ဟောက်မေယာ
ပုံပန်းသွင်ပြင်
Keck image of Haumea and its two moons. Hiʻiaka is above Haumea (center), and Namaka is directly below. | |
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း | |
---|---|
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ | Brown et al.; Ortiz et al. (neither official) |
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ | 2004 December 28 (Brown et al.); 2005 July (Ortiz et al.) |
အသံထွက် | /haʊˈmeɪ.ə, ˌhɑːuː-/[nb ၁] |
အစွဲပြု၍ မှည့်ခေါ် | Haumea |
အခြားအမည်များ | 2003 EL61 |
ဂြိုဟ်သိမ်စာရင်း | ဂြိုဟ်ပု, plutoid, TNO,[၁][၂] 7:12 resonance, (delisted cubewano) Haumea family, and trinary[၃] |
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများ | Haumean |
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ[၇] | |
Epoch 2014-12-09 (JD 457000.5) 2 | |
အဝေးဆုံးပတ်လမ်း | AU 51.483 (7.702 Tm) |
အနီးဆုံးပတ်လမ်း | 34.952 AU (5.229 Tm) |
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး | 43.218 AU (6.465 Tm) |
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု | 26 0.191 |
ပတ်လမ်း ကာလ | 284.12 yr (774 ရက်) 103 |
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း | 4.531 km/s |
ပျမ်းမျှ မူမမှန်မှု | 209.07° |
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု | 28.19° |
Longitude of ascending node | 121.79° |
Argument of perihelion | 240.20° |
သိရသည့် ဂြိုဟ်ရံလများ | ၂ |
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ | |
ဒိုင်မင်းရှင်း | 2,322 × 1,704 × 1,138 km[၈] 1,920 × 1,540 × 990 km[၉] |
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက် | 816 km[၈] +34 −29 km (Herschel) 620[၁၀] 690 km[၁၁] |
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ | ≈×106 km2 8 |
ထုထည် | ≈×109 km3 3.5 |
ဒြပ်ထု | ±0.040)×1021 kg (4.006[၁၂] 66 Earths 0.000 |
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ | 2.6 g/cm3[၉][၁၃] 1.885–1.757 g/cm3[၈] |
အီကွေတာ မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား]] | ≈0.401 m/s2 |
အီကွေတာ လွတ်မြောက် အလျင် | ≈0.809 km/s |
ဘေးဘက် လှည့်ပတ်ကာလ | 146±0.000004 d 0.163 (±0.0001 h) 3.9155[၁၄] |
Geometric albedo | +0.062 −0.095 0.804[၁၀] 0.70–0.75 [၁၃] 0.51 ± 0.02[၈] |
အပူချိန် | < 50 K[၁၅] |
ဥက္ကာခဲ အမျိုးအစား | (Neutral) B−V = 0.64, V−R = 0.33 [၁၆] B0−V0 = 0.646 [၁၇] |
မြင်သာသော ပမာဏ | 17.3 (opposition)[၁၈][၁၉] |
ပကတိ ပမာဏ (H) | 0.2[၇] |
ဟောက်မေယာ (အင်္ဂလိပ်: Haumea; သင်္ကေတ: )[၂၀] သည် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းအလွန်ရှိ ဂြိုဟ်ပုတစ်ခုဖြစ်သည်။[၂၁] ယင်းအား Mike Brown ဦးဆောင်သောအဖွဲ့က ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ နက္ခတ္တအဖွဲ့က ၂၀၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၇ တွင် ဟောက်မေယာအား ဂြိုဟ်ပုအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခဲ့သည်။
ဟောက်မေယာသည် ပလူတို၏ ၃ ပုံ ၁ ပုံ၊ ကမ္ဘာ၏ ၁၄၀၀ ပုံ ၁ ပုံ တည်ရှိသည်။ နေကို တစ်ပတ် လှည့်ပတ်မိရန် ၂၈၄ နှစ် ကြာမြင့်ပြီး နေနှင့် အနီးဆုံး အကွာဝေးမှာ ၃၅ AU ဖြစ်ကာ နေနှင့် အဝေးဆုံးမှာ ၅၁ AU ကွာဝေးသည်။
သဘာဝ ဂြိုဟ်တုများ
[ပြင်ဆင်ရန်]အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - ဟောက်မေယာ၏ ဂြိုဟ်ရံလများ
ဟောက်မေယာတွင် နာမကာ (Namaka) နှင့် ဟီယကာ (Hiʻiaka) ဟုခေါ်သော ဂြိုဟ်ရံလ ၂ စင်း တည်ရှိသည်။[၂၂]
မှတ်စု
[ပြင်ဆင်ရန်]ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ MPEC 2010-H75 : DISTANT MINOR PLANETS (2010 MAY 14.0 TT) (2006 provisional Cubewano listing)။ Minor Planet Center (2010-04-10)။ 2010-07-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Marc W. Buie (2008-06-25)။ Orbit Fit and Astrometric record for 136108။ Southwest Research Institute (Space Science Department)။ 2011-05-18 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-10-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Candidate Members and Age Estimate of the Family of Kuiper Belt Object 2003 EL61" (2007). Astronomical Journal 134 (6): 2160–2167. doi: . Bibcode: 2007AJ....134.2160R.
- ↑ New dwarf planet named for Hawaiian goddess Archived 2015-12-08 at the Wayback Machine. (HeraldNet, September 19, 2008)
- ↑ Archived copy။ 2009-01-06 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2009-02-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ 365 Days of Astronomy။ 2012-02-20 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ ၇.၀ ၇.၁ Jet Propulsion Laboratory Small-Body Database Browser: 136108 Haumea (2003 EL61)။ NASA's Jet Propulsion Laboratory။ 2015-12-27 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2015-01-08 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ ၈.၃ "The size, shape, density and ring of the dwarf planet Haumea from a stellar occultation" (2017). Nature 550 (7675): 219–223. doi: . PMID 29022593. Bibcode: 2017Natur.550..219O.
- ↑ ၉.၀ ၉.၁ Alexandra C. Lockwood (2014). "The size and shape of the oblong dwarf planet Haumea". Earth, Moon, and Planets 111 (3–4): 127–137. doi: . Bibcode: 2014EM&P..111..127L.
- ↑ ၁၀.၀ ၁၀.၁ Fornasier, S. (2013). ""TNOs are cool": A survey of the trans-Neptunian region VIII. Combined Herschel PACS and SPIRE observations of nine bright targets at 70–500 μm". Astronomy and Astrophysics 555. doi: . Bibcode: 2013A&A...555A..15F.
- ↑ "Orbits and Masses of the Satellites of the Dwarf Planet Haumea = 2003 EL61" (2009). The Astronomical Journal 137 (6): 4766–4776. doi: . Bibcode: 2009AJ....137.4766R.
- ↑ "Orbits and Masses of the Satellites of the Dwarf Planet Haumea = 2003 EL61" (2009). The Astronomical Journal 137 (6): 4766–4776. doi: . Bibcode: 2009AJ....137.4766R.
- ↑ ၁၃.၀ ၁၃.၁ ""TNOs are cool": A survey of the trans-Neptunian region II. The thermal lightcurve of (136108) Haumea" (2010). Astronomy and Astrophysics 518. doi: . Bibcode: 2010A&A...518L.147L.
- ↑ P. Lacerda (2008). "High-Precision Photometry of Extreme KBO 2003 EL61". Astronomical Journal 135 (5): 1749–1756. doi: . Bibcode: 2008AJ....135.1749L.
- ↑ "The Surface of 2003 EL61 in the Near Infrared" (2007). Astrophysical Journal 655 (2): 1172–1178. doi: . Bibcode: 2007ApJ...655.1172T.
- ↑ "Characterisation of candidate members of (136108) Haumea's family" (February 2010). Astronomy and Astrophysics 511: A72. doi: . Bibcode: 2010A&A...511A..72S.
- ↑ "The Youthful Appearance of the 2003 EL61 Collisional Family" (2008). The Astronomical Journal 136 (4): 1502–1509. doi: . Bibcode: 2008AJ....136.1502R.
- ↑ AstDys (136108) Haumea Ephemerides။ Department of Mathematics, University of Pisa, Italy။ 2011-06-29 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2009-03-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ HORIZONS Web-Interface။ NASA Jet Propulsion Laboratory Solar System Dynamics။ 2008-07-18 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-07-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ JPL/NASA (2015-04-22)။ What is a Dwarf Planet?။ 2022-01-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "IAU names fifth dwarf planet Haumea"၊ IAU Press Release၊ 2008-09-17။ 2008-09-17 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 2011-07-02။
- ↑ "Dwarf Planets and their Systems"၊ US Geological Survey Gazetteer of Planetary Nomenclature။