သုမင်္ဂလ၊ ဦး
ဦးသုမင်္ဂလ သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ရဟန်းတစ်ပါးဖြစ်၍ ဒယ်အိုးဆရာတော် အမည်ဖြင့်လည်း သိရှိကြသည်။ ဦးသုမင်္ဂလ အလောင်းလျာကို မိဘများဖြစ်သည့် ဦးသက်ထွန်းနှင့် ဒေါ်သန်းတို့မှ မန္တလေးတိုင်း၊ မိုးကုတ်မြို့ရှိ ထင်းရှုးခြံရပ်တွင် ၁၉၆၇ ဇွန်လ ၁၆ တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်းမောင်နှမလေးဦးအနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။
မိုးကုတ်မြို. အောင်နန်းရပ် အောင်နန်းကျောင်း အ.မ.က(၃၀) တွင် သူငယ်တန်း မှ စတုတ္ထတန်းထိ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး မိုးကုတ်မြို့ အ.ထ.က (၁)၌ (၅)တန်းမှ (၁၀)တန်းအထိ ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်။ မန္တလေးတက္ကသိုလ်၌ ဓာတုဗေဒအထူးပြုဘာသာရပ်ဖြင့် သိပ္ပံဘွဲ.ရသည်။
၁၃၅၆ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် မန္တလေးတိုင်း ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ် မိုးကုတ် ဝိပဿနာမင်္ဂလာရိပ်သာ ကျောင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးတေဇနိယအား ဥပဇ္ဇျာယ်ပြု၍ သာသနာ့ဘောင်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။
ကျောင်းထိုင်ခြင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ရန်ကုန်၊ မှော်ဘီမြို့နယ်ရှိ မင်္ဂလာတိုက် (မိုးကုတ်ဝိပသနာရိပ်သာ) တွင် ကျောင်းထိုင်သည်။[၁]
တရားဟောခြင်း[ပြင်ဆင်ရန်]
ဦးသုမင်္ဂလ (ဒယ်အိုး) ဆရာတော်အား ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့ မှ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့ အထိ တစ်နှစ်တိတိ တရားဟောခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက်ပိုင်းတွင် အစိုးရဓမ္မာစရိယ အောင်မြင်ခဲ့သောကြောင့် တရားဟောကြားခွင့်ရပြီး မိုးကုတ်ဝိပသနာတရားတော်များကို မိုးကုတ်ဆရာတော် ၏ ဥပနိသယအတိုင်း ဟောကြား၏။