အရှေ့အပိတ်အဝိုင်းသရ
| close front rounded vowel | |
|---|---|
| y | |
| IPA Number | 309 |
| Encoding | |
| Entity (decimal) | y |
| Unicode (hex) | U+0079 |
| X-SAMPA | y |
| Braille |  |
| IPA: Vowels | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
အမည်းစက်၏ဘေးမှ သရများသည်: နှုတ်ခမ်း ဖြန့်ခြင်း • ဝိုင်းခြင်း ဖြစ်သည်။ |
အရှေ့အပိတ်အဝိုင်းသရ (အင်္ဂလိပ်: close front rounded vowel or high front rounded vowel) သည် အပြောဘာသာစကားများစွာတွင် အသုံးပြုသော သရသံ အမျိုးအစားများထဲက ပုံစံတစ်ခုဖြစ်၍ နိုင်ငံတကာသဒ္ဒဗေဒအက္ခရာတွင် /y/(အီ) သင်္ကေတဖြင့်ပြသည်။ စိစစ်အကဲဖြတ်နည်းလမ်းနှင့် နိုင်ငံတကာသဒ္ဒဗေဒအက္ခရာ၏ ထပ်တိုးအက္ခရာ (X-SAMPA) အဖြစ် တူညီသောသင်္ကေတမှာ y ဖြင့်ရေးသည်။ မြောက်မြားစွာသော ဘာသာစကားများ၌ အရေးအသားပုံစံအရ ဂျာမန်၊ တူရကီ (တားကစ်ရှ်) ဘာ့စ်ခ် စသည့်စကားများတွင် ⟨ü⟩ ဖြင့်ပြ၍ ဒိန်းမတ်၊ နော်ဝေး ဆွီဒင်စကားများ၌ ⟨y⟩ ဖြင့်ရေးသားကြလေသည်။ ပြင်သစ်နှင့် အချို့သော ရောမဘာသာစကားအနည်းငယ်၊ ဒတ်ချ်၊ ကောနစ်ရှ်စကား၏ ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ထားသော ကာနဝက် ကမ်မင် (Kernewek Kemmyn) တို့တွင် ⟨u⟩ ဖြင့်ဖော်ပြကြ၏ ။ များလှစွာသော အာရှ ဘာသာစကားများတွင် ⟨iu⟩/⟨yu⟩ ဟူ၍လည်းကောင်း တာရှည်တည်ရှိခဲ့သော ဟန်ဂေရီစကားတွင် ⟨ű⟩၊ အခြားသော ဥရောပအက္ခရာများ၌ {angbr|ü}} ၊ ချတ်ရှန်စကားကဲ့သို့သော ဆစ်ရစ်လစ်ဘာသာစကား အခြေခံရေးထုံးစနစ်များတွင် ⟨уь⟩ အဖြစ်လည်းကောင်း ရေးသားဖော်ပြကြသည်။
အတို (သံတို) /y/ နှင့် အရှည် (သံရှည်) /yː/ တို့သည် လက်ရှိသုံး ဂရိဘာသာစကားမတိုင်မီ မူတစ်ခုတွင်လည်း ပါဝင်ခဲ့ဖူးသည်။ ရှေးခေတ်ဂရိ၏ အဲတစ်ဂရိစကား နှင့် အိုင်းယောနစ်ခ် ဒေသယိစကားများ (Ionic dialects) ဘီစီ ၆-၇ ရာစုများတစ်ဝိုက်ခန့်က အနောက်သရသံ /u uː/ မှ လျှာကိုရှေ့တိုး၍ ပြောရာမှ အရှေ့သရသံ [y yː] တို့ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ကြသည်။ အနည်းငယ်ကြာသော် ထိုအသံသည် သရတစ်လုံးတည်းအသံရှေ့၌မရှိသောအခါ သရတွဲသံ /yi/ သည် သံရှည် သရသံ /yː/ နှင့်ပေါင်းစပ်ဖြစ်ပေါ်သွားကြသည်။ ကွိုင်းနီးဂရိစကား၌ သရတွဲသံ /oi/ သည် [yː] အဖြစ်သို့ပြောင်းလဲသွားခဲ့ကာ ကြားခံအနေဖြင့် [øi] နှင့် [øː] တို့တည်ရှိခဲ့နိုင်သည်။ ကွိုင်းနီးဂရိ၌ သရသံအတိုပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ခြင်းမှတစ်ဆင့် သံရှည် /yː/ သည် သံတိုသရ /y/ နှင့်ပေါင်းစပ်သွားပြီး နောက်ပိုင်းတွင် /y/ သရသံသည် အပြန့်သရသံ [i] အဖြစ် ပေါ်ပေါက်သွားခဲ့လေသည်။ လက်ရှိခေတ်သစ်ဂရိဘာသာစကားသံအတိုင်းဖြစ်ပေသည်။
ဤအရှေ့အပိတ်အဝိုင်းသရ [y] သည် အချို့ဘာသာစကားများ၌ ပုံသဏ္ဌာန်တည်ဆောက်ပုံအရ တူညီလုနီးပါးရှိသည့် အက္ခရာနှစ်ခုရှိရာ ပြင်သစ်စကားသို့သော ဘာသာစကားအချို့တွင် [ɥ] ဟူ၍ လိုက်ရောညီထွေဖော်ပြနိုင်ပြီး အချို့သောဘာသာစကားများ၌ အသံဖြည့်စွက်သင်္ကေတ အပေါ်ခုံး ⟨y̑⟩ သာမက [ɥ] ကိုပါ မတူညီသော အိုင်ပီအေ အသံဖလှယ်စနစ်များ၌ တစ်သံတည်းအတွက် အသုံးပြု ရေးသားကြသည်။
မြန်မာဘာသာစကားတွင် (အီ) ကို နှုတ်ခမ်းဝိုင်း၍ ပြောလေ့မရှိပေ။ မြန်မာတို့က စကားပြောရာ၌ အီသရသံကို [i] အနေဖြင့်သာ နီးနီးစပ်စပ် ရွတ်ဆိုကြသည်။[၁]
အင်္ဂါရပ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ယခုဖော်ပြပါ /y/ သရ၌ သရနိမ့်မြင့်အရ လျှာသည် ခံတွင်း၌ အမြင့်ဆုံးအနေအထား၌တည်ရှိ၍ "အပိတ်" ဟုသုံးနှုန်းသည်။ ဗျည်းသံဖြစ်သည်အထိ မပိတ်ရပေ။
- သရရှေ့နောက်သဘောအရ လျှာ၏ အနေအထားမှာ ခံတွင်း၏ အရှေ့ဘက်သို့ ရောက်ရှိနေသည်။ အရှေ့အဝိုင်းသရများသည် များသောအားဖြင့် အလယ်တဝိုက်နှင့် ပိုနီးသည်ဖြစ်၍ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် အများအားဖြင့် အရှေ့နီးပါးသရများဖြစ်ကြသည်။
- အဝိုင်းအပြန့်သဘော၌ နှုတ်ခမ်းကို ဝိုင်းရာတွင် ဖိကပ်၍ ဝိုင်းရသည်။ နှုတ်ခမ်းအတွင်းသားကို ပုံမှန်အားဖြင့် မမြင်ရပေ။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ L. E. Armstrong and Pe Maung Tin (1925)။ A Burmese Phonetic Reader: With English translation။ The London Phonetic Readers။ London: University of London Press။
- Árnason၊ Kristján (2011)၊ The Phonology of Icelandic and Faroese၊ Oxford University Press၊ ISBN 978-0-19-922931-4
- Asu၊ Eva Liina; Teras၊ Pire (2009)၊ "Estonian"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 39 (3): 367–372၊ doi:10.1017/s002510030999017x
- Chen၊ Yiya; Gussenhoven၊ Carlos (2015)၊ "Shanghai Chinese"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 45 (3): 321–327၊ doi:10.1017/S0025100315000043
- Collins၊ Beverley; Mees၊ Inger M. (2003) [First published 1981]၊ The Phonetics of English and Dutch (5th ed.)၊ Leiden: Brill Publishers၊ ISBN 9004103406
- Collins၊ Beverley; Mees၊ Inger M. (2013) [First published 2003]၊ Practical Phonetics and Phonology: A Resource Book for Students (3rd ed.)၊ Routledge၊ ISBN 978-0-415-50650-2
- Cox၊ Cristopher; Driedger၊ Jacob M.; Tucker၊ Benjamin V. (2013)၊ "Mennonite Plautdietsch (Canadian Old Colony)"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 43 (2): 221–229၊ doi:10.1017/S0025100313000121
- Donaldson၊ Bruce C. (1993)၊ "1. Pronunciation"၊ A Grammar of Afrikaans၊ Mouton de Gruyter၊ pp. 1–35၊ ISBN 9783110134261
- Duanmu၊ San (2007) [First published 2000]၊ The Phonology of Standard Chinese (2nd ed.)၊ Oxford: Oxford University Press၊ ISBN 978-0-19-921578-2
- Dudenredaktion; Kleiner၊ Stefan; Knöbl၊ Ralf (2015) [First published 1962]၊ Das Aussprachewörterbuch (Germanဘာသာစကားဖြင့်) (7th ed.)၊ Berlin: Dudenverlag၊ ISBN 978-3-411-04067-4CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
- Engstrand၊ Olle (1999)၊ "Swedish"၊ Handbook of the International Phonetic Association: A Guide to the usage of the International Phonetic Alphabet၊ Cambridge: Cambridge University Press၊ pp. 140–142၊ ISBN 0-521-63751-1
- Fort၊ Marron C. (2001)၊ "36. Das Saterfriesische"၊ in Munske၊ Horst Haider; Århammar၊ Hans (eds.)၊ Handbook of Frisian studies၊ Tübingen: Max Niemeyer Verlag GmbH၊ pp. 409–422၊ ISBN 3-484-73048-X
- Fougeron၊ Cecile; Smith၊ Caroline L. (1993)၊ "French"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 23 (2): 73–76၊ doi:10.1017/S0025100300004874
- Gilles၊ Peter; Trouvain၊ Jürgen (2013)၊ "Luxembourgish" (PDF)၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 43 (1): 67–74၊ doi:10.1017/S0025100312000278၊ 16 December 2019 တွင် မူရင်း (PDF) အား မော်ကွန်းတင်ပြီး၊ 28 November 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- Gimson၊ Alfred Charles (2014)၊ Cruttenden၊ Alan (ed.)၊ Gimson's Pronunciation of English (8th ed.)၊ Routledge၊ ISBN 9781444183092
- Göksel၊ Asli; Kerslake၊ Celia (2005)၊ Turkish: a comprehensive grammar၊ Routledge၊ ISBN 978-0415114943
- Green၊ W.A.I. (1990)၊ "7 The Dialects of the Palatinate (Das Pfälzische)"၊ in Russ၊ Charles (ed.)၊ The Dialects of Modern German: A Linguistic Survey၊ Abingdon: Routledge၊ pp. 241–264၊ ISBN 0-415-00308-3
- Grønnum၊ Nina (1998)၊ "Illustrations of the IPA: Danish"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 28 (1 & 2): 99–105၊ doi:10.1017/s0025100300006290
- Gussenhoven၊ Carlos (1992)၊ "Dutch"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 22 (2): 45–47၊ doi:10.1017/S002510030000459X
- Gussenhoven၊ Carlos; Aarts၊ Flor (1999)၊ "The dialect of Maastricht" (PDF)၊ Journal of the International Phonetic Association၊ University of Nijmegen, Centre for Language Studies၊ 29 (2): 155–166၊ doi:10.1017/S0025100300006526
- Gussenhoven၊ Carlos (2007)၊ Wat is de beste transcriptie voor het Nederlands? (PDF) (Dutchဘာသာစကားဖြင့်)၊ Nijmegen: Radboud University၊ 25 March 2017 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး (PDF) CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link)
- Hall၊ Christopher (2003) [First published 1992]၊ Modern German pronunciation: An introduction for speakers of English (2nd ed.)၊ Manchester: Manchester University Press၊ ISBN 0-7190-6689-1
- Heijmans၊ Linda; Gussenhoven၊ Carlos (1998)၊ "The Dutch dialect of Weert" (PDF)၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 28 (1–2): 107–112၊ doi:10.1017/S0025100300006307
- Iivonen၊ Antti; Harnud၊ Huhe (2005)၊ "Acoustical comparison of the monophthong systems in Finnish, Mongolian and Udmurt"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 35 (1): 59–71၊ doi:10.1017/S002510030500191X
- Khan၊ Sameer ud Dowla; Weise၊ Constanze (2013)၊ "Upper Saxon (Chemnitz dialect)" (PDF)၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 43 (2): 231–241၊ doi:10.1017/S0025100313000145
- တမ်းပလိတ်:SOWL
- Lass၊ Roger (2002)၊ "South African English"၊ in Mesthrie၊ Rajend (ed.)၊ Language in South Africa၊ Cambridge University Press၊ ISBN 9780521791052
- Lee၊ Wai-Sum; Zee၊ Eric (2003)၊ "Standard Chinese (Beijing)"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 33 (1): 109–112၊ doi:10.1017/S0025100303001208
- Lodge၊ Ken (2009)၊ A Critical Introduction to Phonetics၊ Continuum International Publishing Group၊ ISBN 978-0-8264-8873-2
- Maddieson၊ Ian; Anderson၊ Victoria (1994)၊ "Phonetic Structures of Iaai" (PDF)၊ UCLA Working Papers in Phonetics၊ Los Angeles: UCLA၊ 87: Fieldwork Studies of Targeted Languages II: 163–182
- Mokari၊ Payam Ghaffarvand; Werner၊ Stefan (2016)၊ Dziubalska-Kolaczyk၊ Katarzyna (ed.)၊ "An acoustic description of spectral and temporal characteristics of Azerbaijani vowels"၊ Poznań Studies in Contemporary Linguistics၊ 52 (3)၊ doi:10.1515/psicl-2016-0019၊ S2CID 151826061
- Peters၊ Jörg (2006)၊ "The dialect of Hasselt"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 36 (1): 117–124၊ doi:10.1017/S0025100306002428
- Peters၊ Jörg (2017)၊ "Saterland Frisian"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 49 (2): 223–230၊ doi:10.1017/S0025100317000226
- Prehn၊ Maike (2012)။ Vowel quantity and the fortis-lenis distinction in North Low Saxon (PDF) (PhD)။ Amsterdam: LOT။ ISBN 978-94-6093-077-5။CS1 maint: ref=harv (link)
- Recasens၊ Daniel (1996)၊ Fonètica descriptiva del català: assaig de caracterització de la pronúncia del vocalisme i el consonantisme català al segle XX (2nd ed.)၊ Barcelona: Institut d'Estudis Catalans၊ ISBN 978-84-7283-312-8
- Riad၊ Tomas (2014)၊ The Phonology of Swedish၊ Oxford University Press၊ ISBN 978-0-19-954357-1
- Rosenqvist၊ Håkan (2007)၊ Uttalsboken: svenskt uttal i praktik och teori၊ Stockholm: Natur & Kultur၊ ISBN 978-91-27-40645-2
- Stichting Kirchröadsjer Dieksiejoneer (1997) [1987]၊ Kirchröadsjer Dieksiejoneer (2nd ed.)၊ Kerkrade: Stichting Kirchröadsjer Dieksiejoneer၊ ISBN 90-70246-34-1၊ 2015-09-19 တွင် မူရင်း အား မော်ကွန်းတင်ပြီး၊ 2017-03-22 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- Suomi၊ Kari; Toivanen၊ Juhani; Ylitalo၊ Riikka (2008)၊ Finnish sound structure – Phonetics, phonology, phonotactics and prosody (PDF)၊ Studia Humaniora Ouluensia 9၊ Oulu University Press၊ ISBN 978-951-42-8984-2
- Szende၊ Tamás (1994)၊ "Hungarian"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 24 (2): 91–94၊ doi:10.1017/S0025100300005090
- Ternes၊ Elmar (1992)၊ "The Breton language"၊ in MacAulay၊ Donald (ed.)၊ The Celtic Languages၊ Cambridge University Press၊ pp. 371–452၊ ISBN 0-521-23127-2
- Tiersma၊ Peter Meijes (1999) [First published 1985 in Dordrecht by Foris Publications]၊ Frisian Reference Grammar (2nd ed.)၊ Ljouwert: Fryske Akademy၊ ISBN 90-6171-886-4
- Traunmüller၊ Hartmut (1982)၊ "Vokalismus in der westniederösterreichischen Mundart."၊ Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik၊ 2: 289–333
- Trudgill၊ Peter (2009)၊ "Greek Dialect Vowel Systems, Vowel Dispersion Theory, and Sociolinguistic Typology"၊ Journal of Greek Linguistics၊ 9 (1): 80–97၊ doi:10.1163/156658409X12500896406041
- Vanvik၊ Arne (1979)၊ Norsk fonetikk၊ Oslo: Universitetet i Oslo၊ ISBN 82-990584-0-6
- Verhoeven၊ Jo (2005)၊ "Belgian Standard Dutch"၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 35 (2): 243–247၊ doi:10.1017/S0025100305002173
- Watson၊ Kevin (2007)၊ "Liverpool English" (PDF)၊ Journal of the International Phonetic Association၊ 37 (3): 351–360၊ doi:10.1017/s0025100307003180၊ 8 October 2018 တွင် မူရင်း (PDF) အား မော်ကွန်းတင်ပြီး၊ 28 November 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- Zee၊ Eric (1999)၊ "Chinese (Hong Kong Cantonese)"၊ Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet၊ Cambridge: Cambridge University Press၊ pp. 58–60၊ ISBN 0-521-65236-7
- Zimmer၊ Karl; Orgun၊ Orhan (1999)၊ "Turkish" (PDF)၊ Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet၊ Cambridge: Cambridge University Press၊ pp. 154–158၊ ISBN 0-521-65236-7၊ 25 July 2018 တွင် မူရင်း (PDF) အား မော်ကွန်းတင်ပြီး၊ 28 November 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး