ဟိုးရပ်စ်နတ်ဘုရား
| ဟိုးရပ်စ်နတ်ဘုရား | |||
|---|---|---|---|
 ဟိုးရပ်စ်သည် များသောအားဖြင့် အီဂျစ်အမျိုးသားနှင့်သာ သက်ဆိုင်သော မြို့စောင့်နတ်တစ်ပါးဖြစ်သည်။ စခန့်ဟုခေါ်သော သရဖူနှစ်ထပ်ဆောင်းကာ သိမ်းငှက်ခေါင်းဖြင့် လူသားတစ်ဦးအနေဖြင့်သရုပ်ဖော်ကြသည်။ (ထိုသရဖူမျိုးကို အီဂျစ်တိုင်းတစ်ခွင်ကိုအစိုးရသော မင်းလုပ်အုပ်ချုပ်မှုပြယုတ်အဖြစ် အနီရောင်နှင့်အဖြူရောင်ပါ သရဖူဟုလည်း သိရှိကြသည်။) | |||
| အရုပ်စာ အမည် |
| ||
| အဓိက ကိုးကွယ်မှု ဗဟို | နက်ခမ်မြို့, အက်ဖူမြို့[၁] | ||
| သင်္ကေတ | ဟိုးရပ်စ်၏ မျက်လုံး | ||
| ကိုယ်ရေး အချက်အလက် | |||
| မိဘများ | အိုးဆိုက်ရစ်နတ်ဘုရား နှင့် အိုက်စစ်နတ်ဘုရားမ | ||
| မွေးချင်း | အနျူးဘစ်နတ်ဘုရား,[မှတ်စု ၁] Bastet | ||
| ကြင်ရာတော် | ဟဲသော | ||
| ဆင်းသက်သူများ | Ihy | ||
ဟိုးရပ်စ်နတ်ဘုရား (အင်္ဂလိပ်: Horus) သည်အီဂျစ်ဒဏ္ဍာရီလာနတ်ဘုရားတစ်ဦးဖြစ်၍ မြောက်မြားစွာသော လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထမ်းဆောင်ရာ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်စိုးခြင်း၊ ကောင်းကင်နတ်ဘုရားအဖြစ်ထင်ရှားဆုံးဖြစ်သည်။ ၎င်းကို အနည်းဆုံး (အီဂျစ်) သမိုင်းမတင်မီခေတ်နှောင်းမှ တောလာမေးယစ်တိုင်းနိုင်ငံခေတ် (တောလစ်မေးယစ် ဟုလည်းထွက်သည်) (Ptolemaic Kingdom) ၊ ရောမ အီဂျစ်ခေတ်အထိ ကိုးကွယ်ကြသည်။ ဟိုးရပ်စ်နှင့်ပတ်သက်သော ပုံစံအမျိုးမျိုးကို သမိုင်းများတွင် ရေးမှတ်ထားကြကာ ဤပုံစံများကို အီဂျစ်နှင့်ပတ်သက်သော ပညာရှင်များက ထင်ရှားသောနတ်ဘုရားများအဖြစ် ဆက်ဆံကိုင်တွယ်ကြသည်။[၂] ဤအမျိုးမျိုးသောပုံစံများသည် တူညီနေသော အလွှာများစွာရှိသည့်နတ်ဘုရားတစ်ပါး၏ ကွဲပြားသောသရုပ်သကန်များစွာ ဖြစ်နိုင်ရာ အချို့သောအရည်အသွေးများ (သို့) မတူညီသောအယူအဆများပေါင်းစပ်ဆက်သွယ်မှုများကို အလေးပေးထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် မဖြစ်မနေ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ဆန့်ကျင်သည့် အနေအထားမျိုးမဟုတ်ဘဲ တစ်ခုအပေါ်တစ်ခု ဖြည့်စွက်ကျေးဇူးပြုသည်။ ထိုအရည်အသွေးများ (သို့) ဆက်သွယ်ချက်များသည် ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏ အရှိတရား လက်တွေ့ဘဝကို ရှုထောင့်များစွာမှ ရှူမြင်ကြပုံနှင့်လည်းကိုက်ညီသည်။ [၃] မကြာခဏအားဖြင့် ဟိုးရပ်စ်ကို သိမ်းငှက်တစ်ကောင် (အများအားဖြင့် သိမ်းငှက်အလတ်တစ်မျိုး (lanner falcon) သို့ တောင်/ကျောက်စောင်များတွင် အများဆုံးကျက်စားသော (peregrine falcon)) သို့ သိမ်းငှက်ခေါင်းဖြင့် လူသားတစ်ဦး အဖြစ်လည်း သရုပ်ဖော်ကြသည်။[၄]
ဟိုးရပ်စ်အား ရှေးအကျဆုံး မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်ပုံစံမှာ အီဂျစ်အထက်ပိုင်းဒေသမြို့တော် နက်ခမ် (Nekhen) ၏ မြို့စောင့်နတ်ဖြစ်ရာ ပထမဆုံးသိရှိခဲ့ကြသော အီဂျစ်အမျိုးသားနှင့်သာ သက်ဆိုင်သောနတ်တစ်ပါးဖြစ်၍ အထူးအားဖြင့် ဖာရိုဘုရင်များနှင့် ဆက်စပ်သည်။ ဤဖာရိုဘုရင်များကို လက်ရှိဘဝနတ်ဘုရား ဟိုးရပ်စ်နှင့် တမလွန်နတ်ဘုရား အိုးဆိုက်ရစ်တို့၏ သရုပ်သကန်အဖြစ် ယူဆလာခဲ့ကြသည်။[၂] အများဆုံးတွေ့ကြုံရသော မိသားစုဆက်နွယ်မှုများတွင် ဟိုးရပ်စ်သည် အိုက်စစ်နတ်ဘုရားမ နှင့် အိုးဆိုက်ရစ်နတ်ဘုရား တို့၏ သားအဖြစ် ဖော်ပြကြသည်။ အိုးဆိုက်ရစ်ဒဏ္ဍာရီ၌ အိုးဆိုက်ရစ်၏ နန်းမွေခံသူ၊ ဆက်နတ်ဘုရား ၏ပြိုင်ဘက်စသော အဓိကကဏ္ဍတွင်ပါဝင်နေပြီး ဆက်နတ်ဘုရားမှာ ညီအကိုတော်သော အိုးဆိုက်ရစ်ကို သတ်ဖြတ်သူလည်းဖြစ်၏ ။ တစ်ခြားအယူအဆတစ်ခုတွင် ဟဲသော(Hathor) နတ်ဘုရားမကို ၎င်း၏ မိခင်အဖြစ်လည်းယူဆပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဇနီးအဖြစ်လည်း သတ်မှတ်ကြသည်။[၂]
ရောမစာရေးဆရာ ကလောဒီးယ(စ်) အီးလီယန်န(စ်) (Claudius Aelianus) က အီဂျစ်တို့သည် အပေါလို (အပိုလို) နတ်ဘုရားကို အီဂျစ်ဘာသာစကားဖြင့် ဟိုးရပ်စ် ဟုခေါ်ကြောင်းရေးသားခဲ့ဖူးသည်။[၅]
မှတ်စု
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ (in some accounts)
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Sims၊ Lesley (2000)။ "Gods & goddesses"။ A Visitor's Guide to Ancient Egypt။ Saffron Hill, London: Usborne Publishing။ p. 29။ ISBN 0-7460-30673။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ "The Oxford Guide: Essential Guide to Egyptian Mythology", Edited by Donald B. Redford, Horus: by Edmund S. Meltzer, pp. 164–168, Berkley, 2003, ISBN 0-425-19096-X
- ↑ "The Oxford Guide: Essential Guide to Egyptian Mythology", Edited by Donald B. Redford, p106 & p165, Berkley, 2003, ISBN 0-425-19096-X
- ↑ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 202.
- ↑ Aelian, Characteristics of Animals, 10.14
 | ဤ ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |