မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်

မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင် แม่ฮ่องสอน ᨾᩯ᩵ᩁ᩵ᩬᨦᩈᩬᩁ
ခရိုင်
Mae Hong Son Province
From top: Wat Phrathat Doi Kong Mu; Bua tong (tree marigold) fields in Doi Mae-U-Kho, Khun Yuam; Spirit cave; Mae Hong Son Airport; Pang Oung, a romantic reservoir in Mueang Mae Hong Son; Mae Surin Falls, the highest waterfall in the northern Thailand
အလံတော် စည်းတံဆိပ်
နာမည်ပြောင်(များ): Mueang Sam Mok (City of three mists)
ဆောင်ပုဒ်: หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี ผู้คนดี ประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง ("Three-season mists. Towering (Phra That Doi) Kong Mu. Lush forests. Good people. Beautiful traditions. Famous home of the tree marigold.")
Map of Thailand highlighting Mae Hong Son province
Country	Thailand
Capital	Mae Hong Son
အစိုးရ
• Governor	Ekkawit Meepian
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၁၂,၇၆၅ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၄၉၂၉ စတုရန်းမိုင်)
ဧရိယာအဆင့်	7th
လူဦးရေ (2024)
• စုစုပေါင်း	Increase၂၈၈,၀၈၂
• အဆင့်	70th
• သိပ်သည်းမှု	၂၃/km၂ (၆၀/sq mi)
• သိပ်သည်းမှု အဆင့်	77th
Human Achievement Index
• HAI (2022)	0.5974 "low" Ranked 76th
GDP
• Total	baht 13 billion (US$0.4 billion) (2019)
အချိန်ဇုန်	ICT (UTC+7)
postal code	58xxx
calling code	052 & 053
ISO 3166 ကုဒ်	TH-58
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	maehongson.go.th

မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင် (ထိုင်း: แม่ฮ่องสอน, အင်္ဂလိပ်: Mae Hong Son Province) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံး ခရိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပါသည်။ တောင်တန်းများ၊ မြူနှင်းများဖုံးလွှမ်းနေသော ရှုခင်းများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ကြောင့် လူသိများပြီး "မြူသုံးဖုံးလွှမ်းသောမြို့" (The City of Three Mists) ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။

ပထဝီဝင်အနေအထားနှင့် တည်နေရာ

မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် ရှမ်းတောင်တန်း၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိပြီး မြင့်မားသောတောင်တန်းကြီးများဖြင့် ဝန်းရံထားသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အခြားဒေသများနှင့် ကူးလူးဆက်ဆံရန် ခက်ခဲသောကြောင့် သီးခြားတည်ရှိနေသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပြီး ၎င်း၏ မူလသဘာဝအလှကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဆဲဖြစ်သည်။ ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကယားပြည်နယ် (ကရင်နီပြည်) နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့နှင့် ရှည်လျားသော နယ်နိမိတ်ကို မျှဝေသုံးစွဲထားသည်။ ဤပထဝီဝင်အနေအထားကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးအခြေအနေများသည် ဤခရိုင်အပေါ် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှုရှိသည်။

သမိုင်းကြောင်း

မယ်ဟောင်ဆောင်၏ သမိုင်းသည် ရှမ်းလူမျိုး (ထိုင်းအခေါ် တိုင်းယိုင်) တို့နှင့် နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်စပ်နေသည်။ "မယ်ဟောင်ဆောင်" ဟူသော အမည်မှာ ရှမ်းဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး "ဆင်များကို လေ့ကျင့်ပေးရာ ချောင်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခင်က ဤဒေသသည် လန်နာဘုရင့်နိုင်ငံ (ဇင်းမယ်ပြည်)နှင့် မြန်မာဘုရင်များ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရှိခဲ့ပြီး သစ်လုပ်ငန်း၊ အထူးသဖြင့် ဆင်များကို အသုံးပြု၍ သစ်ဆွဲခြင်းလုပ်ငန်း ထွန်းကားခဲ့သည်။

လူမျိုးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မတူကွဲပြားသော လူမျိုးစုများ စုပေါင်းနေထိုင်ရာ ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။

• ရှမ်းလူမျိုး (တိုင်းယိုင်): ခရိုင်၏ အဓိကလူမျိုးစုများထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကားနှင့် အစားအစာများသည် ဒေသယဉ်ကျေးမှု၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။

• ကရင်နီလူမျိုးစုများ: မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ကရင်နီ (ကယား) လူမျိုးစုများဖြစ်သည့် ကယန်း၊ ကယားနှင့် ကယောလူမျိုးများသည် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက စစ်ဘေးနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်အတွင်းသို့ လာရောက်ခိုလှုံခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် လည်ပင်းတွင် ကြေးကွင်းများ ဝတ်ဆင်သည့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကြောင့် လူသိများသော ကယန်း (ပဒေါင်) လူမျိုးများ နေထိုင်သည့် ရွာများသည် ထင်ရှားသော ယဉ်ကျေးမှုလေ့လာရေးနေရာများနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်ရာနေရာများ ဖြစ်နေသည်။

• တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားများ: အခြားတောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများဖြစ်သော လားဟူ၊ လီဆူ၊ မုံနှင့် အာခါလူမျိုးများလည်း နေထိုင်ကြသည်။

အဓိက လည်ပတ်စရာနေရာများ

• ပန်းအိမ် (Pang Ung): ထင်းရှူးတောများဖြင့် ဝန်းရံထားသော လှပသည့် ရေလှောင်ကန်ကြီးဖြစ်ပြီး ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၏ ရှုခင်းများနှင့် တူညီသည်ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။

• ဖရာထတ်ဒွိုင်းကောင်မူ ဘုရား (Wat Phra That Doi Kong Mu): မယ်ဟောင်ဆောင်မြို့ကို အပေါ်စီးမှ ကြည့်ရှုနိုင်သည့် တောင်ကုန်းပေါ်တွင် တည်ထားသော ရှမ်းဗိသုကာလက်ရာ ဘုရားနှစ်ဆူဖြစ်သည်။

• လော့ဒ်ဂူ (Tham Lod Cave): သမိုင်းမတင်မီခေတ်က ကျန်ရစ်ခဲ့သော အခေါင်းများနှင့် လှပသည့် ကျောက်စက်ပန်းဆွဲများရှိသော ကြီးမားသည့် ဂူကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။

• ကယန်းကျေးရွာများ: လည်ပင်းရှည် ကယန်းအမျိုးသမီးများ၏ ရိုးရာဓလေ့နှင့် လက်မှုပညာများကို လေ့လာနိုင်သည့် ယဉ်ကျေးမှုရွာများ။

• ဆူတောင်ပေတံတား (Su Tong Pae Bridge): လယ်ကွင်းများကို ဖြတ်၍ တည်ဆောက်ထားသော ဝါးတံတားရှည်ကြီးဖြစ်ပြီး ရွာသားများနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးများ အသုံးပြုရန် တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်မှု

မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အထူးသဖြင့် ကယားပြည်နယ်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်။ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ရှိသော်လည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းမှ တိုက်ပွဲများနှင့် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လာသော စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်များအတွက် အဓိကခိုလှုံရာနေရာတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်းများ တည်ရှိနေပြီး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထိုင်းအစိုးရက လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP) နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်များကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာသည့်အခါများတွင် လက်နက်ကြီးကျည်များ ခရိုင်အတွင်းသို့ ကျရောက်ပေါက်ကွဲမှုများလည်း ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။