သုခ (ဒါရိုက်တာ)

စာရေးဆရာ၊ ဒါရိုက်တာ ဦးသုခ

သုခ (၁၉၁၀-၂၀၀၅) သည် အလင်္ကာကျော်စွာဘွဲ့ရ စာရေးဆရာနှင့် ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ တစ်ဦး ဖြစ်သည်။

ငယ်ဘဝ

၁၉၁ဝပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၄)ရက်၊ (၁၂၇၁-ခု၊တပို့တွဲလဆန်း(၅)ရက်၊သောကြာနေ့)တွင် ကျိုက်လတ်အပိုင်၊ စာဖြူစုကျေးရွာသူကြီး ဦးစံခိုင်၊ ဒေါ်မျှင်တို့မှ ဖွားမြင်သည်။ သာသမီး(၄)ယောက်အနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်သိန်းမောင် ဖြစ်သည်။

ပညာရေး

၁၉၂၆ - ကျိုက်လတ်မြို့၊ အမျိုးသားကျောင်းမှ အလယ်တန်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၇ - ဖျာပုံအမျိုးသားကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ အထက်တန်းပညာသင်ယူသည်။ အလယ်တန်းမှစ၍ ကဗျာ၊ ရတုများရေးသားစပ်ဆိုလာခဲ့ရာ အထက်တန်းကျောင်းသားဖြစ်လာသောအခါ ဝတ္ထုရေးရန် စိတ်သန်လာသည်။ ၉-တန်းအရောက်တွင် ကျောင်းမှထွက်ကာ ဖခင်ဦးစံခိုင်၊ ရန်ကုန်တွင်တည်ထောင်သော အာဇာနည်ဂျာနယ်တိုက်တွင်လုပ်ရန် ရန်ကုန်သို့ထွက်ခွာခဲ့သည်။ ဂျာနယ်ပိတ်လိုက်ရသဖြင့် ကျိုက်လတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ကျိုက်လတ်ပြန် ရောက်သောအခါ ကျိုက်လတ်ဆရာကြီးဦးဘမူ၏ အမျိုးသားကျောင်းတွင် မြန်မာစာပြဆရာအဖြစ်ဆောင်ရွက်ရင်း အမျိုးသားအောင်ပွဲနေ့များတွင် ကျင်းပသည့် ပဒေသာကပွဲများအတွက် ဇာတ်လမ်းရေးပေး၊ ကိုယ်တိုင်လည်းပါဝင်ကပြ၊ ဒါရိုက်တာလည်းလုပ်ခဲ့သည်။

၁၉၂၉ - စိန်သိန်းတန်အမည်ဖြင့် စံပယ်ပွင့် ဝတ္ထုရေး၊ ကဝိမျက်မှန်မဂ္ဂဇင်းတွင် ဖေါ်ပြခံရ။ စာမူခငွေ (၁ဝိ/-)နှင့် မဂ္ဂဇင်း(၆)လဆုရ။

၁၉၃၀ - ပြည့်နှစ် ရွှင်ပျော်ပျော်တိုက်ဝတ္ထုပြိုင်ပွဲတွင် မောင်သိန်းမောင်အမည်ဖြင့် မိန်းမသား ဝတ္ထုရွေးချယ် ခံရ။

၁၉၃၂ - အသက်(၂၃)နှစ်အရွယ်တွင် ဖတ်ခဲ့မှတ်ခဲ့သော လောကီလောကုတ္တရာဆိုင်ရာ မှတ်စုများကို စတင်စုဆောင်းရေးသား(နောင်တွင် သုခမှတ်စု စာအုပ်ထွက်ခဲ့)။

၁၉၃၄ - ရွှင်ပျော်ပျော်တိုက်နှင့် လိုက်ဖက်အောင်သုခအမည်ခံယူသည်။ သုခအမည်ခံယူပြီးနောက်တွင် ဝတ္ထုအဆုံး၌ သုခိအတ္တာနံပရိဟရန္တု ဆုတောင်းကိုထည့်လေ့ရှိပြီး ရွှင်ပျော်ပျော်တိုက်အတွက် လုံးချင်းဝတ္ထုငယ်များ ရေးသားခဲ့သည်။ မိုက်မိတယ် လုံးချင်းဝတ္ထုထွက်ရှိခဲ့သည်။

ရုပ်ရှင်လောကသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း

၁၉၃၈ - ချစ်အမျှ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ညွှန်းကို ရေးသား၍ ရုပ်ရှင်လောကသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့။

၁၉၄၂ - ဂျပန်ခေတ်တွင် ပြဇာတ်များကို ရေးသားတင်ဆက်ခဲ့သည်။ ကန်တော်မိတ်ရုံတွင် ဂုဏ်၊ ဂျိုတီရုံတွင် မေတ္တာနှင့်သစ္စာ၊ မြိုင်ရုံတွင် ဩော်မိန်းမ - ဩော်ယောက်ျား၊ မိန်းမနဲ့ယောက်ျား၊ ဩော် --- လောက ပြဇာတ်များတင်ဆက်ခဲ့သည်။ စာရေးဆရာအသင်း ရန်ပုံငွေအတွက် ဝိဇယ 'ပေါ်ဦး' ပြဇာတ်များတွင် ဒါရိုက်တာလုပ်ပြီး ကိုယ်တိုင်လည်းပါဝင်ကပြခဲ့သည်။ မောင်ဖေငယ် ပြဇာတ်အထူးလူကြိုက်များခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်း ကာဌေးရုံတွင် ချစ်တော့ချစ်တယ်"၊ "ဝသုန်ဤမြေ၊ ဝင်းဝင်းရုံတွင် ကိုယ်ကြိုက်တာကိုယ်လုပ် ဇော်ရုံတွင် သားတို့ရုပ်ရည် ပြဇာတ်များကို ကိုယ်တိုင်အဓိကဇာတ်ဆောင်နေရာမှ ပါဝင်ကပြခဲ့သည်။

၁၉၄၈ - ချစ်အနုမြူ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို ဒါရိုက်တာအဖြစ် ပထမဆုံးရိုက်ကူး (ထိုကားအတွက် စာရေးဆရာ အသင်းက ချီးမြင့်သော ဂုဏ်ထူးဆောင်ရွှေတံဆိပ်ဆုရခဲ့)။

၁၉၅၁ - သုခဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ် စာအုပ်ထွက်။ (ထိုစာအုပ်ကို ၁၉၅၅၊ ၁၉၆၆၊ ၁၉၇၈၊ ၁၉၈၈ ခုနှစ်များတွင် ပြန်လည်ရိုက်နှိပ်ခဲ့)။

၁၉၅၄ - ဩော်မိန်းမဇာတ်ကားရိုက်။ (အကယ်ဒမီ ဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၅၆ - ဘဝသံသရာဇာတ်ကားရိုက် (အကယ်ဒမီ ဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၅၇ - ၆၇ - ရုပ်ရှင်နယ်၊ စာပေနယ်တွင် ကျင်လည်စာအုပ်များရေးသားထွက်ရှိ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာတရားတော်ကို စွဲ မြဲစွာယုံကြည်ရင်းရှိသဖြင့် (နောင်တွင် ရဟန်းစားရသော ဆွမ်းတစ်နပ်၊ တစ်ပါးသီလ၊ ရုပ်မြင်သံကြားဇာတ် လမ်းများရေးသား ရိုက်ကူးခဲ့)။

၁၉၅၈ - အလင်္ကာကျော်စွာ ဘွဲ့ကို ရရှိ

၁၉၆၈ - စကားပြောသောအသည်းနှလုံး ဇာတ်ကားရိုက် (အကယ်ဒမီ ဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၇၀ - ကျမမှာမိန်းမသား ဇာတ်ကားရိုက် (အကယ် ဒမီ ဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၇၃ - ဘယ်သူပြိုင်လို့လှပါတော့နိုင် ဇာတ်ကားရိုက်(အကယ်ဒမီ ဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၇၅ - ရွှေခြည်ငွေခြည်တန်းပါလို့ ဇာတ်ကားရိုက် (အကယ်ဒမီဒါရိုက်တာဆုရ)။

၁၉၈၃ - ၈၄ - ရန်ကုန်တိုင်း၊ ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီးသင်တန်းကျောင်း၊ တက္ကသိုလ်ဆရာလောင်း မွန်းမံသင် တန်းတို့တွင် စကားပြောဟောနည်းပညာ၊ တရားဟောနည်းပညာ ဘာသာရပ်ပို့ချခဲ့။

၁၉၉၄ - ရာမာခရစ္စနာ၏ သုတ္တပုံပြင်များစာအုပ်ထွက်။

၁၉၉၄ - ဇန်နဝါရီလ(၄)ရက်နေ့တွင် မဟာသဒ္ဓမ္မ ဇောတိက ဘွဲ့တံဆိပ်ကို ချီးမြင်ခြင်းခံရ။

၁၉၉၅ - ရတနာသုတ်စာအုပ်ထွက် မင်္ဂလသုတ် (စတုတ္ထ အကြိမ်)ထွက်။

၁၉၉၇ - ချယ်လီအလှစာအလှ၊ စိတ်ဆိုသောစိတ်၊ သုခမှတ်စု၊ သုတရသဓမ္မစာစုံ၊ အမေ စသောစာအုပ်များ ထွက်။

၁၉၉၈ - ဇေယျတုသဗ္ဗမင်္ဂလံ၊ ဓမ္မရသ၊ လောကနီတိ၊ အကျော်ဒေးယျ၊ ဗုဒ္ဓသမီးတော်များ စသောစာအုပ်များ ထွက်။

၁၉၉၉ - ကံကံ၏အကျိုး၊ မေတ္တာသုတ် စာအုပ်များထွက်။

၂၀၀၀ - ပြည့်နှစ် သုခနှင့်သုခ စာအုပ်ထွက်။

၂၀၀၁ - အောက်တိုဘာ(၂၆)ရက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ ဂုဏ်ထူးဆောင်စာပေပါရဂူဘွဲ့ အပ်နှင်း။ ချီးမြင့် ပဒေသာ၊ သဗ္ဗေသတ္တာ စာအုပ်များထွက်။

စာရေးဆရာ ဒါရိုက်တာကြီးဦးသုခသည် ၂၀၀၅-ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ(၇)ရက်နေ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မနက် ၁၁ နာရီ မိနစ် ၃၀တွင် အမှတ်(၂) စစ်ဆေးရုံ၌ ကွယ်လွန်ခဲ့။

ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သော အဖွဲ့အစည်းများ

• ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏ ယုဝအသင်း (ဝိုင်အမ်ဘီအေ)နာယက
• စေတီယင်္ဂဏအသင်း၊ နာယက
• တိပိဋက နိကာယသာသနာပြု ဥပဌာကအဖွဲ့ ဂုဏ်ထူးဆောင်နာယက။
• တိ-နိ စာအုပ်စာပေ အနုပညာနှင့် မော်ကွန်းအဖွဲ့ နာယက
• နာရေးကူညီမှုအသင်း (ရန်ကုန်)နာယက

ဆရာကြီးဦးသုခသည် လုံးချင်းဝတ္ထုပေါင်း (အစောပိုင်းကာလက) ၁ဝဝမျှရေးခဲ့၍ ဝတ္ထုတိုပေါင်း(၂၀၀)ခန့် ရေး သားခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာများကိုသာ ဦးစားပေးခဲ့သည်။ ရုပ်ရှင်ကားပေါင်း (၃၃)ကားမျှ ဒါရိုက်တာလုပ်၍ ရိုက်ကူးခဲ့သည်။

ထင်ရှားသည့်စာအုပ်အချို့

(၁) သုခမှတ်စု

(၂) အကျော်ဒေးယျ ဗုဒ္ဓသမီးတော်များ

(၃) မင်္ဂလသုတ်(အဖွင့်)

(၄) မေတ္တသုတ်

(၅) လောကနီတိ

(၆) သုခဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်

(၇) ရာမာခရစ္စနာပုံပြင်များ

(၈) ကံကံ၏အကျိုး

(၉) ချယ်ရီအလှစာအလှ

(၁၀) သုတရသဓမ္မစာစုံ

(၁၁) စိတ်ဆိုသောစိတ်