လျှပ်လိုက်ရည်
လျှပ်လိုက်ရည် (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ-"Electrolyte" မြန်မာအသံထွက်-အီလက်ထရိုလိုက်) ဆိုသည်မှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြတ်သန်းနိုင်သည့် ဓာတုဗေဒအရည်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အိုင်းယွန်းများ စီးဆင်းသွားလာရာမှ လျှပ်စီးတစ်ခုဖြစ်လာရန် ဘတ္ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။ လျှပ်လိုက်ရည်သည် ရေကဲ့သို့သော် အရာတွင် ပျော်ဝင်ရာမှ အိုင်းယွန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားသည်။ အများဆုံးသော ပျော်ဝင်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် ဆား၊ အက်စစ် နှင့် ဘေ့စ် များသည် လျှပ်လိုက်ရည်များဖြစ်သည်။
လျှပ်လိုက်ရည်အခန်းငယ်များ ("electrolytic cells") တွင်အသုံးပြုသော လျှပ်လိုက်ရည်သည် ထိုဆဲလ်အခန်းငယ်ရှိ လျှပ်ငုတ်များ (electrodes)အတွင်း အိုင်းယွန်းများကိုသယ်ဆောင်သည်။ Electrolytic cell များကို ပျော်ရည်တွင် ပါဝင်သော ဒြပ်စင်များနှင့် ဒြပ်ပေါင်းများကိုထုတ်ယူရန်အသုံးပြုနိုင်သည်။
ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်အတွက် လျှပ်လိုက်ရည်များ အချိုးကျ မှန်ကန်စွာ ပါဝင်စေရန် အရေးကြီးသည်။ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များအတွက် သောက်သုံးစေခြင်းဖြင့် ရေဓာတ်ပြည်လည်ဖြည့်တင်းရေးကုထုံး (Oral rehydration therapy) အသုံးပြုသည့် အီလက်ထရိုလိုက်ဟုခေါ်သည့် ဓာတ်ဆားရည်သည်လည်း လျှပ်လိုက်ရည်တစ်မျိုးပင် ဖြစ်သည်။ ထိုဓာတ်ဆားရည်တွင် ဆိုဒီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ် နှင့် မဂ္ဂနီဆီယမ် တို့အချိုးကျပါဝင်ကြသည်။ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုများ၊ လေ့ကျင့်ခန်းများ၊ ဝမ်းပျက်ခြင်းနှင့် ဖျားနာခြင်းများကြောင့် ဆုံးရှုံးသွားသည့် ကိုယ်တွင်းဓာတ်ဆားများကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းရန်အတွက် အသုံးပြုသည့် ပျော်ရည်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ နေ့စဉ်စားသုံးနေသည့် အစားအစာများတွင် ဓာတ်ဆားများပါဝင်သော်လည်း ဖျားနာသည့်အခါ၊ ချွေးထွက်များသည့်အခါ၊ အော့အန်သည့်အခါ၊ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်သည့်ခါ၊ ဝမ်းသွားသည့်အခါမျိုးတွင် ခန္ဓာကိုယ်က လျော့နည်းသွားသည့် ဓာတ်ဆားများ ပြန်လည်ဖြည့်တင်းရန်အတွက် သောက်သုံးရန်လိုအပ်သည်။[၁]