ရောမအင်ပါယာ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ရောမအင်ပါယာ (အေဒီ ၁၁၇)

ရောမအင်ပါယာသည် ရှေးရောမ ခေတ် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ခေတ်လွန် ကာလဖြစ်သည်။ မူဝါဒတစ်ရပ်အနေဖြင့် ၎င်းတွင် ဧကရာဇ်မင်း များအုပ်ချုပ်သော ဥရောပ၊ မြောက်အာဖရိက နှင့် အနောက်အာရှ ရှိ မြေထဲပင်လယ် တစ်ဝိုက်ရှိ ကြီးမားသော ပိုင်နက်နယ်မြေများပါဝင်သည်။ ဆီဇာဩဂတ်စ်တပ်စ် (Caesar Augustus) သည် ၃ ရာစု၏ ပထမဆုံးရောမဧကရာဇ်မင်းအဖြစ် ဝင်ရောက်လာချိန် မှစ၍ အီတလီနိုင်ငံ နှင့် မြို့တော် အဖြစ် အုပ်ချုပ် ခဲ့သည်၎င်း၏ပြည်နယ်များ နှင့် ရောမမြို့ သည် ၎င်း၏တစ်ခုတည်းသောမြို့တော်ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အင်ပါယာကို အနောက်ရောမအင်ပါယာ နှင့် အရှေ့ရောမအင်ပါယာ ကို အုပ်စိုး သော ဧကရာဇ်များစွာ က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ အိုဒိအာဆာလက်အောက်ရှိ ဂျာမန်ဘာဘားရီးအန်းမှ အိုဒိုအာဆာလက်အောက်ရှိ လူရိုင်းများ သိမ်းပိုက် ပြီးနောက် ရောမမြို့သည် ကွန်စတန်တီနိုပယ် သို့ နယ်ချဲ့အဆောင်အယောင်များ ပေးပို့သည့် အေဒီ ၄၇၆ အထိ အပိုင်းနှစ်ပိုင်း၏ အမည်ခံမြို့တော်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့သည်။ ရောမအင်ပါယာ၏ ပြည်နယ်ဘုရားကျောင်း အဖြစ် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ကို မွေးစားသည်။ အေဒီ ၃၈၀ တွင် အနောက်ရောမအင်ပါယာ မှ ဂျာမန်ဘုရင်များထံ ကျရောက်ခြင်းသည် သမရိုးကျအားဖြင့် ရှေးရိုးရှေးဟောင်း နှောင်းပိုင်းတွင် နှင့် အလယ်ခေတ်၏ အစ ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်များကြောင့် အရှေ့ရောမအင်ပါယာ၏ တဖြည်းဖြည်း ငရဲကျခြင်းနှင့်အတူ သမိုင်းပညာရှင်များက အလယ်ခေတ် ရောမအင်ပါယာကို ဘီဇန်တာအင်း အင်ပါယာ အဖြစ် ပိုင်းခြား ခဲ့ကြသည်။

‌ရောမအင်ပါယာသည် ဧကရာဇ်ဘုရင် အုပ်ချုပ်သည့် အလွန် ကြီးမားသည့် ဒေသကြီး ဖြစ်သည်။ ရောမအင်ပါယာ၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ်မှာ အောက်တေးဗီးယန်း ဖြစ်ပြီး ဘီစီ ၂၇ မှစ၍ အုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုကာလမတိုင်ခင်က ရောမအင်ပါယာမှာ ဆီးနိတ်ဟု ခေါ်သည့် ကောင်စီမှ အုပ်စိုးသည့် သမ္မတ နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ရောမအင်ပါယာ၏ အမည်အပြည့်စုံမှာ Senātus Populusque Rōmānus (SPQR) ဖြစ်ပြီး "ရောမ၏ ဆီးနိတ်နှင့်ပြည်သူများ" ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။

{Infobox roman empire}