်သက်သဖြင့် “အဆွေ … ဘယ်အမှုကို ပြုရမည်နည်း” ဟု မေး၏။ “အရှင် … တစ်ကောင်တည်း ကျက်စားသော ဆင်ကြီးမျက်စိတို့ ပေါက်လတ်သော် ထိုအပေါက်တို့၌ ပိုးလောက်တို့ကို လွှတ်ပေးပါ” ဟု ပြောပြန်၏။ “အဆွေ … ကောင်းပြီ စိတ်ချပါ” ဟု ဝန်ခံပြန်လေ၏။ တစ်ဖန် ဖားကို ခစားကာ မိတ်ဖွဲ့ပြန်လေ၏။ ဖားလည်း နှစ်သက်သဖြင့် “အဆွေ … ဘယ်အမှုကို ပြုရမည်နည်း” ဟု မေး၏။ “အရှင် … တစ်ကောင်တည်း ကျက်စားတတ်သော ဆင်ကြီးသည် မျက်စိကန်း၍ ရေရှာလိမ့်မည်၊ ထိုအခါ တောင်ထိပ်ကနေ၍ အော်ပါ၊ နောက် ရေရှိသည်မှတ်၍ တောင်ထိပ်သို့ တက်လာသောအခါ ဆင်းသက်ပြီး တောင်ကမ်းပါးပြတ်ကနေ၍ အော်ပါ” ဟု ပြောပြန်၏။ “အဆွေ … ကောင်းပြီ စိတ်ချပါ” ဟု ဝန်ခံပြန်လေ၏။ နှံစုတ်ငှက်မသည် ဤသို့အသင့်စီမံပြီးလျှင် ဆင်ကြီး ပျက်စီးရန်ကိုသာ မျှော်လင့်ကာ နေလေ၏။
အားနည်းပေါင်းလေ အားရှိသေ[ပြင်ဆင်ရန်]
တစ်နေ့သောအခါ နှံစုတ်ငှက်မ စီမံသောအတိုင်း ကျီးသည် ထိုဆင်ကြီး မျက်စိတို့ကို နှုတ်သီးဖြင့် ဆိတ်၍ ဖောက်လေ၏။ အပေါက် ဖြစ်လာသောအခါ ယင်မမဲရိုင်းသည် ပိုးလောက်တို့ကို လွှတ်လေ၏။ ထိုအခါ ဆင်ကြီးသည် လောက်ကိုက်သဖြင့် မျက်စိကန်းလျက် ကြီးစွာသော ဆင်းရဲဝေဒနာသို့ ရောက်လေ၏။ ရေအလွန်ငတ်လှသဖြင့် ရှာဖွေလတ်သော် ဖားအော်သံ ကြားရာတွင် ရေရှိသည် ထင်မှတ်၍ တောင်ထိပ်သို့ တဖြည်းဖြည်း တက်လေ၏။ ဖားလည်း ဆင်ကြီး တောင်ထိပ်သို့ရောက်သောအခါ အောက်သို့ဆင်း၍ တောင်ကမ်းပါးပြတ် ချောက်ထဲကနေ၍ အော်ပြန်၏။ ထိုအခါ ဆင်ကြီးသည် တောင်ထိပ်တွင် ရေကို မတွေ့ရသဖြင့် ဖားအောင်သံကြားရာသို့ လိုက်ပြန်ရာ တောင်ကမ်းပါးပြတ်ကြီးမှ ချောက်ထဲသို့ကျကာ သေဆုံး ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်လေ၏။
အားရှိ အားမဲ့ မေတ္တာဖွဲ့[ပြင်ဆင်ရန်]
ထိုအခါ နှံစုတ်ငှက်မသည် ဆင်သေသည် အဖြစ်ကို သိ၍ ရန်သူ ပျက်စီးခြင်းကို မြင်ရပေပြီဟု နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်လျက် ဆင်ကြီးကျောပေါ်တွင် ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် သွားလာလျက် အောင်ပွဲခံလေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူ၍ “ရဟန်းတို့ … ခိုက်န်မည်သည်ကို တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူနှင့် မပြုအပ်၊ ဤသို့လျှင် ခွန်အားဗလနှင့် ပြည့်စုံသော ဆင်ကြီးကိုစဉ် လျက်လည်း အားနည်းသော သတ္တဝါလေးကောင်တို့သည် တပေါင်းတည်း ညီညွတ်လျက် သေကျေပျက်စီးခြင်းသို့ရောက်အောင် ပြုနိုင်စွမ်းကုန်၏” ဟု မိန့်တော်မူပြီးလျှင် -
“ရဟန်းတို့ … နှံစုတ်ငှက်၊ ကျီး၊ ဖား၊ ယင်မမဲရိုင်း ဤလေးကောင်သော သတ္တဝါတို့ကို ရှုကြလော့၊ ထိုလေးကောင်သော သတ္တဝါတို့သည် ဆင်ပြောင်ကြီးကို သတ်ကြကုန်၏၊ ရန်သူတို့ ခိုက်ရန်ဖြစ်ခြင်းကို ရှုကြလော့၊ ထိုကြောင့် မချစ်သော တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူနှင့်တကွ ခိုက်ရန်ကို မပြုရာ”
ဟု ဟောတော်မူ၏။
ဇာတ်ပေါင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -
ရဟန်းတို့ -
ထိုအခါ တစ်ကောင်တည်း ကျက်စားသော ဆင်သည် - ယခုအခါ ဒေဝဒတ်။
ဆင်မင်းသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -
ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။
ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]
(၁) ခိုက်ရန်ပြုခြင်း၊ တုံ့မူခြင်း၊ ချင်းချင်းပျက်စီးရာ။
(၂) ကြီး, ငယ်မခြား၊ ခိုက်ရန်ကား၊ မီးပွားတူသည်သာ။
(၃) ကိုယ်အား ဉာဏ်အား၊ ပြိုင်ဆိုင်ငြား၊ ဉာဏ်အားသာမြဲရာ။
(၄) ဆင်ပြောင်နိုင်ရ၊ နှံစုတ်မ၊ ရ၍ မိတ်များစွာ။
လဋုကိကဇာတ် ပြီး၏။
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ မဟာပညာဗလပဌမကျော်ဦးကြီးဖေ။ ငါးရာငါးဆယ် နိပါတ်တော်စကားပြေ။