မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ဟောက်မေယာ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ဟောက်မေယာ 🝻
Keck image of Haumea and its two moons. Hiʻiaka is above Haumea (center), and Namaka is directly below.
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူBrown et al.; Ortiz et al. (neither official)
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ2004 December 28 (Brown et al.); 2005 July (Ortiz et al.)
အသံထွက်/hˈm.ə, ˌhɑː-/[nb ၁]
အစွဲပြု၍ မှည့်ခေါ်
Haumea
အခြားအမည်များ
2003 EL61
ဂြိုဟ်သိမ်စာရင်း
ဂြိုဟ်ပု, plutoid, TNO,[][]
7:12 resonance, (delisted cubewano)
Haumea family,
and trinary[]
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများHaumean
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ[]
Epoch 2014-12-09 (JD 2457000.5)
အဝေးဆုံးပတ်လမ်း51.483 AU
(7.702 Tm)
အနီးဆုံးပတ်လမ်း34.952 AU
(5.229 Tm)
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး
43.218 AU
(6.465 Tm)
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု0.19126
ပတ်လမ်း ကာလ
284.12 yr (103774 ရက်)
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း
4.531 km/s
ပျမ်းမျှ မူမမှန်မှု
209.07°
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု28.19°
Longitude of ascending node
121.79°
Argument of perihelion
240.20°
သိရသည့် ဂြိုဟ်ရံလများ
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ
ဒိုင်မင်းရှင်း2,322 × 1,704 × 1,138 km[]
1,920 × 1,540 × 990 km[]
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက်
816 km[]
620+34
−29
 km
(Herschel)[၁၀]
690 km[၁၁]
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ
8×106 km2
ထုထည်3.5×109 km3
ဒြပ်ထု(4.006±0.040)×1021 kg[၁၂]
0.00066 Earths
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ
2.6 g/cm3[][၁၃]
1.885–1.757 g/cm3[]
အီကွေတာ မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား]]
≈0.401 m/s2
အီကွေတာ လွတ်မြောက် အလျင်
≈0.809 km/s
ဘေးဘက် လှည့်ပတ်ကာလ
0.163146±0.000004 d
(3.9155±0.0001 h)[၁၄]
Geometric albedo
0.804+0.062
−0.095
[၁၀]
0.70–0.75 [၁၃]
0.51 ± 0.02[]
အပူချိန်< 50 K[၁၅]
ဥက္ကာခဲ အမျိုးအစား
(Neutral)
B−V = 0.64, V−R = 0.33 [၁၆]
B0−V0 = 0.646 [၁၇]
မြင်သာသော ပမာဏ
17.3 (opposition)[၁၈][၁၉]
ပကတိ ပမာဏ (H)
0.2[]

ဟောက်မေယာ (အင်္ဂလိပ်: Haumea; သင်္ကေတ: 🝻)[၂၀] သည် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းအလွန်ရှိ ဂြိုဟ်ပုတစ်ခုဖြစ်သည်။[၂၁] ယင်းအား Mike Brown ဦးဆောင်သောအဖွဲ့က ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ နက္ခတ္တအဖွဲ့က ၂၀၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၇ တွင် ဟောက်မေယာအား ဂြိုဟ်ပုအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခဲ့သည်။

ဟောက်မေယာသည် ပလူတို၏ ၃ ပုံ ၁ ပုံ၊ ကမ္ဘာ၏ ၁၄၀၀ ပုံ ၁ ပုံ တည်ရှိသည်။ နေကို တစ်ပတ် လှည့်ပတ်မိရန် ၂၈၄ နှစ် ကြာမြင့်ပြီး နေနှင့် အနီးဆုံး အကွာဝေးမှာ ၃၅ AU ဖြစ်ကာ နေနှင့် အဝေးဆုံးမှာ ၅၁ AU ကွာဝေးသည်။

သဘာဝ ဂြိုဟ်တုများ

[ပြင်ဆင်ရန်]
အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - ဟောက်မေယာ၏ ဂြိုဟ်ရံလများ

ဟောက်မေယာတွင် နာမကာ (Namaka) နှင့် ဟီယကာ (Hiʻiaka) ဟုခေါ်သော ဂြိုဟ်ရံလ ၂ စင်း တည်ရှိသည်။[၂၂]

မှတ်စု

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. how-MAY, with three syllables according to the English pronunciation in Hawaii,[] or HAH-oo-MAY with four syllables according to Brown's students.[][]

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. MPEC 2010-H75 : DISTANT MINOR PLANETS (2010 MAY 14.0 TT) (2006 provisional Cubewano listing)။ Minor Planet Center (2010-04-10)။ 2010-07-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. Marc W. Buie (2008-06-25)။ Orbit Fit and Astrometric record for 136108။ Southwest Research Institute (Space Science Department)။ 2011-05-18 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-10-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  3. "Candidate Members and Age Estimate of the Family of Kuiper Belt Object 2003 EL61" (2007). Astronomical Journal 134 (6): 2160–2167. doi:10.1086/522334. Bibcode2007AJ....134.2160R. 
  4. New dwarf planet named for Hawaiian goddess Archived 2015-12-08 at the Wayback Machine. (HeraldNet, September 19, 2008)
  5. Archived copy။ 2009-01-06 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2009-02-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  6. 365 Days of Astronomy။ 2012-02-20 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  7. ၇.၀ ၇.၁ Jet Propulsion Laboratory Small-Body Database Browser: 136108 Haumea (2003 EL61)။ NASA's Jet Propulsion Laboratory။ 2015-12-27 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2015-01-08 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  8. ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ ၈.၃ "The size, shape, density and ring of the dwarf planet Haumea from a stellar occultation" (2017). Nature 550 (7675): 219–223. doi:10.1038/nature24051. PMID 29022593. Bibcode2017Natur.550..219O. 
  9. ၉.၀ ၉.၁ Alexandra C. Lockwood (2014). "The size and shape of the oblong dwarf planet Haumea". Earth, Moon, and Planets 111 (3–4): 127–137. doi:10.1007/s11038-014-9430-1. Bibcode2014EM&P..111..127L. 
  10. ၁၀.၀ ၁၀.၁ Fornasier, S. (2013). ""TNOs are cool": A survey of the trans-Neptunian region VIII. Combined Herschel PACS and SPIRE observations of nine bright targets at 70–500 μm". Astronomy and Astrophysics 555. doi:10.1051/0004-6361/201321329. Bibcode2013A&A...555A..15F. 
  11. "Orbits and Masses of the Satellites of the Dwarf Planet Haumea = 2003 EL61" (2009). The Astronomical Journal 137 (6): 4766–4776. doi:10.1088/0004-6256/137/6/4766. Bibcode2009AJ....137.4766R. 
  12. "Orbits and Masses of the Satellites of the Dwarf Planet Haumea = 2003 EL61" (2009). The Astronomical Journal 137 (6): 4766–4776. doi:10.1088/0004-6256/137/6/4766. Bibcode2009AJ....137.4766R. 
  13. ၁၃.၀ ၁၃.၁ ""TNOs are cool": A survey of the trans-Neptunian region II. The thermal lightcurve of (136108) Haumea" (2010). Astronomy and Astrophysics 518. doi:10.1051/0004-6361/201014648. Bibcode2010A&A...518L.147L. 
  14. P. Lacerda (2008). "High-Precision Photometry of Extreme KBO 2003 EL61". Astronomical Journal 135 (5): 1749–1756. doi:10.1088/0004-6256/135/5/1749. Bibcode2008AJ....135.1749L. 
  15. "The Surface of 2003 EL61 in the Near Infrared" (2007). Astrophysical Journal 655 (2): 1172–1178. doi:10.1086/509861. Bibcode2007ApJ...655.1172T. 
  16. "Characterisation of candidate members of (136108) Haumea's family" (February 2010). Astronomy and Astrophysics 511: A72. doi:10.1051/0004-6361/200913031. Bibcode2010A&A...511A..72S. 
  17. "The Youthful Appearance of the 2003 EL61 Collisional Family" (2008). The Astronomical Journal 136 (4): 1502–1509. doi:10.1088/0004-6256/136/4/1502. Bibcode2008AJ....136.1502R. 
  18. AstDys (136108) Haumea Ephemerides။ Department of Mathematics, University of Pisa, Italy။ 2011-06-29 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2009-03-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  19. HORIZONS Web-Interface။ NASA Jet Propulsion Laboratory Solar System Dynamics။ 2008-07-18 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-07-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  20. JPL/NASA (2015-04-22)။ What is a Dwarf Planet?။ 2022-01-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  21. "IAU names fifth dwarf planet Haumea"၊ IAU Press Release၊ 2008-09-17။ 2008-09-17 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 2011-07-02။ 
  22. "Dwarf Planets and their Systems"၊ US Geological Survey Gazetteer of Planetary Nomenclature။