တော်ဝင်မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်
 | ဤ ဆောင်းပါးသည် အခြားဘာသာစကားမှ မူကြမ်းသဘောမျိုး ဘာသာပြန်ထားသော ဆောင်းပါးဖြစ်သည်။ ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများမှာ ဘာသာနှစ်ခုလုံးကို ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော ကွန်ပျူတာ သို့မဟုတ် ဘာသာပြန်ဆော့ဝဲလ် တမျိုးမျိုးအသုံးပြု၍ ရရှိလာသော အကြောင်းအရာများဖြစ်သည်။ ပြည့်စုံကြွယ်ဝသော ဘာသာပြန်မှုဖြစ်စေရန် ကူညီနိုင်ပါသည်။ |
တော်ဝင်သမိုင်းကော်မရှင် ( မြန်မာ: တော်ဝင် မြန်မာနိုင်ငံ သမိုင်း ကော်မရှင် , [tɔ̀wìɴ mjəmà nàɪɴŋàɴ θəmáɪɴ kɔ̀məʃìɴ] မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကုန်းဘောင် မင်းဆက် ( )) သည် Konbaung ခေတ်၏ စံတရားရုံးရာဇဝင်များ ၊ မှန်နန်းရာဇဝင်(၁၈၃၂) နှင့် ဒုတိယရာဇဝင် (၁၈၆၉) တို့ကိုထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ [၁]
ကော်မရှင် (၁၈၂၉–၁၈၃၂)
[ပြင်ဆင်ရန်]ပထမအင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်ပွဲ (၁၈၂၄ မှ ၁၈၂၆ ) အပြီးသုံးနှစ်အကြာမေလတွင်ဘုရင့်နောင်သည်ကုန်းဘောင်မင်းဆက်၏တရားဝင်ရာဇဝင်ကိုရေးရန်တော်ဝင်သမိုင်းဝင်ကော်မရှင်ကိုတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်ကတရားဝင်တရားဝင်ရာဇ ၀ င်ဖြစ်သည့် မဟာရာဇာသည်တောင်ကြီး မင်းဆက် ၏စံချိန်ဖြစ်သောရှေးဟောင်းသမိုင်းမှအောက်တိုဘာ ၁၇၁၁ အထိဖြစ်သည်။ ကုန်းဘောင်ဘုရင်များက မဟာရာဇာ ကိုခေတ်မီအောင် ပြုပြင်ရန် ဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်သည်။ ပထမဦးဆုံးကြိုးပမ်းမှု, ရာဇဝင်သစ် ဘကြီးတော်ရဲ့နောင်တော်များနှင့်အဘိုးတို့ကတာဝန် (New Chronicle), ဘိုးတော်ဘုရား သစ်ကို Chronicle အစောပိုင်းကရာဇဝငျမြား၏ပြင်းထန်သောဝေဖန်မှုများပါရှိသောကြောင့်၎င်း, လက်ခံခဲ့သည်မခံခဲ့ရ။ ပုဇွန်တောင်သည်ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်မှကျောက်တော် များအပါအ ၀ င်ကျောက်စာတိုင်များအပါအ ၀ င်ရင်းမြစ်အမျိုးမျိုးနှင့်တိုင်ပင်ခြင်းအားဖြင့် မဟာဗောဓိ တရား၏တိကျမှန်ကန်မှုကိုစစ်ဆေးရန် ရတနာသစ် ၊ တနင်္သာရီတိုင် မ် စာရေးဆရာအားအမိန့်ပေးခဲ့သည်။ [၂]
ကော်မရှင်၏အင်္ဂါသင်ယူဘုန်းတော်ကြီးများ, တရားရုံးသမိုင်းပညာရှင်နှင့်တရားရုံးပုဏ္ဏားပါဝင်သည်: [၃] အဆိုပါကော်မရှင်ပထမဦးဆုံး 11 ရက်မေလ 1829 (နယုန် 1191 ME ၏ 1st လဆန်း) ရက်နေ့တွင်ပထမဦးဆုံးအကြိမ်ကျင်းပ။ သုံးနှစ်နှင့်လေးလအကြာတွင်ကော်မရှင်သည် ၁၈၂၁ ခုနှစ်တွင် Hmannan Yazawin ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီးသမိုင်းကိုဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ [၄]
| နာမည် | ဖော်ပြချက် | တာဝန်ယူမှု |
|---|---|---|
| မုံရွာဇေ ၀awun ဆရာတော် | မုံရွာဇေ ၀၉ ဘုန်းကြီးကျောင်း၏ဆရာတော် | ကော်မရှင်အကြီးအကဲ </br> အယ်ဒီတာအတိုင်ပင်ခံ; မဟာရာဇာ နှင့် ရတနာသစ် ကိုစစ်ဆေးရန်တာဝန်ရှိသည် [၅] |
| သာကေတဆရာတော် | Thawkabin ဘုန်းကြီးကျောင်း၏ဆရာတော်ကြီး | အယ်ဒီတာအတိုင်ပင်ခံ; မဟာရာဇာ နှင့် ရတနာသစ် ကိုစစ်ဆေးရန်တာဝန်ရှိသည် |
| မဟာဓမ္မသင်္ကြန် | ရှငျဘုရငျမှဝန်ကြီးကောင်စီဝင် | မဟာရာဇာ နှင့် ရတနာသစ် ကိုစစ်ဆေးရန်တာဝန်ရှိသည် |
| ဦး Yauk | တော်ဝင်မြင်းစီးသူရဲဝန်ကြီး | အသေးစားရာဇဝင်များနှင့်ကဗျာများကိုစစ်ဆေးရန်တာဝန်ရှိသည်။ |
| ဦး ခင် | တော်ဝင် Messenger | အသေးစားရာဇဝင်များနှင့်ကဗျာများကိုစစ်ဆေးရန်တာဝန်ရှိသည်။ |
| ဦး မောင် | Privy ကောင်စီနှင့်ဆက်သွယ်ခြင်း | |
| သီရိမဟာနန္ဒသင်္ကြန် | ဒုဝန်ကြီး၊ သီအုပ်ချုပ်ရေးမှူး | |
| ဦး ဝ | ဒုဝန်ကြီး၊ Singu ၏အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | |
| Zayadewa | တရားရုံးပုဏ္ဏား | တရားရုံး၏အခမ်းအနားဓလေ့ထုံးတမ်းများအတွက်အိန္ဒိယရင်းမြစ်များစစ်ဆေးခြင်းအတွက်တာဝန်ရှိသည် |
| Kamondra | တရားရုံးပုဏ္ဏား | တရားရုံး၏အခမ်းအနားဓလေ့ထုံးတမ်းများအတွက်အိန္ဒိယရင်းမြစ်များစစ်ဆေးခြင်းအတွက်တာဝန်ရှိသည် |
| ဦး လျှံ | တရားရုံးစာရေး | ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် |
| လူးကြီး | တရားရုံးစာရေး | ရေးပါ |
| အောင်သ | တရားရုံးစာရေး | ရေးပါ |
ကော်မရှင် (၁၈၆၇-၁၈၆၉)
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒုတိယကော်မရှင်ကို ၁၈၆၇ ခုနှစ်တွင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပို၍ ဆိုးရွားသည့် ဒုတိယအင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်ပွဲ (၁၈၅၂) ပြီးနောက် ၁၅ နှစ်ခန့်အကြာတွင်ဖြစ်ပြီး Crown Prince Kanaung Mintha ကို ပြင်းထန်သောပုန်ကန်မှုဖြစ်ပွားပြီးတစ်နှစ်အကြာတွင်ဖြစ်သည်။ လှုပ်ခတ်သွားသော မင်းတုန်းမင်း သည်နောက်ထပ်ပညာရှင်ကော်မတီတစ်ခုကို Hmannan အားအဆင့်မြှင့်ရန်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ကော်မရှင်တွင်အဖွဲ့ဝင်ငါး ဦး ပါ ၀ င်သည်။ အကြီးတန်းတရားရုံးအရာရှိများ၊ စာကြည့်တိုက်မှူးများနှင့်ကျမ်းတတ်များပါဝင်သည်။ [၆] ပထမကော်မရှင်သည်ပထမအင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်ပွဲနှင့်ယှဉ်လျှင်ရပ်တန့်သွားသော်လည်းဒုတိယကော်မရှင်အနေနှင့်ပြိုကွဲလုနီးပါးဖြစ်နေသောတိုင်းပြည်တည်ရှိခဲ့သောစစ်ပွဲနှစ်ခုကိုကိုင်တွယ်ရန် မှလွဲ၍ အခြားရွေးချယ်စရာမရှိတော့ပါ။ ကော်မရှင်သည်ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် ၁၈၅၄ ခုနှစ်မှတ်တမ်းကိုခေတ်မီအောင်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၏စစ်ပွဲနှစ်ခုဖြစ်သည့်သမိုင်းကြောင်းကို တင်အောင် ၏အဆိုအရ၊ "စစ်မှန်သောသမိုင်းပညာရှင်၏ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီးကြီးမားသောအမျိုးသားရှုံးနိမ့်မှုများကိုအသေးစိတ်ဖော်ပြထားသည်" [၇] တကျိပ် volumes ကိုဒုတိယ Chronicle 1869. ခုနှစ်တွင်ပြီးစီးခဲ့သည် [၁]
ကြည့်ရှုပါ
[ပြင်ဆင်ရန်]မှတ်စုများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- Allot, Anna; Patricia Herbert; John Okell (1989). Patricia Herbert, Anthony Crothers Milner (ed.). အရှေ့တောင်အာရှ - ဘာသာစကားများနှင့်စာပေများ - ရွေးချယ်မှုလမ်းညွှန် ။ ဟာဝိုင်ယီစာနယ်ဇင်းတက္ကသိုလ်။ ISBN Allot, Anna; Patricia Herbert; John Okell (1989). Patricia Herbert, Anthony Crothers Milner (ed.). Allot, Anna; Patricia Herbert; John Okell (1989). Patricia Herbert, Anthony Crothers Milner (ed.).
- Htin Aung ၊ မောင် (၁၉၆၇) ။ မြန်မာနိုင်ငံ၏သမိုင်း နယူးယောက်နှင့်လန်ဒန်: ကင်းဘရစ်တက္ကသိုလ်ကစာနယ်ဇင်း။
- Royal Historical Commission (1829–1832). Hmannan Yazawin (ဗမာ) 1-3 (2003 ed ။ ) ။ ရန်ကုန် - ပြန်ကြားရေး ၀ န်ကြီးဌာန၊
- Khin Maung Nyunt (2009) ။ "ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်" မြန်မာရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များအသင်း။
- Thaw Kaung, U (2010). မြန်မာ့သမိုင်းနှင့်ယဉ်ကျေးမှု၏ရှုထောင့်များ ။ ရန်ကုန် - ဂန်းမြိုင်။