ပျူစောထီးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ပျူစောထီးအဖွဲ့
မြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်
လှုပ်ရှား၁၉၅၆ (၁၉၅၆) – ၁၉၆၂၊ ၂၀၀၀-လက်ရှိ
ခံယူချက်ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေး၊ စစ်ရေး
မဟာမိတ်မဟာမိတ်များ

Non-state allies

ပြိုင်ဘက်ယှဉ်ပြိုင်ဘက်များ

Non-state opponents

တိုက်ပွဲနှင့် စစ်ပွဲများမြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ

ပျူစောထီးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ကိုင်နေသော တပ်မတော်လိုလားသူများနှင့် စစ်အစိုးရလိုလားသော ရွာသားများ၏ လျော့ရဲတင်းတင်း ဖွဲ့စည်းထားသော ကွန်ယက်များဖြစ်သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဦးနု အစိုးရသည် သောင်းကျန်းသူနှိမ်နင်းရေး စစ်ဆင်ရေးများတွင် ကူညီရန် ပျူစောထီးအရံတပ်များကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် အဆိုပါအသုံးအနှုန်းကို စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်တပ်က ၎င်းတို့အား ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့အစား ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေး ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ချုပ် ပါတီ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ပြည်သူ့စစ်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်း ပြီးနောက် ၎င်းတို့ကို ကာကွယ်ရေးယူနစ်များဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။[၁] ၂၀၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် အဖွဲ့များသည် လက်ရှိပြည်တွင်းရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသားရေးဝါဒီများ၊ တပ်မတော်၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ၊ ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ နှင့် တပ်မတော်မှ စစ်မှုထမ်းဟောင်းများ၏ ကွန်ယက်များမှ ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရက ခန့်အပ်ထားသော ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် ရုံးများကို နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း တိုက်ခိုက်ခံရချိန်တွင် အဆိုပါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ပိုမိုလှုပ်ရှားလာခဲ့သည်။[၂] ပျူစောထီးအဖွဲ့သည် မဘသ ကဲ့သို့သော အစွန်းရောက်အမျိုးသားရေးဝါဒီများနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိကြောင်း လေ့လာသူများက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ကြသည်။[၃]

သမိုင်းကြောင်း[ပြင်ဆင်ရန်]

အမည်သည် မြန်မာရာဇဝင်တွင် ဒဏ္ဍာရီလာ ဘုရင်တစ်ပါးဖြစ်သော ပျူစောထီး မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဦးနု အစိုးရသည် ဗမာစစ်တပ်အား သောင်းကျန်းမှုနှိမ်နင်းရေးတွင် ကူညီရန်အတွက် 'ပျူစောထီး' ဟုခေါ်သော အရံတပ်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။[၄] ၁၉၅၈ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်တပ်က ပျူစောထီးများအား လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ [၂] ပျူစောထီးများသည် ထိုအချိန်က လွှမ်းမိုးကြီးစိုးသော နိုင်ငံရေး ပါတီဖြစ်သည့် ဖဆပလ ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ချုပ်မှ ခန့်အပ်ထားသော ဒေသဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်များ၏ ကိုယ်ပိုင်စစ်တပ်များအဖြစ် လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၅၆ နှင့် ၁၉၆၀ ရွေးကောက်ပွဲများအတွင်း မဲအကြပ်ကိုင်ရန် ကျေးလက်ဒေသများကို ဝင်ရောက်သောင်းကျန်းကြသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် အာဏာသိမ်း ပြီးနောက် ဦးနေဝင်းသည် ပျူစောထီးများအား ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။ [၁]

ပျူစောထီးဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး တပ်မတော်လိုလားသော ကွန်ယက်များနှင့် အဖွဲ့များကို ရည်ညွှန်းရာတွင် မြန်မာမီဒီယာများက အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ [၂] ၂၀၀၇ ခုနှစ် ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး ဖြိုခွင်းမှုအတွင်း မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် စွမ်းအားရှင် အပါအဝင် အလားတူကွန်ယက်များကို ယခင်က အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။[၂] အမျိုးသား ဘာသာ သာသနာ စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ ကဲ့သို့သော အစွန်းရောက်အမျိုးသားရေးဝါဒီများနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိကြောင်း လေ့လာသူများက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ကြသည်။ [၅]

၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ပျူစောထီး ပြည်သူ့စစ်များသည် တပ်မတော် နှင့် အတူမကြာခဏ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ကာ အပြိုင်နယ်မြေများကို သိမ်းပိုက်ရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။ [၆] [၇] ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းအပြီး မြန်မာပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁ – လက်ရှိ) တွင် မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် စစ်ကူ၊ စစ်ထောက်လှမ်းရေးနှင့် ဒေသခံများကို ဝါဒဖြန့်ရန်အတွက် ပျူစောထီးများကို အသုံးချခဲ့သည်။ [၂] အဆိုပါအဖွဲ့များသည် လက်ရှိပြည်တွင်းရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသားရေးဝါဒီများ၊ တပ်မတော်၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၊ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီဝင်များ နှင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ တွင် တပ်မတော်မှ စစ်မှုထမ်းဟောင်းများ ဦးဆောင်မှုများမှ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ [၂] စစ်အစိုးရက ခန့်အပ်ထားသော ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် ရုံးများကို ခုခံတိုက်ခိုက်ခြင်းအား တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ပျူစောထီးပြည်သူ့စစ်များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလတွင် ပိုမိုလှုပ်ရှားလာခဲ့သည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ပျူစောထီး ပြည်သူ့စစ်များအား အမဲလိုက်သေနတ်များနှင့် အခြားလက်နက် အဟောင်းများကို တပ်ဆင်ပေးခဲ့သည်။ [၂]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ "From Pyusawhti to the Present"။ Yangon။ Jan 2003။ Cite magazine requires |magazine= (အကူအညီ)Pho Thar Aung (Jan 2003). "From Pyusawhti to the Present". The Irrawaddy. Vol. 11, no. 1. Yangon.
  2. ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ ၂.၅ ၂.၆ Resisting the Resistance: Myanmar’s Pro-military Pyusawhti Militias (in en) (2022-04-06)။ 2023-03-15 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။"Resisting the Resistance: Myanmar's Pro-military Pyusawhti Militias". Crisis Group. 2022-04-06. Retrieved 2023-03-15.
  3. ‘A threat to the revolution’: Pyusawhti returns to post-coup Myanmar (in en-US) (2021-07-14)။ 2023-03-15 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  4. As the Conflict Worsens, Myanmar’s Junta Arms the Populace (in en-US)။ 2023-03-15 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. ‘A threat to the revolution’: Pyusawhti returns to post-coup Myanmar (in en-US) (2021-07-14)။ 2023-03-15 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  6. Thirty Junta Soldiers reportedly killed in Upper Myanmar (1 February 2022)။ 1 February 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  7. "At least 20 killed in air raid on Magway village"။ 

ပြင်ပလင့်များ[ပြင်ဆင်ရန်]