အားအချိုး-စွမ်းအင် တာအုံ

အားအချိုး-စွမ်းအင် တာအုံ။ energy density = စွမ်းအင် သိပ်သည်းနှုန်းထား ၊ energy flux = စွမ်းအင်တို့ ဖြတ်သန်းသွားလာနေနှုန်း ၊ momentum = အဟုန် ။

အိုင်းရှ်တိုင်း၏ နှိုင်းရသီအိုရီများတွင် ပါဝင်သော အားအချိုး-စွမ်းအင် တာအုံ (သို့) တည်ရွေ့သရုပ် တာအုံ (အင်္ဂလိပ်: stress-energy tensor) ဆိုသည်မှာ စွမ်းအင် နှင့် အဟုန် ဟူသော အခြင်းသတ္တိတို့၏

• ထုထည်အတွင်း ဖြန့်ကျက်တည်ရှိနှုန်း သိပ်သည်းမှု (density) နှင့်
• ဧရိယာမည်မျှ အမြန်နှုန်းမည်မျှ ပြင်ဖောက်နှုန်း (flux) တို့ကို

စုပြုံဖော်ပြနေသည့် တာအုံ ဖြစ်သည်။

$T^{\mu \nu }={\begin{pmatrix}T^{00}&T^{01}&T^{02}&T^{03}\\T^{10}&T^{11}&T^{12}&T^{13}\\T^{20}&T^{21}&T^{22}&T^{23}\\T^{30}&T^{31}&T^{32}&T^{33}\end{pmatrix}}\,$

တိုင်းကြောင်း ၃ခု (3 dimensions) ပါဝင်နေသော အားကြောင်းစုံ တာအုံ (Cauchy stress tensor)၏ သင်္ချာသဘာဝကို လောရန့်ဇ် ရှုထောင့်ပြောင်းကြည့်နည်းနှင့် လျော်ညီစွာ "အချိန်"ဟူသော တိုင်းကြောင်း (tempiral dimension) ပြင်ဆင်ပေါင်းစပ်၍ ဤ တည်ရွေ့သရုပ် တာအုံ (stress-energy tensor) ရလာသည် ဟု ဆိုကြသည်။ ထို့ကြောင့် နေရာသဘော (spatial) သီးသန့် အားကြောင်းစုံတာအုံ $\sigma ^{ij}$ က သာမန် အချိန်-နေရာ တွက်နည်းအတွင်း တွက်ချက်ဖွယ် ဖြစ်၍၊ နှိုင်းရသီအိုရီများ၌ သုံးသော ဤ တည်ရွေ့သရုပ် တာအုံ $T^{\mu \nu }$ က မင်ခေါ့ဗ်ရှကီး အချိန်-နေရာ တွက်နည်းအတွင်း တွကချက်ဖွယ် ဖြစ်သည်။