ဗှတ္တာ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ကာတက်စီးယန်း အမှတ်ချအိမ် (Cartesian coordinate system) အတွင်း၌ ကိုဩဒီးနိတ်(2, 3) ကို ညွှန်းဆို ဖော်ပြနေသည့် ဗှတ္တာပုံ

သင်္ချာနှင့် ရူပဗေဒရှိ ဗှတ္တာ (အင်္ဂလိပ်: vector) ဆိုသည်မှာ ကိန်းလုံးတန်ဖိုး တစ်ခုမကဖြင့် တစ်စုတစည်းတည်း ဖော်ပြရသော သင်္ချာဇာတ်ကောင် (mathematical object) ဖြစ်သည်။ သင်္ချာစကားဖြင့် ဆိုရလျှင် ဗှတ္တာများသည် ဗှတ္တာ စပေ့စ်၌ ပါဝင်စုဖွဲ့သည့် သင်္ချာဝတ္ထုများ ဖြစ်သည်။
ပိုမိုရိုးရှင်းသော နယ်ပယ်များတွင် ဂျီဩမေတြီ ဗှတ္တာများ[၁] သည် သမားရိုးကျ ယူကလစ်ဒ် စပေ့စ်အတွင်း၌ ပမာဏ(magnitude) နှင့်တကွ ဦးတည်ချက်(direction) လည်း ရှိနေသော အရာများ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကန်းအုံ(materix)၏ ကိန်းလုံး(element) တခုစီက ဆိုင်ရာ တိုင်းကြောင်း(dimension) အတွက် အပိုင်းခွဲတန်ဖိုးကို ဖော်ပြလျက် ပုံ၌ မြားပုံတစ်ခု တည်ဆောက်သကဲ့သို့ ဖြစ်မည်။

ဗှတ္တာချင်း ပေါင်းနိုင်ပုံ
ဗှတ္တာချင်း ပေါင်းနိုင်ပုံ


အဆင့်ပိုမြင့်သော တာအုံ (high-ranked tensor) တို့ကို ထောင့်စက် ကိန်းအုံဖြင့် ကိုယ်စားပြုလျှင် အဆင့်-2 သာ ရှိ၌ တိုင်ထီးကိန်းအုံ (column vector) ဖြင့် ဖော်ပြရသော တာအုံတို့မှာ ဗှတ္တာများ ဖြစ်တတ်ပေမည်။

ဗှတ္တာကို ဆပွားကိန်း(scalar)နှင့် မြှောက်နိုင်ပုံ။ မြှောက်ဖော်ကိန်း 3နှင့် မြှောက်လိုက်ခြင်းသည် ဗှတ္တာကို ထိုဦးတည်ချက်အတိုင်းပင် ၃ဆ ရှည်သွားစေခြင်း။

အကိုးအကား[ပြင်ဆင်ရန်]