ဟိုက်ပါနိုဗာ
ဟိုက်ပါနိုဗာ (အင်္ဂလိပ်: Hypernova) ဆိုသည်မှာ သာမန်ဆူပါနိုဗာထက် စွမ်းအင်ပိုမိုများပြားကာ ကြယ်တစ်စင်းပေါက်ကွဲသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ တနည်းအားဖြင့် အင်မတန်တောက်ပသည့် ဆူပါနိုဗာ (SLSN) ဟုခေါ်ဆိုကာ ယင်းတို့သည် ဂါမာရောင်ခြည်တို့၏ ပင်ရင်းဖြစ်သည်။[၁] ဆူပါနိုဗာများကဲ့သို့ပင် ဟိုက်ပါနိုဗာများသည် မတူညီသော စတီလာပေါက်ကွဲမှုများကို ထုတ်လွှတ်ပေးသည်။ ဆူပါနိုဗာ type Ic နှင့် type IIn အမျိုးအစားများအား လေ့လာချက်အရ များပြားလှစွာသော ဟိုက်ပါနိုဗာများကိုပါ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။[၂][၃][၄][၅]
သမိုင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]၁၉၉ဝ ခုနှစ်မတိုင်ခင်တွင် ဟိုက်ပါနိုဗာ ဆိုသောအခေါ်ဝေါ်အား အင်မတန်ပေါက်ကွဲအား များပြားသည့်ကြယ်များအတွက် သုံနှုန်းရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ဂါမာရောင်ခြည်ထုတ်လွှင့်မှုနှင့် နုနယ်သော ကြယ်တာရာကြီးများနှင့် စာတမ်းတစ်ခုသည် ချိတ်ဆက်မိသည်။ ယင်းတို့အား ဟိုက်ပါနိုဗာ ဟု ခေါ်ဆိုရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့သော ဖြစ်ရပ်မှစွမ်းအင်သည် ဆူပါနိုဗာများထက် အဆပေါင်းရာချီကာ များပြားလှသည်။ ဆက်တိုက်ဆိုသလို များပြားလှစွာသော တောက်ပသည့် ဆူပါနိုဗာများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။[၆][၇][၈][၉] ယင်းဖြစ်ရပ်များအား သာမန် type Ia ဆူပါနိုဗာထက် အဆပေါင်း ၂ဝ ပိုမိုတောက်ပသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယင်းအဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်သည် ဟိုက်ပါနိုဗာဟု ခေါ်တွင်စေလေသည်။
အခြားကြည့်ရန်
[ပြင်ဆင်ရန်]ကျမ်းကိုး
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ A Hypernova: The Super-charged Supernova and its link to Gamma-Ray Bursts။ Imagine the Universe!။ NASA။ 19 October 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 9 December 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi: . Bibcode: 2000ApJ...534..660I.
- ↑ "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi: .
- ↑ "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi: . Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.
- ↑ "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi: . Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.
- ↑ "The Peculiar Type Ic Supernova 1997ef: Another Hypernova" (pdf) (2000). The Astrophysical Journal 534 (2): 660–669. doi: . Bibcode: 2000ApJ...534..660I.
- ↑ "A Hypernova Model for the Supernova Associated with the Big γ-Ray Burst of 25 April 1998" (1998). Nature 395 (6703): 672–674. doi: .
- ↑ "The Type Ic Hypernova SN 2002ap" (pdf) (2002). The Astrophysical Journal 572 (1): L61–L65. doi: . Bibcode: 2002ApJ...572L..61M.
- ↑ "Models for the Type Ic Hypernova SN 2003lw associated with GRB 031203" (pdf) (2006). The Astrophysical Journal 645 (2): 1323–1330. doi: . Bibcode: 2006ApJ...645.1323M.
ဤ နက္ခတ္တဗေဒနှင့်ဆက်နွယ်သော ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |