ကျီးကန်း
| ကျီးကန်း | |
|---|---|
| |
| American crow (Corvus brachyrhynchos) | |
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း 
| |
| လောက: | Animalia |
| မျိုးပေါင်းစု: | Chordata |
| မျိုးပေါင်း: | Aves |
| မျိုးစဉ်: | Passeriformes |
| မျိုးရင်း: | Corvidae |
| မျိုးရင်းသေး: | Corvinae |
| မျိုးစု: | Corvus လင်းနီးယပ်၊ ၁၇၅၈ |
| အမျိုးအစား မျိုးစိတ် | |
| Corvus corax လင်းနီးယပ်၊ ၁၇၅၈
| |
| မျိုးစိတ်များ | |
|
Many, see List of Corvus species | |
| ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲ | |
| c. 45 species | |
ကျီးကန်းသည် မည်းနက်သော ငှက်တစ်မျိုးဖြစ်၍ မြို့ကျီးကန်းနှင့် တောကျီးကန်းဟူ၍ နှစ်မျိုးကွဲသည်။ တောကျီးကန်းမှာ ကိုယ်ထည်ထွားသည်။ ကျီးသည် အလျား ၁၇" ရှိ၍ ရင်အုပ်နှင့် လည်အနားတွင် မွဲခြောက်သည်။ ကျီးကန်းသည် မျက်စိလျင်၍ လုယက်ခိုးဝှက်တတ်သည်။ စားကြွင်းစားကျန်၊ တီကောင်၊ ကြွက်ငယ်များကို ရှာဖွေစားသောက်သည်။ ကျီးတစ်ကောင် သေလျင် ကျန်ကျီးကန်းများ ဝိုင်းလာ၍ အော်ဟစ်တတ်သည်။ အသိုက်ကို သစ်ပင်မြင့်များ အထူးသဖြင့် မန်ကျည်းပင်များတွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ကျီးဥမှာ ကြက်ဥကဲ့သို့ ရှည်မျောပြီး အခွံမာကျောကာ အနီပြောက်၊ အညိုပြောက်များ ရှိသည်။ တောကျီးကန်း အသံမှာ ပို၍အောသည်။ ကျီးကန်းကို မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အာရှတိုက် အရှေ့ပိုင်း နိုင်ငံများတွင် တွေ့ရသည်။ တခါတရံ ဆွတ်ဆွတ်ဖြူသော ကျီးကန်းကိုလည်း တွေ့ရတတ်သည်။[၁]
မျိုးပွားပုံ
[ပြင်ဆင်ရန်]ကျီးကန်းမသည် သုံးနှစ်သား၌ အရွယ်ရောက် ရင့်မာပြီး၊ ကျီးကန်းဖိုသည် ငါးနှစ်သားတွင် ရင့်မာသည်။ ဥကို သုံးလုံးမှ ကိုးလုံးထိ ဥတတ်ပြီး၊ အသိုက်ထဲတွင် ရက် ၂၀ မှ ၄၀ ထိ နေရလေ့ရှိသည်။ ကျီးကန်းများသည် တဘဝတာလုံး ကြင်ဖော်နှင့် တူတွဲ နေထိုင်ပြီး၊ ယခင်နှစ်က ပေါက်သော အငယ်များသည် အသိုက်ကို ဝိုင်းဝန်း စောင့်ရှောက်ပေးတတ်ကာ၊ ဥမှ ပေါက်ကာစ အသိုက်နေ ကျီးကန်းပေါက်စများကို အစာကျွေးခြင်း၌ ကူညီသည်။[၂]
မြို့ပြဒေသတွင် အသိုက်နေ ကျီးကန်းပေါက်စများသည် သဘာဝနှင့် လိုက်လျောညီထွေ မရှိသော လူလုပ် အသိုက်များတွင် ငြိုငြင်စွာ နေထိုင်ရခြင်းနှင့် အာဟာရ ပြတ်လတ်သောကြောင့် အရိုးပြိုင်းပြိုင်း ကြီးပြင်းလာရခြင်းစသော ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ရသည်။[၃][၄]
သက်တမ်းနှင့် ရောဂါ
[ပြင်ဆင်ရန်]အချို့ကျီးကန်းများသည် အသက် ၂၀ ထိ နေနိုင်ပြီး၊ တောတွင်းဘဝတွင် အသက်အရှည်ဆုံး ဖြစ်သော အမေရိကန် ကျီးကန်းသည် အသက် ၃၀ နီးပါး ရှည်ခဲ့သည်။[၅] မှတ်တမ်းတင်ထားသော လှောင်ချိုင့်နှင့် မွေးမြူသည့် အသက်အကြီးဆုံး ကျီးကန်းမှာ အသက် ၅၉ တွင် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။[၆]
အမေရိကန်ကျီးကန်းသည် မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားလာသော မြောက်အမေရိက၏ အနောက်ဘက် နိုင်းဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါပိုး (West Nile Virus)နှင့် ထိတွေ့ ကူးစက်လွယ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။[၇] အမေရိကန်ကျီးကန်းများသည် ရောဂါ ဖြစ်ပွားပြီး တစ်ပတ်ခန့်အတွင်း ပုံမှန်အားဖြင့် သေဆုံးလေ့ရှိပြီး၊ အနည်းစုသာ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ရှင်သန်ခွင့်ရသည်။
ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သည့် အခြေအနေ
[ပြင်ဆင်ရန်]
ကျီးကန်းမျိုးစိတ် ၂ ခုကို ယူအက်စ် ငါးမျိုးနှင့် သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ဌာနက မျိုးတုံးမည့် အန္တရာယ် ကျရောက်နေသည်ဟု စာရင်းသွင်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ ဟာဝိုင်အီကျီး နှင့် မာရီယာနာကျီး တို့ဖြစ်သည်။[၈] အနောက်နိုင်းဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်ကတည်းက ဦးရေ ၄၅% လျော့ကျသွားသော အမေရိကန်ကျီးကိုမူ စိုးရိမ်ရန် မလိုဆုံး မျိုးစိတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားလေသည်။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ လှသမိန် (ဧပြီ ၁၉၇၈)။ "ကျီးကန်း" (pdf)။ in စာပေစိစစ်ရေးကော်မတီ (ed.)။ ဗဟုသုတ စွယ်စုံ (ပထမအကြိမ် ed.)။ တောက်တောက်ဝင်း ပုံနှိပ်တိုက်၊ ရန်ကုန်မြို့။: ဇော်မော် စာပေ။
- ↑ Allaboutbirds.org, (2014). American Crow. [online] Available at: http://www.allaboutbirds.org/guide/american_crow/lifehistory
- ↑ Andrea K Townsend and Christopher M Barker (2014). Plastic and the Nest Entanglement of Urban and Agricultural Crows Heiss, R., Clark, A. and McGowan, K. (2009).
- ↑ Growth and nutritional state of American crow nestlings vary between urban and rural habitats. Ecological Applications, 19(4), 829-839.
- ↑ McGowan, K.J. "Frequently Asked Questions About Crows", Cornell Lab of Ornithology
- ↑ Crow Believed to Be Oldest in World Dies. Associated Press via Washington Post (7 July 2006)
- ↑ "Why West Nile virus kills so many crows", Penn State Center for Infectious Disease Dynamics
- ↑ Pacific Region Endangered Species, U.S. Fish and Wildlife Service။ Fws.gov (23 June 2011)။ 15 October 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 12 November 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။