ရာဘင်ဒြာနတ် တဂိုး

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ရာဘင်ဒြာနတ် တဂိုး
အမည်ရင်းRabindranath Thakur
မွေးဖွား(၇-ဖော်ပြချက် အမှား - နားမလည်သော ပုဒ်ဖြတ် စာလုံး "၅"။-၁၈၆၁)၇ မေ၊ ၁၈၆၁
ကာလကတ္တားမြို့ ဂျိုရာဆန်ကို၊ အိန္ဒိယ။
ကွယ်လွန်ဩဂုတ် ၇၊ ၁၉၄၁(၁၉၄၁-ဖော်ပြချက် အမှား - နားမလည်သော ပုဒ်ဖြတ် စာလုံး "၈"။-0၇) (အသက် ၈၀)
ကာလကတ္တား
အလုပ်အကိုင်စာရေးဆရာ၊ ပန်းချီဆရာ။
လူမျိုးဘင်္ဂါလီ
နိုင်ငံသား အိန္ဒိယ
စာပေအမျိုးအစားကဗျာ
ထင်ရှားသည့်လက်ရာဂီတဉ္စလီ၊ ဆန်းစသော်တာ၊ ဥယျာဉ်မှူး။
ရရှိသည့်ဆုများစာပေဆိုင်ရာနိုဗယ်ဆု ၁၉၁၃။
အိမ်ထောင်ဖက်Mrinalini Devi
သားသမီးငါးယောက်၊ နှစ်ယောက်မှာ မွေးဖွားစဉ်သေဆုံး။
မိဘဒေဘင်ဒြာနတ် တဂိုး

လက်မှတ်

၁၈၆၁ ခုနှစ်၊ မေလ (၇) ရက်နေ့တွင် ကဝိစာဆိုကြီး ရာဘင်ဒြာနတ်တဂိုး (အင်္ဂလိပ်: Rabindranath Tagore) (၇ မေ ၁၈၆၁ - ၇ ဩဂုတ် ၁၉၄၁)ကို ကြွယ်ဝချမ်းသာသော ပညာတတ် အထက်တန်းလွှာမိဘများက အိန္ဒိယနိုင်ငံကာလကတ္တား(ကိုးလ်ကတ္တား)မြို့၊ ဂျိုရာဆန်ကို (Jorasanko) အရပ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကာလကတ္တားမြို့တွင် ကဗျာ၊ ဂီတ ဘက်မှာ ထင်ရှားကျော်ကြားသူဖြစ်ရုံသာမက ပန်းချီမှာဆိုလည်း ပါရမီရှိ သူဖြစ်သည်။ တဂိုးသည် ဂီတဉ္ဇလီကဗျာနှင့် ၁၉၁၃-ခုနှစ်တွင် စာပေဆိုင်ရာနိုဗယ်ဆု (Nobel Prize for Literature) ကိုရရှိခဲ့သည်။ တဂိုး၏ ရှန်တိနိကေတန် တက္ကသိုလ်ကြီးသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ စာပေ အနုပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှု နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်ကြီးအဖြစ် အခုချိန်ထိ တည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နေရာအနှံ့အပြားတွင် မေလ ၈ ရက်နေ့တိုင်း ဆရာကြီး၏ မွေးနေ့ကို ခမ်းခမ်းနားနား ကျင်းပပြုလုပ်လေ့ရှိကြသည်။

တဂိုးနှင့် မြန်မာပြည်[ပြင်ဆင်ရန်]

တဂိုးသည် မြန်မာပြည်ကို နှစ်ကြိမ်လာရောက်ခဲ့ပြီး ပထမအကြိမ်အဖြစ် ရန်ကုန်ရောက်သည့် နောက်တစ်ရက် မေလ ၈ ရက် နေ့သည် ဆရာကြီးမွေးနေ့နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသောကြောင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိန္ဒိယအမျိုးသားများက ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူခဲ့ကြသလို ဂုဏ်ပြု ပွဲအခမ်း အနားကိုလည်း ရန်ကုန်မြို့ ဂျူဗလီဟောခန်းမမှာ ကျင်းပပေးခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင်းလှည့် လည်ကြည့်ရှုစဉ် ဘုရားတန်ဆောင်း၊ ဂူကျောင်းပြာသာဒ်များမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံကဲ့သို့ မြန်မာအမျိုးသား ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များဖြစ်နေသည်ကို မြင်တွေ့ ပြီး မြန်မာအမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုနှင့် ရှေးဟောင်းအစဉ်အလာများကို စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။ ရွှေတိဂုံဘုရားကို ရောက်သောအခါ "လေးဆူဓာတ်ပုံ ရွှေတိဂုံစေတီတော်မြတ်ကြီးနှင့် ချိန်ထိုးကြည့်လျင် တစ်မြို့လုံးသည် အရောင်မတောက်တော့"ဟု သူကမှတ်ချက်ချခဲ့သည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးများ၏ ရိုးသားပြီး လွတ်လပ်သောဘဝကိုလည်း ဆရာကြီးက သဘောကျခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ ရန်ကုန်သို့ ဒုတိယအကြိမ်ရောက်လာချိန်မှာ ဘင်္ဂါလီစာပေညီလာခံ ကျင်းပချိန်နှင့် ကြုံကြိုက်နေရာ မတ်လ၂၅ရက်နေ့တွင် ညီလာခံနှင့်ရောပြီး ဆရာကြီးအား ဧည့်ခံဂုဏ်ပြုပွဲ ကျင်းပပေးခဲ့ပြီး အစီအစဉ်တွင် မြန်မာအက ပါဝင်ရာ တဂိုးက ချီးကျူးခဲ့သည်။

ဆရာကြီး ဒုတိယအကြိမ် တည်းခို သွားသည့် တိုက်အိမ်အရှေ့ဘက် အတွင်းနံရံကျောက်ပြား၌ ဆရာကြီးရောက်ရှိသည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာနှစ်ဘာသာနှင့် ရေးထိုးထားသည့် စာတမ်းကို ယနေ့ထက်ထိရှိနေသေးသည်ဟု သိရသည်။ ဆရာကြီး တည်းခိုခဲ့သည့်အိမ်မှာ ဗိုလ်တစ်ထောင်မြို့နယ် ကုန်သည်လမ်းက ဂါးဒီယန်းသတင်းစာတိုက် အဆောက်အအုံ နေရာဖြစ်သည်။ ၁၉၅၂-ခုနှစ်မှာ တဂိုး၏ စာပေအနုပညာမြတ်နိုးသူများက မြန်မာပြည် တဂိုးအသင်းကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ရာ အိန္ဒိယအမျိုးသားများ ပါဝင်ခဲ့ပြီး အသင်းဥက္ကဋ္ဌများမှာ မြန်မာအမျိုးသားများဖြစ်သည်။[၁]

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စာပေလောကကို ၁၉ ရာစုနှစ်တွင် ဘင်္ဂါလီစာပေသည်ရှေ့ဆောင်ပြုခဲ့ပေသည်။ ထိုဘင်္ဂါလီစာပေ ရှေ့ဆောင်ခဲ့သည့်ခေတ်ကို အိန္ဒိယစာပေလောက၌ ခေတ်သစ်ဟု ခေါ်ဆိုကြလေသည်။ အကြောင်းမှာ ထိုခေတ်၌ ရှေးကရေးသားခဲ့သော စာမွန်အရေးအသားများ ဝတ္ထုတို တတ္ထုရှည်အရေးအသားများ၊ ရှေးဦး သက္ကဋစာပေ ပြဇာတ်များ စသည်တို့နှင့်မတူ၊ တမူကွဲပြား ဆန်းသစ်သော ပြဇာတ်အရေးအသားများ ထွန်းကားလာသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုခေတ်သစ် ဘင်္ဂါလီစာပေလောကတွင် အထင်အရှားအကျော်စောဆုံးဖြစ်၍၊ စာပေလောကခေါင်းဆောင်ကြီးအဖြစ်ဖြင့် ဖခင်ကြီးဟု ခေါ်တွင်ခံရသူကား ရာဗင်ဒြာနတ် တဂိုးပင်တည်း။ တဂိုးကို ၁၈၆၁ ခုနှစ် မေလ ၆ ရက်နေ့တွင် ကာလကတ္တားမြို့၌ မွေးဖွား၏။ ဖခင်မှာ ဒေဗင်ဒြာနတ် တဂိုးဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်အခါက အလွတ်ပညာသင် နည်းပြဆရာများဖြင့်သာ စာပေများကို သင်ကြားခဲ့ရ၏။ ၁၇ နှစ်သားအရွယ်တွင် တဂိုးသည် ဗိသနဝကဗျာစာဆိုများကို တပည့်ခံယူ၍ အတုယူ ကာ ကဗျာများကို ရေးသားစပ်ဆိုခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်လောက် မှာပင် သူသည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့၏။

အသက် ၁၈ နှစ်တွင် တက်သစ်စနေကိုလည်းကောင်း၊ ဝင်လုဆဲနေကို လည်းကောင်း ဖွဲ့နွဲ့သော ဂီတကဗျာများကို ရေးသားခဲ့လေသည်။ တဂိုးသည် ၁၈၈၄ ခုနှစ်၌ အိမ်ထောင်ကျပြီးလျှင်၊ ဂင်္ဂါမြစ်ကမ်း တစ်နေရာ၌ရှိသော ရှိလေဒါအရပ်သို့ သွားရောက်၍၊ ဖခင်၏ လက်ငုပ်လက်ရင်းဖြစ်သော မြေယာများကို အုပ်ချုပ် စီမံကာ နေထိုင်ခဲ့လေသည်။ ထိုသို့ နေထိုင်ခဲ့ရာမှ၊ တဂိုးသည် ထိုအရပ်ရှိ အရပ်သူ အရပ်သားများ၏ သွားလာနေထိုင်မှု၊ လုပ်ကိုင်စားသောက်မှု၊ ဆင်းရဲပင်ပန်းမှုများကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ လေ့လာသိရှိရလေသည်။ ဤသို့ လေ့လာသိရှိမိခဲ့သမျှသော လောကသားတို့၏ ဖြစ်စဉ်တို့ကို တဂိုးသည် ကဗျာစာပေများ အဖြစ်ဖြင့် အမှန်အတိုင်း စီကုံးရေးသားဖော်ထုတ် ခဲ့ပေသည်။ ရှိလေဒါ၌ ၁၇ နှစ်မျှနေထိုင်ခဲ့စဉ် တဂိုးရေးသားစီကုံးခဲ့သော ကဗျာများအနက် အထင်အရှားဆုံး ကဗျာများမှာ ဆန်းစသော်တာဥယျာဉ်မှူးဂီတဉ္စလီမွတ်သိပ်သောကျောက်ခဲလုံး ကလေးများနှင့် အခြားပုံဝတ္ထုများဖြစ်သည်။ သို့သော် တဂိုးသည် ရှိလေဒါ၌နေထိုင်ခဲ့စဉ် သူ၏တစ်သက်တာတွင် ဝမ်းနည်းကြေကွဲဖွယ်ရာများကို ကြုံတွေ့ခံစားခဲ့ရရှာ၏။ ရှိလေဒါ၌ တဂိုး၏ဇနီးသည်နှင့်တကွ သမီးတစ်ယောက်နှင့် သားအထွေးတစ်ယောက်ကွယ်လွန်လေသည်။

၁၉ဝ၁ ခုနှစ် အသက် ၄ဝ အရွယ်၌ တဂိုးသည် ဘင်္ဂလားပြည်နယ်၊ ဗိုးလပူမြို့မှ နှစ်မိုင်အကွာရှိ၊ ရှန္တိနိကေတန်အရပ်တွင် ကျောင်းတစ်ကျောင်းတည်ထောင်ခဲ့ရာ၊ ယခုအခါ ဝိသဝဘာရတီဟု ကျော်ကြားလျက် ရှိ၏။ အင်္ဂလန်ပြည်သို့ ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် သွားရောက်ခဲ့ပြီးလျှင်၊ သူရေးသားသော စာပေအချို့ကိုလည်း ကိုယ်တိုင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ ပြန်ဆိုရေးသားခဲ့သည်။ တဂိုး သည် ဥရောပတိုက်သို့လည်း အကြိမ်ကြိမ်ရောက်ဘူး သည့်ပြင် ဂျပန်နိုင်ငံတရုတ်နိုင်ငံဆိုဗီယက်နိုင်ငံအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတောင်အမေရိကတိုက်၊ ပါရှားပြည်နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ များသို့လည်း လှည့်လည်သွားရောက်ခဲ့ဘူးလေသည်။၁၉၁၃ ခုနှစ်၌ တဂိုးသည် စာပေဆိုင်ရာနိုဗလ်ဆုကို ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့၏။၁၉၁၅ခုနှစ်တွင် ဆာဘွဲ့ချီးမြင့် သူကောင်းပြုခြင်းခံရလေသည်။ သို့သော်လည်း၁၉၁၉ ခုနှစ်၌ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်တွင် ဆူပူလှုပ်ရှားမှုများကို တရားလွန်ပြင်းထန်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သည်ကိုအကြောင်းပြု၍၊ ထိုဆာဘွဲ့ကို

ဗြိတိသျှအစိုးရထံ ပြန်လည်အပ်နှင်းခဲ့ လေသည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင်ကား ကမ္ဘာကျော်အောက်စဖို့တက္ကသိုလ်၌ 'ဟစ်ဗတ်လက်ချာ' များကို ဟောပြောပို့ချရာတွင် လူတို့၏ ကိုးကွယ်ရာအယူဝါဒအကြောင်း ဟောပြောခဲ့ပေသည်။ တဂိုးသည် စာပေအရေးအသား၌သာကျော်ကြား ထင်ရှားခဲ့သူမဟုတ်ပေ။ ပန်းချီရေးဆွဲခြင်း၌လည်း ထူးကဲ 

သည့် ပါရမီရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူသည် အသက် ၆၈ နှစ် အရွယ်တွင် ပန်းချီကားများကို စတင်ရေးဆွဲကာ မော်စကိုမြို့၊ ဗာမင်ဂမ်မြို့၊ ဘာလင်မြို့၊ မျူးနစ်မြို့၊ ပဲရစ်မြို့နှင့် နယူးယောက်မြို့များတွင် လှည့်လည်တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြင့်လည်း ကမ္ဘာကျော်သူ ဖြစ်ပေသည်၊ ဂီတစာဆိုအဖြစ်ဖြင့်လည်း တဂိုးသည် သီချင်း အပုဒ်ပေါင်း ၃ဝဝဝ ကျော်မျှရေးသား စပ်ဆိုခဲ့သေးရာ၊ သူ့အား အနုပညာရေးရာတွင် အံ့ဖွယ်သရဲ ထူးကဲလှသော ပါရမီရှင်ဟု ခေါ်ဆိုလိုက်ပေတော့သည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ၇ ရက်နေ့တွင် တဂိုးသည် ကာလကတ္တားမြို့၌ပင် ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်သည်။ အနိစ္စ မရောက်မီ တစ်နှစ်ခန့် (၁၉၄ဝပြည့်နှစ်)တွင် အောက်စဖို့ တက္ကသိုလ်မှ တဂိုးအား စာပေဆိုင်ရာပါရဂူဘွဲ့ ပေးအပ်ကာ ချီးမြှောက်ဂုဏ်ပြုခဲ့ပေသည်။ တဂိုးပြုစုရေးသားခဲ့သော စာပေများမှာ ကဗျာလင်္ကာအုပ်ပေါင်း ၆ဝ ခန့်နှင့် အခြားစကားပြေ အရေးအသားများဖြစ်သော ဝတ္ထုတို ဝတ္ထုရှည်၊စာမွန်၊ ဆုတောင်းပတ္ထနာနှင့် ပြဇာတ်အမြောက်အမြားပင်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ တဂိုး၏စာပေများ အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ပြန်ဆိုရေးသားကာ ကမ္ဘာအနှံ့အပြားသို့ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိလျက်ရှိကြလေသည်။

မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆိုထားသော စာအုပ်များ[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. တဂိုးဝတ္ထုတိုများ ဆရာမြသန်းတင့်
  2. တဂိုးဝတ္ထုတိုများ ဆရာပါရဂူ
  3. သူလိုဘုရင် ဆရာပါရဂူ
  4. တဂိုးလက်ရွေးစင်ဝတ္ထုတိုများ ဆရာပါရဂူ၊ ဆရာမြသန်းတင့်၊ ဆရာမင်းသုဝဏ်၊ ဆရာဇော်ဂျီ
  5. တဂိုးလက်ရွေးစင် ကျော်လှိုင်ဦး
  6. တဂိုးအတွေးတဂိုးအရေး ဟိန်းလတ်
  7. တဂိုးစာပဒေသာ မောင်ဖြူး
  8. ဥယျာဉ်မျူးကဗျာစု မြင့်စိုးလှိုင်
  9. ဂန္ထဝင်လူသား နေစိုးထက်
  10. တဂိုးနှင့် မြန်မာစာပေ လူစုံ
  11. ချစ်သူ့လက်ဆောင် မြင့်စိုးလှိုင်
  12. ဂီတဉ္ဇလီ မြင့်စိုးလှိုင်
  13. ရာဘင်ဒြပ်တဂိုး မိုးမိုးအင်းလျားနှင့်အများ ၁၉၇၈
  14. တဂိုးအတ္ထုပ္ပတ္တိ ဦးလှဒင်
  15. ညီအစ်မနှစ်ယောက် မင်းယုဝေ
  16. အချစ်လက်နဲ့သီတဲ့ ညနေရီခရေကုံး မြင့်စိုးလှိုင်
  17. ဆန်းစသော်တာ မြင့်စိုးလှိုင်
  18. ချစ်သူ့လက်ဆောင် မြင့်စိုးလှိုင်
  19. တဂိုးနှင့် မြန်မာစာပေ လူစုံ
  20. တဂိုးစာနုယဉ် လူစုံ
  21. ငှက်တေလေကဗျာစု မြင့်စိုးလှိုင်

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. မြန်မာတိုင်း၊ အတွဲအမှတ် (၂၅၊ အမှတ် ၄၈၂)
  2. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)