မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

နှစ်သုံးဆယ်စစ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
(နှစ်သုံးဆယ် စစ်ပွဲ မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)
Thirty Years' War
ဥရောပဘာသာရေးစစ်ပွဲနှင့် ပြင်သစ်ဟတ်စဘတ်ပြိုင်ပွဲ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း

Left to right:
ရက်စွဲ23 May 1618 – 24 October 1648
(30 years, 5 months and 1 day)
နေရာဗဟိုဥရောပ
ရလဒ် en:Peace of Westphalia
နယ်နမိတ်
ပြောင်းလဲမှုများ
စစ်ရင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံများ
Anti-Imperial alliance prior to 1635[မှတ်စု ၁] Imperial alliance prior to 1635[မှတ်စု ၂]
Post-1635 Peace of Prague Post-1635 Peace of Prague
တပ်မှူးများနှင့် ခေါင်းဆောင်များ
စစ်အင်အား
Maximum actual[မှတ်စု ၃][မှတ်စု ၄]
Maximum actual
အသေအပျောက်
Combat deaths:[မှတ်စု ၇]
110,000 in Swedish service[၁၄]
80,000 in French service[၁၅][မှတ်စု ၈]
30,000 in Danish service[၁၅]
50,000 other[၁၅]
Combat deaths:
120,000 in Imperial service[၁၅]
30,000 in Bavarian service[၁၅]
30,000 other[၁၅]
Military deaths from disease: 700,000–1,350,000[မှတ်စု ၉]
Total civilian dead: 3,500,000–6,500,000[၁၆]
Total dead: 4,500,000–8,000,000[၁၇][၁၈]

နှစ်သုံးဆယ်စစ် ဟူသည် ရောမအင်ပါယာအတွင်း ၁၆၁၈ မှ ၁၆၄၈ အကြား ဖြစ်ပွားသော စစ်ပွဲတည်း။ ဥရောပသမိုင်းတွင် အပျက်အရှုံးအများဆုံးအဖြစ် စံချိန်တင်ပြီး စစ်ဘက်အရပ်ဘက်လူပေါင်း ၄.၅-၈ သန်းမျှ သေသည်။ စစ်ပွဲတည်ရာဖြစ်သော ဂျာမနီ၏ အချို့နယ်မြေတို့တွင် လူဦးရေ၏ ၆၀% မျှ ဘဝဆုံး၏။ အခြားပါဝင်သောနိုင်ငံတို့မှာ ပြင်သစ်စပိန်နှင့် ဆွီဒင်တို့ ဖြစ်သည်။ တကယ်တမ်းတွင် ငွေနှင့်လက်နက်ကူသူများပါ ထည့်တွက်လျှင် ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံအားလုံး ပါလေသည်။ ဘာသာရေးကြောင့်ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်နိုင်ပြီး ပရိုတက်စတင့်နှင့် ကက်သလစ်တို့ တိုက်ကြသည်။ ကက်သလစ်ကိုးကွယ်သော ဟက်စဘာ့မင်းဆက်ကို အာဏာရလိုသော ပရိုတက်စတင့်တို့က တော်လှန်ခြင်းတည်း။ သို့သော် ကက်သလစ်ကိုးကွယ်သော ပြင်သစ်သည် တော်လှန်သော ပရိုတက်စတင့်တို့ဘက်မှ ဝင်တိုက်ခြင်းကြောင့် အာဏာလုသည်သာ ခေါင်းစဉ်မှန်ဟု ယူနိုင်၏။

နှစ်သုံးဆယ်စစ်အတွင်း ပါဝင်သောနိုင်ငံအားလုံး ကပ်ကြီး ၃ ပါး (အငတ်ဘေး၊ ရောဂါဘေး၊ လက်နက်ဘေး) နှင့် ကြုံရသည်။ စစ်ပွဲကို ဝက်စဖာလီယာစာချုပ်ဖြင့် အဆုံးသတ်ကြသည်။ လက်နက်ဖြင့်တိုက်သည်က နှစ် ၃၀ ဟူသော်လည်း မပြေလည်မှုက ထိုထက်မက ကြာခဲ့သည်။

မှတ်စု

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. States that fought against the Emperor at some point between 1618 and 1635
  2. States that allied at some point between 1618 and 1635
  3. Since officers were paid for each man "present", the numbers Reported frequently differed from Actual, or those available for duty. Variances between Reported and Actual are estimated as averaging up to 25% for the Dutch, 35% for the French and 50% for the Spanish.[] Most battles of the period were fought between opposing forces of 13,000 to 20,000 men, so the numbers reflect Maximum at any one time, and exclude citizen militia, who often formed a large proportion of garrisons.
  4. These figures show numbers "In Service of", rather than ethnicity, since all armies were multinational. An estimated 60,000 Scottish, English or Irish individuals fought on one side or the other during the period, while a high proportion were German. Based on an analysis of a mass grave discovered in 2011, a high proportion of "Swedish" forces at Lützen were ethnic Germans, while less than 50% even came from Scandinavia.[]
  5. Approved 120,000, actual 80,000 to 90,000[]
  6. 1640 figures for the Army of Flanders, when it was at its maximum strength; these are Reported numbers, so as mentioned elsewhere, the actual number of soldiers would have been considerably lower.[၁၁] The Spanish army officially had more than 200,000 soldiers in 1640, but most were second line troops in garrisons elsewhere in Europe, not facing the Dutch.[၁၂]
  7. Wilson estimates a total of 450,000 combat deaths on all sides, the vast majority of whom were German. By one calculation, four times as many Germans died fighting for Sweden as Swedes, and so casualties are referred to as being "In service", rather than by nationality[၁၃]
  8. France lost another 200,000 to 300,000 killed or wounded in the related Franco-Spanish War[၁၅]
  9. Wilson estimates that three soldiers died of disease for every one killed in combat.[၁၃]

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]