ထန်တလန်တိုက်ပွဲ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
ထန်တလန်တိုက်ပွဲ
ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
ရက်စွဲစက်တင်ဘာ ၂၀၂၁ – ဖြစ်ပွားနေဆဲ
နေရာထန်တလန်မြို့၊ ချင်းပြည်နယ်
22°41′57″N 93°25′41″E / 22.69917°N 93.42806°E / 22.69917; 93.42806ကိုဩဒိနိတ်: 22°41′57″N 93°25′41″E / 22.69917°N 93.42806°E / 22.69917; 93.42806
ရလဒ်

တိုက်ခိုက်နေဆဲ

  • ထန်တလန်၏ သုံးပုံနှစ်ပုံ ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း CNA/CDF ဆို
  • ၂၀၂၃ တွင် စစ်ကောင်စီတပ်များ တပ်စွဲထားဆဲဖြစ်ကာ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးစားနေဆဲ
စစ်ရင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံများ

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ

ချင်းအမျိုးသားတပ်မတော်
ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့
တပ်မှူးများနှင့် ခေါင်းဆောင်များ
စောရဲမှူးအောင်
ဟိန်းမြတ်စိုး[၁]
မသိရှိရ
ပါဝင်သည့် တပ်ဖွဲ့များ

တပ်မတော်

မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့
CDF-ထန်တလန်

ထန်တလန်တိုက်ပွဲ ဆိုသည်မှာ ချင်းပြည်နယ် ထန်တလန်မြို့ကို မြန်မာစစ်တပ် နှင့် ဒေသခံ ချင်းတော်လှန်ရေးသမားများကြား ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပွားနေခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ တိုက်ပွဲကြောင့် မြို့တွင်း အကြီးအကျယ် ပျက်စီးခဲ့ရသည်။[၃] ထန်တလန်မြို့နယ်ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ရန် စစ်အစိုးရက ကြိုးပမ်းနေသဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်လျက်ရှိသည်။[၄]

နောက်ခံ[ပြင်ဆင်ရန်]

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ထန်တလန်မြို့နယ်တွင် အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲ အများအပြားကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲများကို စစ်အစိုးရက နှိမ်နင်းခဲ့ရာ ဒေသခံအများအပြားက လက်နက်များကိုင်ဆောင်ကာ ချင်းပြည်နယ်မှ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက စတင် ခုခံခဲ့ကြသည်။ စစ်တပ်က အရပ်သားများအား သေနတ်နှင့် လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် အရပ်သားများ သေဆုံးခဲ့ပြီး မြို့အား အကြိမ်ပေါင်းများစွာ မီးရှို့ခဲ့ခြင်းကြောင့် အဆောက်အဦပေါင်း ထောင်ချီကာ မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ချင်းတော်လှန်ရေးသမားများသည် မြို့နယ်တွင် နယ်မြေစိုးမိုးမှု စတင်ရရှိခဲ့သည်။[၅]

တိုက်ပွဲ[ပြင်ဆင်ရန်]

၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထန်တလန်မြို့တွင် ချင်းအမျိုးသားတပ်မတော် (CNA) နှင့် CDF - ထန်တလန်မှ စစ်ကောင်စီစခန်းတစ်ခုအား တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သား ၃၀ ခန့် ကျဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် စစ်အစိုးရတပ်များက ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအား သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ တစ်လအကြာတွင် ၎င်းတို့သည် ဘုရားကျောင်းနှစ်ကျောင်းနှင့် အိမ်ခြေ ၁၆၄ လုံးကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။[၆][၇]

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနှောင်းပိုင်းတွင် ချင်းတပ်များသည် ထန်တလန်မြို့နယ် အတွင်းရှိ ကျေးရွာ ၈၈ ရွာအနက်မှ ၅၁ ရွာကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။[၅]

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် တပ်မတော်က ထန်တလန် နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။[၆] ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စစ်သားနှစ်ဦးနှင့် ရဲအရာရှိ လေးဦးအား ချင်းတပ်ဖွဲ့က လက်နက်များနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။ ထန်တလန်မြို့၏ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ကို တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များက သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။[၈]

တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအစောပိုင်းတွင် ထောင်နှင့်ချီသော ဒေသခံများက နေရပ်ကို စွန့်ခွာသွားစေခဲ့သည်။[၉] ထန်တလန်မြို့ခံ ၁၀,၀၀၀ ကျော်သည် မြို့တွင်းမှ ထွက်ပြေးခဲ့ကာ ကျေးလက်ဒေသနှင့် အိမ်နီးချင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် ခိုလှုံနေခဲ့ကြသည်။[၁၀] ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ထန်တလန်မြို့၏ နေရာအများအပြား မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။[၃]

တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲ[ပြင်ဆင်ရန်]

2၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် CNA/CNDF တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ထန်တလန်ရဲစခန်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များသည် ရဲစခန်းကို နံနက် ၂ နာရီတွင် အောင်မြင်စွာ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ ရဲအရာရှိလေးဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ချင်းတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ကျဆုံးခဲ့ပြီး တိုက်ခိုက်ရေးသမားတစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့သည် ရိုင်ဖယ်သေနတ် အလက် ၄၀ အပြင် လက်ပစ်ဗုံးများ၊ ခဲယမ်းမီးကျောက်များနှင့် ဒရုန်းဖျက်လက်နက်များ သိမ်းဆည်းရမိခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။[၁၁] ယင်းတိုက်ခိုက်မှုအပြီးတွင် တပ်မတော်သည် ခမရ ၂၆၉ တပ်စွဲထားသည့် မြို့အနီးရှိ စစ်တပ်ကုန်းကိုသာ ဆက်လက် ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့သည်။[၂]

၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် စစ်အစိုးရ စစ်သား ၁၅၀ ခန့်သည် ထန်တလန်အား ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ဟားခါးမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ယင်းနောက် ချင်းတပ်များနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲ တိုက်ပွဲတွင် စစ်ကောင်စီတပ်သား ၂၇ ဦး ကျဆုံးခဲ့ပြီး တော်လှန်ရေးသမား ၁၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ကာ ၁၀ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။[၄] ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ထန်တလန်မြို့အနီးရှိ ခွပ်ဘောင်ကျေးရွာကို စစ်အစိုးရက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဒေသခံ ရှစ်ဦး သေဆုံးပြီး ၂၀ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။[၆]

ဇွန် ၁၄ ရက် တွင် စစ်အစိုးရတပ်များက လုံခါရှိ တော်လှန်ရေးစခန်းကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းမီဒီယာများက ဖော်ပြသည်။ ထန်တလန်မြို့နယ်တွင် စစ်ကြောင်းတစ်ကြောင်းရှိနေပြီး အခြားစစ်ကြောင်းတစ်ခုမှာ ဆက်လက်ချဉ်းကပ်လာနေကြောင်း ဆိုသည်။[၁၂] တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း တော်လှန်ရေးသမား ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဇွန်လ ၁၆ ရက်က သီးမစ်တောင်ကြားတွင် တိုက်ပွဲများ ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၅၀ ကျော် သေဆုံးပြီး ၂၀ ဒဏ်ရာရရှိကာ ချင်းတပ်ဖက်မှ ၁၂ ဦး ကျဆုံးကာ ၁၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။[၁၃]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. POWs Reveal Names of Junta Captains Who Reduced Chin Town of 10,000 to Ashes, 13 February 2023
  2. ၂.၀ ၂.၁ "Ethnic Chin rebels dispute junta claim of martial law in one key township" (in en)၊ RFA၊ 10 February 2023။ 
  3. ၃.၀ ၃.၁ How Myanmar’s Thantlang Township Became a Symbol of Resistance (in en) (2022-11-09)။ 2023-03-23 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  4. ၄.၀ ၄.၁ Nearly 30 junta soldiers killed in battle in Timit river plain between Hakha-Thantlang, 5 June 2023
  5. ၅.၀ ၅.၁ Fishbein၊ Emily။ "The Military Tried to Burn Thantlang Down: How a Myanmar Township Defied the Odds to Become a Resistance Stronghold"၊ Time၊ 9 November 2022။ 
  6. ၆.၀ ၆.၁ ၆.၂ "Once-bustling town of Thantlang reduced to rubble by Myanmar’s junta" (in en)၊ RFA၊ 31 March 2023။ 
  7. "New fighting breaks out in Chin State’s Thantlang" (in en)၊ Myanmar Now၊ 28 September 2021။ 
  8. "Chin resistance forces capture six, including an army lieutenant, in Thantlang ambush" (in en)၊ Myanmar Now၊ 2 February 2023။ 
  9. Thousands flee Thantlang, Chin State after clashes with junta troops (in en-US) (2021-09-23)။ 2021-11-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  10. Army shelling in Myanmar blamed for setting 160 homes ablaze (in en) (2021-10-30)။ 2021-11-02 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  11. "Chin resistance groups capture police station in Thangtlang town, Chin State" (in en)၊ BNI Online၊ 13 February 2023။ 
  12. The junta army reportedly killed two comrades of the Chinland Defense Force - Hakha (CDF - Hakha) and the Chin National Army (CNA) at a base camp near Lungkhar village in Hakha township of Chin state, Myanmar, on Monday, Chindwin News Agency
  13. "Myanmar Junta Troops Seize Resistance Camp in Ambush in Chin State" (in en)၊ The Irrawaddy၊ 14 June 2023။