မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ဘီတယ်ဂျူးစ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

ကိုဩဒိနိတ်: Sky map 05h 55m 10.3053s, +07° 24′ 25.426″

Betelgeuse (α Ori)

ပန်းရောင်ဖြင့် မြှားပြထားသည်မှာ အိုရိုင်ယွန် ကြယ်စုတန်းမှ ဘီတယ်ဂျူးစ် ဖြစ်သည်။
စောင့်ကြည့်ဒေတာ
Epoch J2000.0      Equinox J2000.0
ကြယ်စုတန်း အိုရိုင်ယွန်
အသံထွက် /ˈbiːtəldʒuːz/, /ˈbɛtəldʒuːz/[၁] သို့မဟုတ်
/ˈbiːtəldʒuːs/[၂]
ညာဘက် နိမ့်ဆင်းမှု 05° 55′ 10.3053″[၃]
တိမ်းစောင်းမှု +07° 24′ 25.426″[၃]
ဂုဏ်သတ္တိ
စတီလာ ပြောင်းလဲမှု ဧရာမ ဆူပါကြယ်ဘီလူး
စတီလာ အမျိုးအစား M2Iab[၃]
ပကတိ အရွယ်အစား (V) ၀.၄၂ (0.2 to 1.2)[၃][၄]
ပကတိ အရွယ်အစား (J) -2.99 ± 0.10[၃]
U−B အရောင်ညွန်းကိန်း 2.06[၅]
B−V အရောင်ညွန်းကိန်း ၁.၈၅[၅]
မတည်မြဲသောကြယ် SR c (semi-regular)[၃]
နက္ခတ္တဗေဒ
ဗဟိုခွာအား အလျင် (Rv)+21.91[၃] km/s
သင့်လျော် ရွေ့လျားမှု (μ) RA: 24.95 ± 0.08[၆] mas/yr
Dec.: 9.56 ± 0.15[၇] mas/yr
ပြောင်းလဲ တည်နေရာ (π)5.07 ± 1.10[၇] mas
အကွာအဝေး643 ± 146[၇] ly
(197 ± 45[၇] pc)
ပကတိ အရွယ်အစား (MV)−5.85[၇]
အသေးစိတ်
ဒြပ်ထု7.7–20[၈] M☉
အချင်းဝက်950–1200[၈] R☉
တောက်ပမှု90000–150000[၈][၉] L☉
မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား(log g)-0.5[၁၀] cgs
သက်ရောက်သည့် အပူချိန်3140–3641[၈][၆][၁၁] K
သတ္တုကြွယ်ဝမှု0.05 Fe/H[၁၂]
စတီလာ လှည့်ပတ်မှု5 km/s[၁၁]
စတီလာ သက်တမ်း~7.3×10၆[၁၃] years
ကြယ် စာရင်း
Betelgeuse, α Ori, 58 Ori, HR 2061, BD+7°1055, HD 39801, FK5 224, HIP 27989, SAO 113271, GC 7451, CCDM J05552+0724AP, AAVSO 0549+07
ရည်ညွန်း ဒေတာ
SIMBADdata

ဘီတယ်ဂျူးစ် (/ˈbiːtəldʒuːz/, /ˈbɛtəldʒuːz/, /ˈbiːtəldʒɜːrz/[၁] သို့မဟုတ် /ˈbiːtəldʒuːs/)[၂] သည် ညဘက်ကောင်းကင်ယံတွင် နဝမမြောက် အတောက်ပဆုံးကြယ်၊ အိုင်ရိုင်ယွန် ကြယ်စုတန်းတွင် ဒုတိယအတောက်ပဆုံး ကြယ်တစ်စင်း ဖြစ်သည်။ ကြယ်၏နာမည်သည် အာရပ်ဘာသာစကား إبط الجوزاء Ibt al-Jauzā' သို့မဟုတ် يد الجوزاء Yad al-Jauzā' မှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး အိုင်ရိုင်ယွန်၏လက် ဟု ဆိုလိုသည်။

ကြယ်အား ဆူပါ ဧရာမကြယ်နီအမျိုးအစား စာရင်းသွင်းထားပြီး မိမိတို့ လေ့လာရသည့် အတောက်ပဆုံး၊ အကြီးမားဆုံးသောကြယ်များထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဘီတယ်ဂျူးစ်သည် နေစကြဝဠာ၏ အလယ်တွင်တည်ရှိပါက ယင်း၏မျက်နှာပြင်သည် ဂျူပီတာဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းနှင့် ယင်း၏ အလွန်ထိတိုင် ထိုးထွက်ကာ ဗီးနပ်စ်၊ မာကျူရီ၊ ကမ္ဘာနှင့် အင်္ဂါဂြိုဟ်တို့အား မီးလောင်တိုက်သွင်းထားပြီးသား ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။ ထုထည်၏ ခန့်မှန်းချက်မှာ နေထက် အဆပေါင်း ၅ မှ ၃၀ ဆအထိ ရှိသည်။ ကမ္ဘာမြေမှ အလင်းနှစ်ပေါင်း ၆၄၀ ဟု ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ခန့်မှန်းထားသည်။ ဘီတယ်ဂျူးစ်သည် နှစ်ပေါင်း ၁ဝ မီလီယံအောက်သာ သက်တမ်းရှိသေးသည်။ သို့သော် ယင်း၏ အင်မတန်ကြီးမားသော ထုထည်ကြောင့် နောင်နှစ်ပေါင်း တစ်သိန်းကြာသော် Type II ဆူပါနိုဗာအဖြစ် ပေါက်ကွဲနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု မျော်မှန်းထားသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဟာရှယ် အာကာသ လေ့လာရေးမှ ပြသသည်မှာ ကြယ်၏ လေများသည် ပတ်ဝန်းကျင်မှ ကြားခံနယ်မြေအား လောင်ကျွမ်းစေသည်ဟု ဆိုသည်။[၁၄]

၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှ စတင်၍ ဘီတယ်ဂျူးစ်သည် သိသိသာသာ မှေးမိန်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလလယ်တွင် ယင်း၏ တောက်ပမှုမှာ ကျဆင်းလာခဲ့ပြီး ဧပြီ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပုံမှန်တောက်ပမှုအဆင့်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ အနီအောက်ရောင်ခြည်ဖြင့် လေလာချက်များတွင် ဘီတယ်ဂျူးစ်၏ မှေးမိန်ခြင်းဖြစ်စဉ်သည် ကြယ်၏ ပေါက်ကွဲမှုထက် ကြယ်အနီးရှိ ဖုန်မှုန်များ ဖုံးလွမ်းခြင်းကြောင့်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သမိုင်းကြောင်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

မြင်နိုင်စွမ်း

[ပြင်ဆင်ရန်]

ဂုဏ်သိတ္တိ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကြယ်စနစ်

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကျမ်းကိုး

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. ↑ ၁.၀ ၁.၁ Simpson, J.; Weiner, E. (eds), ed. (1989)။ "Betelgeuse"။ Oxford English Dictionary (2nd ed.)။ Oxford: Clarendon Press။ p. 130။ ISBN 0-19-861186-2။CS1 maint: multiple names: editors list (link) CS1 maint: extra text: editors list (link)
  2. ↑ ၂.၀ ၂.၁ Merriam-Webster Dictionary
  3. ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ ၃.၅ ၃.၆ SIMBAD Query Result: BETELGEUSE – Semi-regular Pulsating Star။ Centre de Données astronomiques de Strasbourg။ 20 June 2007 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  4. ↑ Davis, Kate (AAVSO Technical Assistant, Web) (December 2000)။ Variable Star of the Month: Alpha Orionis။ American Association of Variable Star Observers (AAVSO)။ 10 July 2010 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. ↑ ၅.၀ ၅.၁ Nicolet, B. (1978). "Catalogue of Homogeneous Data in the UBV Photoelectric Photometric System". Astronomy & Astrophysics 34: 1–49. Bibcode: 1978A&AS...34....1N. 
  6. ↑ ၆.၀ ၆.၁ Harper, Graham M.; Brown, Alexander; Lim, Jeremy (April 2001). "A Spatially Resolved, Semiempirical Model for the Extended Atmosphere of α Orionis (M2 Iab)". The Astrophysical Journal 551 (2): 1073–98. doi:10.1086/320215. Bibcode: 2001ApJ...551.1073H. 
  7. ↑ ၇.၀ ၇.၁ ၇.၂ ၇.၃ ၇.၄ Harper, Graham M.; Brown, Alexander; Guinan, Edward F. (April 2008). "A New VLA-Hipparcos Distance to Betelgeuse and its Implications" (PDF). The Astronomical Journal 135 (4): 1430–40. doi:10.1088/0004-6256/135/4/1430. Bibcode: 2008AJ....135.1430H. Retrieved on 10 July 2010. 
  8. ↑ ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ ၈.၃ Mohamed, S.; Mackey, J.; Langer, N. (2012). "3D Simulations of Betelgeuse's Bow Shock". Astronomy & Astrophysics 541, id.A1: A1. doi:10.1051/0004-6361/201118002. Bibcode: 2012A&A...541A...1M. 
  9. ↑ Smith, Nathan; Hinkle, Kenneth H.; Ryde, Nils (March 2009). "Red Supergiants as Potential Type IIn Supernova Progenitors: Spatially Resolved 4.6 μm CO Emission Around VY CMa and Betelgeuse". The Astronomical Journal 137 (3): 3558–3573. doi:10.1088/0004-6256/137/3/3558. Bibcode: 2009AJ....137.3558S. Retrieved on 9 September 2012. 
  10. ↑ Lobel, Alex; Dupree, Andrea K. (2000). "Modeling the Variable Chromosphere of α Orionis". The Astrophysical Journal 545 (1): 454–74. doi:10.1086/317784. Bibcode: 2000ApJ...545..454L. Retrieved on 10 July 2010. 
  11. ↑ ၁၁.၀ ၁၁.၁ Kervella, P. (September 2009). "The Close Circumstellar Environment of Betelgeuse. Adaptive Optics Spectro-imaging in the Near-IR with VLT/NACO". Astronomy and Astrophysics 504 (1): 115–25. doi:10.1051/0004-6361/200912521. Bibcode: 2009A&A...504..115K. Retrieved on 10 July 2010. 
  12. ↑ Ramírez, Solange V. (July 2000). "Stellar Iron Abundances at the Galactic Center" (PDF). The Astrophysical Journal 537 (1): 205–20. doi:10.1086/309022. Bibcode: 2000ApJ...537..205R. Retrieved on 9 July 2010. 
  13. ↑ Sharpest Views of Betelgeuse Reveal How Supergiant Stars Lose Mass။ Press Releases။ European Southern Observatory (29 July 2009)။ 6 September 2010 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  14. ↑ Betelgeuse braces for a collision။ ESA (2013-01-22)။ 2013-01-23 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

ပြင်ပလင့်များ

[ပြင်ဆင်ရန်]
ဝီကီမီဒီယာ ကွန်မွန်းစ်တွင် Betelgeuse နှင့် ပတ်သက်သော မီဒီယာ ရှိသည်။
  1. Mars and Orion Over Monument Valley Skyscape showing the relative brightness of Betelgeuse and Rigel.
  2. Orion: Head to Toe Breathtaking vista the Orion Molecular Cloud Complex from Rogelio Bernal Andreo.
  3. The Spotty Surface of Betelgeuse A reconstructed image showing two hotspots, possibly convection cells.
  4. Simulated Supergiant Star Freytag's "Star in a Box" illustrating the nature of Betelgeuse's "monster granules".
  5. Why Stars Twinkle Image of Betelgeuse showing the effect of atmospheric twinkling in a microscope.
"https://my.wikipedia.org/w/index.php?title=ဘီတယ်ဂျူးစ်&oldid=821075" မှ ရယူရန်