နယ်ပယ် (ဇီဝဗေဒ): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၂ - စာကြောင်း ၂ -
{{Biological classification}}
{{Biological classification}}


[[ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း အဆင့်|ဇီဝဗေဒ မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာအဆင့်များ]]တွင် '''နယ်ပယ်''' ({{lang-en|'''Domain'''}} {{IPAc-en|d|ə|ˈ|m|eɪ|n}} သို့မဟုတ် {{IPAc-en|d|oʊ|ˈ|m|eɪ|n}} သို့မဟုတ် {{lang-my|'''ဒိုမိန်း'''}})([[လက်တင်]]။ ''regio''<ref name="Woese1990">{{Cite journal|vauthors=Woese C, Kandler O, Wheelis M |title=Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya |url=http://www.pnas.org/cgi/reprint/87/12/4576 |accessdate=11 February 2010 |journal=Proc Natl Acad Sci USA |volume=87 |issue=12 |pages=4576–9 |year=1990 |pmid=2112744 |doi=10.1073/pnas.87.12.4576 |pmc=54159 |bibcode=1990PNAS...87.4576W}}</ref>) သည် [[:en:Carl Woese|Carl Woese]]နှင့် ပညာရှင်တစ်စုတို့ ဖန်တီးထားသော '''[[:en:three-domain system|သုံးနယ်ပယ်ခွဲ မျိုးရိုးခွဲခြင်းစနစ်]]'''တွင် အမြင့်ဆုံးအဆင့် ဖြစ်သည်။ ဤအဆင့်ကို ဆူပါကင်းဒမ်း ('''superkingdom''')၊ ရဲလ်မ် ('''realm''') သို့မဟုတ် အဲမ်ပိုင်ယာ ('''empire''')ဟုလည်း ခေါ်ကြသေးသည်။[[ဖိုင်:Taxonomic Rank Graph - es.svg|lang=my|thumb|410x410px|အဓိက မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာ အဆင့်များ၊ နယ်ပယ် ('''Domain''')၊ [[လောက (ဇီဝဗေဒ)|လောက]] ([[:en:Kingdom (biology)|kingdom]])၊ [[မျိုးပေါင်းစု]] ([[:en:phylum|phylum]])၊ [[မျိုးပေါင်း]] ([[:en:Class (biology)|class]])၊ [[မျိုးစဉ်]] ([[:en:Order (biology)|order]])၊ [[မျိုးရင်း]] ([[:en:Family (biology)|family]])၊ [[မျိုးစု]] ([[:en:genus|genus]])၊ [[မျိုးစိတ်]] ([[:en:species|species]])။ [[မြေခွေးနီ]]၏ ဇီဝဗေဒ မျိုးရိုးခွဲပုံအဆင့်များကို ဤပုံတွင် နမူနာအနေဖြင့် ယှဉ်ကြည့်နိုင်ရန် ပြထားသည်။|center]]
[[ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း အဆင့်|ဇီဝဗေဒ မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာအဆင့်များ]]တွင် '''နယ်ပယ်''' ({{lang-en|'''Domain'''}} {{IPAc-en|d|ə|ˈ|m|eɪ|n}} သို့မဟုတ် {{IPAc-en|d|oʊ|ˈ|m|eɪ|n}} သို့မဟုတ် {{lang-my|'''ဒိုမိန်း'''}})([[လက်တင်]]။ ''regio''<ref name="Woese1990">{{Cite journal|vauthors=Woese C, Kandler O, Wheelis M |title=Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya |url=http://www.pnas.org/cgi/reprint/87/12/4576 |accessdate=11 February 2010 |journal=Proc Natl Acad Sci USA |volume=87 |issue=12 |pages=4576–9 |year=1990 |pmid=2112744 |doi=10.1073/pnas.87.12.4576 |pmc=54159 |bibcode=1990PNAS...87.4576W}}</ref>) သည် [[:en:Carl Woese|Carl Woese]]နှင့် ပညာရှင်တစ်စုတို့ ဖန်တီးထားသော '''[[:en:three-domain system|သုံးနယ်ပယ်ခွဲ မျိုးရိုးခွဲခြင်းစနစ်]]'''တွင် အမြင့်ဆုံးအဆင့် ဖြစ်သည်။ ဤအဆင့်ကို ဆူပါကင်းဒမ်း ('''superkingdom''')၊ ရဲလ်မ် ('''realm''') သို့မဟုတ် အဲမ်ပိုင်ယာ ('''empire''')ဟုလည်း ခေါ်ကြသေးသည်။[[ဖိုင်:Taxonomic Rank Graph - es.svg|lang=my|thumb|410x410px|ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာ အဓိကအဆင့်များ၊ နယ်ပယ်(Domain)၊ [[လောက (ဇီဝဗေဒ)|လောက]](kingdom)၊ [[မျိုးပေါင်းစု]](phylum)၊ [[မျိုးပေါင်း]](class)၊ [[မျိုးစဉ်]](order)၊ [[မျိုးရင်း]](family)၊ [[မျိုးစု]](genus)၊ [[မျိုးစိတ်]](species)။ [[မြေခွေးနီ]]၏ ဇီဝမျိုးရိုးခွဲပုံအဆင့်များကို ဤပုံတွင် နမူနာအနေဖြင့် ယှဉ်ကြည့်နိုင်ရန် ပြထားသည်။|center]]


==နယ်ပယ်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများ==
==နယ်ပယ်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများ==

၀၇:၀၉၊ ၄ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၁ ရက်နေ့က မူ

သက်ရှိနယ်ပယ် (ဇီဝဗေဒ)လောက (ဇီဝဗေဒ)မျိုးပေါင်းစုမျိုးပေါင်းမျိုးစဉ်မျိုးရင်းမျိုးစုမျိုးစိတ်
(ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားမှုဆိုင်ရာ အဓိကအဆင့်ကြီး) (၈)ဆင့် ရှိသည်။ သက်ရှိ (Life) အုပ်စုအောက်တွင် နယ်ပယ် (domain)များရှိပြီး၊ ၎င်းတို့ကို အခြားအုပ်စုငယ်များသို့ ထပ်ဆင့်ခွဲထားသည်။ အခြား အဆင့်ခွဲငယ်များကို ဤနေရာတွင် မပြပါ။

ဇီဝဗေဒ မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာအဆင့်များတွင် နယ်ပယ် (အင်္ဂလိပ်: Domain /dəˈmn/ သို့မဟုတ် /dˈmn/ သို့မဟုတ် မြန်မာ: ဒိုမိန်း)(လက်တင်regio[၁]) သည် Carl Woeseနှင့် ပညာရှင်တစ်စုတို့ ဖန်တီးထားသော သုံးနယ်ပယ်ခွဲ မျိုးရိုးခွဲခြင်းစနစ်တွင် အမြင့်ဆုံးအဆင့် ဖြစ်သည်။ ဤအဆင့်ကို ဆူပါကင်းဒမ်း (superkingdom)၊ ရဲလ်မ် (realm) သို့မဟုတ် အဲမ်ပိုင်ယာ (empire)ဟုလည်း ခေါ်ကြသေးသည်။

ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာ အဓိကအဆင့်များ၊ နယ်ပယ်(Domain)၊ လောက(kingdom)၊ မျိုးပေါင်းစု(phylum)၊ မျိုးပေါင်း(class)၊ မျိုးစဉ်(order)၊ မျိုးရင်း(family)၊ မျိုးစု(genus)၊ မျိုးစိတ်(species)။ မြေခွေးနီ၏ ဇီဝမျိုးရိုးခွဲပုံအဆင့်များကို ဤပုံတွင် နမူနာအနေဖြင့် ယှဉ်ကြည့်နိုင်ရန် ပြထားသည်။

နယ်ပယ်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများ

BacteriaArchaeaEucaryotaAquifexThermotogaCytophagaBacteroidesBacteroides-CytophagaPlanctomycesCyanobacteriaProteobacteriaSpirochetesGram-positive bacteriaGreen filantous bacteriaPyrodicticumThermoproteusThermococcus celerMethanococcusMethanobacteriumMethanosarcinaHalophilesEntamoebaeSlime moldAnimalFungusPlantCiliateFlagellateTrichomonadMicrosporidiaDiplomonad
အာရ်အဲန်အေ(RNA) မျိုးရိုးဗီဇ(gene)ကွဲပြားမှုအပေါ်မှတစ်ဆင့် မှန်းဆထားသော ဘက်တီးရီးယား (Bacteria)၊ အာခီးယာ (Archaea)၊ ယူကဲရီးယုတ်တာ (Eukaryota)ဟု ခေါ်သော အဓိကအကိုင်း ၃-ကိုင်းပါ မြစ်တွယ်သစ်ပင်ကိုင်းဖြာသရုပ်ပြပုံ (rooted tree diagram)

ကိုးကား