အသုံးပြုသူ:Roea sander/တိုးတက်သောခေတ်
__LEAD_SECTION__[ပြင်ဆင်ရန်]
တိုးတက်သောခေတ် (1896-1917) သည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု၊ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှု၊ ဖြုန်းတီးမှုနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်ကင်းမဲ့မှုတို့ကို ချေမှုန်းရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတစ်ဝှမ်းတွင် ကျယ်ပြန့်သော လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကာလဖြစ်သည်။ ပထမကမ္ဘာစစ် (1917-1918) တွင် အမေရိကန်ပါဝင်ပတ်သက်မှု အတွင်း အဓိကအကြောင်းအရာများသည် အမှိုက်နှင့် ထိရောက်မှုအပိုင်းများကို 1920 ခုနှစ်များအထိ ဆက်လက်တည်ရှိနေချိန်တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ [၁] [၂] တိုးတက်သောသူများသည် လျင်မြန်သော စက်မှုထွန်းကားမှု၊ မြို့ပြပြုမှု၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများတွင် စက်မှုလုပ်ငန်းပိုင်ဆိုင်မှု၏ ကြီးမားသော အာရုံစူးစိုက်မှုဖြင့်။ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနှင့် အလုပ်သမားခေါင်းပုံဖြတ်မှုတို့ကြောင့် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များ ပျံ့နှံ့လာမှုကြောင့် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ခဲ့ကြသည်။ ထပ်နေသည့် များပြားလှသော တိုးတက်သော လှုပ်ရှားမှုများသည် ဒီမိုကရေစီ၊ သိပ္ပံနည်းကျ၊ ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်မှုနှင့် ထိရောက်မှုတို့ကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ရောဂါများကို တွန်းလှန်ခဲ့သည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ထိန်းညှိပေးခြင်း၊ သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်ကို ကာကွယ်ခြင်း၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများနှင့် မြို့ပြဆင်းရဲသားများ၏ နေထိုင်မှုအခြေအနေများ မြှင့်တင်ပေးခြင်း။ [၃] "အမေရိကန်ဘဝရဲ့ အမှောင်ထောင့်တွေကို စူးစမ်းလေ့လာခြင်း" ဖြင့် လူထုပျံ့နှံ့နေတဲ့ သတင်းစာတွေ၊ မဂ္ဂဇင်းတွေကနေတဆင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသဝဏ်လွှာကို ဖြန့်ကျက်ပြီး "muckrakers" လို့ လူသိများတဲ့ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေး သတင်းထောက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုးတက်ရေးဝါဒကို အဓိက ထောက်ခံသူများမှာ လူလတ်တန်းစား လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားများ ဖြစ်လေ့ရှိသည်။
အဂတိလိုက်စားပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းကျသော နိုင်ငံရေးယန္တရားများ နှင့် ၎င်းတို့၏ သူဌေးများသည် အဓိကပစ်မှတ်အဖြစ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများကဲ့သို့ တိုးတက်မှုကို ဖိနှိပ်ခြင်း နှင့် မယုံကြည်မှုဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေများ ကဲ့သို့သော နည်းလမ်းများဖြင့် ထိန်းကျောင်းရန်၊ တရား၀င်ပြိုင်ဖက်များ၏ အခွင့်ကောင်းအတွက် တန်းတူယှဉ်ပြိုင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်၊ တိုးတက်သူများသည် အစိုးရ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် စည်းမျဉ်းအသစ်များကို ထောက်ခံအားပေးပြီး FDA ကဲ့သို့သော အဆိုပါအခန်းကဏ္ဍများကို ထမ်းဆောင်ရန် အေဂျင်စီအသစ်များကိုလည်း ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည်။ 1913 တွင် Federal Reserve System ကိုဖန်တီးခြင်းဖြင့် ဘဏ်စနစ်အသွင်ပြောင်းခဲ့သည် [၄]
ဒီမိုကရေစီကို ပြန်လည်ရှင်သန်လာစေရန်အတွက် တိုးတက်သော တိုးတက်မှုများသည် တိုက်ရိုက် အခြေခံရွေးကောက်ပွဲများ ၊ တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်း (ပြည်နယ်ဥပဒေပြုလွှတ်တော်များထက် ဆီးနိတ်အမတ်များ )၊ အစပြုခြင်းနှင့် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲ ၊ [၅] နှင့် ဒီမိုကရေစီတိုးတက်စေရန် မြှင့်တင်ပေးသည့် အမျိုးသမီးများ မဲပေးခွင့် နှင့် စင်မြင့်ပေါ်သို့ "ဖြူစင်သော" အမျိုးသမီးမဲများကို ဆောင်ကြဉ်းပေးခဲ့သည်။ [၆] တိုးတက်မှုများစွာအတွက် ဤသည်မှာ အရက်ယမကာများကို တားမြစ်ခြင်း ဟု ဆိုလိုသည်။ [၇]
အခြားအကြောင်းအရာမှာ ဒေသန္တရအစိုးရ၊ ပြည်သူ့ပညာရေး၊ ဆေးဝါး၊ ငွေကြေး၊ အာမခံ၊ စက်မှုလုပ်ငန်း၊ မီးရထားလမ်းများ၊ ဘုရားကျောင်းများနှင့် အခြားအရာများစွာကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် သိပ္ပံနည်းကျ၊ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနှင့် အင်ဂျင်နီယာဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းချက်များကို ဆောင်ကျဉ်းပေးရန်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် သမိုင်း၊ [၈] ဘောဂဗေဒ၊ [၉] နှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံတို့ကို "သိပ္ပံနည်းကျ" ပညာရပ်များကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ [၁၀] သိပ္ပံနည်းကျ စီမံခန့်ခွဲမှု သို့မဟုတ် Taylorism ဖြင့် စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ [၁၁] [၁၂]
တိုးတက်သော အမျိုးသား နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များတွင် ရီပတ်ဘလီကန်များ သီအိုဒိုးရုစဗဲ့ ၊ Hiram Johnson ၊ Robert M. La Follette နှင့် Charles Evans Hughes တို့ ပါဝင်သည်။ ဒီမိုကရက်များဖြစ်သည့် William Jennings Bryan ၊ Woodrow Wilson နှင့် Al Smith တို့ဖြစ်သည် ။ အစိုးရပြင်ပတွင် Jane Addams ၊ Edith Abbott ၊ Sophonisba Breckinridge ၊ Upton Sinclair ၊ Ida Tarbell နှင့် Jacob Riis တို့သည် သြဇာကြီးမားသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားများဖြစ်သည်။
ကနဦးတွင် လှုပ်ရှားမှုကို ဒေသအဆင့်တွင် အဓိကလုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်နယ်နှင့် အမျိုးသားအဆင့်အထိ တိုးချဲ့ခဲ့သည်။ တိုးတက်သောသူများသည် လူလတ်တန်းစားများ၏ ထောက်ခံမှုကို ရယူကြပြီး ထောက်ခံသူများတွင် ရှေ့နေများ၊ ဆရာများ၊ သမားတော်များ၊ ဝန်ကြီးများနှင့် စီးပွားရေးသမားများ အများအပြားပါဝင်သည်။ [၁၃]
- ↑ John D. Buenker, John C. Boosham, and Robert M. Crunden, Progressivism (1986) pp 3–21
- ↑ Arthur S. Link, "What Happened to the Progressive Movement in the 1920s?." American Historical Review 64.4 (1959): 833–851.
- ↑ Progressive Era to New Era။ Library of Congress။"Progressive Era to New Era". Library of Congress.
- ↑ The Concise Princeton Encyclopedia of American Political Turn up History။ 2011။ p. 181။Michael Kazin; et al. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political Turn up History. Princeton University Press. p. 181. ISBN 978-1400839469.
- ↑ United States History. The Progressive Era Key Facts။ Britannica။"United States History. The Progressive Era Key Facts". Britannica.
- ↑ On purification, see David W. Southern, The Malignant Heritage: Yankee Progressives and the Negro Question, 1900–1915 (1968); Southern, The Progressive Era And Race: Reaction And Reform 1900–1917 (2005); Norman H. Clark, Deliver Us from Evil: An Interpretation of American Prohibition (1976) p 170; and Aileen Kraditor, The Ideas of the Woman Suffrage Movement: 1890–1920 (1967). 134–136.
- ↑ James H. Timberlake, Prohibition and the Progressive Movement, 1900–1920 (1970) pp. 1–7.
- ↑ Richard Hofstadter, The Progressive Historians: Turner, Beard, Parrington (1968)
- ↑ Joseph Dorfman, The economic mind in American civilization, 1918–1933 vol 3, 1969
- ↑ Barry Karl, Charles E. Merriam and the Study of Politics (1975)
- ↑ Lewis L. Gould, America in the Progressive Era, 1890–1914 (2000)
- ↑ David B. Tyack, The One Best System: A History of American Urban Education (Harvard UP, 1974), p. 39
- ↑ George Mowry, The California Progressives (1963) p 91.