ထိုင်းတော်ဝင်ဈာပန: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်

← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်း ပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု

Content deleted Content added

Inline

၀၅:၂၀၊ ၃ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၀ ရက်နေ့က မူ

ထိုင်းတော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနား များသည် အစိုးရအသုဘအခမ်းအနားများနှင့် ဆင်တူသည့် တော်ဝင်အခမ်းအနားများအဖြစ် စီစဉ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအခမ်းအနားများသည် တော်ဝင်မိသားစုမှ နတ်ရွာစံသူများအတွက် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပြီး ပုံမှန်ကာလအားဖြင့် လပေါင်းများစွာမှတစ်နှစ်အထိ ထုံးတမ်းစဉ်လာများဖြင့်ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် နတ်ကိုးကွယ် ယုံကြည်မှုများရောနှောထားသည့် ဟိန္ဒူသင်္ကေတများပါ၀င်ပြီး ၎င်းထုံးတမ်းစဉ်လာများအပြီးတွင် သေပြီးနောက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သောကနဦး ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်သောပြည်နယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအခမ်းအနားများ ကျင်းပခြင်းနှင့်နောက်ဆုံးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း အခမ်းအနားများပါဝင်သည်။ အဆင့်မြင့်အသုဘအခမ်းအနား သို့မဟုတ် မေရုမတ် သို့မဟုတ် မေန် ဟု လူသိများသည့် ယာယီမီးသင်္ဂြိုဟ်ဓလေ့ထုံးစံများသည် ၁၇ ရာစုမှဖြစ်ပြီး အယုဓယနိုင်ငံခေတ်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် မီးသင်္ဂြိုဟ်ပွဲများကို သမိုင်းဝင်စင်တာတွင်တည်ရှိရာ သန္နံလွင် တွင်ကျင်းပသည်။

တော်ဝင်ဈာပနသည် ကျေးလက်ရိုးရာအစဉ်အလာများနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာယုံကြည်မှုများကိုအခြေခံသည့် သာမန်အသုဘအခမ်းအနားများနှင့် များစွာကွာခြားမှုမရှိပါ။ ကာလကြာရှည်စွာတည်ရှိခဲ့သော ဟိန္ဒူအယူအဆသည် နတ်ရွာစံရှင်ဘုရင်အတွက် အထူးပြုလုပ်ရသည်။ နတ်ရွာလားပြီး မကြာမီတွင် ရေချိုးခြင်းအခမ်းအနားကို ကျင်းပပြီးနောက်တွင်ကိုယ်ခန္ဓာကို တန်ဆာများဆင်မြန်းရသည်။ ထို့နောက် မီးသဂြိုဟ်ရာကော့ဒ်၌ထည့်သည်။ အဆိုပါ ကော့ဒ်သည်နေ့စဉ်လာရောက်ဂါရဝပြုသူများ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဘာသာရေးထုံးတမ်းများဖြင့် နေစဉ်သုံးနာရီမျှ ကြာမြင့်သည်။ ကြွလာသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများသည် လဲလျောင်းစင် အနီးသွားရောက်၍ သင်္ကန်းကပ်လှူမှုကိုခံယူကာ တရားဟော ကြားကြသည်။ နောက်တိုင်းအယူဆကိုအခြေခံထားသည်။ ဤဓလေ့ထုံးတမ်းများသည်အစဉ်အလာအားဖြင့်ပုဂ္ဂလိကရေးရာကိစ္စများဖြစ်သော်လည်းတော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားသည် လူအများရှေ့မှောက်တွင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ အဆင့်မြင့်ဆုံးသည့် မေရုမတ်ကို နန်းတော်ဘေးရှိတော်ဝင်နယ်မြေတွင်သတ်မှတ်ထားသည့်သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနေရာသို့ယူဆောင်လာပြီး အသုဘအခမ်းအနားများကို နန်းတွင်းအစဉ်အလာအရပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ^[၁] ^[၂]

ကွယ်လွန်သူ၏တော်ဝင်မိသားစုဝင်များ၏ရာထူးနှင့် အဆင့်အတန်းပေါ် မူတည်၍ တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများစွာရှိသည်။ ထိုကဲ့သို့သောခွဲခြားမှုများ‌ပေါ် မူတည်၍ အသုံးပြုသော ကော့ဒ် အမျိုးအစားနှင့်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း၏တည်နေရာ၊ အသေးစိတ်အချက်အလက်များတွင်ရောင်ပြန်ဟပ်ပါသည်။ ဧကရာဇ်နှင့် အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မင်းသားများအတွက်သာ တည်ဆောက်သည်။ အဆင့်နိမ့်အဆင့်ရှိ တော်ဝင်သူများ၏ မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် မေန် ဟုလူသိများသည့် ရိုးရှင်းသည့် အဆောက်အအုံများကိုသာလျှင် အသုံးပြုသည်။ ရိုးရှင်းသည့်ဆင်ယင်မှုသည် အဖြူရောင်အ၀တ်အထည်များဖြစ်သည်။ တော်ဝင်လယ်ကွင်း။ သာသနာပိုင်နှင့် အဆင့်မြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများ၏ တော်ဝင်သင်္ချိုင်းတော်များသည် တော်ဝင်အစဉ်အလာများနှင့် အညီရရှိသည်။ ^[၃]

သမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းစာရွက်စာတမ်းများ ရှားပါးသော်လည်း နှုတ်ဖြင့်ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည့်အတွက် တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများကို အယုဒ္ဒယခေတ်ကတည်းက တည်ရှိပြီးဖြစ်သည်ကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ ရတနာကိုသင်နိုင်ငံတော်သို့ လက်ဆင့်ကမ်းတည်ရှိလာသည်။ ယခင် မင်းခမ်းတော်များထက်သာလွန်သည့် နန်းသုံးမင်းခမ်းတော်ဝင်ပစ္စည်းများကို ချူလာလောင်ကွန်း ၁၉၁၁ ခုနှစ် (ရာမ ၅)၏ တော်ဝင်ဈာပနတွင် အတိအကျ သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ^[၄]

၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည့်အတွက် ဘုရင် ပြဇာဓိပေါက် (ရာမ ၇)သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများမှာ ၁၉၅၀တွင် ဘုရင် အာနန္ဒာ မဟီဒလ် (ရာမ ၈)နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မ သီရိသဝရိန္ဒြာတို့မှလွဲ၍ အခြားအဖြစ်အပျက်များမရှိဖြစ်သည်။ ၁၉၈၅တွင် ဘုရင်မကြီး ရံဘိုင်ဘရဏီ (ပြရာဇာဓိပေါက်၏ မုဆိုးမ)၏ ဈာပနအခမ်းအနားကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် မင်းသမီးမိခင် သီရိနာဂရိန္ဒြာ၊ ၂၀၀၈ တွင်မင်းသမီး ကလျာဏီ၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် မင်းသမီး ဗီဇရတနနှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ် ဘူမိဗလ် အဒုလျဒေကျ် (ရာမ ၉) တို့ပါဝင်သည်။ ^[၅] ^[၆]

ရှေးဦး ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် လဲလျောင်းစင်

ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲနှင့် သုခန်‌ သော့ပ်

ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲသည် နတ်ရွာလားပြီး မကြာမီအချိန်တွင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ယနေ့၌ ထိုအခမ်းအနားကို တော်ဝင်နန်းတော်ရှိ ဗိမာန် ရတ္တယ ပလ္လင်ခန်းမ၌ ကျင်းပပြီး တော်၀င်မိသားစုဝင်များနှင့်အစိုးရအရာရှိကြီးများ တက်ရောက်ကြသည်။ ယနေ့ခေတ်အသုဘအခမ်းအနားများကဲ့သို့ပင် ၎င်းအခမ်းအနားသည် တက်ရောက်လာသူများ တစ်ခုခုသောအခမ်းအနားကျင်းပရာ၌ ရေသွန်းလောင်းခြင်းကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် သာမန်လူများပြုလုပ်သကဲ့သို့ ရေကိုလက်သို့ မလောင်းပေ၊ နတ်ရွာလားသူ၏ ခြေထောက်ပေါ်၌ လောင်းခြင်းဖြစ်သည်။ ^{[မှတ်စု ၁]} ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲ အခမ်းအနားပြီးဆုံးသည့်နောက်တွင် ဆံပင်တော်ကို အထက်သို့တစ်ခါ၊ ဆံတော်အောက်သို့ တစ်ခါ၊ ဖြီးလိုက်သည်။ အဆင့်မြင့်သည့် တော်ဝင်ဘွဲ့ရမင်းသမီးများအတွက် ကိုယ်ခန္ဓာပါ်တွင်ရွှေမျက်နှာဖုံး (ဖယောင်းနှင့်အဖျော်ယမကာများကိုတံဆိပ်ခတ်ပြီးချိန်၊ ဆေး မထိုးမီအချိန်များတွင်)ကို တင်ထားတော်မူကြသည်။ ^[၇]

အခြားတစ်ခုမှာ သုခံ သော့ပ် ရိုးရာအရ ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ကိုယ်ခန္ဓာကို ကော့ဒ် ထဲ၌ ချည်နှောင်ခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် နေရာချခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ဗုသမာလာ အရာရှိများသည် ရှေးခေတ်တရားရုံးတော်မှ တာ၀န်၀တ္တရားမျာအတိုင်း နတ်ရွာလားပြီးနောက် တော်ဝင်မသာတော်များ ထိန်းသိမ်းခြင်းအတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။ မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်ကို အဖြူရောင်ဝတ်ဆင်ထားပြီး သင့်လျှော်သည့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများဝတ်ဆင်ထားသည်။ ထို့နောက် ဆောင့်‌ကြောင့်ထိုင့်သဏ္ဍာန် မသာတော်အား ကြိုးမဲ့ကြိုးဖြင့်ချည်ပြီး အဖြူရောင်အဝတ်ပတ်ထားသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ခန္ဓာကိုယ်ကို ကော့ဒ် ထဲ၌ သန္ဓေသားအနေအထားမှာထားတော်မူရသည်။ ကော့ဒ် ၏အဖုံးနောက်ဆုံး၌မပိတ်မီ ဆန္ဒ (ချွန်ထားသောသရဖူ) ကိုမသာတော်ခန္ဓာကိုယ်၏ဦးခေါင်းပေါ်တွင် ထုံးတမ်း စဉ်လာအတိုင် တပ်ဆင်ထားရှိရသည်။ ^{[မှတ်စု ၂]} ^[၈]

ကော့ဒ်

("ကွန်တိန်နာ" အဓိပ္ပာယ် သင်္ကသရိုက်ဘာသာ ကောသမှ) ကော့ဒ် ဟူသည် ခေါင်း တလားအတွင်းရှိ ကွယ်လွန်သူ၏ ကိုယ်တော်ဆံ့၍ အသုံးပြုရန် ကြီးမားသည့် သင်္ဂြိုဟ်တော် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းပစ္စည်းကိုတော်ဝင်သူများအပြင် မြင့်မြတ်သောပုဂ္ဂိုလ်ဝင်များအတွက်အသုံးပြုသေးသည်။ သို့သော်အဆင့်မြင့်အစိုးရအရာရှိများအတွက် ယခုခေတ်အခါ၌ ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းပစ္စည်း တွင်ပုံစံနှစ်ခု ပါဝင်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တန်ဆာဆင်ထားသည့် အပြင်ဘက်အခွံနှစ်ခု၊ ဖွင့်ရိုးနှစ်ခုနှင့်ချွန်ထားသည့်အဖုံးတို့ပါရှိရာ လောင်ဟုလူသိများသည့် အတွင်းပိုင်းဆလင်ဒါကွန်တိန်နာဖြစ်သည်။ ^{[မှတ်စု ၃]} သေဆုံးသူအတွက် ၎င်းတို့၏ရာထူးနှင့်အဆင့်အတန်းအရခွင့်ပြုထားသည့် ကော့ဒ် ဆယ့်လေးမျိုးရှိသည်။ အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည့် ကော့ဒ် ဗြကော့ဒ်ထောင်ယိုင်သည် ဘုရင်နှင့်အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မိသားစုဝင်များအတွက်ဖြစ်ပါသည်။ ^[၉]

ယနေ့ခေတ် တော်ဝင်ဘွဲ့ရ အဆင့်မြင့်အရာရှိများအတွက် ကော့ဒ် သည်နန်းတော် ဒူသေ့တ် မဟာ ပြသတ် ပလ္လင် ခန်းမ၌ ဘေန္ဆ ဟုလူသိများသည့်အလှဆင်ထားသည့် ပန်းပုတိုင်ခုံ ၌ ထားရှိပါသည်။ ဗုသယောင် ဟုလူသိများသည့်အထည်ရှည်ရှည်ကော့ဒ်ကို အတွင်းရှိ အဝတ်စနှင့် ချိတ်ထားကာအဖုံးအောက်တွင်ဖြတ်သန်းထားရှိစဉ် သဒပ္ပကောန်ရိုးရာဓလေ့အစဉ်အလာအရ ကွယ်လွန်သူ၏ ရုပ်ကြွင်းနှင့်ချိတ်ဆက်ရန် တင်ကာထားရှိပါသည်။ ပြွန်အိုးတစ်လုံးထား ရှိသည်။ထိုအရာသည် မကောင်းသော အရာများ ယိုစီးကာ ကျရောက်စုပုံမည်ပြွန်အိုးဖြစ်ပါသည်။ မွှေးနံ့သာကိုမီးရှို့ခြင်းသည််းသည် မလိုလားအပ်သည့်အနံ့ကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ^[၃]

ကော့ဒ်သည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အစဉ်အလာအရိုးပြာအိုး မှဆင်းသက်လာ၍ ဒုတိယတဖန် သင်္ချိုင်း မီးသင်္ဂြိုဟ်ရသည့်ကာလကိုစောင့်ဆိုင်း၏ထုံးစံတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ သင်္ကဿရိုက်ဘာသာသုံး မူလစကားဖြစ်ပြီး၊ အိန္ဒိယကုန်စည်ကူးသန်းသူများထံမှတစ်ဆင့် အလယ်ခေတ်ယဉ်ကျေးမှုများတွင် ဤကဲ့သို့သော အရိုးအိုသုံးခြင်းသည်နှင့်ဗုဒ္ဓသာသနာအယူအဆအပါအ၀င်ထိုင်းနိုင်ငံသို့ပျံ့နှံ့သွားခြင်းမရှိပါ။ ^[၁၀]

၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင်မင်းသမီးသီရိနာဂရိန္ဒြာ ၏မယ်တော် စျာပနအခမ်းအနားအတွင်း သူမ၏ဆန္ဒ ကော့ဒ်ထဲသို့ မထည့်ခဲ့ရပေ။ သို့အတွက် ခေါင်းတလားကိုအလွတ် သုံးပြီး ထုံးစံအရ ပန်းပုတိုင်နောက်တွင်ထားရှိခဲ့ကြသည်။ မင်းသမီး ကလျာဏီ ၀ဓဏ နှင့်ဘုရင်မင်းမြတ် ဘူမိဗလ် တို့၏ ဈာပနတော်အခမ်းအနားများအတွက်လည်း ထိုကဲ့သို့ပင်ဖြစ်ပါသည်။ မင်းသမီး ဗီဇရတန သည်သူမ၏ မသာတော်ကိုထုံးတမ်းစဉ်လာအရကော့ဒ် ထဲတွင်နေရာချထားရန်ရွေးချယ်ခဲ့ပါသည်။ ^[၁၁]

ကော့ဒ်တွင်းရှိရုပ်ကလပ်သည် ပလ္လင်တော်ခန်းမ၌အချိန်ကာလ (ပုံမှန်အားဖြင့်အနည်းဆုံးရက်ပေါင်း ၁၀၀)ထိကြာရှည်စွာထားရှိသည်။ မျက်မှောက်ခေတ်ထားရှိမှုသည် စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုမရှိပဲ အများပြည်သူအား၎င်းတို့၏ရိုသေလေးစားမှုကိုပေးရန်ခွင့်မပြုပေ။ ဤအချိန်အတောအတွင်းနေ့စဉ်ဗုဒ္ဓဘာသာထုံးတမ်းဓလေ့များကိုကျင်းပကြပြီးသံ ပြဗောမ် ယံယံ နေ့ရောညပါသံစဉ်များဖြင့်သီ ပြဗောမ်ယံယံ ဟုလူသိများသောအခမ်းအနားကို ပြ<i>ခေါမ်</i> အဖွဲ့မှ သုံးနာရီလျှင် <i id="mwpQ">တီးခတ်ပြီး</i> ပိပတ်နာင်ဟောင် အုပ်စုနှင့်အတူ တီးခတ် သည်။ ^[၁၂]နောက်ပိုင်း ၇ ရက်၊ ၁၅ ရက်၊ ၅၀ ရက်နှင့် ၁၀၀ ရက်အထိမ်းအမှတ်ဗုဒ္ဓဘာသာအခမ်းအနားများကိုလည်းကျင်းပသည်။ ^[၁၃]

ဤဗုဒ္ဓဘာသာထုံးတမ်းစဉ်လာများ၌နံနက်ခင်းနှင့်မွန်းတည့်အခမ်းအနားများတွင် ဆွမ်းကပ်ပူဇော်ခြင်းနှင့် သဒပ္ပကောန် ဟုလူသိများသောသေလွန်သူအားရည်စူးပြီး သင်္ကန်းကပ်လှူပူဇော်ခြင်းကိုဘုန်းတော်ကြီးများထံ ပြုလုပ်ကြသည် ။ ^[၁၄]

ဤဓလေ့ထုံးတမ်းများသည်သမိုင်းကြောင်းအရပုဂ္ဂလိကရေးရာကိစ္စများဖြစ်သော်လည်းပြည်သူလူထုအနေဖြင့်ဘုရင်ချူလာလောင်ကွန်း၏ ဈာပနတော်မှစ၍ ဒူသေ့ဒ် မဟာပြသတ်ပလ္လင်တော်ခန်းမအတွင်း ဝင်ရောက် အရိုသေပေးမှုကိုရရှိခဲ့ကြသည်။ ^[၁၅]

ဝမ်းနည်းခြင်း

သမိုင်းအစဉ်အလာအရ ဘုရင်နတ်ရွာစံခဲ့လျှင် အတွက်ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အဖြူရောင်ဝတ်ဆင်ကြရသည်။ ဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်း၏ ဈာပနအခမ်းအနားနောက်ပိုင်းတွင် ဤအစဉ်အလာကို ပယ်ဖျက်လိုက်သည်။ ၀မ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်အတွက် အနက်ရောင်ဝတ်ဆင်ခြင်းသည် ဘုရင်မင်းမြတ်နတ်ရွာစံသည့်အတွက် ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ်ဝတ်ဆင်လေ့ရှိသည့်အနောက်တိုင်းယဉ်ကျေးမှုမှစတင်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ^[၁] ^[၁၆]

ယနေ့ခေတ် ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်များသည် အများအားဖြင့်အနောက်တိုင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအတိုင်းဖြစ်သည်။ အစိုးရတာဝန်ရှိသူများမှ ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်ကာလကိုထုတ်ပြန် ကြေညာခြင်း, အမျိုးသားရေးအလံတစ်ဝက် လွှင့်ထူခြင်း။ ^{[မှတ်စု ၄]} အများပြည်သူဆိုင်ရာဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍများကို ခတ္တရပ်ဆိုင်းရန် တောင်းဆိုထားသည်။ ထို့အပြင်ထုတ်လွှင့်သည့်မီဒီယာများသည်ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်များကိုလည်းပုံမှန်အာ§ Glossaryးဖြင့်ရပ်ဆိုင်းထားသည်။ မီးသင်္ဂြိုဟ်ချိန်အထိဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်ကာလကို ထားရှိပါသည်။ ^[၁၇]

မီးသင်္ဂြိုဟ်ရန်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု

မေရုမတ် နှင့် မေန်

တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများပြုလုပ်နေစဉ်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ပြီးယာယီတော်ဝင်သင်္ဂြိုဟ်ခြင်း - မေရုမတ် သို့မဟုတ် မေန် (တော်ဝင်မှတ်ပုံတင်တွင် ဗြမေရုမတ်နှင့် ဗြမေန် ကဲ့သို့ပြန်ဆိုထားသည့်) - ယာယီတော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း - § Glossary အောက်တွင်ရှင်းလင်းချက်ကိုကြည့်ပါ။ § Glossaryကွယ်လွန်သူ၏ရာထူးပေါ် မူတည်၍ နန်းတော်အနီးရှိတော်ဝင်လယ်ကွင်းတွင်စိုက်ထူထားသည်။ ၎င်းသ့် ရတနာကိုသင်ခေတ်ကာလကတည်းကပင်ရှိသည့် ယနေ့ သနံ လွင်ဖြစ်သည်။ တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ရာနေရာ၏အခန်းကဏ္ဍသည် ၎င်း၏ယခင်အမည်ဖြစ်သော ထွင်ဗြ‌ေမန်ကိုဆိုလိုပြီး“ တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ရာကွင်းပြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ^[၁၈]

တော်၀င်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းတွင် မေရုမတ်များကိုဆောက်လုပ်ခြင်းသည်အ ယုဒ္ဒယခေတ် မှစတင်၍ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ခမာအင်ပါယာမှ ဟိန္ဒူယုံကြည်မှုများကိုလက်ခံထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဟိန္ဒူ-ဗုဒ္ဓဘာသာအတွေးအခေါ်ကို တစ်ဝက်စီ လက်ခံထားသည့် ရှင်ဘုရင်သည် မေရုတောင် (ရှင်ဘုရင်နတ်ရွာလားသည့်အခါ နောက်ပြန်လည်ဝင်စားလာလိမ့်မည်ဟုသောနတ်ဘုရားများ၏အိမ်သည် စကြာဝဠာ၏ဗဟို၌ တည်ရှိသည်)ဟု ယုံကြည်သည့်အတွက် မေရုမတ်များတည်‌ေဆာက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ^[၁၉] ^[၂၀]

အစောဆုံး မေရုမတ်ကို ဘုရင်မင်းမြတ် ပြသတ်ထောင် (၁၆၂၉ မှ ၁၆၅၆) လက်ထက်တွင်စိုက်ထူပြီး အန်ကာဝပ်ပုံစံပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အယုဓယကာလ မေရုမတ်သည် အလွန်ကြီးမားသောအဆောက်အဦများဖြစ်ကြသည်။ ရှင်ဘုရင်နရိုင် (၁၆၈၈ နတ်ရွာစံ) ၃ သေန် (၆၀ အလံ ) ၁၂ပေအထိ အမြင့်ရှိသည့်ဟုခေတ်သစ်ရှာ‌ေဖွမှုများအရ သိရသည်။ မေရုမတ် ကိုအသုဘအခမ်းအနားအဖြစ်ပုံမှန်ဘာသာပြန်ဆိုထားသော်လည်း၎င်းသည်အမှန်တကယ်တွင် အဓိကကျ၍ အလှဆင်ထားသည့်အဆောက်အအုံဖြစ်ပြီး၎င်းတွင်အမှန်တွင်အိမ်အရွယ်အစားထက်ပင်သေးငယ်သည်။ မေရုမတ် သည်အခမ်းအနားအတွက် ရည်ရွယ်၍ တည်ဆောက်ခဲ့သောယာယီအဆောက်အအုံများဖြစ်ပြီးနိုင်ငံတော်၏အကောင်းဆုံးလက်မှုပညာရှင်များ၏လက်ရာမြောက်သောလက်ရာဖြစ်ပါသည်။ ^[၁၉]

မေရုမတ် တည်ဆောက်ခြင်းပြီးပြည့်စုံရန်အတွက်လပေါင်းများစွာ၊ ခြောက်သွေ့ရာသီတွင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ရခြင်းအကြောင်းအရင်းနှင့်အတူမီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီရှည်လျားသောအချိန်ကာလကိုစောင့်မျှော်ခြင်ကာလ ဖြစ်ပါသ

သည်။ များသောအားဖြငမေရုမတ် at (သိုမေန်ျား ပြီးဆုံး သသည့်သောအခါ တော်ဝင်သေဆုံးမှုများစွာဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတွက်၎င်းကိုမီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းများစွာအတွက်အသုံးပြုခဲ့သည်။ ^[၁၃]

အလွန်ကြီးမားသော မေရုမတ် တည်ဆောက်ခြင်းကို ဘုရင်မင်းမြတ် မောင်း ကွတ်၏ဈာပနအခမ်းအနား (၁၈၆၈ ခုနှစ်တွင်ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် ရာမ ၄) လက်ထက်တွင် နောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ သူ့အားဆက်ခံသည့်ဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်း မှလုပ်အားနှင့်ငွေဖြုန်းတီးခြင်းကိုသူမနှစ်သက်သည့်ကျေနပ်ချက်ကိုထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပြီးသူ၏မီးသင်္ဂြိုဟ်မှုကို ရိုးရှင်းသောတည်ဆောက်မှုဖြင့် တည်ဆောက်ရန်အမိန့်ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများ၏ မေရုမတ် နှင့် မေန် အတွက် ထိုကဲ့သို့သောရိုးရှင်းသောဒီဇိုင်းများကိုအသုံးပြုခဲ့ကြပြီးယခုအသုံးအနှုန်းများသည်ကွယ်လွန်သူ၏ရာထူးကိုခွဲခြားရန်သာအသုံးပြုသည်။

မီးသင်္ဂြိုဟ်ပြီးနောက် မေရုမတ် နှင့် မေန်ကို တပ်ဆင်ပြီး အစိတ်အပိုင်းများနှင့်ပစ္စည်းများကို များသောအားဖြင့်ဗုဒ္ဓဘာသာဘုရားကျောင်းများသို့လှူဒါန်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာအနေဖြင့်ပြသရလျှင် မင်းသားသီရိရာဇ်ကကုဓဘန်တ် ၁၈၈၈ ခုနှစ်၏ ပစ္စည်းများကို သီရိရာဇ် ဆေးရုံ တည်ဆောက်ရန် အသုံးပြုသူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ။

တော်ဝင်ဈာပနရထား

မေရုမတ် တည်ဆောက်နေစဉ် ပြန်လည်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုလုပ်ငန်း၊ တော်ဝင်ဈာပနရထားများကိုပြင်ဆင်ရန်နှင့် အကြိုလေ့ကျင့်ခြင်းများကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ^[၂၁]

မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမပြုမီ

မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဗုသ မာလာ အရာရှိများသည် သုခံသော့ပ် တွင်အသုံးပြုသောပစ္စည်းများဖယ်ရှားခြင်း ရုပ်ကလပ်တော်ကိုကော့ဒ်အတွင်းမှ ဖယ်ရှားခြင်းကို ပြုလုပ်သည်။ သီးခြားမီးသင်္ဂြိုဟ်ရန်အတွက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြိုကွဲပျက်စီးသည့်အသားကို အရိုးများမှဖယ်ထုတ်ပစ်သည်။ ဖယ်ထုတ်ပစ်မည်ဖြစ်သော်လည်းဆေးကြောခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကိုမလိုအပ်ပါ။ ဗြဘပ္ဘေါဆိုသည့်ခန္ဓာကိုယ်အရည်များနှင့်အတူ သုခံ သော့ပ် ပစ္စည်းများ, အဖြစ်လူသိများသည့် အခမ်းအနားငယ်အတွင်းမီးသဂြိုလ်ကြသည်ထဝိုင်ဗလီူဗြဘပ္ဘေါ ဖြစ်ပါသည်။ (မသာတော်ကိုခေါင်းတလား၌တင်ထားသည့်မကြာသေးမီတော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများအတွက်ဤသို့ပြုခြင်းမဟုတ်ပါ။ အခမ်းအနားကျင်းပသည့်နောက်ဆုံးအကြိမ်မှာ ၂၀၁၂ မင်းသမီးဘီဂျရာတနာ၏တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီဖြစ်သည်။ ) ^[၃]

မီးသင်္ဂြိုဟ်အခမ်းအနားတွင် မေရုမတ် သို့မဟုတ် မေန်ဆီသို့ ကော့ဒ်ကိုယူဆောင်သွားရသည်။( § Funeral processions အောက်၌ပြသထားသည် § Funeral processions) သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံတွင်မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်သည်မပါရှိသော်ငြား လှည့်လည်ခြင်းရှိရာ မနက်ခင်းမတိုင်မှီက ၎င်းမသာတော်နေရာမှဖယ်ရှားခံရခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းအမှုသည် ညတွင်လျှို့ဝှက်စွာဖြစ်သဖြင့်အလေ့အကျင့် လက်သော့ပ် (လူခန္ဓာကိုယ်ခိုးယူခြင်း) ဟုလူသိများသည်။ ၎င်းအမှုသည် လိုအပ်မှုအရသို့မဟုတ်အဆင်ပြေမှုအတွက်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ - စီတန်းလှည့်လည်ရန်လမ်းကြောင်းနှင့်ဝေးသောနေရာများတွင်၊ သို့မဟုတ်၊ မျက်မှောက်ခေတ် တွင်ကိုယ်ထည်ကို ကော့ဒ် မဟုတ်သည့် ခေါင်းတလားထဲ၌ နေရာချခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အယုဒ္ဒယဘုရင်များနှင့်သက်ဆိုင်သော အစဉ်အလာဟောင်းဖြစ်ပြီး တော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနားအတွင်း အချိန်သက်သာစေပါသည်။ ^[၂၂] ^[၂၃]

မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနား

တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများသည် သမိုင်းကြောင်းအရပီပီပြင်ပြင်တည်ရှိပြီး၊ နတ်ရွာစံပြီးဘုရင် ဈာပနမတိုင်မီနောက်ဆုံးနေ့၊ ည ၁၄ရက်ကြာအတွက် ဗုဒ္ဓအားမီးပူဇော်ခြင်း၊ မီးရှူးမီးပန်းများနှင့် ပွဲတော်ကျင်းပခြင်းများပါဝင်သည်။ ယနေ့ ၎င်းအခမ်းအနားသည် ငါးရက်ခန့်ကြာရှည်လေ့ရှိပြီး အဓိကအားဖြင့် မသာတော်ကို မေရုမတ် သို့ မေန် သို့ခေါ်ဆောင်သွားသည့်အသုဘအခမ်းအနားများ၊ မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနှင့် သင်္ချိုင်းအကြွင်းအကျန်များနှင့် ပြာကိုနန်းတော်သို့ပြန်ပို့ခြင်းများပါဝင်သည်။ ^[၁] ဤအပိုင်းသည် အမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိတော်ဝင်ဘုရင်များ (သနံလွင် တွင်ပြုလုပ်သောသူများ) အတွက် လက်ရှိ ရိုးရာဓလေ့များကို သုံး၍ မေရုမတ်နှင့် မေန် နှစ်မျိုးလုံးကိုရိုးရှင်းစွာဖော်ပြပါသည်။

ဈာပနစီတန်းခြင်း

နောက်ဆုံးဗုဒ္ဓဘာသာထုံးတမ်းစဉ်လာများကိုမီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီညနေပိုင်းတွင်ပြုလုပ်သည်။ နောက်တစ်နေ့မနက်တွင်တော်ဝင်ရုပ်ကြွင်းများသယ်ဆောင်ထားသည့်ကော့ဒ် အသုဘအခမ်းအနားများမှတဆင့် မေရုမတ် သို့သယ်ဆောင်သည်။ ^[၁] ^[၂၄]

ပထမဦးဆုံးစီတန်းခုနှစ်, တော်ဝင်ကော့ဒ် ပေါ်သို့ယူဆောင်ခြင်းသည် တော်ဝင် သန်လျင်း အဖြစ်လူသိများသည့် ဗြယန္နမတ် သံလံခန် ဖြစ်ပါသည် ။ ထို့နောက် ဒူသေ့ဒ်မဟာပြသတ်ပလ္လင်တော်မှ တော်ဝင်နန်းတော် နှင့် ဝတ်ဗော ၏ရှေ့မှောက်သို့သယ်ဆောင်ကာတော်ဝင်အသုဘရထားသို့ (မဟာဗိချိုင်ရာချာရော့ဒ်နှင့် ဗီဇရတန ရာချာရော့ဒ်) သို့သယ်ဆောင်သည်။ ဒုတိယစီတန်ခြင်းသည် -အပါဆုံး-ထို့နောက်ဆီသို့ဆက်လက်နှင kot Phra Yannamat ဆမ် Lam Khan ကမှ, ဒါမှမဟုတ်တစ်ဦးတော်ဝင်မိသားစုမှဖြစ်စေနောက်တဖန်လွှဲပြောင်းသည်အဘယ်မှာရှိ Sanam Luang, ဝင်သော သေနတ်ရထား ၏ခေါင်းစဉ်ကိုကျင်းပသူကိုရှငျဘုရငျတို့အဘို့အ ( တပ်မတော်နေ့၏ဦးခေါင်း သို့မဟုတ် တော်ဝင်မိသားစုဝင်များသည် တော်ဝင်ထိုင်းစစ်တပ် တွင်အဆင့်မြင့်ရာထူးများထားရှိခြင်းကို ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင်ဘုရင်ဗာဂျီရူဗတ်၏ဆန္ဒနှင့်အစပြုခဲ့သည်။ တတိယစီတန်းပြီးတော့ circumambulates အဆိုပါ kot အဆိုပါ merumat သို့ဆောင်ခဲ့မီတစ်တန်ပြန်လက်ယာရစ်ဖက်ရှင်အတွက် merumat သုံးကြိမ်။ ^[၁] စီတန်းလှည့်လည်စဉ်အခမ်းအနားတေးဂီတကိုဖွင့်ပြပြီး သေနတ်သံများ ကိုပစ်ခတ်ကြသည်။ ^[၂၄]

မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း

အဆိုပါ ကော့ဒ်ကို မီးရှို့စင် (ဆေ့တ္တကထန်ဟု အများသိကြသည့် )မေရုမတ်အတွင်းသို့ သယ်ယူ၍ စန္ဒကူး သားဖြင့်ထွင်းထုထားသည့် ဗြကော့ဒ်ဆန်ဟုသိကြသည့် အခေါင်းတော်အထဲသို့ ထည့်သွင်းကြသည်။ ညနေခင်းတွင်သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမပြီးမချင်းဗုဒ္ဓဘာသာထုံးတမ်းစဉ်လာများကိုဆက်လက်ကျင်းပသည်။ ^[၂၄]

ဘုရင်ကမီးသင်္ဂြိုဟ်ရန် မီးကိုထွန်းညှိပြီးပထမဆုံးအနေဖြင့် ဒေါ့က်မိုင်ဆန် - စန္ဒကူးသစ်သားဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့် အလှပန်းများကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ရန် အသုံးပြုသည်။ ထို့နောက်အခြား ဧည့်သည်များသည်ပန်းတစ်ပွင့်ချင်းစီကို လာရောက်၍ခင်ကျင်း ကြသည်။ အဆိုပါဓလေ့ထုံးတမ်းအမှန်တကယ်တွင်ညအချိန်ထိ မီးသင်္ဂြိုဟ်သည့်အခါ, ပန်းတစ်ပွင့်စီ ခင်းကျင်းသည့် ဧည့်သည်တော်အနည်းငယ်သာလျှင် ကျန်ရှိသည်အထိ ဖြစ်ပါသည်။။ ပထမဆုံးမီးထွန်းလိုက်သည့်အခါ သနံလွင် လယ်ပြင်၌ သေနတ် ၂၁ချက်ပစ်ဖောက်ကြပြီး နှင့် အ‌ေမြှာက် ၃ချက်ပစ်၍ လေးပြု သည်။ ^[၂၄]

ကြွင်းကျန်သည့် အရိုးနှင့်ပြာများ

မီးသင်္ဂြိုဟ်ပြီးနောက်တစ်နေ့တွင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနှင့်ပြာများကိုကြည့်ရှုပြီး သေးငယ်သော အရိုးပြာအိုးမျာအတွင်း ထားရှိသည့်အခမ်းအနားတစ်ခုပြုလုပ်သည်။ အကြွင်းအကျန်( အတ္ထိ )ကို ဗြ‌ကော့ဒ်ဗြအတ္ထိ ခေါ်သည့်သေးငယ်သည့် ကော့ဒ်အတွင်း ပြာ ( သရိရင်္ခန ) ကို ဗအော့ပ် အတွင်း၌ထားရှိတယ်။ ထို့နောက်ထိုအရိုးအိုတို့ကို ဘုန်းတော်ကြီးများနံနက်ခင်းဘုရားဝတ်ပြုမှုနှင့်နံနက်ဆွမ်းဘုန်းသုံးဆောင်ပြီးနောက် စတုတ္ထစီတန်းလှည့်လည်ခြင်းဖြင့် တော်ဝင်နန်းတော်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ကြသည်။ အရိုးပြာများကို ဝတ်ဗြကယ်ဝ် ဝါ မြဘုရား ရှိ ဗြသီရတနစေတီ တွင်ယာယီနေရာချထားပြီးဒူ‌ေ‌သ့ဒ် မဟာပြသတ်ပလ္လင်တော်ခန်းမသို့ ကျန်သည့်အရာများကိုသယ်ဆောင်သည်။ ^[၂၄]

ကော့ဒ်ကို ပို့ဆောင်ရာ၌ ဗုဒ္ဓဘာသာဘာသာထုံးတမ်းအရ နံနက်ယံ၌မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် ကျန်ရှိသည့်အရာများအတွက်ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ကျကရာမဟာပြသတ်ပလ္လင်ခန်းမ ဆီသို့ကျန်ရှိသည့်အရာများဖြင့် ပဉ္စမစီတန်းခြင်း ပြလုပ်ကြသည်။ ဆဌမစီတန်းလှည့်လည်ခြင်းအ‌ေနဖြင့်တော်ဝင်ပြာများကိုသခင့်ဗိမာန်တော်သို့သယ်ယူသွားကြသည်။ များသောအားဖြင့် တော်ဝင်ဈာပနဌာန တည်ရှိရာ ဝတ် ရာချ‌ေပါ‌ေဖ့တ်သို့တော်ဝင်ဈာပနပို့‌ေဆာင်‌ေရးမော်တော်ယာဉ်ဖြင့် ပို့ဆောင်ပေးသည်။ ၂၉ ကြိမ်မြောက်တပ်မတော်၊ တော်ဝင်မြင်းစောင့် အဖွဲ့မှ အစောင့်အကြပ် များပါဝင်ကုညီအားဖြင့်ထားသည်။ ။ ^[၂၄]

ဖျော်ဖြေရေး

တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ပွဲများ၌ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မှုများနှင့်ပြဇာတ်ရုံများတွင်ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မှုများရှိသော်လည်းဘုရင်ချူလာလောင်ကွန်၏ဈာပနအခမ်းအနားတွင်ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ဤအစဉ်အလာသည်မင်းသမီး သီရိန္ဓရ်၏ အကြံပေးချက်အရ ၁၉၉၆ခုနှစ်တွင် နတ်ရွာသည့် မင်းသမီးသီရိနာဂရိန္ဒြာ၏မိခင် ၏အသုဘစဉ်အတွင်မှစတွင်ခဲ့သည်။ ^[၁၁]

ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများ

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည့် ရိုးရာအစဉ်အလာအရ တော်ဝင်ဈာပနများသည် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ်အပြောင်းအလဲနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်း၏ဈာပနအခမ်းအနားပြီးသည့် နောက်အခမ်းအနားများစွာကိုရိုးရှင်းအောင်ပြုလုပ်ပြီး၊ မသာတလုာ်ကိုင်တွယ်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်ကိုပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် ခေတ်၏တိုးတက်မှုအရ ထိုအခမ်းအနားတွင်တိုက်ရိုက် ရုပ်မြင်သံကြားထုတ်လွှင့်ခြင်းနှင့်ပြည်သူလူထုပါ၀င်မှုတိုးမြှင့်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။ မင်းသမီးသီရိနာဂရိန္ဒြာ၏မိခင် မသာတော်ရေချိုးခြင်းအခမ်းအနား အတွင်း တော်ဝင်မိသားစုနှင့်အတူ ပြည်သူများသည် ပထမဦးဆုံး အခမ်းအနားတွင်ပါဝင်ခွင့်ရခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ခုနှစ်တွင် နတ်ရွာစံ မင်းသမီး ကလျာဏီဝဓန၏ အသုဘအတွက် မိသားစုမှ အိမ်ရှင်ဘာသာရေးထုံးတမ်းစီမံခွင့်ရခဲ့သည် ^[၂၅] ^[၂၆] ထို ဗြကော့ဒ်ခန်တွင် မိဘုရားကြီး ရံဘိုင်ဘရဏီ၏, မင်းသမီးသီရီနာဂရိန္ဒြာ၏ မိခင်, မင်းသမီး ကလျာဏီ ဝဓနနှင့်မင်းသမီး ဗီဇရတနတို့သည်လည်းထိန်းသိမ်းမထားပါ။ သို့အစား မီး ‌ေလောင်တိုက်သွင်း၍ မီးရှို့ခဲ့ကြသည်။ ^[၂၇] မင်းသမီး ကလျာဏီ ဝဓန၏မီးသင်္ဂြိုဟ်‌ေတာ်ပွဲတွင် လျှပ်စစ်မီးဖိုများကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ ^[၉]

ဆက်စပ်သည့်အစဉ်အလာ

အလားတူတော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနားများကို ကမ္ဘောဒီးယား နှင့်သမိုင်းကြောင်းအရ လာအို တွင်တွေ့ရပါသည်။ တိုင်းပြည်များသည်သမိုင်းကြောင်းအရထိုင်းနိုင်ငံနှင့်ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ်တူညီကြသည်။ ကမ္ဘောဒီးယားတွင် နတ်ရွာစံဘုရင်မင်းမြတ် နိုရိုဒွမ် သီဟာနု၏နောက်ဆုံးဈာပနတော်

တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိဟ် ခြင်း ၂၀၁၃ခုနှစ်၌ကျင်းပကယူပြီး၊ ပြီးလေသည့် နှစ်၅၀ခန့်မှ ကျင်းပခဲ့သည့်ဈာပန‌ေတာ်ပြီးလျှင်‌ေနာက်ဆုံးကျင်းပသည့် ဈာပနဖြစ်သည်။ ်။ ^[၂၈] လာအိုတွင် ၁၉၆ခုနှစ်gဘုရင်မင်းမြတ် သီသဝင်‌ေဗာင်၏ ဈာပန‌ေတာ််ည်နောက် ဆုံးတော်ဝင်ဈာပနဖြစ်ပါသည်် နောက်ပိုင်းတွင်ုင်းပြည်ကိုကွန်မြူနစ်များကသိမ်းပိုက်ခဲ့သည့်အတွက် နောက်ဆုံးဘုရင်မင်းမြတ် သီသဝင်ဝဓနာ သည်သုံ့ပန်း ဘဝတွင် သေဆုံးခဲရ့သည်။ ^[၂၉]

ပြခန်း

တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်

ဘုရင်မ Debsirindra (1862)
ဒုဘုရင် Pinklao (၁၈၆၇)
ဘုရင်မ Saovabha Phongsri (၁၉၂၀)
မင်းသား Chakrabongse Bhuvanath (၁၉၂၀)
King Vajiravudh (1926)
မင်းသမီး Galyani Vadhana (၂၀၀၈)
မင်းသမီး Bejaratana (2012)

စီတန်းလှည့်လည်

ပထမဆုံးစီတန်းလှည့်လည်ခြင်း (King Bhumibol Adulyadej, 2017)
ဒုတိယစီတန်းလှည့်လည်ခြင်း (Princess Bejaratana, 2012)
တတိယအကြိမ်မြောက်စီတန်းလှည့်လည်ခြင်း (King Vajiravudh, 1926)
စတုတ္ထစီတန်းလှည့်လည်ခြင်း (Princess Bejaratana, 2012)

ဘုရင်မဟာဘူမိဗလ်အဒုလျဒေကျ်၏ ဗြမေရုမတ် (၂၀၁၇)

ဘုရင့် Bhumibol Adulyadej ၏ Phra Merumat
ကျောင်းအုပ်ကြီးတဲ
Pavilion ဖျက်သိမ်း
ဘုန်းတော်ကြီးရဲ့ဓမ္မသီချင်း
ခြင်္သေ့နှင့် Makara
ခြင်္သေ့ကဲ့သို့ဒဏ္thာရီသတ္တဝါ
အဆိုပါ Garuda
ဒူးထောက်သောနတ်ဘုရားများ
King Bhumibol Adulyadej ၏ Phra Merumat တွင် Ganesha
King Bhumibol Adulyadej ၏ Phra Merumat ၏မီးသတ်မျက်နှာပြင်
ညဥ့်အခါဘုရငျ Bhumibol Adulyadej ၏ Phra Merumat

ဝေါဟာရ

ဤဝေါဟာရစကားသည်ဤဆောင်းပါးတွင်အသုံးပြုသောထိုင်းအသုံးအနှုန်းများကိုစာလုံးပေါင်းခြင်း၊ အသံထွက်ခြင်းနှင့်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များပေးသည်။ ဝေါဟာရစီစဉ်ထားမှု ကိုအောက်၌ ဥပမာများဖြင့် ပြသထားသည်။ ထိုင်းဘာသာစကားသည်မူပိုင်ကိုဖြေရှင်းရန်အထူးမှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ရာဇသပ်(ရာချဆပ်) ဟုခေါ်သည်။ ဤ ရွေ့ ကားများသောအားဖြင့်ရှေ့ဆက် ဗြ ( พระမှ ညွှန်ပြသည် အသံထွက် [pʰráʔ] ) နှင့် ပရောမ္မာ (

บรม , [bɔ̄.rōm.maʔ] ) ။ ဥပမာအားဖြင့် ကော့ဒ် တစ်ခု((ဗြကော့ဒ်)အဖြစ်ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှင်ဘုရင်သို့မဟုတ်မိဖုရားတစ်ပါးအတွက် အသုံးပြုရာ၌ ဗြပရောမ္မာအဖြစ်ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ကွင်း(_)" အတွင်းရှိစာသည် ထိုင်းအသံထွက်ဖြစ်ပါသည်။

အောက်ပါစာရင်းများတွင်ကြယ်ပွင့် (*) သည်ဘုရင်သို့မဟုတ်ဘုရင်မအတွက်အသုံးပြုသောတော်ဝင်အသုံးအနှုန်းများကိုဆိုလိုပါသည်။

"အဌိ (အဋ္ဌိ)"

အဌိ• (atti) : ဗြအဌိ,

ဗြပရောမ္မာ အဌိ*

ထပ်မံ၍မီးသင်္ဂြိုဟ် (အရိုးဓါတ်များအား)

"ပေည်စာ(ပေည်ချာ)"

ပေည်စာ •(bencha) : ဗြပေည်စာ,

ဗြပေည်စာ*

ကော့ဒ်ကိုထောက်ထားမည့် ခုံ၅ခုကိုသုံးပါ။

"ပုဗ်ဗော ( ဘုဖော)"

ပုဗ်ဗော •(bupphp) : ဗြပုဗ်ဗော,

အရည် (သားငန်ရည်)များနှင့် ကိုယ်တွင်းအရည်များ

"စိတကဓါန် (ချိတကထန်)"

စိတကဓါန် •(chittakathan) : ဗြစိတကဓါန်,

မီးသင်္ဂြိုဟ်စင်တော် ( မေရုမတ် သို့ မေန် အနီးနား၌ရှိသည်။); 'ချိင်တကောန်'ဟူ၍လည်း ရည်ညွှန်းထားသည်။

"ဒေါက်မိုင့်စန်ဒ်န် (ဒေါက်မိုင့်ချန်)"

စန္ဒကူးသား ပန်းပွင့်; ဈာပနအတွင်းလောင်ကျွမ်းရန် လူဖန်တီးထားသည့် ပန်းပွင့်

"ကော့ဒ်"

ကောသ် •(kot) : ဗြကော့ဒ်,

ဗြပရောမ္မ ကော့ဒ်*

ဈာပနအိုး( ပိုက်‌ခေါင်းပါသည့် အိုးကြီး)

"လက်သေ့ာဗ် (လက်ဆေ့ာပ်)"

လက်သော့ဗ် •(lak sop) : လက်ဗြသော့ဗ်, လက်ဗြပရောမ္မ သော့ဗ်*

"မသာတော်ဝှက်ခြင်း ဓလေ့"; ညအခါ၌ နေရာမှ မီးသင်္ဂြိုဟ်တော်မူမည့် နေရာသို့ပြောင်းရွှေခြင်း အစီအစဉ်။

"လောင်"

↑ An exception is when the king attends the funeral of a lower-ranking royal, in which he pours water over the deceased's chest.
↑ Some sources indicate that the chada is actually removed before the lid is closed, though some state that it is removed later when the kot is re-opened before cremation (see § Prior to cremation). In recent funerals where the body is placed in a Western style coffin, the chada is placed beside the body instead.
↑ The meanings of kot and long have become swapped over time; according to some sources, long refers to the outer shell, while kot actually means the inner container.
↑ Technically, such government decrees apply only to government agencies and officials, although members of the public usually follow suit.

↑ ^၁.၀ ^၁.၁ ^၁.၂ ^၁.၃ ^၁.၄ โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ။ Bureau of the Royal Household။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "มองประวัติศาสตร์ผ่านงานพระราชพิธีฯ ส่งเสด็จครั้งสุดท้ายก่อนทรงสู่นิรันดร"။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၃.၀ ^၃.၁ ^၃.၂ คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (PDF)။ Fine Arts Department။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ย้อนรอย 'พระราชพิธีพระบรมศพและพระศพ' สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์" (in th-TH)၊ Matichon Online၊ 26 February 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ย้อนวันวาน พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ" (in th)၊ Post Today၊ 6 December 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 2 October 2017။
↑ "Royal Cremation for His Majesty King Bhumibol Adulyadej"၊ Public Relations Department၊ 27 April 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "เปิดข้อมูลโบราณราชประเพณี "สรงน้ำพระบรมศพและพระศพ"" (in th-TH)၊ Matichon Online၊ 14 October 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ พระชฎาห้ายอด ยังใช้ทรงพระบรมศพพระมหากษัตริย์เมื่อสวรรคต (in th-TH)။ Silpa Wattanatham (Art & Culture Magazine) (19 October 2016)။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၉.၀ ^၉.၁ "เรื่องพระโกศทรงพระศพ และการพระราชทานเพลิงพระศพ" (in th) (December 2013). Sarakadee (286). Retrieved on 29 September 2017.
↑ "พิธีเกี่ยวกับความตายในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู" (in th-TH)၊ Matichon Weekly၊ 28 October 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၁၁.၀ ^၁၁.၁ "เป็นครั้งแรกที่พระศพ "สมเด็จย่า" และ "พระพี่นาง" ไม่ได้บรรจุลงพระโกศ แต่บรรจุในพระหีบ (๕)" (in th)၊ Manager Online၊ 23 December 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ การประโคมย่ำยาม (in th)။ Fine Arts Department (17 October 2016)။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၁၃.၀ ^၁၃.၁ "เกร็ดประวัติศาสตร์ งานพระราชพิธีพระบรมศพจอมกษัตริย์ไทย" (in th)၊ 19 January 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ใครคือ 'พระพิธีธรรม' – Manager Online" (in th)၊ Manager Online၊ 31 January 2008။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านายสมัยรัตนโกสินทร์" (in th)၊ Khaosod၊ 24 November 2016၊ စာ- 17။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "รู้จักวิธีการไว้ทุกข์ "สีเครื่องแต่งกาย" ตามธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย"။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "Thailand's mourning for king may soften economy temporarily"။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ย้อนอดีต "สนามหลวง-ทุ่งพระเมรุ" สถานที่ประกอบพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ" (in th)၊ Manager Online၊ 7 November 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၁၉.၀ ^၁၉.၁ ""พระเมรุมาศ" สุดยอดของศิลปกรรมแต่ละยุคสมัย! ส่งเสด็จสู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์บนยอดเขาพระสุเมรุ ศูนย์กลางของจักรวาล!!"၊ Manager Online၊ 7 December 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "Building a Vision of Heaven for Thailand's 'God'"၊ The New York Times၊ 8 May 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "Golden chariot restored for Thai king's 'ascent to heaven'"၊ 7 February 2017။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "ลักพระศพ-ลักศพ : ธรรมเนียมการพระศพในยามวิกาล" . Retrieved on 22 October 2017.
↑ Traditional ceremony of 'stealing the royal body' proceeds – The Nation။ 25 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ ^၂၄.၀ ^၂၄.၁ ^၂၄.၂ ^၂၄.၃ ^၂၄.၄ ^၂၄.၅ "สารคดีบันทึก : พฤศจิกายน ๒๕๕๑ ส่งเสด็จสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ สู่สวรรคาลัย" . Retrieved on 1 October 2017.
↑ ""อ.ธงทอง" เผยสมัย ร.9 ประชาชนมีส่วนร่วมในพระราชพิธีมากขึ้น-หลายอย่างที่เห็นไม่เคยมีมาก่อน" (in th)၊ Prachachat Online၊ 17 November 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "King's Funeral Rites Will Continue Tradition of Accessibility, Expert Says"၊ Khaosod English၊ 23 November 2016။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "พระโกศจันทน์ เริ่มมาแต่สมัยพุทธกาล! จนถึงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี... สมเด็จพระเทพฯจึงให้งดเผาศิลปะอันล้ำค่า!!" (in th)၊ Manager Online၊ 26 December 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "A royal funeral for the ages"၊ Phnom Penh Post၊ 1 February 2013။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "Laos: Collapse"၊ Time၊ 5 May 1961။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[7] An exception is when the king attends the funeral of a lower-ranking royal, in which he pours water over the deceased's chest.

[9] Some sources indicate that the chada is actually removed before the lid is closed, though some state that it is removed later when the kot is re-opened before cremation (see § Prior to cremation). In recent funerals where the body is placed in a Western style coffin, the chada is placed beside the body instead.

[11] The meanings of kot and long have become swapped over time; according to some sources, long refers to the outer shell, while kot actually means the inner container.

[20] Technically, such government decrees apply only to government agencies and officials, although members of the public usually follow suit.

[Saimai-1] ၁.၀ ^၁.၁ ^၁.၂ ^၁.၃ ^၁.၄ โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ။ Bureau of the Royal Household။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Manager_2008-2] "มองประวัติศาสตร์ผ่านงานพระราชพิธีฯ ส่งเสด็จครั้งสุดท้ายก่อนทรงสู่นิรันดร"။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Glossary-3] ၃.၀ ^၃.၁ ^၃.၂ คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (PDF)။ Fine Arts Department။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Matichon_Feb_2017-4] "ย้อนรอย 'พระราชพิธีพระบรมศพและพระศพ' สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์" (in th-TH)၊ Matichon Online၊ 26 February 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Post_Today_Dec_2016-5] "ย้อนวันวาน พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ" (in th)၊ Post Today၊ 6 December 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 2 October 2017။

[6] "Royal Cremation for His Majesty King Bhumibol Adulyadej"၊ Public Relations Department၊ 27 April 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Matichon_14_Oct_2016-8] "เปิดข้อมูลโบราณราชประเพณี "สรงน้ำพระบรมศพและพระศพ"" (in th-TH)၊ Matichon Online၊ 14 October 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[10] พระชฎาห้ายอด ยังใช้ทรงพระบรมศพพระมหากษัตริย์เมื่อสวรรคต (in th-TH)။ Silpa Wattanatham (Art & Culture Magazine) (19 October 2016)။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Sarakadee_2012-12] ၉.၀ ^၉.၁ "เรื่องพระโกศทรงพระศพ และการพระราชทานเพลิงพระศพ" (in th) (December 2013). Sarakadee (286). Retrieved on 29 September 2017.

[13] "พิธีเกี่ยวกับความตายในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู" (in th-TH)၊ Matichon Weekly၊ 28 October 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Rome_5-14] ၁၁.၀ ^၁၁.၁ "เป็นครั้งแรกที่พระศพ "สมเด็จย่า" และ "พระพี่นาง" ไม่ได้บรรจุลงพระโกศ แต่บรรจุในพระหีบ (๕)" (in th)၊ Manager Online၊ 23 December 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[15] การประโคมย่ำยาม (in th)။ Fine Arts Department (17 October 2016)။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Thai_Rath_Jan_2017-16] ၁၃.၀ ^၁၃.၁ "เกร็ดประวัติศาสตร์ งานพระราชพิธีพระบรมศพจอมกษัตริย์ไทย" (in th)၊ 19 January 2017။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[17] "ใครคือ 'พระพิธีธรรม' – Manager Online" (in th)၊ Manager Online၊ 31 January 2008။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[18] "ธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านายสมัยรัตนโกสินทร์" (in th)၊ Khaosod၊ 24 November 2016၊ စာ- 17။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[19] "รู้จักวิธีการไว้ทุกข์ "สีเครื่องแต่งกาย" ตามธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย"။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[21] "Thailand's mourning for king may soften economy temporarily"။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[22] "ย้อนอดีต "สนามหลวง-ทุ่งพระเมรุ" สถานที่ประกอบพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ" (in th)၊ Manager Online၊ 7 November 2016။ 1 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Rome_0-23] ၁၉.၀ ^၁၉.၁ ""พระเมรุมาศ" สุดยอดของศิลปกรรมแต่ละยุคสมัย! ส่งเสด็จสู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์บนยอดเขาพระสุเมรุ ศูนย์กลางของจักรวาล!!"၊ Manager Online၊ 7 December 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[24] "Building a Vision of Heaven for Thailand's 'God'"၊ The New York Times၊ 8 May 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[25] "Golden chariot restored for Thai king's 'ascent to heaven'"၊ 7 February 2017။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[lak_sop-26] "ลักพระศพ-ลักศพ : ธรรมเนียมการพระศพในยามวิกาล" . Retrieved on 22 October 2017.

[27] Traditional ceremony of 'stealing the royal body' proceeds – The Nation။ 25 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[Sarakadee_2008-28] ၂၄.၀ ^၂၄.၁ ^၂၄.၂ ^၂၄.၃ ^၂၄.၄ ^၂၄.၅ "สารคดีบันทึก : พฤศจิกายน ๒๕๕๑ ส่งเสด็จสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ สู่สวรรคาลัย" . Retrieved on 1 October 2017.

[29] ""อ.ธงทอง" เผยสมัย ร.9 ประชาชนมีส่วนร่วมในพระราชพิธีมากขึ้น-หลายอย่างที่เห็นไม่เคยมีมาก่อน" (in th)၊ Prachachat Online၊ 17 November 2016။ 29 September 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[30] "King's Funeral Rites Will Continue Tradition of Accessibility, Expert Says"၊ Khaosod English၊ 23 November 2016။ 4 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[31] "พระโกศจันทน์ เริ่มมาแต่สมัยพุทธกาล! จนถึงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี... สมเด็จพระเทพฯจึงให้งดเผาศิลปะอันล้ำค่า!!" (in th)၊ Manager Online၊ 26 December 2017။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[32] "A royal funeral for the ages"၊ Phnom Penh Post၊ 1 February 2013။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[33] "Laos: Collapse"၊ Time၊ 5 May 1961။ 2 October 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[မှတ်စု ၁]

[၇]

[မှတ်စု ၂]

[၈]

[မှတ်စု ၃]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]

[၁၂]

[၁၃]

[၁၄]

[၁၅]

[၁၆]

[မှတ်စု ၄]

[၁၇]

[၁၈]

[၁၉]

[၂၀]

[၂၁]

[၂၂]

[၂၃]

[၂၄]

[၂၅]

[၂၆]

[၂၇]

[၂၈]

[၂၉]

@@ စာကြောင်း ၁ - / စာကြောင်း ၁ - @@
-[[ဖိုင်:Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg|thumb| ဘုရင် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ် အဒုလျဒေကျ်]] ၏ ဗြရမေရုမတ် (တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း) သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းတွင်ဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့သောယာယီအဆောက်အအုံများကို သန္နံ
+[[ဖိုင်:Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg|thumb| ဘုရင် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ် အဒုလျဒေကျ်]] ၏ ဗြရမေရုမတ် (တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း) သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းတွင်ဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့သောယာယီအဆောက်အအုံများကို သန္နံလွင် တွင်ကျင်းပသောအခမ်းအနားအတွက် ရည်ရွယ်၍ တည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ]]
+'''ထိုင်းတော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနား''' များသည် အစိုးရအသုဘအခမ်းအနားများနှင့် ဆင်တူသည့် တော်ဝင်အခမ်းအနားများအဖြစ် စီစဉ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအခမ်းအနားများသည် [[ချက္ကရီမင်းဆက်|တော်ဝင်မိသားစု]]မှ နတ်ရွာစံသူများအတွက် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပြီး ပုံမှန်ကာလအားဖြင့် လပေါင်းများစွာမှတစ်နှစ်အထိ ထုံးတမ်းစဉ်လာများဖြင့်ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် နတ်ကိုးကွယ် ယုံကြည်မှုများရောနှောထားသည့် ဟိန္ဒူသင်္ကေတများပါ၀င်ပြီး ၎င်းထုံးတမ်းစဉ်လာများအပြီးတွင် သေပြီးနောက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သောကနဦး ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်သောပြည်နယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအခမ်းအနားများ ကျင်းပခြင်းနှင့်နောက်ဆုံးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း အခမ်းအနားများပါဝင်သည်။ အဆင့်မြင့်အသုဘအခမ်းအနား သို့မဟုတ် မေရုမတ် သို့မဟုတ် ''မေန်'' ဟု လူသိများသည့် ယာယီမီးသင်္ဂြိုဟ်ဓလေ့ထုံးစံများသည် ၁၇ ရာစုမှဖြစ်ပြီး အယုဓယနိုင်ငံခေတ်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် မီးသင်္ဂြိုဟ်ပွဲများကို သမိုင်းဝင်စင်တာတွင်တည်ရှိရာ သန္နံလွင် တွင်ကျင်းပသည်။
-လွင် တွင်ကျင်းပသောအခမ်းအနားအတွက် ရည်ရွယ်၍ တည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ]]
-'''ထိုင်းတော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနား''' များသည် အစိုးရအသုဘ အခမ်းအနားများနှင့်ဆင်တူသည့် တော်ဝင်အခမ်းအနားများအဖြစ်စီစဉ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤအခမ်းအနားများသည် [[ချက္ကရီမင်းဆက်|တော်ဝင်မိသားစု]] မှ နတ်ရွာစံသူများအတွက် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပြီး ပုံမှန်ကာလအားဖြင့်လပေါင်းများစွာမှတစ်နှစ်အထိ ထုံးတမ်းစဉ်လာများဖြင့်ပြုလုပ်လေ့ရှိပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် နတ်ကိုးကွယ် ယုံကြည်မှုများရောနှောထားသည့် ဟိန္ဒူသင်္ကေတများပါ၀င်ပြီး၎င်းထုံးတမ်းစဉ်လာများအပြီးတွင်သေပြီးနောက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သောကနဦး ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်သောပြည်နယ် ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအခမ်းအနားများကျင်းပခြင်းနှင့်နောက်ဆုံး သင်္ဂြိုဟ်ခြင်း အခမ်းအနားများပါဝင်သည်။ အဆင့်မြင့်သည့် အသုဘအခမ်းအနားသို့မဟုတ် မေရုမတ် သို့မဟုတ် ''မေန်'' ဟုလူသိများသည့်ယာယီမီးသင်္ဂြိုဟ်ဓလေ့ထုံးစံများသည်    ၁၇ ရာစုမှဖြစ်ပြီးအယုဓယ  နိုင်ငံခေတ်မှစတင်ခဲသည်။ ယနေ့ေခတ်မီးသင်္ဂြိုဟ်ပွဲများကို သမိုင်းဝင်စင်တာတွင်တည်ရှိရာ သန္နံ လွင် တွင်ကျင်းပသည်။
 [[ဖိုင်:104_Ramakien_Murals_(9148225737).jpg|thumb|  ဝတ်ဗြကယ်ဝ်  ''ရာမာခီယန်'' မော်ကွန်းတိုက်မှ အိန္ဒြာချစ် ( အိန္ဒြာဂျစ် ) ၏အသုဘအခမ်းအနားကို ထိုင်းရိုးရာဝတ်စားဆင်ယဉ်မှုဖြင့်
 ကိုယ်စားပြုသောနံရံဆေးရေးပန်း ချီကားတစ်ချပ် ]]
-တော်ဝင်ဈာပနသည် ကျေးလက် ရိုးရာအစဉ်အလာများ နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာယုံကြည်မှုများကိုအခြေခံသည့် သာမန် အသုဘအခမ်းအနားများ နှင့်များစွာကွာခြားမှုမရှိပါ။ ကာလကြာရှည်စွာတည်ရှိခဲ့သောဟိန္ဒူအယူအဆသည် နတ်ရွာစံရှင်ဘုရင်အတွက် အထူးပြုလုပ်ရသည်။နတ်ရွာလားပြီး မကြာမီတွင်ရေချိုးခြင်းအခမ်းအနားကိုကျင်းပပြီးနောက်တွင်ကိုယ်ခန္ဓာကို တန်ဆာများဆင်မြန်းရသည်။ ထို့နောက် မီးသဂြိုဟ်ရာ''ကော့ဒ်''၌ထည့်သည်။ ။ အဆိုပါ ''ကော့ဒ်သည်''နေ့စဉ်လာရောက်ဂါရဝပြုသူများ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဘာသာရေးထုံးတမ်းများဖြင့် နေ စဉ်သုံးနာရီမျှကြာမြင့်သည်။ ကြွလာသည့်ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများသည်  လဲလျောင်းစင် အနီးသွားရောက်၍ သင်္ကန်းကပ်လှူမှုကိုခံယူကာ တရားဟော ကြားကြသည်။ နောက်တိုင်းအယူဆကိုအခြေခံထားသည်။ ဤဓလေ့ထုံးတမ်းများသည်အစဉ်အလာအားဖြင့်ပုဂ္ဂလိကရေးရာကိစ္စများဖြစ်သော်လည်းတော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားသည်လူအများရှေ့မှောက်တွင်ဖြစ်ခဲ့ပြီ၊ အဆင့်မြင့်ဆုံးသည့် မေရုမတ်ကို နန်းတော်ဘေးရှိတော်ဝင်နယ်မြေတွင်သတ်မှတ်ထားသည့်သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနေရာသို့ယူဆောင်လာပြီး အသုဘအခမ်းအနားများကို နန်းတွင်းအစဉ်အလာအရပြုလုပ်ခဲ့သည်။ <ref name="Saimai">{{Template:Cite web|title=โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ|url=http://www.brh.thaigov.net/information/infor/c/c62/c62c/data/cr2c1.pdf|publisher=Bureau of the Royal Household|accessdate=1 October 2017}}</ref> <ref name="Manager 2008">{{Template:Cite news|title=มองประวัติศาสตร์ผ่านงานพระราชพิธีฯ ส่งเสด็จครั้งสุดท้ายก่อนทรงสู่นิรันดร|url=http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9510000136326|accessdate=29 September 2017}}</ref>
+တော်ဝင်ဈာပနသည် ကျေးလက်ရိုးရာအစဉ်အလာများနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာယုံကြည်မှုများကိုအခြေခံသည့် သာမန်အသုဘအခမ်းအနားများနှင့် များစွာကွာခြားမှုမရှိပါ။ ကာလကြာရှည်စွာတည်ရှိခဲ့သော ဟိန္ဒူအယူအဆသည် နတ်ရွာစံရှင်ဘုရင်အတွက် အထူးပြုလုပ်ရသည်။ နတ်ရွာလားပြီး မကြာမီတွင် ရေချိုးခြင်းအခမ်းအနားကို ကျင်းပပြီးနောက်တွင်ကိုယ်ခန္ဓာကို တန်ဆာများဆင်မြန်းရသည်။ ထို့နောက် မီးသဂြိုဟ်ရာ''ကော့ဒ်''၌ထည့်သည်။ အဆိုပါ ''ကော့ဒ်သည်''နေ့စဉ်လာရောက်ဂါရဝပြုသူများ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဘာသာရေးထုံးတမ်းများဖြင့် နေစဉ်သုံးနာရီမျှ ကြာမြင့်သည်။ ကြွလာသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများသည် လဲလျောင်းစင် အနီးသွားရောက်၍ သင်္ကန်းကပ်လှူမှုကိုခံယူကာ တရားဟော ကြားကြသည်။ နောက်တိုင်းအယူဆကိုအခြေခံထားသည်။ ဤဓလေ့ထုံးတမ်းများသည်အစဉ်အလာအားဖြင့်ပုဂ္ဂလိကရေးရာကိစ္စများဖြစ်သော်လည်းတော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားသည် လူအများရှေ့မှောက်တွင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ အဆင့်မြင့်ဆုံးသည့် မေရုမတ်ကို နန်းတော်ဘေးရှိတော်ဝင်နယ်မြေတွင်သတ်မှတ်ထားသည့်သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနေရာသို့ယူဆောင်လာပြီး အသုဘအခမ်းအနားများကို နန်းတွင်းအစဉ်အလာအရပြုလုပ်ခဲ့သည်။ <ref name="Saimai">{{Template:Cite web|title=โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ|url=http://www.brh.thaigov.net/information/infor/c/c62/c62c/data/cr2c1.pdf|publisher=Bureau of the Royal Household|accessdate=1 October 2017}}</ref> <ref name="Manager 2008">{{Template:Cite news|title=มองประวัติศาสตร์ผ่านงานพระราชพิธีฯ ส่งเสด็จครั้งสุดท้ายก่อนทรงสู่นิรันดร|url=http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9510000136326|accessdate=29 September 2017}}</ref>
-ကွယ်လွန်သူ၏တော်ဝင်မိသားစုဝင်များ၏ရာထူးနှင့်အဆင့်အတန်းပေါ် မူတည်၍ တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများစွာရှိပါသည်။ ထိုကဲ့သို့သောခွဲခြားမှုများ‌ေပါ်မူတည်၍ အသုံးပြုသော ''ကော့ဒ်'' အမျိုးအစားနှင့်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း၏တည်နေရာ၊ အသေးစိတ်အချက်အလက်များတွင်ရောင်ပြန်ဟပ်ပါသည်။ ဧ''ကရာဇ်'' နှင့်အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မင်းသားများအတွက်သာတည်ဆောက်သည်။ အဆင့်နိမ့်အဆင့်ရှိတော်ဝင်သူများ၏မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် မေန် ဟုလူသိများသည့်ရိုးရှင်းသည့် အဆောက်အအုံများကိုသာလျှင် အသုံးပြုသည်။ ရိုးရှင်းသည့်ဆင်ယင်မှုသည် အဖြူရောင်အ၀တ်အထည်များဖြစ်သည်။ တော်ဝင်လယ်ကွင်း။  သာသနာပိုင် နှင့်အဆင့်မြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများ၏ တော်ဝင်သင်္ချိုင်းတော်များသည် တော်ဝင်အစဉ်အလာများနှင့်အညီရရှိပါသည်။ <ref name="Glossary">{{Template:Cite book|title=คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช|publisher=Fine Arts Department|url=https://www.m-culture.go.th/th/download/king9/Glossary_about_HM_King_Bhumibol_Adulyadej%27s_Funeral2.pdf|accessdate=1 October 2017}}</ref>
+ကွယ်လွန်သူ၏တော်ဝင်မိသားစုဝင်များ၏ရာထူးနှင့် အဆင့်အတန်းပေါ် မူတည်၍ တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများစွာရှိသည်။ ထိုကဲ့သို့သောခွဲခြားမှုများ‌ပေါ် မူတည်၍ အသုံးပြုသော ''ကော့ဒ်'' အမျိုးအစားနှင့်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း၏တည်နေရာ၊ အသေးစိတ်အချက်အလက်များတွင်ရောင်ပြန်ဟပ်ပါသည်။ ဧကရာဇ်နှင့် အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မင်းသားများအတွက်သာ တည်ဆောက်သည်။ အဆင့်နိမ့်အဆင့်ရှိ တော်ဝင်သူများ၏ မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည် မေန် ဟုလူသိများသည့် ရိုးရှင်းသည့် အဆောက်အအုံများကိုသာလျှင် အသုံးပြုသည်။ ရိုးရှင်းသည့်ဆင်ယင်မှုသည် အဖြူရောင်အ၀တ်အထည်များဖြစ်သည်။ တော်ဝင်လယ်ကွင်း။ သာသနာပိုင်နှင့် အဆင့်မြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများ၏ တော်ဝင်သင်္ချိုင်းတော်များသည် တော်ဝင်အစဉ်အလာများနှင့် အညီရရှိသည်။ <ref name="Glossary">{{Template:Cite book|title=คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช|publisher=Fine Arts Department|url=https://www.m-culture.go.th/th/download/king9/Glossary_about_HM_King_Bhumibol_Adulyadej%27s_Funeral2.pdf|accessdate=1 October 2017}}</ref>
-သမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းစာရွက်စာတမ်းများရှားပါးသော်လည်း နှုတ်ဖြင့်ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည့်အတွက် တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများကိုအ ယုဒ္ဒယခေတ် ကတည်းက တည်ရှိပြီးဖြစ်သည်ကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပြီးလက်ရှိ ရတနာကိုသင် နိုင်ငံတော်သို့ လက်ဆင့်ကမ်း တည်ရှိလာသည်။  ယခင် မင်းခမ်းတော်များထက်သာလွန်သည့် နန်းသုံးမင်းခမ်းတော်ဝင်ပစ္စည်းများကို ချူလာလောင်ကွန်း ၁၉၁၁. ခုနှစ် (ရာမ ၅ ) ၏ တော်ဝင် ဈာပနတွင် အတိအကျ သတ်မှတ်ခဲ့ ကြသည်။ <ref name="Matichon Feb 2017">{{Template:Cite news|title=ย้อนรอย 'พระราชพิธีพระบรมศพและพระศพ' สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์|url=https://www.matichon.co.th/news/477634|accessdate=1 October 2017|work=Matichon Online|date=26 February 2017|language=th-TH}}</ref>
+သမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းစာရွက်စာတမ်းများ ရှားပါးသော်လည်း နှုတ်ဖြင့်ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည့်အတွက် တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများကို အယုဒ္ဒယခေတ်ကတည်းက တည်ရှိပြီးဖြစ်သည်ကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ ရတနာကိုသင်နိုင်ငံတော်သို့ လက်ဆင့်ကမ်းတည်ရှိလာသည်။  ယခင် မင်းခမ်းတော်များထက်သာလွန်သည့် နန်းသုံးမင်းခမ်းတော်ဝင်ပစ္စည်းများကို ချူလာလောင်ကွန်း ၁၉၁၁ ခုနှစ် (ရာမ ၅)၏ တော်ဝင်ဈာပနတွင် အတိအကျ သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ <ref name="Matichon Feb 2017">{{Template:Cite news|title=ย้อนรอย 'พระราชพิธีพระบรมศพและพระศพ' สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์|url=https://www.matichon.co.th/news/477634|accessdate=1 October 2017|work=Matichon Online|date=26 February 2017|language=th-TH}}</ref>
-၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်စနစ် ကို ဖျက်သိမ်း ခဲ့သည့် အတွက် ဘုရင် ပြဇာဓိပေါက် (ရာမ ၇) သည်အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီးတော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများမှာ ၁၉၅၀ တွင်ဘုရင် [[အာနန္ဒ မဟိတလ|အာနန္ဒာ မဟီဒလ်]] (ရာမ ၈) နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင်ဘုရင်မ သီရိသဝရိန္ဒြာ တို့ မှလွဲ၍ အခြားအဖြစ်အပျက်များမရှိဖြစ်သည်။ ၁၉၈၅ တွင်ဘုရင်မကြီး ရံဘိုင် ဘရဏီ (ပြရာဇာဓိပေါက် ၏မုဆိုးမ) ၏ဈာပနအခမ်းအနားကိုပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင်မင်းသမီးမိခင် သီရိနာဂရိန္ဒြာ ၊ ၂၀၀၈ တွင်မင်းသမီး ကလျာဏီ ၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင်မင်းသမီး ဗီဇရတန နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ် အဒုလျဒေကျ်]] (ရာမ ၉) တို့ပါဝင်သည်။ <ref name="Post Today Dec 2016">{{Template:Cite news|title=ย้อนวันวาน พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ|url=http://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/468795|accessdate=1 October 2017|work=Post Today|date=6 December 2016|language=th|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171002115906/https://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/468795|archivedate=2 October 2017}}</ref> <ref>{{Template:Cite news|title=Royal Cremation for His Majesty King Bhumibol Adulyadej|url=http://thailand.prd.go.th/ewt_news.php?nid=5153|accessdate=2 October 2017|work=Public Relations Department|date=27 April 2017}}</ref>
+၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည့်အတွက် ဘုရင် ပြဇာဓိပေါက် (ရာမ ၇)သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး တော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများမှာ ၁၉၅၀တွင် ဘုရင် [[အာနန္ဒ မဟိတလ|အာနန္ဒာ မဟီဒလ်]] (ရာမ ၈)နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မ သီရိသဝရိန္ဒြာတို့မှလွဲ၍ အခြားအဖြစ်အပျက်များမရှိဖြစ်သည်။ ၁၉၈၅တွင် ဘုရင်မကြီး ရံဘိုင်ဘရဏီ (ပြရာဇာဓိပေါက်၏ မုဆိုးမ)၏ ဈာပနအခမ်းအနားကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် မင်းသမီးမိခင် သီရိနာဂရိန္ဒြာ၊ ၂၀၀၈ တွင်မင်းသမီး ကလျာဏီ၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် မင်းသမီး ဗီဇရတနနှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မင်းမြတ် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ် အဒုလျဒေကျ်]] (ရာမ ၉) တို့ပါဝင်သည်။ <ref name="Post Today Dec 2016">{{Template:Cite news|title=ย้อนวันวาน พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ|url=http://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/468795|accessdate=1 October 2017|work=Post Today|date=6 December 2016|language=th|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171002115906/https://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/468795|archivedate=2 October 2017}}</ref> <ref>{{Template:Cite news|title=Royal Cremation for His Majesty King Bhumibol Adulyadej|url=http://thailand.prd.go.th/ewt_news.php?nid=5153|accessdate=2 October 2017|work=Public Relations Department|date=27 April 2017}}</ref>
 == ရှေးဦး ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် လဲလျောင်းစင် ==
 === ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲနှင့် ''သုခန်‌ သော့ပ်'' ===
-ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲသည် နတ်ရွာလားပြီးမကြာမီအချိန်တွင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယနေ့၌ ထိုအခမ်းအနားကို [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|တော်ဝင်နန်းတော်]] ရှိ [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|ဗိမာန် ရတ္တယ ပလ္လင်ခန်းမ၌]] ကျင်းပပြီးတော်၀င်မိသားစုဝင်များနှင့်အစိုးရအရာရှိကြီးများတက်ရောက်ကြပါသည်။ ယနေ့ခေတ်အသုဘအခမ်းအနားများကဲ့သို့ပင် ၎င်းအခမ်းအနားသည် တက်ရောက်လာသူများတစ်ခုခုသောအခမ်းအနားကျင်းပရာ၌ ရေသွန်းလောင်းခြင်းကဲ့သို့ဖြစ်သည်၊ သို့သော်သာမန်လူများပြုလုပ်သကဲ့သို့ရေကိုလက်သို့ မလောင်းပေ၊ နတ်ရွာလားသူ၏ ခြေထောက်ပေါ်၌လောင်းခြင်းဖြစ်သည်။ {{Efn|An exception is when the king attends the funeral of a lower-ranking royal, in which he pours water over the deceased's chest.}} ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲ အခမ်းအနားပြီးဆုံးသည့်နောက်တွင် ဆံပင်တော်ကို အထက်သို့တစ်ခါ၊ ဆံတော်အောက်သို့ တစ်ခါ၊ ဖြီးလိုက်သည်။ အဆင့်မြင့်သည့် တော်ဝင်ဘွဲ့ရမင်းသမီးများအတွက်ကိုယ်ခန္ဓာပါ်တွင်ရွှေ မျက်နှာဖုံး (ဖယောင်းနှင့်အဖျော်ယမကာများကိုတံဆိပ်ခတ်ပြီးချိန်၊ ဆေး မထိုးမီအချိန်များတွင်) ကိုတင်ထားတော်မူကြသည်။ <ref name="Matichon 14 Oct 2016">{{Template:Cite news|title=เปิดข้อมูลโบราณราชประเพณี "สรงน้ำพระบรมศพและพระศพ"|url=https://www.matichon.co.th/news/322034|accessdate=29 September 2017|work=Matichon Online|date=14 October 2016|language=th-TH}}</ref>
+ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲသည် နတ်ရွာလားပြီး မကြာမီအချိန်တွင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ယနေ့၌ ထိုအခမ်းအနားကို [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|တော်ဝင်နန်းတော်]]ရှိ [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|ဗိမာန် ရတ္တယ ပလ္လင်ခန်းမ၌]] ကျင်းပပြီး တော်၀င်မိသားစုဝင်များနှင့်အစိုးရအရာရှိကြီးများ တက်ရောက်ကြသည်။ ယနေ့ခေတ်အသုဘအခမ်းအနားများကဲ့သို့ပင် ၎င်းအခမ်းအနားသည် တက်ရောက်လာသူများ တစ်ခုခုသောအခမ်းအနားကျင်းပရာ၌ ရေသွန်းလောင်းခြင်းကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် သာမန်လူများပြုလုပ်သကဲ့သို့ ရေကိုလက်သို့ မလောင်းပေ၊ နတ်ရွာလားသူ၏ ခြေထောက်ပေါ်၌ လောင်းခြင်းဖြစ်သည်။ {{Efn|An exception is when the king attends the funeral of a lower-ranking royal, in which he pours water over the deceased's chest.}} ချိုးရေတော်သုံးခြင်းပွဲ အခမ်းအနားပြီးဆုံးသည့်နောက်တွင် ဆံပင်တော်ကို အထက်သို့တစ်ခါ၊ ဆံတော်အောက်သို့ တစ်ခါ၊ ဖြီးလိုက်သည်။ အဆင့်မြင့်သည့် တော်ဝင်ဘွဲ့ရမင်းသမီးများအတွက် ကိုယ်ခန္ဓာပါ်တွင်ရွှေမျက်နှာဖုံး (ဖယောင်းနှင့်အဖျော်ယမကာများကိုတံဆိပ်ခတ်ပြီးချိန်၊ ဆေး မထိုးမီအချိန်များတွင်)ကို တင်ထားတော်မူကြသည်။ <ref name="Matichon 14 Oct 2016">{{Template:Cite news|title=เปิดข้อมูลโบราณราชประเพณี "สรงน้ำพระบรมศพและพระศพ"|url=https://www.matichon.co.th/news/322034|accessdate=29 September 2017|work=Matichon Online|date=14 October 2016|language=th-TH}}</ref>
-အခြားတစ်ခုမှာ ''သုခံ သော့ပ်'' ရိုးရာအရ ကျင်းပခြင်း ဖြစ်သည်။ ကိုယ်ခန္ဓာကို ''ကော့ဒ်'' ထဲ၌ ချည်နှောင်ခြင်း, ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် နေရာချခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ''ဗုသမာလာ'' အရာရှိများသည် ရှေးခေတ်တရားရုံးတော်မှ တာ၀န်၀တ္တရားမျာအတိုင်း နတ်ရွာလားပြီးနောက် တော်ဝင်မသာတော်များ ထိန်းသိမ်းခြင်းအတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။  မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်ကိုအဖြူရောင်ဝတ်ဆင်ထားပြီးသင့်လျှော်သည့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများဝတ်ဆင်ထားသည်။ ထို့နောက် ဆောင့်‌ေကြာင့်ထိုင့်သဏ္ဍာန် မသာတော်အားကြိုးမဲ့ကြိုးဖြင့်ချည်ပြီး အဖြူရောင်အဝတ်ပတ်ထားသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ခန္ဓာကိုယ်ကို ''ကော့ဒ်'' ထဲ၌ သန္ဓေသားအနေအထားမှာထားတော်မူရပါသည်။ ''ကော့ဒ်'' ၏အဖုံးနောက်ဆုံး၌မပိတ်မီ ''ဆန္ဒ'' (ချွန်ထားသောသရဖူ) ကိုမသာတော်ခန္ဓာကိုယ်၏ဦးခေါင်းပေါ်တွင် ''ထုံးတမ်း'' စဉ်လာအတိုင် တပ်ဆင်ထားရှိရသည်။ {{Efn|Some sources indicate that the ''chada'' is actually removed before the lid is closed, though some state that it is removed later when the ''kot'' is re-opened before cremation (see {{slink||Prior to cremation}}). In recent funerals where the body is placed in a Western style coffin, the ''chada'' is placed beside the body instead.}} <ref>{{Template:Cite web|title=พระชฎาห้ายอด ยังใช้ทรงพระบรมศพพระมหากษัตริย์เมื่อสวรรคต|url=https://www.silpa-mag.com/club/art-and-culture/article_3484|accessdate=4 October 2017|work=Silpa Wattanatham (Art & Culture Magazine)|date=19 October 2016|language=th-TH}}</ref>
+အခြားတစ်ခုမှာ ''သုခံ သော့ပ်'' ရိုးရာအရ ကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ ကိုယ်ခန္ဓာကို ''ကော့ဒ်'' ထဲ၌ ချည်နှောင်ခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် နေရာချခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ''ဗုသမာလာ'' အရာရှိများသည် ရှေးခေတ်တရားရုံးတော်မှ တာ၀န်၀တ္တရားမျာအတိုင်း နတ်ရွာလားပြီးနောက် တော်ဝင်မသာတော်များ ထိန်းသိမ်းခြင်းအတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။  မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်ကို အဖြူရောင်ဝတ်ဆင်ထားပြီး သင့်လျှော်သည့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများဝတ်ဆင်ထားသည်။ ထို့နောက် ဆောင့်‌ကြောင့်ထိုင့်သဏ္ဍာန် မသာတော်အား ကြိုးမဲ့ကြိုးဖြင့်ချည်ပြီး အဖြူရောင်အဝတ်ပတ်ထားသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ခန္ဓာကိုယ်ကို ''ကော့ဒ်'' ထဲ၌ သန္ဓေသားအနေအထားမှာထားတော်မူရသည်။ ''ကော့ဒ်'' ၏အဖုံးနောက်ဆုံး၌မပိတ်မီ ''ဆန္ဒ'' (ချွန်ထားသောသရဖူ) ကိုမသာတော်ခန္ဓာကိုယ်၏ဦးခေါင်းပေါ်တွင် ''ထုံးတမ်း'' စဉ်လာအတိုင် တပ်ဆင်ထားရှိရသည်။ {{Efn|Some sources indicate that the ''chada'' is actually removed before the lid is closed, though some state that it is removed later when the ''kot'' is re-opened before cremation (see {{slink||Prior to cremation}}). In recent funerals where the body is placed in a Western style coffin, the ''chada'' is placed beside the body instead.}} <ref>{{Template:Cite web|title=พระชฎาห้ายอด ยังใช้ทรงพระบรมศพพระมหากษัตริย์เมื่อสวรรคต|url=https://www.silpa-mag.com/club/art-and-culture/article_3484|accessdate=4 October 2017|work=Silpa Wattanatham (Art & Culture Magazine)|date=19 October 2016|language=th-TH}}</ref>
 === ''ကော့ဒ်'' ===
@@ စာကြောင်း ၂၅ - / စာကြောင်း ၂၃ - @@
 ကော့ဒ်ကို ဘုံငါးဆင့်၏ထိပ်၌ ထားရှိသည်။တော်ဝင်မိသားစုမှ နတ်ရွာလားသည့် အဆင့်မြင့်အရာရှိများအားများသောအားဖြင့[[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|ဒူသေ့ဒ်i]] မဟာ ပြ[[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|သ]]တ် [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|ပလ္လင်တော်ခန်းမl]] အတွင်၌ရက်ပေါင်းရာ[[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|မျှ ထားရှိ]]နေလေ့ရှိသည်။ ]]
-( "ကွန်တိန်နာ" အဓိပ္ပာယ် သင်္ကသရိုက်ဘာသာ ကောသမှ'')''  ကော့ဒ် ဟူသည် ခေါင်း တလားအတွင်းရှိ ကွယ်လွန်သူ၏ကိုယ်တော် ဆံ့၍ အသုံးပြုရန် ကြီးမားသည့် သင်္ဂြိုဟ်တော် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းပစ္စည်းကိုတော်ဝင်သူများအပြင် မြင့်မြတ်သောပုဂ္ဂိုလ်ဝင်များအတွက်အသုံးပြုသေးသည်။ သို့သော်အဆင့်မြင့်အစိုးရအရာရှိများအတွက် ယခုခေတ်အခါ၌ ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းပစ္စည်း  တွင်ပုံစံနှစ်ခု ပါဝင်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တန်ဆာဆင်ထားသည့် အပြင်ဘက်အခွံနှစ်ခု၊ ဖွင့်ရိုးနှစ်ခုနှင့်ချွန်ထားသည့်အဖုံးတို့ပါရှိရာ ''လောင်ဟုလူသိများသည့်'' အတွင်းပိုင်းဆလင်ဒါကွန်တိန်နာဖြစ်သည်။ {{Efn|The meanings of ''kot'' and ''long'' have become swapped over time; according to some sources, ''long'' refers to the outer shell, while ''kot'' actually means the inner container.}} သေဆုံးသူအတွက် ၎င်းတို့၏ရာထူးနှင့်အဆင့်အတန်းအရခွင့်ပြုထားသည့် ကော့ဒ် ဆယ့်လေးမျိုးရှိသည်။ အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည့် ''ကော့ဒ်'' ဗြကော့ဒ်ထောင်ယိုင်သည် ဘုရင်နှင့်အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မိသားစုဝင်များအတွက်ဖြစ်ပါသည်။ <ref name="Sarakadee 2012">{{Template:Cite journal|title=เรื่องพระโกศทรงพระศพ และการพระราชทานเพลิงพระศพ|journal=Sarakadee|date=December 2013|issue=286|url=http://www.sarakadee.com/2012/04/04/grand-funeral/|accessdate=29 September 2017|language=th}}</ref>
+("ကွန်တိန်နာ" အဓိပ္ပာယ် သင်္ကသရိုက်ဘာသာ ကောသမှ'')''  ကော့ဒ် ဟူသည် ခေါင်း တလားအတွင်းရှိ ကွယ်လွန်သူ၏ ကိုယ်တော်ဆံ့၍ အသုံးပြုရန် ကြီးမားသည့် သင်္ဂြိုဟ်တော် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းပစ္စည်းကိုတော်ဝင်သူများအပြင် မြင့်မြတ်သောပုဂ္ဂိုလ်ဝင်များအတွက်အသုံးပြုသေးသည်။ သို့သော်အဆင့်မြင့်အစိုးရအရာရှိများအတွက် ယခုခေတ်အခါ၌ ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းပစ္စည်း  တွင်ပုံစံနှစ်ခု ပါဝင်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တန်ဆာဆင်ထားသည့် အပြင်ဘက်အခွံနှစ်ခု၊ ဖွင့်ရိုးနှစ်ခုနှင့်ချွန်ထားသည့်အဖုံးတို့ပါရှိရာ ''လောင်ဟုလူသိများသည့်'' အတွင်းပိုင်းဆလင်ဒါကွန်တိန်နာဖြစ်သည်။ {{Efn|The meanings of ''kot'' and ''long'' have become swapped over time; according to some sources, ''long'' refers to the outer shell, while ''kot'' actually means the inner container.}} သေဆုံးသူအတွက် ၎င်းတို့၏ရာထူးနှင့်အဆင့်အတန်းအရခွင့်ပြုထားသည့် ကော့ဒ် ဆယ့်လေးမျိုးရှိသည်။ အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည့် ''ကော့ဒ်'' ဗြကော့ဒ်ထောင်ယိုင်သည် ဘုရင်နှင့်အမြင့်ဆုံးသောတော်ဝင်မိသားစုဝင်များအတွက်ဖြစ်ပါသည်။ <ref name="Sarakadee 2012">{{Template:Cite journal|title=เรื่องพระโกศทรงพระศพ และการพระราชทานเพลิงพระศพ|journal=Sarakadee|date=December 2013|issue=286|url=http://www.sarakadee.com/2012/04/04/grand-funeral/|accessdate=29 September 2017|language=th}}</ref>
 ယနေ့ခေတ် တော်ဝင်ဘွဲ့ရ အဆင့်မြင့်အရာရှိများ''အတွက် ကော့ဒ်'' သည်နန်းတော် [[တော်ဝင်နန်းတော် (ဘန်ကောက်)|ဒူသေ့တ် မဟာ ပြသတ် ပလ္လင် ခန်းမ၌]] ''ဘေန္ဆ'' ဟုလူသိများသည့်အလှဆင်ထားသည့် ပန်းပုတိုင်ခုံ ၌ ထားရှိပါသည်။ ဗုသယောင် ဟုလူသိများသည့်အထည်ရှည်ရှည်ကော့ဒ်ကို အတွင်းရှိ အဝတ်စနှင့် ချိတ်ထားကာအဖုံးအောက်တွင်ဖြတ်သန်းထားရှိစဉ် ''သဒပ္ပကောန်''ရိုးရာဓလေ့အစဉ်အလာအရ ကွယ်လွန်သူ၏ ရုပ်ကြွင်းနှင့်ချိတ်ဆက်ရန် တင်ကာထားရှိပါသည်။ ပြွန်အိုးတစ်လုံးထား ရှိသည်။ထိုအရာသည် မကောင်းသော အရာများ ယိုစီးကာ ကျရောက်စုပုံမည်ပြွန်အိုးဖြစ်ပါသည်။ မွှေးနံ့သာကိုမီးရှို့ခြင်းသည််းသည်  မလိုလားအပ်သည့်အနံ့ကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ <ref name="Glossary">{{Template:Cite book|title=คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช|publisher=Fine Arts Department|url=https://www.m-culture.go.th/th/download/king9/Glossary_about_HM_King_Bhumibol_Adulyadej%27s_Funeral2.pdf|accessdate=1 October 2017}}</ref>
@@ စာကြောင်း ၆၉ - / စာကြောင်း ၆၇ - @@
 မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ''ဗုသ မာလာ'' အရာရှိများသည် ''သုခံသော့ပ်'' တွင်အသုံးပြုသောပစ္စည်းများဖယ်ရှားခြင်း ရုပ်ကလပ်တော်ကိုကော့ဒ်အတွင်းမှ ဖယ်ရှားခြင်းကို ပြုလုပ်သည်။ သီးခြားမီးသင်္ဂြိုဟ်ရန်အတွက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြိုကွဲပျက်စီးသည့်အသားကို အရိုးများမှဖယ်ထုတ်ပစ်သည်။ ဖယ်ထုတ်ပစ်မည်ဖြစ်သော်လည်းဆေးကြောခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကိုမလိုအပ်ပါ။  ''ဗြဘပ္ဘေါဆိုသည့်ခန္ဓာကိုယ်အရည်များနှင့်အတူ သုခံ သော့ပ်'' ပစ္စည်းများ, အဖြစ်လူသိများသည့်  အခမ်းအနားငယ်အတွင်းမီးသဂြိုလ်ကြသည်ထဝိုင်ဗ''လီူဗြဘပ္ဘေါ ဖြစ်ပါသည်။'' (မသာတော်ကိုခေါင်းတလား၌တင်ထားသည့်မကြာသေးမီတော်ဝင်အသုဘအခမ်းအနားများအတွက်ဤသို့ပြုခြင်းမဟုတ်ပါ။ အခမ်းအနားကျင်းပသည့်နောက်ဆုံးအကြိမ်မှာ ၂၀၁၂ မင်းသမီးဘီဂျရာတနာ၏တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းမတိုင်မီဖြစ်သည်။ ) <ref name="Glossary">{{Template:Cite book|title=คำศัพท์ที่เกี่ยวเนื่องกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช|publisher=Fine Arts Department|url=https://www.m-culture.go.th/th/download/king9/Glossary_about_HM_King_Bhumibol_Adulyadej%27s_Funeral2.pdf|accessdate=1 October 2017}}</ref>
-မီးသင်္ဂြိုဟ်အခမ်းအနားတွင် မေရုမတ်''သို့မဟုတ် မေန်ဆီသို့ ကော့ဒ်ကိုယူဆောင်သွားရသည်။('' {{Section link||Funeral processions}} အောက်၌ပြသထားသည် {{Section link||Funeral processions}} )  သို့သော်တစ်ခါတစ်ရံတွင်မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်သည်မပါရှိသော်ငြားလှည့်လည်ခြင်းရှိရာ မနက်ခင်းမတိုင်မှီက၎င်းမသာတော်နေရာမှဖယ်ရှားခံရခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းအမှုသည် ညတွင်လျှို့ဝှက်စွာဖြစ်သဖြင့်အလေ့အကျင့် ''လက်သော့ပ်'' (လူခန္ဓာကိုယ်ခိုးယူခြင်း) ဟုလူသိများသည်။ ၎င်းအမှုသည် လိုအပ်မှုအရသို့မဟုတ်အဆင်ပြေမှုအတွက်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ - စီတန်းလှည့်လည်ရန်လမ်းကြောင်းနှင့်ဝေးသောနေရာများတွင်၊ သို့မဟုတ်၊ ''မျက်မှောက်ခေတ်'' တွင်ကိုယ်ထည်ကို ''ကော့ဒ်'' မဟုတ်သည့် ခေါင်းတလားထဲ၌နေရာချခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်အယုဒ္ဒယဘုရင်များနှင့်သက်ဆိုင်သောအစဉ်အလာဟောင်းဖြစ်ပြီးတော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနားအတွင်းအချိန်သက်သာစေပါသည်။ <ref name="lak sop">{{Template:Cite journal|title=ลักพระศพ-ลักศพ : ธรรมเนียมการพระศพในยามวิกาล|url=http://digi.library.tu.ac.th/index/0098/30-8-Jun-2552/10PAGE34-PAGE36.pdf|accessdate=22 October 2017}}</ref> <ref>{{Template:Cite web|url=http://www.nationmultimedia.com/detail/kingdomgrieves/30330048|title=Traditional ceremony of 'stealing the royal body' proceeds – The Nation|accessdate=25 October 2017}}</ref>
+မီးသင်္ဂြိုဟ်အခမ်းအနားတွင် မေရုမတ် ''သို့မဟုတ် မေန်ဆီသို့ ကော့ဒ်ကိုယူဆောင်သွားရသည်။('' {{Section link||Funeral processions}} အောက်၌ပြသထားသည် {{Section link||Funeral processions}}) သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံတွင်မသာတော်ခန္ဓာကိုယ်သည်မပါရှိသော်ငြား လှည့်လည်ခြင်းရှိရာ မနက်ခင်းမတိုင်မှီက ၎င်းမသာတော်နေရာမှဖယ်ရှားခံရခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းအမှုသည် ညတွင်လျှို့ဝှက်စွာဖြစ်သဖြင့်အလေ့အကျင့် ''လက်သော့ပ်'' (လူခန္ဓာကိုယ်ခိုးယူခြင်း) ဟုလူသိများသည်။ ၎င်းအမှုသည် လိုအပ်မှုအရသို့မဟုတ်အဆင်ပြေမှုအတွက်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ - စီတန်းလှည့်လည်ရန်လမ်းကြောင်းနှင့်ဝေးသောနေရာများတွင်၊ သို့မဟုတ်၊ ''မျက်မှောက်ခေတ်'' တွင်ကိုယ်ထည်ကို ''ကော့ဒ်'' မဟုတ်သည့် ခေါင်းတလားထဲ၌ နေရာချခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အယုဒ္ဒယဘုရင်များနှင့်သက်ဆိုင်သော အစဉ်အလာဟောင်းဖြစ်ပြီး တော်ဝင်ဈာပနအခမ်းအနားအတွင်း အချိန်သက်သာစေပါသည်။ <ref name="lak sop">{{Template:Cite journal|title=ลักพระศพ-ลักศพ : ธรรมเนียมการพระศพในยามวิกาล|url=http://digi.library.tu.ac.th/index/0098/30-8-Jun-2552/10PAGE34-PAGE36.pdf|accessdate=22 October 2017}}</ref> <ref>{{Template:Cite web|url=http://www.nationmultimedia.com/detail/kingdomgrieves/30330048|title=Traditional ceremony of 'stealing the royal body' proceeds – The Nation|accessdate=25 October 2017}}</ref>
 == မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနား ==
-တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများသည်သမိုင်းကြောင်းအရပီပီပြင်ပြင်တည်ရှိပြီး၊ နတ်ရွာစံပြီးဘုရင် ဈာပနမတိုင်မီနောက်ဆုံးနေ့၊ည ၁၄ရက်ကြာအတွက် ဗုဒ္ဓအားမီးပူဇော်ခြင်း၊ မီးရှူးမီးပန်းများနှင့်ပွဲတော်ကျင်းပခြင်းများပါဝင်ပါသည်။ ယနေ့ ၎င်းအခမ်းအနားသည် ငါးရက်ခန့်ကြာရှည်လေ့ရှိပြီးအဓိကအားဖြင့် မသာတော်ကို ''မေရုမတ် သို့ မေန်'' သို့ခေါ်ဆောင်သွားသည့်အသုဘအခမ်းအနားများ၊ မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနှင့်သင်္ချိုင်းအကြွင်းအကျန်များနှင့်ပြာကိုနန်းတော်သို့ပြန်ပို့ခြင်းများပါဝင်သည်။ <ref name="Saimai">{{Template:Cite web|title=โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ|url=http://www.brh.thaigov.net/information/infor/c/c62/c62c/data/cr2c1.pdf|publisher=Bureau of the Royal Household|accessdate=1 October 2017}}</ref> ဤအပိုင်းသည်အမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိတော်ဝင်ဘုရင်များ (သနံလွင် တွင်ပြုလုပ်သောသူများ) အတွက် လက်ရှိ ရိုးရာဓလေ့များကို ''သုံး၍ မေရုမတ်နှင့်'' ''မေန်'' နှစ်မျိုးလုံးကိုရိုးရှင်းစွာဖော်ပြပါသည်။
+တော်ဝင်မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းအခမ်းအနားများသည် သမိုင်းကြောင်းအရပီပီပြင်ပြင်တည်ရှိပြီး၊ နတ်ရွာစံပြီးဘုရင် ဈာပနမတိုင်မီနောက်ဆုံးနေ့၊ ည ၁၄ရက်ကြာအတွက် ဗုဒ္ဓအားမီးပူဇော်ခြင်း၊ မီးရှူးမီးပန်းများနှင့် ပွဲတော်ကျင်းပခြင်းများပါဝင်သည်။ ယနေ့ ၎င်းအခမ်းအနားသည် ငါးရက်ခန့်ကြာရှည်လေ့ရှိပြီး အဓိကအားဖြင့် မသာတော်ကို ''မေရုမတ် သို့ မေန်'' သို့ခေါ်ဆောင်သွားသည့်အသုဘအခမ်းအနားများ၊ မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနှင့် သင်္ချိုင်းအကြွင်းအကျန်များနှင့် ပြာကိုနန်းတော်သို့ပြန်ပို့ခြင်းများပါဝင်သည်။ <ref name="Saimai">{{Template:Cite web|title=โบราณราชประเพณีเนื่องในการพระบรมศพและพระศพ|url=http://www.brh.thaigov.net/information/infor/c/c62/c62c/data/cr2c1.pdf|publisher=Bureau of the Royal Household|accessdate=1 October 2017}}</ref> ဤအပိုင်းသည် အမြင့်ဆုံးအဆင့်ရှိတော်ဝင်ဘုရင်များ (သနံလွင် တွင်ပြုလုပ်သောသူများ) အတွက် လက်ရှိ ရိုးရာဓလေ့များကို ''သုံး၍ မေရုမတ်နှင့်'' ''မေန်'' နှစ်မျိုးလုံးကိုရိုးရှင်းစွာဖော်ပြပါသည်။
 === ဈာပနစီတန်းခြင်း ===
@@ စာကြောင်း ၁၄၀ - / စာကြောင်း ၁၃၈ - @@
 == ဝေါဟာရ ==
-ဤဝေါဟာရစကားသည်ဤဆောင်းပါးတွင်အသုံးပြုသောထိုင်းအသုံးအနှုန်းများကိုစာလုံးပေါင်းခြင်း၊ အသံထွက်ခြင်းနှင့်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များပေးသည်။ ဝေါဟာရစီစဉ်ထားမှု ကိုအောက်၌ ဥပမာများဖြင့် ပြသထားသည်။ {{glossary}}
+ဤဝေါဟာရစကားသည်ဤဆောင်းပါးတွင်အသုံးပြုသောထိုင်းအသုံးအနှုန်းများကိုစာလုံးပေါင်းခြင်း၊ အသံထွက်ခြင်းနှင့်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များပေးသည်။ ဝေါဟာရစီစဉ်ထားမှု ကိုအောက်၌ ဥပမာများဖြင့် ပြသထားသည်။ ထိုင်းဘာသာစကားသည်မူပိုင်ကိုဖြေရှင်းရန်အထူးမှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ''[[ထိုင်းဘာသာစကား|ရာဇသပ်(ရာချဆပ်)]]'' ဟုခေါ်သည်။ ဤ ''ရွေ့'' ကားများသောအားဖြင့်ရှေ့ဆက် ''ဗြ'' ( {{Template:Lang|th|พระ}}မှ ညွှန်ပြသည်  {{IPA-th|pʰráʔ|pron}}  ) နှင့် ''ပရောမ္မာ'' (
-{{term|root word}}
-{{defn|Thai spelling • [pronunciation] • royal term, alternative royal term* (if applicable) <br />
-definition and/or further explanation}}
-{{glossary end}} ထိုင်းဘာသာစကားသည်မူပိုင်ကိုဖြေရှင်းရန်အထူးမှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ''[[ထိုင်းဘာသာစကား|ရာဇသပ်(ရာချဆပ်)]]'' ဟုခေါ်သည်။ ဤ ''ရွေ့'' ကားများသောအားဖြင့်ရှေ့ဆက် ''ဗြ'' ( {{Template:Lang|th|พระ}}မှ ညွှန်ပြသည်  {{IPA-th|pʰráʔ|pron}}  ) နှင့် ''ပရောမ္မာ'' (
 {{Template:Lang|th|บรม}}  , {{IPA-th|bɔ̄.rōm.maʔ|}}  ) ။ ဥပမာအားဖြင့် ကော့ဒ် တစ်ခု<small>(</small>''<small>(ဗြကော့ဒ်)အဖြစ်ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှင်ဘုရင်သို့မဟုတ်မိဖုရားတစ်ပါးအတွက်</small>'' အသုံးပြုရာ၌  ဗြပရောမ္မာအဖြစ်ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်ပါသည်။<small>ကွင်း(_)" အတွင်းရှိစာသည် ထိုင်းအသံထွက်ဖြစ်ပါသည်။</small>
@@ စာကြောင်း ၁၅၀ - / စာကြောင်း ၁၄၄ - @@
 အောက်ပါစာရင်းများတွင်ကြယ်ပွင့် (*) သည်ဘုရင်သို့မဟုတ်ဘုရင်မအတွက်အသုံးပြုသောတော်ဝင်အသုံးအနှုန်းများကိုဆိုလိုပါသည်။
-"အဌိ (အဋ္ဌိ)"{{glossary}}
+"အဌိ (အဋ္ဌိ)"
-{{term|atthi|''atthi''}}
+အဌိ• (atti) : ဗြအဌိ,
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:อัฐิ|อัฐิ]]}} • {{IPA-th|ʔàt.tʰìʔ||Th-อัฐิ.ogg}} • ''phra atthi'', ''phra boromma atthi''&thinsp;* <br />
-cremated remains (bones)}}
-{{term|bencha|''bencha''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:เบญจา|เบญจา]]}} • {{IPA-th|bēn.tɕāː||Th-เบญจา.ogg}} • ''phra bencha'' <br />
-five-tiered pedestal used to support the ''{{gli|kot}}''}}
-{{term|buppho|''buppho''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:บุพโพ|บุพโพ]]}} • {{IPA-th|bùp.pʰōː||Th-บุพโพ.ogg}} • ''phra buppho'' <br />
-lymph and bodily fluids}}
-{{term|chittakathan|''chittakathan''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:จิตกาธาน|จิตกาธาน]]}} • {{IPA-th|tɕìt.tà.kāː.tʰāːn||Th-จิตกาธาน.ogg}} • ''phra chittakathan'' <br />
-pyre (located within the ''{{gli|men}}'' or ''{{gli|merumat}}''); referred to as ''choeng takon'' ({{lang|th|เชิงตะกอน}}) for commoners}}
-{{term|dok mai chan|''dok mai chan''}}
-{{defn|{{lang|th|ดอกไม้จันทน์}} • {{IPA-th|dɔ̀ːk.máj.tɕān||Th-ดอกไม้จันทน์.ogg}} <br />
-sandalwood flower; an artificial flower ritually burned during cremation}}
-{{term|kot|''kot''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:โกศ|โกศ]]}} • {{IPA-th|kòːt||Th-โกศ.ogg}} • ''phra kot'', ''phra boromma kot''&thinsp;* <br />
-funerary urn}}
-{{term|lak sop|''lak sop''}}
-{{defn|{{lang|th|ลักศพ}} • {{IPA-th|lák.sòp|}} • ''lak phra sop'', ''lak phra boromma sop''&thinsp;* <br />
-"stealing of the body"; the practice of moving the body from its place of enshrinement at night, before the funeral procession}}
-{{term|long|''long''}}
-{{defn|{{lang|th|ลอง}} • {{IPA-th|lɔ̄ːŋ||Th-ลอง.ogg}} • ''phra long'' <br />
-inner or outer layer of the funerary urn; sometimes considered part of the ''{{gli|kot}}'', other times considered distinct from it,
-as the terms have switched meanings over time}}
-{{term|men|''men''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:เมรุ|เมรุ]]}} • {{IPA-th|mēːn||Th-เมรุ.ogg}} • ''phra men'' <br />
-crematorium}}
-{{term|merumat|''merumat''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:เมรุมาศ|เมรุมาศ]]}} • {{IPA-th|mēːrú.mâːt||Th-เมรุมาศ.ogg}} • ''phra merumat'' <br />
-crematorium; historically referred to the very large ones built for kings and queens, now mostly resembling ''{{gli|men}}'' in appearance, though the term is still reserved for kings and queens}}
-{{term|pha-op|''pha-op''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:ผอบ|ผอบ]]}} • {{IPA-th|pʰàʔɔ̀p||Th-ผอบ.ogg}} <br />
-small jar or urn; in this context, used to contain the royal ashes (''{{gli|sarirangkhan}}'')}}
-{{term|phra kot chan|''phra kot chan''}}
-{{defn|{{lang|th|พระโกศจันทน์}} • {{IPA-th|pʰrá.kòːt.tɕān||Th-พระโกศจันทน์.ogg}} <br />
-''{{gli|kot}}'' with outer shell of carved sandalwood, used for cremation}}
-{{term|phra kot phra atthi|''phra kot phra atthi''}}
-{{defn|{{lang|th|พระโกศพระอัฐิ}} • {{IPA-th|pʰrá.kòːt.pʰráʔàt.tʰìʔ||Th-พระโกศพระอัฐิ.ogg}} • ''phra kot phra boromma atthi'' <br />
-small ''{{gli|kot}}'' for containing the cremated remains (''{{gli|atthi}}'')}}
-{{Anchor|phra Kot Thong Yai}}{{term|Phra Kot Thong Yai}}
-{{defn|{{lang|th|พระโกศทองใหญ่}} • {{IPA-th|pʰrá.kòːt.tʰɔ̄ːŋ.jàj||Th-พระโกศทองใหญ่.ogg}} <br />
-name of the ''{{gli|kot}}'' of highest rank, lit. "great gold ''kot''"}}
-{{Anchor|phra Yannamat Sam Lam Khan}}{{term|Phra Yannamat Sam Lam Khan}}
-{{defn|{{lang|th|พระยานมาศสามลำคาน}} • {{IPA-th|pʰrá.jāːn.na.mâːt.sǎːm.lām.kʰāːn||Th-พระยานมาศสามลำคาน.ogg}} <br />
-name of the royal palanquin (''{{gli|yannamat}}'') used to transport the ''{{gli|kot}}'' during the funeral processions, lit. "three-beamed royal palanquin"}}
-{{term|phusa mala|''phusa mala''}}
-{{defn|{{lang|th|ภูษามาลา}} • {{IPA-th|pʰūː.sǎː.māː.lāː||Th-ภูษามาลา.ogg}} <br />
-ancient court office responsible for maintaining the king's wardrobe, as well as cutting the king's hair, holding the king's umbrella, and attending to bodies of royals (specifically ''{{gli|sukam sop}}'') after death; its officials are referred to as ''chao phanak-ngan phusa mala'' ({{lang|th|เจ้าพนักงานภูษามาลา}})}}
-{{term|phusa yong|''phusa yong''}}
-{{defn|{{lang|th|ภูษาโยง}} • {{IPA-th|pʰūː.sǎː.jōːŋ||Th-ภูษาโยง.ogg}} • ''phra phusa yong'' <br />
-long strip of cloth leading from the lid of the ''{{gli|kot}}'' or coffin and laid in front Buddhist monks during ''{{gli|sadappakon}}'' or ''bangsukun''; referred to as ''pha yong'' ({{lang|th|ผ้าโยง}}) for commoners}}
-{{term|prakhom yam yam|''prakhom yam yam''}}
-{{defn|{{lang|th|ประโคมย่ำยาม}} • {{IPA-th|pra.kʰōːm.jâm.jāːm||Th-ประโคมย่ำยาม.ogg}} <br />
-to play ceremonial music to mark each three-hour period of the day}}
-{{term|sadappakon|''sadappakon''}}
-{{defn|{{lang|th|สดับปกรณ์}} • {{IPA-th|sa.dàp.pa.kɔ̄ːn||Th-สดับปกรณ์.ogg}} <br />
-offering of cloth to Buddhist monks on behalf of the dead; referred to as ''bangsukun'' ({{lang|th|บังสุกุล}}, from Pali ''[[paṃsukūla]]'') for commoners; may also refer to the specific chant used for such rituals, i.e. ''satta pakaraṇa''}}
-{{term|sarirangkhan|''sarirangkhan''}}
-{{defn|{{lang|th|สรีรางคาร}} • {{IPA-th|sa.rīː.rāːŋ.kʰāːn||Th-สรีรางคาร.ogg}} • ''phra sarirangkhan'', ''phra boromma sarirangkhan''&thinsp;* <br />
-cremated ashes}}
-{{term|sop|''sop''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:ศพ|ศพ]]}} • {{IPA-th|sòp||Th-ศพ.ogg}} • ''phra sop'', ''phra boromma sop''&thinsp;* <br />
-dead body}}
-{{term|sukam sop|''sukam sop''}}
-{{defn|{{lang|th|สุกำศพ}} • {{IPA-th|sù.kām.sòp||Th-สุกำศพ.ogg}} <br />
-tying, wrapping and placing of the body in the ''{{gli|kot}}'' or coffin; referred to as ''mat tra sang'' ({{lang|th|มัดตราสัง}}) for commoners}}
-{{term|tham phra buppho|''tham phra buppho''}}
-{{defn|{{lang|th|ถ้ำพระบุพโพ}} • {{IPA-th|tʰâm.pʰrá.bùp.pʰōː||Th-ถ้ำพระบุพโพ.ogg}} <br />
-jar hidden beneath the ''{{gli|bencha}}'' to collect bodily fluids (''{{gli|buppho}}'') draining from the ''{{gli|kot}}''}}
-{{term|thawai phloeng phra buppho|''thawai phloeng phra buppho''}}
-{{defn|{{lang|th|ถวายเพลิงพระบุพโพ}} • {{IPA-th|tʰa.wǎj.pʰlɤ̄ːŋ.pʰrá.bùp.pʰōː||Th-ถวายเพลิงพระบุพโพ.ogg}} <br />
-cremation of the bodily fluids (''{{gli|buppho}}'') collected in the ''{{gli|tham phra buppho}}'', along with the materials used for ''{{gli|sukam sop}}''}}
-{{term|yannamat|''yannamat''}}
-{{defn|{{lang|th|[[:wikt:ยานมาศ|ยานมาศ]]}} • {{IPA-th|jāːn.na.mâːt||Th-ยานมาศ.ogg}} • ''phra yannamat'' <br />
-[[palanquin]], carried by men on their shoulders, used to transport the ''{{gli|kot}}''}}
-{{glossary end}}အဌိ• (atti) : ဗြအဌိ,
 ဗြပရောမ္မာ အဌိ*
 ထပ်မံ၍မီးသင်္ဂြိုဟ် (အရိုးဓါတ်များအား)
@@ စာကြောင်း ၂၄၁ - / စာကြောင်း ၁၆၁ - @@
 ကော့ဒ်ကိုထောက်ထားမည့် ခုံ၅ခုကိုသုံးပါ။
@@ စာကြောင်း ၂၄၈ - / စာကြောင်း ၁၆၉ - @@
 အရည် (သားငန်ရည်)များနှင့် ကိုယ်တွင်းအရည်များ
 "စိတကဓါန် (ချိတကထန်)"
@@ စာကြောင်း ၂၅၅ - / စာကြောင်း ၁၇၅ - @@
 မီးသင်္ဂြိုဟ်စင်တော် ( မေရုမတ် သို့ မေန် အနီးနား၌ရှိသည်။); 'ချိင်တကောန်'ဟူ၍လည်း ရည်ညွှန်းထားသည်။
@@ စာကြောင်း ၂၆၀ - / စာကြောင်း ၁၈၁ - @@
 စန္ဒကူးသား ပန်းပွင့်; ဈာပနအတွင်းလောင်ကျွမ်းရန် လူဖန်တီးထားသည့် ပန်းပွင့်
@@ စာကြောင်း ၂၆၉ - / စာကြောင်း ၁၉၁ - @@
 ဈာပနအိုး( ပိုက်‌ခေါင်းပါသည့် အိုးကြီး)
@@ စာကြောင်း ၂၇၆ - / စာကြောင်း ၁၉၉ - @@
 "မသာတော်ဝှက်ခြင်း ဓလေ့"; ညအခါ၌ နေရာမှ မီးသင်္ဂြိုဟ်တော်မူမည့် နေရာသို့ပြောင်းရွှေခြင်း အစီအစဉ်။
 "လောင်"
-င်
 <br />{{Notelist}}{{Template:Reflist}}
 [[ကဏ္ဍ:ထိုင်း ယဉ်ကျေးမှု]]